سامانه نام دامنه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید.
برچسب: واگردانی
(۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
{{بدون منبع}}
{{پشته پروتکل اینترنت}}
'''سامانهٔ نام دامنه''' با [[کوته‌نوشت]] '''دی‌اِن‌اِس''' {{یاد|{{انگلیسی|Domain Name System (DNS)}}<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=<klensin+srch>|نویسنده=|نام=John C Klensin|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=tools.ietf.org|نشانی=https://tools.ietf.org/html/rfc3467|عنوان=Role of the Domain Name System (DNS)|بازبینی=2018-03-03}}</ref>}} یا '''ساناد'''<ref name="ReferenceA">واژهٔ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر نخست تا چهارم، ۱۳۷۶ تا ۸۵</ref>، یک سیستم [[فضای نام (علوم رایانه)|فضای نام]] سلسه‌مراتبی نام‌گذاری برای کامپیوترها، سرویس‌ها، یا منابع دیگر است که به [[شبکه اینترنت]] یا یک [[شبکه خصوصی]] (LAN) متصل هستند. این سامانه [[سیستم غیرمتمرکز|نامتمرکز]] امکان ترجمه (یا [[نگاشت (ریاضیات)|نگاشت]]) یک [[دامنه اینترنتی|نام دامنه]] (مثلا به یک [[نشانی آی‌پی|نشان آی‌پی]]) را فراهم می‌کند. در واقع سامانهٔ نام دامنه، [[پروتکل اینترنت|پروتکل اینترنتی]] است که نام‌ های وب‌سایت‌ های قابل خواندن برای انسان را به آدرس‌ های عددی قابل خواندن توسط ماشین تبدیل می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دانلود نرم افزار DNS Jumper|نشانی=https://err0r.ir/2022/12/24/دانلود-نرم-افزار-dns-jumper/|وبگاه=رفع ارور و خطای ویندوز - آموزش کاربردی - حل مشکلات بازی و نرم افزار|تاریخ=2022-12-24|بازبینی=2022-12-29|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=Mohammad}}</ref>
'''ساناد'''<ref name="ReferenceA">واژهٔ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر نخست تا چهارم، ۱۳۷۶ تا ۸۵</ref> سرواژهٔ '''سامانهٔ نام دامنه'''<ref name="ReferenceA" /> {{انگلیسی|Domain Name System}}، (به اختصار DNS) خوانده می‌شود.
DNS یک سیستم سلسه‌مراتبی نام‌گذاری برای کامپیوترها، سرویس‌ها، یا هر منبع دیگری که به شبکه اینترنت یا یک شبکه خصوصی (LAN) متصل بوده، می‌باشد.
وقتی می‌خواهید وارد [[وبگاه|وبگاهی]] شوید، باید نشانی [[کارساز وب|کارساز وبش]] را بدانید. نشانی [[کارساز وب]] با [[نشانی آی‌پی]] مشخص می‌شود. اما به خاطر سپردن نشانی آی‌پی، دشوار است. می‌توان به جای نشانی آی‌پی، از [[دامنه اینترنتی|نام‌های دامنه]] استفاده کرد.
برای هر نشانی آی‌پی یک نام دامنه در نظر گرفته شده‌است. مثلاً نشانی آی‌پی وبگاه [[گوگل]] '''۱۷۳٫۱۹۴٫۳۳٫۱۰۴''' است.
برای دسترسی به گوگل، می‌توانید از این نشانی آی‌پی یا نام دامنه آن یعنی www.google.com استفاده کنید.
 
برای مثال، وقتی می‌خواهید وارد [[وبگاه|وبگاهی]]ی شوید، باید نشانی [[کارساز وب|کارساز وبش]]ش را بدانید. نشانی [[کارساز وب]] با [[نشانی آی‌پی]] مشخص می‌شود. اما به خاطر سپردن نشانی آی‌پی، دشوار است. می‌توان به جای نشانی آی‌پی، از [[دامنه اینترنتی|نام‌های دامنه]] استفاده کرد. مثلاً یکی از نشانی‌های آی‌پی وبگاه [[گوگل]] <code>172.217.16.68</code> است.برای دسترسی به گوگل، می‌توانید از این نشانی آی‌پی یا نام دامنه آن یعنی www.google.com استفاده کنید.
 
