Eztainu

Eztainua
50 Indioa ← Eztainua → Antimonioa
50 Sn                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Eztainua, Sn, 50
Serie kimikoa	metalak
Taldea, periodoa, orbitala	14, 5, p
Masa atomikoa	118.710(7) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Kr] 4d10 5s² 5p²
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 18, 18, 4
Propietate fisikoak
Egoera	solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 5.769 - 7.265 g/L
Urtze-puntua	505.08 K (231.93 °C, 449.47 °F)
Irakite-puntua	2875 K (2602 °C, 4716 °F)
Urtze-entalpia	(zuria) 7.03 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	(zuria) 296.1 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) (25 °C, zuria) 27.112 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 1497 1657 1855 2107 2438 2893
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	tetragonala
Oxidazio-zenbakia(k)	4, 2
Elektronegatibotasuna	1,96 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 708.6 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	145 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	145 pm
Erradio kobalentea	141 pm
Van der Waalsen erradioa	217 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 180,5
Soinuaren abiadura	(gas, 27 °C) 1310 m/s
Isotopo egonkorrenak
Eztainuaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 112Sn %0,97 Sn egonkorra da 62 neutroirekin 114Sn %0,66 Sn egonkorra da 64 neutroirekin 115Sn %0,34 Sn egonkorra da 65 neutroirekin 116Sn %14,54 Sn egonkorra da 66 neutroirekin 117Sn %7,68 Sn egonkorra da 67 neutroirekin 118Sn %24,22 Sn egonkorra da 68 neutroirekin 119Sn %8,59 Sn egonkorra da 69 neutroirekin 120Sn %32,58 Sn egonkorra da 70 neutroirekin 122Sn %4,63 Sn egonkorra da 72 neutroirekin 124Sn %5,79 Sn egonkorra da 74 neutroirekin 126Sm Sintetikoa ~1 E5 u β− 0,380 126Sb

Eztainua elementu kimiko bat da, Sn ikurra eta 50 zenbaki atomikoa dituena. Ez da erraz oxidatzen eta beraz oso erabilgarria da korrosioari aurre egiteko. Eztainua kolore txuri zilartxuko metala da. Zinka baino gogortasun txikiagoa du eta beruna baino handiagoa. 100 °Cko tenperaturan oso harikortasun eta xaflakortasun handia du, eta horrela lortu daitezke eztainuzko orriak, dezima milimetroko batzuetako lodierakoak. Beroan oso hauskorra da eta hauskortu daiteke. Azido indartsuak atakatzen dute. Eztainua hiru forma alotropikoetan aurkitu daiteke:

• Eztainu txuri erronbikoa
• Eztainu txuri tetragonala
• Eztainu gris kubikoa

Lehenengo bi formak kristalinoak dira, azkena, 18 °C baino gutxiagoko tenperaturan establea, hauts forman agertzen da. Tenperatura honen azpitik eztainu txuria, eztainu gris bihurtzen da, gero eta tenperatura txikiagoa izan, gero eta azkarrago. Eztainu oso elementu eskasa da lurran, bakarrik %0.001 da, nahiz eta mineral forman konzentraturik agertu, importanteena casiterita izanez, SnO2.

Erauzketa

Bi prozeso ezberdinen bitartez lortu daiteke eztainua: - Kasiteritaren erredukzio pirometalurgikoaren bidez: Kasiterita impurezetatik banantzen da, eta erreberbero labe batera bidaltzen da, non, 1200-1300 °Cko tenperaturaz, koke karboiaren bidez eztainu purura erreduzitzen da.

SnO2 + 2 C --> 2 CO + Sn

Geroago, errefinatzen da impureza guztietatik banantzeko (printzipalki burdina eta kobrea), azkenik metala lortuz %99.8ko purutasun batekin. - Latorritik errekuperazio elektrolitikoaren bidez: Latorria eztainuzko kapa bat duen altzairua da. Duen kontsumo handiarengatik industria kontserbatzailetik, metodo ezberdinak landu izan dira honetatik abiatuz eztainua lortzeko. Ekonomikoena sodio hidroxidoko disoluzio batean latorria sartzea, honek eztainua disolbatzen du, eta geroago metala lortzen da elektrolisia disoluzio hortan aplikaturik.

Aplikazioak

Eztainua da metal oso erabili bat munduko ehuneka prozesu industrialetan. Purua denean altzairua estaltzeko erabiltzen da latorria eratuz, baita aleazio asko lortzeko ere: - Brontzea: Kobrea eta eztainuaren aleazioa. - Soldatzeko metala: Beruna eta eztainuaren aleazioa. Badaude beste hainbeste aleazio eztainuarekin, eta industria aeroespazialean titanoarekin aleaturik erabiltzen da, eta intsektizida batzuen osagai bezala.

Taldea → ↓ Periodoa

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

1

1 H

2 He

2

3 Li

4 Be

5 B

6 C

7 N

8 O

9 F

10 Ne

3

11 Na

12 Mg

13 Al

14 Si

15 P

16 S

17 Cl

18 Ar

4

19 K

20 Ca

21 Sc

22 Ti

23 V

24 Cr

25 Mn

26 Fe

27 Co

28 Ni

29 Cu

30 Zn

31 Ga

32 Ge

33 As

34 Se

35 Br

36 Kr

5

37 Rb

38 Sr

39 Y

40 Zr

41 Nb

42 Mo

43 Tc

44 Ru

45 Rh

46 Pd

47 Ag

48 Cd

49 In

50 Sn

51 Sb

52 Te

53 I

54 Xe

6

55 Cs

56 Ba

*

71 Lu

72 Hf

73 Ta

74 W

75 Re

76 Os

77 Ir

78 Pt

79 Au

80 Hg

81 Tl

82 Pb

83 Bi

84 Po

85 At

86 Rn

7

87 Fr

88 Ra

**

103 Lr

104 Rf

105 Db

106 Sg

107 Bh

108 Hs

109 Mt

110 Ds

111 Rg

112 Cn

113 Nh

114 Fl

115 Mc

116 Lv

117 Ts

118 Og

* Lantanoideak

57 La

58 Ce

59 Pr

60 Nd

61 Pm

62 Sm

63 Eu

64 Gd

65 Tb

66 Dy

67 Ho

68 Er

69 Tm

70 Yb

** Aktinidoak

89 Ac

90 Th

91 Pa

92 U

93 Np

94 Pu

95 Am

96 Cm

97 Bk

98 Cf

99 Es

100 Fm

101 Md

102 No