Termita: berrikuspenen arteko aldeak
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Isoptera lotu du, Wikidataren arabera. |
terdgf |
||
| 23. lerroa: | 23. lerroa: | ||
* [[Termitidae]] |
* [[Termitidae]] |
||
}} |
}} |
||
'''Termita''' edo '''Isoptera''' [[Pterygota]] [[intsektu]]en ordena bat da. [[Inurri]] eta hainbat [[erle]] eta [[listor]]rekin batera (guzti horiek [[Hymenoptera]] ordenean sartuta) termitek lana banatzen dute euren generoen artean eta kumeen arreta kolektiboa egiten dute. Termitak batez ere hildako [[landare]]etaz elikatzen dira, askotan [[zura]]z, [[hosto]] eroriez eta [[animali]]en [[gorotz]]ez. Ezagutzen diren 4.000 espezie ezberdinen artean %10ak galera [[ekonomiko]]ak sor ditzakete, bai [[etxe]]en egiturak apurtuz, landak suntsituz edo [[baso]]ak janez. Duten balio ekologikoa oso garrantzitsua da. |
'''Valentino rosi coje la moto y se cae.Termita''' edo '''Isoptera''' [[Pterygota]] [[intsektu]]en ordena bat da. [[Inurri]] eta hainbat [[erle]] eta [[listor]]rekin batera (guzti horiek [[Hymenoptera]] ordenean sartuta) termitek lana banatzen dute euren generoen artean eta kumeen arreta kolektiboa egiten dute. Termitak batez ere hildako [[landare]]etaz elikatzen dira, askotan [[zura]]z, [[hosto]] eroriez eta [[animali]]en [[gorotz]]ez. Ezagutzen diren 4.000 espezie ezberdinen artean %10ak galera [[ekonomiko]]ak sor ditzakete, bai [[etxe]]en egiturak apurtuz, landak suntsituz edo [[baso]]ak janez. Duten balio ekologikoa oso garrantzitsua da. |
||
Orain 300 milioi urte inguru edo lehenago agertu ziren. Gorputzez [[inurri]]en itxurakoak izaten dira oro har; kolorez ordea, termiteak zuri horixkak izaten dira eta inurriak gorrixkak edo beltzak. Termiten gauzarik deigarrienak bizitza antolatzeko era eta habiak dira. [[Habi]] bakoitzean milioika termite bizi daitezke eta habiko taldea lau kastatan banatua egoten da: antzuak edo langileak, habia egiteko, janaria biltzeko, arrautzak eta larbak zaintzeko eta behar izanez gero erasora datozenetatik babesteko ardura dutenak; gudariak, habiko kideak (inurrietatik batez ere) babesteko ardura hutsa dutenak, buru handi beltzaranak dituztenak; hegodunak, errege-erreginekin ugaltzeko gaitasuna duten bakarrak eta eraldaketa batzuen ondoren beste termite-habiak eratzera irteten direnak; kolorez arrexkak izaten dira horiek; eta laugarrena, errege-erreginena; neurriz besteak baino handiagoak izaten dira, batez ere erregina. Hauen eginkizun bakarra langile, gudari eta hegodun berriak sortzea da. Habia hainbat mailatan eta gela txikitan antolatua edukitzen dute mota batzuek ([[Macrotermes]] azpifamiliako guztiek), lurraren zorutik 4-6 m gora daitekena; gehienek, ordea, ikusten ez dena egiten dute. Habia itsua izaten dute eta hotz-bero berean (30 °C) izaten dute beti. Erdian errege-erreginen gela edukitzen dute. Egur ihartuetatik eta hustelduetatik protozoo batzuen sinbiosiaz ateratzen duten zelulosa eta egur zirbilez eta beren listuaz eratutako pilota batzuetan sortzen diren onddoak janez elikatzen dira. Termiteak mundu guztian daude zabalduak, Afrikako ekialdean eta hegoaldean batez ere. ''[[Reticulitermes flavipes]]'', ''[[Amitermes meridionalis]]'' eta ''[[Mastotermes darwiniensis]]'' dira termite mota batzuen izenak. |
