Edukira joan

Estatu-kolpe

Wikipedia, Entziklopedia askea
Estatu kolpe» orritik birbideratua)
La Moneda jauregia 1973ko Txileko estatu kolpean.
Antonio Tejero Espainiako Kongresuan estatu-kolpea emanez 1981ean.

Estatu kolpea indarrean dagoen boterearen usurpazioari deritzo, pertsona talde baten partetik, nagusiki indar armatu matxinatuak edo gizarteko sektore haserreak, horretarako Estatuaren legezkotasuna bortxatuz.

Estatu kolpeak diktadura baten ezarpenarekin amaitzen dira nagusiki, baina ez da beti horrela izaten. Definizioz, edozein gobernu motaren aurka egin daiteke, autoritarioa izan edo ez. Zentzu peioratiboan, ordea, diktaduraren bat ezartzeko saiakerak aipatzeko erabiltzen da.

Herrialde baten legezkotasunaren eta burujabetzaren aurkako eraso horrek berauen erakunde gordetzaileen bahiketa eskatzen du. Erakunde horiek gobernua edo parlamentua dira, herrialde demokratikoetan, edo erregea edo diktadorea, bestelako gobernu sistemetan. Komunikabideen kontrola, oposizioaren debekua eta zuzenbide estatuaren kentzea ere ohikoa da.

Estatu kolpeak nahiko ohikoak izan dira XIX. eta XX. mendeetan mundu osoan.

XX. mendeko estatu-kolpeak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ondorengo hauek XX. mendean estatu-kolpea egin zuten:

XXI. mendeko estatu kolpeak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]