Edukira joan

Gloria Macapagal-Arroyo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gloria Macapagal-Arroyo

Member of the House of Representatives of the Philippines (en) Itzuli

2022ko ekainaren 30a -
Mikey Arroyo
Barrutia: Pampanga's 2nd congressional district (en) Itzuli
Hautetsia: 2022 Philippine House of Representatives elections (en) Itzuli
Deputy Speaker of the House of Representatives of the Philippines (en) Itzuli

2016ko abuztuaren 15a - 2017ko martxoaren 15a
Roberto Punò
Member of the House of Representatives of the Philippines (en) Itzuli

2016ko ekainaren 30a - 2019ko ekainaren 30a - Mikey Arroyo
Barrutia: Pampanga's 2nd congressional district (en) Itzuli
Hautetsia: 2016 Philippine House of Representatives elections (en) Itzuli
Member of the House of Representatives of the Philippines (en) Itzuli

2013ko ekainaren 30a - 2016ko ekainaren 30a
Barrutia: Pampanga's 2nd congressional district (en) Itzuli
Hautetsia: 16th Congress of the Philippines (en) Itzuli
Member of the House of Representatives of the Philippines (en) Itzuli

2010eko ekainaren 30a - 2013ko ekainaren 30a
Mikey Arroyo
Barrutia: Pampanga's 2nd congressional district (en) Itzuli
Hautetsia: 15th Congress of the Philippines (en) Itzuli

Secretary of National Defense (en) Itzuli

2006ko azaroaren 30a - 2007ko otsailaren 1a - Hermogenes Ebdane (en) Itzuli

Secretary of National Defense (en) Itzuli

2003ko irailaren 1a - 2003ko urriaren 2a
Angelo Reyes (en) Itzuli - Eduardo Ermita (en) Itzuli

14. Filipinetako presidente

2001eko urtarrilaren 20a - 2010eko ekainaren 30a
Joseph Estrada - Benigno Aquino III.a

Secretary of Social Welfare and Development (en) Itzuli

1998ko ekainaren 30a - 2000ko urriaren 12a - Dulce Saguisag (en) Itzuli
10. Vice President of the Philippines (en) Itzuli

1998ko ekainaren 30a - 2001eko urtarrilaren 20a
Joseph Estrada - Teofisto Guingona Jr. (en) Itzuli
Member of the Senate of the Philippines (en) Itzuli

1992ko ekainaren 30a - 1998ko ekainaren 30a
ICDP commissioner and Vice president (en) Itzuli

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMaria Gloria Macaraeg Macapagal
JaiotzaSan Juan1947ko apirilaren 5a (77 urte)
Herrialdea Filipinak
Talde etnikoaKapampangan people (en) Itzuli
Familia
AitaDiosdado Macapagal
AmaEva Macapagal
Ezkontidea(k)Jose Miguel Arroyo  (1968ko abuztua -
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaWalsh School of Foreign Service (en) Itzuli
Filipinetako Unibertsitatea
Ateneo de Manila University (en) Itzuli
Georgetowngo Unibertsitatea
Assumption College San Lorenzo (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
tagaloa
ingelesa
Kapampangan (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakekonomialaria, politikaria eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)Ateneo de Manila University (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaPhilippine Academy of the Spanish Language (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoaLakas–CMD (en) Itzuli
macapagal.com…

Gloria Macapagal-Arroyo (San Juan, Luzon, 1947ko apirilaren 5a - ) filipinar politikaria da, Filipinetako 14. presidentea 2001etik 2010era. 2005ean, Forbes aldizkariak 4. postua eman zion munduan botere gehien zuten emakumeen artean. Margaret Thatcheren jarraitzaile sutsua zela adierazi zuen.

Bizitza eta ikasketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurreko lehendakariaren, Diosdado Macapagalen, eta Evangelina Macaraegen alaba da. 1968an Jose Miguel Arroyorekin ezkondu zen eta 3 seme-alaba dituzte: Juan Miguel (1969), Evangelina Lourdes (1971), eta Diosdado Ignacio José María (1974).