== ساختار نام ==
[[پرونده:Domain-structure-fa.webp|بندانگشتی|ساختار نام دامنه <code>www.example.com</code>. هر نام دامنه متشکل است از تعدادی برچسب که با نقطه از یکدیگر جدا می‌شوند. بالاترین برچسب از آن حوزه ریشه است که برچسبی خالی است. بعد از برچسب [[دامنه سطح‌بالا|دامنه‌های سطح بالا]] (در اینجا <code>com</code>)، سطح دوم و غیره. دقت شود که «[[زیردامنه]]» عبارتی کلّی است که اشاره هر زیرمجموعه‌ای از یک [[فضای نام (علوم رایانه)|فضای نام]] دامنه دارد: همانطور که <code>www</code> زیردامنه <code>example.com</code> است، <code>example</code> هم زیردامنه‌ای از (فضای نام) <code>com</code> است.]]
مشخصات فنی اولیه ساناد<ref name="rfc1035">Mockapetris, P., "Domain names - implementation and specification", STD 13, RFC 1035, DOI 10.17487/RFC1035, November 1987.</ref> ساختاری مشخص برای نام‌ها در این فضا تعریف می‌کند. هر نام شامل یک یا چند برچسب (انگلیسی: label) است که با نقطه (.) از یکدیگر جدا می‌شوند. برچسب‌ها محدود به اعداد، حروف و یا [[خط پیوند]] (با کدگذاری [[اسکی (استاندارد)|اسکی]]) هستند. این قوانین نامگذاری در [[فرم باکوس نائور]] به شرح زیر تعریف می‌شوند<ref name="rfc1035" />: <syntaxhighlight lang="bnf" line="1">
<domain> ::= <subdomain> | " "
 
<subdomain> ::= <label> | <subdomain> "." <label>
 
<label> ::= <letter> [ [ <ldh-str> ] <let-dig> ]
 
<ldh-str> ::= <let-dig-hyp> | <let-dig-hyp> <ldh-str>
 
<let-dig-hyp> ::= <let-dig> | "-"
 
<let-dig> ::= <letter> | <digit>
 
<letter> ::= any one of the 52 alphabetic characters A through Z in
upper case and a through z in lower case
 
<digit> ::= any one of the ten digits 0 through 9
</syntaxhighlight>تنها برچسب خالی، نام دامنه ریشه (انگلیسی: root domain name) است (رجوع شود به خط شماره یک در تعریف بالا). برچسب بعدی نام یکی از دامنه‌های سطح‌بالا (مثلا <code>com</code>)، برچسب بعدی نام دامنه سطح‌دوم (مثلا <code>example</code>) است و غیره. به صورت کلی هر برچسب نام یک «[[زیردامنه|زیر‌دامنه]]» را مشخص می‌کند، ولی در استفاده عام معمولا به برچسبی که دامنه بعد از سطح‌دوم را مشخص می‌کند (مثال در تصویر بالا) زیر‌دامنه و به دامنه سطح‌دوم به طور خلاصه «دامنه» می‌گویند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=What Is a Subdomain? Definition, Examples and Setup|نشانی=https://www.wix.com/blog/what-is-a-subdomain|وبگاه=Wix Blog|تاریخ=2023-09-27|بازبینی=2024-01-09|کد زبان=en|نام=Emily|نام خانوادگی=Shwake}}</ref>
 
== کاربرد ==
در ساناد، کل نشانی‌های اینترنت درون [[بانک‌های اطلاعاتی]] توزیع شده‌ای هستند که هیچ تمرکزی روی نقطه‌ای خاص از شبکه ندارند.
روش ترجمهٔ نام بدین صورت است که وقتی یک [[برنامهٔ کاربردی]] مجبور است برای برقراری یک ارتباط، معادل نشانی آی‌پی از یک ماشین با نامی مثل cs.ucsb.edu را بدستبه‌دست بیاورد، قبل از هر کاری یک تابع کتابخانه‌ای {{انگلیسی|Library Function}} را صدا می‌زند، به این تابع کتابخانه‌ای تابع تحلیلگر، نام {{انگلیسی|Name Resolver}} گفته می‌شود.
 
تابع تحلیلگر، نام یک نشانی نمادین را که بایستی ترجمه شود، بعنوانبه عنوان پارامتر ورودی پذیرفته و سپس یک بستهٔ درخواست {{انگلیسی|Query Packet}} به روش UDP تولید کرده و به نشانی یک کارساز DNS (که به صورت پیش فرضپیش‌فرض مشخص می‌باشد) ارسال می‌کند.
همهٔ ماشین‌های میزبان، حداقل باید یک نشانی آی‌پی از یک سرویس دهندهٔ ساناد را در اختیار داشته باشند. این «سرویس دهندهٔ محلی» پس از جستجو، نشانی آی‌پی معادل با یک نام نمادین را برمی‌گرداند.
 