Orain 300 milioi urte inguru edo lehenago agertu ziren. Gorputzez [[inurri]]en itxurakoak izaten dira oro har; kolorez ordea, termiteak zuri horixkak izaten dira eta inurriak gorrixkak edo beltzak. Termiten gauzarik deigarrienak bizitza antolatzeko era eta habiak dira. [[Habi]] bakoitzean milioika termite bizi daitezke eta habiko taldea lau kastatan banatua egoten da: antzuak edo langileak, habia egiteko, janaria biltzeko, arrautzak eta larbak zaintzeko eta behar izanez gero erasora datozenetatik babesteko ardura dutenak; gudariak, habiko kideak (inurrietatik batez ere) babesteko ardura hutsa dutenak, buru handi beltzaranak dituztenak; hegodunak, errege-erreginekin ugaltzeko gaitasuna duten bakarrak eta eraldaketa batzuen ondoren beste termite-habiak eratzera irteten direnak; kolorez arrexkak izaten dira horiek; eta laugarrena, errege-erreginena; neurriz besteak baino handiagoak izaten dira, batez ere erregina. Hauen eginkizun bakarra langile, gudari eta hegodun berriak sortzea da. Habia hainbat mailatan eta gela txikitan antolatua edukitzen dute mota batzuek ([[Macrotermes]] azpifamiliako guztiek), lurraren zorutik 4-6 m gora daitekena; gehienek, ordea, ikusten ez dena egiten dute. Habia itsua izaten dute eta hotz-bero berean (30 °C) izaten dute beti. Erdian errege-erreginen gela edukitzen dute. Egur ihartuetatik eta hustelduetatik protozoo batzuen sinbiosiaz ateratzen duten zelulosa eta egur zirbilez eta beren listuaz eratutako pilota batzuetan sortzen diren onddoak janez elikatzen dira. Termiteak mundu guztian daude zabalduak, Afrikako ekialdean eta hegoaldean batez ere. ''[[Reticulitermes flavipes]]'', ''[[Amitermes meridionalis]]'' eta ''[[Mastotermes darwiniensis]]'' dira termite mota batzuen izenak. |
||
09:49, 28 urria 2013ko berrikusketa
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Valentino rosi coje la moto y se cae.Termita edo Isoptera Pterygota intsektuen ordena bat da. Inurri eta hainbat erle eta listorrekin batera (guzti horiek Hymenoptera ordenean sartuta) termitek lana banatzen dute euren generoen artean eta kumeen arreta kolektiboa egiten dute. Termitak batez ere hildako landareetaz elikatzen dira, askotan zuraz, hosto eroriez eta animalien gorotzez. Ezagutzen diren 4.000 espezie ezberdinen artean %10ak galera ekonomikoak sor ditzakete, bai etxeen egiturak apurtuz, landak suntsituz edo basoak janez. Duten balio ekologikoa oso garrantzitsua da.
Orain 300 milioi urte inguru edo lehenago agertu ziren. Gorputzez inurrien itxurakoak izaten dira oro har; kolorez ordea, termiteak zuri horixkak izaten dira eta inurriak gorrixkak edo beltzak. Termiten gauzarik deigarrienak bizitza antolatzeko era eta habiak dira. Habi bakoitzean milioika termite bizi daitezke eta habiko taldea lau kastatan banatua egoten da: antzuak edo langileak, habia egiteko, janaria biltzeko, arrautzak eta larbak zaintzeko eta behar izanez gero erasora datozenetatik babesteko ardura dutenak; gudariak, habiko kideak (inurrietatik batez ere) babesteko ardura hutsa dutenak, buru handi beltzaranak dituztenak; hegodunak, errege-erreginekin ugaltzeko gaitasuna duten bakarrak eta eraldaketa batzuen ondoren beste termite-habiak eratzera irteten direnak; kolorez arrexkak izaten dira horiek; eta laugarrena, errege-erreginena; neurriz besteak baino handiagoak izaten dira, batez ere erregina. Hauen eginkizun bakarra langile, gudari eta hegodun berriak sortzea da. Habia hainbat mailatan eta gela txikitan antolatua edukitzen dute mota batzuek (Macrotermes azpifamiliako guztiek), lurraren zorutik 4-6 m gora daitekena; gehienek, ordea, ikusten ez dena egiten dute. Habia itsua izaten dute eta hotz-bero berean (30 °C) izaten dute beti. Erdian errege-erreginen gela edukitzen dute. Egur ihartuetatik eta hustelduetatik protozoo batzuen sinbiosiaz ateratzen duten zelulosa eta egur zirbilez eta beren listuaz eratutako pilota batzuetan sortzen diren onddoak janez elikatzen dira. Termiteak mundu guztian daude zabalduak, Afrikako ekialdean eta hegoaldean batez ere. Reticulitermes flavipes, Amitermes meridionalis eta Mastotermes darwiniensis dira termite mota batzuen izenak.
Erreferentziak
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Termita  |
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.