Lehen eta Bigarren Hezkuntzako ikasketak La Asunción komentuan egin zituen eta 1964an graduatu zen. Arte eta Ekonomia arloko Batxilergoa egin zuen La Asunción Unibertsitatean eta 1968an lortu zuen graduazioa. Ondoren Georgetown Unibertsitatean ikasi zuen eta Washington-eko unibertsitatean Bill Clintonen, Estatu Batuetako lehendakari ohiaren, gela-kide izan zen. Filipinetara itzuli zenean, Ekonomian lizenziatu zen Manilako Ateneo Unibertsitatean eta doktoratu egin zen. Hezkuntzan aritu zen lanean 1977tik 1987ra, Filipinetako Unibertsitatean eta Manilako Ateneo Unibertsitatean, batez ere.

Politikagintza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1986an hasi zen Corazón Aquinoren legegintzaldian. Oihal Esportazioko Juntaren zuzendari izendatu zuten hasieran eta gero Komertzio eta Industria azpi-idazkaritzan aritu zen lanean.

1992an izendatu zuten senadore eta 1995ean berriro. LDP alderdia eskuindarra zen eta LE-NUCD izan zen gerora, Fidel Ramosen alderdiarekin bat egin ondoren. Alderdi honen liderrarekin Edgardo Angararekin, haserretu ondoren, Angara gobernu koaliziotik atera egin zen eta Macapagal-Arroyok bere alderdi propioa osatu zuen, KAMPI, beste alderdi eskuindar batzuekin aliatuz. 1998an lehendakariorde izan zen, Joseph Estradak lehendakaritza okupatu zuenean. Gizarte Ongizate eta Garapeneko ministro izendatu zuten eta postu honetatik pobreziaren aurkako neurriak hartzen saiatu zen.

Estrada erabat desprestigiatuta erori zen, ustelkeria eta gaitasun eza zela-eta. Ministerioa utzirik Macapagal-Arroyo oposiziora joan zen 2000an. 2001ean egin zen lehendakari. 2004an berriro aukeratu zuten. Liberalismo ekonomikoaren esparruan beti ere, turismoaren sustatzaile sutsua izan da. Gizarte arloan kontserbadore, Eliza Katolikoarekin harreman onak izan ditu.

2001ean jada, Estradaren jarraitzaileak joan ziren bere aurka eta iraultza egiten saiatu ziren. Estrada kartzela berezi batean zegoen garai hartan, Manilatik 45km-tara, eta lasaitasuna eskatu zien bere jarraitzaileei. Bost egunetan matxinada egoera dekretatu zuen lehendakariak eta atxiloketa ugari egiteko aukera eman zion horrek. Hainbat manifestari hil zen eta ehun zauritu inguru izan ziren. Oposizioaren liderra ere atxilotu zuten, Juan Ponce Enrile.

2003ko uztailaren 26an, 300 militarrez osatutako taldeak berriro egin zuen bere aurka, korrupzio salaketak medio. Magdalo izena hartu zuten militar kolpista hauek, XIX. mendean Espainiaren aurka borrokatu zuten filipino iraultzaile haien omenez. Berriro dekretatu zuen matxinada egoera delakoa eta 17 ordu beranduago estatu kolpea itzalia zegoen. Hala ere, Defentsa Ministroak kargua utzi behar izan zuen eta gobernuaren kontrako manifestazioak jarraitu zuten. Macapagal-Arroyok heriotza-zigorra berrezarri zuen, bahiketak ugaritzen ari ziren aitzakiaz.

2004ko maiatzaren 10ean Joseph Estradaren lagun zen Fernando Poe Jr-i irabazi zion. 12,5 milioi boto atera zuen eta bere kideak lehendakariordetza 15 milioi botoz. Oposizioak iruzurra izan zela esan zuen eta Makapagal-Arroyo berak ere balizko iruzurraren inbestigazioa bultzatuko zuela agindu zuen. 2006ko otsailaren 24an emergentzia egoera deklaratu zuen Macapagalek, estatu-kolpe baten ateetan zeudela-eta. 10.000 pertsona elkartu ziren neurri honen aurka protestatzeko.

  • Academia Filipina de la Lengua Españolako kide da. 1973an, Marcosen diktaduraren garaian, espainiar hizkuntzak ofizialtasuna galdu zuen Filipinetan eta Cori Aquinoren garaian konfirmatu egin zen hori. Badirudi, Gloria Macapagal-Arroyok berriro eman nahi diola ofizialtasuna 2008an.
  • 2007ko abenduaren 5ean Ordiziara etorri zen, Andres Urdanetaren urteari hasiera emateko.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]