سطر ۲۲ ⟵ ۴۱:
یعنی اگر انتهای نام‌های حوزه متفاوت باشد منطقهٔ جستجو برای یافتن نشانی آی‌پی معادل نیز متفاوت خواهد بود.
 
هفت [[حوزه عمومی]] که همه آنهاآن‌ها سه حرفی هستند عبارتند از:
* com. صاحب این نام جزو موسسات اقتصادی و تجاری به شماربه‌شمار می‌آید.
* edu. صاحب این نام جزو موسسات علمی یا دانشگاهی به شماربه‌شمار می‌آید.
* gov. این مجموعه از نام‌ها برای آژانس‌های دولتی آمریکا اختصاص داده شده‌است.
* int. صاحب این نام یکی از سازمان‌های بین‌المللی (مثل یونسکو، فائو،[[فائو]]، ...) است.
* mil. صاحب این نام یکی از سازمان‌های نظامی دنیا به شماربه‌شمار می‌آید.
* net. صاحب این نام جزو یکی از «ارائه دهندگان خدمات شبکه» به شماربه‌شمار می‌رود.
* org. صاحب این نام جزو یکی از سازمان‌های [[غیرانتفاعی]] محسوب می‌شوند.
 
نام‌های حوزهٔ بسیار زیادی در اینترنت تعریف شده‌اند که هیچ‌یک از حوزه‌های سه حرفی هفتگانه را در انتهای آنهاآن‌ها نمی‌بینید.
معمولاً در انتهای این نشانی‌ها یک رشتهٔ دو حرفی مخفف نام کشوری است که آن نشانی و ماشین صاحب آن، در آن کشور واقع است.
 
سطر ۴۸ ⟵ ۶۷:
* sch.ir. : فقط برای مدارس
 
بعنوانبه‌عنوان مثال: <nowiki>http://eng.ut.ac.ir</nowiki>
* کشور: ایران
* هویت: دانشگاه
سطر ۵۵ ⟵ ۷۴:
 
حوزه‌ها با دامنه‌ها یکسان نبوده و یک حوزه می‌تواند شامل مقادیری در رابطه با چندین دامنه باشد.
 
برفرض، دامنه www.google.com دارای زیردامنه‌ای به نام news است
(news.google.com)،
 
درصورتیکه زیردامنه mail آن (mail.google.com) از دامنه اختصاصی
www.gmail.com نیز قابل دسترسی می‌باشد.
 
== روش‌های جستجو ==
سطر ۶۷ ⟵ ۸۰:
همانگونه که اشاره شد، اسامی نمادین در شبکه اینترنت که خود در قالب حوزه‌ها و زیر حوزه‌ها سازماندهی شده‌اند، در یک فایل متمرکز ذخیره نمی‌شوند بلکه روی کل شبکه اینترنت توزیع شده‌اند، به همین دلیل برای ترجمه یک نام به نشانی آی‌پی ممکن است چندین مرحله «پرس و جو» صورت بگیرد تا یک نشانی پیدا شود.
 
طبیعی است که یک پرس و جو برای تبدیل یک نام حوزه همیشه موفقیت آمیزموفقیت‌آمیز نباشد و ممکن است به پرس و جوهای بیشتری نیاز شود یا حتی ممکن است یک نشانی نمادین اشتباه باشد و هیچ معادل نشانی آی‌پی نداشته باشد.
 
سه روش برای پرس و جوی نام در سرویس دهنده‌های نام وجود دارد:<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.cloudflare.com/learning/dns/what-is-dns/ |عنوان =What is DNS | تاریخ بازدید = 7 آپریل 2019}}</ref>
 
سه روش برای پرس و جوی نام در سرویس دهنده‌های نام وجود دارد:
* پرس و جوی تکراری {{انگلیسی|Iterative Query}}
* پرس و جوی بازگشتی {{انگلیسی|Recursive Query}}
سطر ۷۶ ⟵ ۹۰:
=== پرس و جوی تکراری ===
در پرس و جوی تکراری قسمت اعظم تلاش برای تبدیل یک نام بر عهده سرویس دهنده محلی است؛ این DNS حداقل به نشانی ماشین Root، به عنوان نقطه شروع نیاز دارد.
وقتی یک تقاضای ترجمه نشانی به سرویس دهنده محلی ارسال می‌شود در صورتی که قادر به ترجمه نام به معادل نشانی آی‌پی آن باشد، معادل نشانی آی‌پی نام مورد نظر را به تقاضا کنندهتقاضاکننده برمی‌گرداند.
(این حالت وقتی است که سرویس دهنده محلی قبلاً آن نام را ترجمه و در یک فایل ذخیره کرده باشد)
در غیر این صورت سرویس دهنده محلی خودش یک تقاضا برای DNS سطح بالا ارسال می‌کند. این سرویس دهنده، نشانی ماشینی را که می‌تواند برای ترجمه نام مورد نظر مفید باشد، به سرویس دهنده محلی معرفی می‌کند؛ سرویس دهنده محلی مجدداً یک تقاضا به ماشین معرفی شده در مرحله قبل ارسال می‌کند.
 
در این حالت هم سرویس دهنده نام می‌تواند در صورت یافتن نشانی آی‌پی با آن نام حوزه، آنراآن را ترجمه کند یا آنکه نشانی سرویس دهنده سطح پایینتری را به او برگرداند.
 
این روند ادامه می‌یابد تا DNS نهایی نام مورد نظر را به نشانی آی‌پی ترجمه نماید.
سطر ۹۵ ⟵ ۱۰۹:
 
=== پرس و جوی بازگشتی ===
در این روش هر گاه برنامه‌ای بخواهد نشانی آی‌پی معادل یک نام مثل cs.yale.edu را بدستبه‌دست آورد، بگونه‌ای که قبلاً اشاره شد، «تابع سیستمی تحلیل نام» را فراخوانی می‌کند. این تابع یک ماشین را بعنوانبه عنوان سرویس دهنده محلی از قبل می‌شناسد و بنابراین تقاضای تبدیل نام را به روش UDP برای آن ارسال کرده و منتظر جواب می‌ماند (پاسخ نهایی DNS طبیعتاً باید یک نشانی ۳۲ بیتی معادل نشانی آی‌پی یک ماشین باشد)
 
دو حالت ممکن است اتفاق بیفتد:
 
ممکن است در [[بانک اطلاعاتی]] مربوط به سرویس دهنده محلی، نشانی آی‌پی معادل با آن نام از قبل وجود داشته و بالطبع به سرعت مقدار معادل نشانی آی‌پی آن بر می‌گردد.
ممکن است در بانک اطلاعاتی سرویس دهنده محلی، معادل نشانی آی‌پی آن نام وجود نداشته باشد. مثلاً سرویس دهنده محلی در بانک اطلاعاتی خودش معادل نشانی آی‌پی نام cs.mit.edu را نداشته و طبیعتاً نمی‌تواند آن را ترجمه کند.
 
در چنین حالتی سرویس دهنده محلی موظف است بدون آنکه به تقاضا دهنده خبر بدهد، خودش رأساً به سرویس دهنده سطح بالاتر تقاضای ترجمه نشانی بدهد. در این حالت هم DNS سطح بالاتر به همین نحو، ترجمه نشانی را پیگیری می‌کند. یعنی اگر معادل نشانی آی‌پی آن نام را داشته باشد آنراآن را برمی‌گرداند و در غیر اینصورت خودش از سرویس دهنده سطح پایینتر تقاضای ترجمه آن نام را می‌نماید و این مراحل تکرار می‌شود. در روش پرس و جوی بازگشتی ماشین سرویس دهنده محلی این مراحل متوالی را نمی‌بیند و هیچ کاری جز ارسال تقاضای ترجمه یک نشانی بر عهده ندارد و پس از ارسال تقاضا برای سرویس دهنده سطح بالا منتظر خواهد ماند.
 
بازهم تکرار می‌کنیم، روشی که DNS برای ترجمه نشانی بکار می‌برد می‌تواند بدون اتصال (UDP) باشد که این کار به سرعت عمل ترجمه نشانی می‌افزاید.
 
دقت کنید که در روش پرس و جوی تکراری نسبت به روش پرس و جوی بازگشتی، حجم عمده عملیات بر عهده سرویس دهنده DNS محلی است و مدیریت خطاها و پیگیری روند کار ساده‌تر خواهد بود و روش منطقی تری برای بکارگیریبه‌کارگیری در شبکه اینترنت محسوب می‌شود. روش پرس و جوی بازگشتی برای شبکه‌های کوچک کاربرد دارد. برای درک بیشتر این روش به شکل زیر دقت کنید.
 
=== پرس و جوی معکوس ===
فرض کنید حالتی بوجودبه‌وجود بیاید که یک سرویس دهنده DNS، نشانی آی‌پی یک ماشین را بداند ولی نام نمادین معادل با آن را نداند. بعنوانبه عنوان مثال DNS مایل است بداند که چه نامی در شبکه اینترنت معادل با ۱۹۵٫۱۳٫۴۲٫۷ می‌باشد.
 
در چنین حالتی مسئله کمی حادتر به نظر می‌رسد، چرا که برای ترجمه نامهای نمادین، چون این نامها دارای حوزه و زیرحوزه هستند، تحلیل نشانی‌ها ساده‌است؛ ولی ترجمه نشانی آی‌پی به معادل نام حوزه، از چنین روابطی تبعیت نمی‌کند؛ بعبارت بهتر هیچ ارتباط مستقیم و متناظری بین نشانی‌های آی‌پی و اسامی انتخاب شده در اینترنت وجود ندارد.
سطر ۱۱۶ ⟵ ۱۳۰:
روش کار بدین صورت است که سرویس دهنده محلی یک تقاضا برای DNS متناظر با شبکه‌ای که مشخصه آن در نشانی آی‌پی، مشخص شده، ارسال می‌کند.
 
بعنوانبه‌عنوان مثال نشانی آی‌پی شبکه‌ای را ۱۳۸٫۱۴٫۷٫۱۳ در نظر بگیرید،
نشانی کلاس B و مشخصه آن ۱۳۸٫۱۴٫۰٫۰ است.
زمانی که مؤسسه‌ای یک کلاس نشانی آی‌پی ثبت می‌دهد یک سرویس دهنده DNS، متناظر با شبکه خود ایجاد کرده و آنراآن را نیز معرفی می‌کند.
سرویس دهنده محلی بایستی نشانی DNS متناظر با شبکه ۱۳۸٫۱۴٫۰٫۰ را پیدا کرده و سپس برای آن یک تقاضا ارسال کند. DNS مربوط به این شبکه، براساس زیر شبکه‌هایی که دارد، این سؤال را از طریق سرویس دهنده‌های متناظر با هر زیر شبکه پیگیری می‌کند. (چون هر زیر شبکه یک سرویس دهنده DNS مخصوص به خود دارد) نهایتاً یک نام نمادین حوزه معادل با آن نشانی آی‌پی برخواهد گشت.
 
سطر ۱۳۳ ⟵ ۱۴۷:
نام دامنه و زیر دامنه را صاحب دامنه انتخاب و ثبت می‌کند.
 
این قسمت‌ها شامل حروف و اعداد [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و علامت منفی (-) نیز می‌تواند در میان اعداد و حروف (و نُه در ابتدا و انتها) قرار گیرد.
 
کارسازهای مختلف، توسط [[آیکان]] {{انگلیسی|Icann}} تصویب و در دسترس قرار می‌گیرد و شامل ۲ تا ۶ حرف انگلیسی می‌باشد.
سطر ۱۳۹ ⟵ ۱۵۳:
ثبت دامنه در بسیاری از کارسازها نیاز به مجوزهای مخصوص دارد.
 
کارسازهای ۲ حرفی، در اختیار کشورهای صاحب آنهاآن‌ها قرار می‌گیرد و قوانین ثبت در این کارسازها، توسط حکومت‌ها تعیین می‌گردد.
 
مثلاً us در اختیار کشور آمریکا، [[.ir]] در اختیار [[کشور ایران]] و [[.fr]] در اختیار [[کشور فرانسه]] می‌باشد.
 
آیکان پروژه‌ای را در دست دارد تا ثبت نام‌های دامنه را به زبان‌های مختلف بین‌المللی امکان‌پذیر نماید.
این پروژه هم اکنونهم‌اکنون در حالت آزمایش و بررسی قرار دارد.
 
== جستارهای وابسته ==
{{طرح یوآرآی}}
* [[نشت دی‌ان‌اس]]
*[[دی‌ان‌اس بر روی پروتکل انتقال ابرمتن]]
*[[دی‌ان‌اس بر روی تی‌ال‌اس]]
*[[فضای نام (علوم رایانه)]]
*[[پخش ساناد]]
*[[سرور نام بازگشتی عمومی]]
 
== پی‌نوشتیادداشت‌ها ==
{{یادداشت‌ها}}
 
== منابع ==
{{پانویس}}
 
== پیوند به بیرون ==
{{Portal|اینترنت}}
 
{{طرح یوآرآی}}
{{پروتکل‌های مدل OSI}}
 
سطر ۱۵۶ ⟵ ۱۸۴:
[[رده:پروتکل‌های لایه کاربرد]]
[[رده:معرفی‌شده‌های ۱۹۸۳ (میلادی)]]
[[رده:معرفی‌شده‌های مرتبط با رایانه در ۱۹۸۳ (میلادی)]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
[[رده:متعلقات اینترنت بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۸۳ (میلادی)]]