Ortografia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

Hauxe da oraingo bertsioa, 11:05, 16 iraila 2024 data duena

Ortografia (grekotik, ortho: zuzena; grafia: idazketa) hizkuntza baten idazteko ikur sorta da, baita horiek nola erabili eta zuzen idazteko arauak definitzen dituen jakintza alorra ere. Euskal alfabetoa, esate baterako, hogeita zazpi letrak osatzen dute, eta euskararen ortografia letra horiek erabiliz zuzen idazteko arauek osatzen dute.

Euskararen ortografia

Gaur egungo euskara estandarrean edo euskara batuan erabiltzen diren ortografia arauen abiapuntu nagusitzat, Koldo Mitxelenak 1968an idatzitako txostena (Euskaltzaindiaren 0. arauan jasoa) aipatu ohi da. Urte hartan bertan, Euskaltzaindiak bere 50. urteurrenean Arantzazuko Batzarra egin zuen: hor, euskaltzainek euskara batzeko lehen arau-multzoa finkatu zuten, hizkuntza idatzian erabili beharreko ortografiaz, morfologiaz, deklinabideaz eta neologismoez eta Arantzazuko txostena izenarekin argitaratu zen. Halaxe, Mitxelenak aurkeztutako proiektua aurrera eraman zen.

Batzar hark eztabaida handia eragin zuen zenbait sektoretan, euskaraz h letra idaztearen auzia zela eta.^[1] Baina baziren erabakitzeko eta adosteko hainbat arazo: zein grafia erabili, soinu afrikatuekin (mendebaldean, eche; ekialdean, etche; zenbait egilek, etxe...), sabaikariak nola idatzi (pilla ala pila, miña ala mina...), nola egokitu maileguak...

Ikus, gainera

Hobelex.
Kaligrafia.
Euskaltzaindia.
Ortotipografia.
Xuxen, euskarazko zuzentzaile ortografiko automatikoa.

Kanpo estekak

Euskaltzaindiak euskara baturako emandako arauak.

Datuak: Q43091

Erreferentziak

↑ Luis Villasante Kortabitarte, La H en la ortografía vasca

Artikulu hau hizkuntzalaritzari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] Luis Villasante Kortabitarte, La H en la ortografía vasca

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-'''Ortografia''' ([[greko]]tik, ''ortho'': zuzena; ''grafia'': idazketa) [[hizkuntza]] baten idazteko ikur sorta da, eta baita hauek nola erabili eta idazketa zuzena burutzeko arauak definitzen dituena ere. Euskal alfabetoak, esate baterako, hogeita zazpi letrak osatzen dute, eta euskararen ortografia letra horiek erabiliz idazketa zuzena burutzeko arauek osatzen dute.
+'''Ortografia''' ([[greziera|grekotik]], ''ortho'': zuzena; ''grafia'': idazketa) [[hizkuntza]] baten idazteko ikur sorta da, baita horiek nola erabili eta zuzen idazteko arauak definitzen dituen jakintza alorra ere. Euskal alfabetoa, esate baterako, hogeita zazpi letrak osatzen dute, eta euskararen ortografia letra horiek erabiliz zuzen idazteko arauek osatzen dute.
+== Euskararen ortografia ==
-Honenbestez, munduan ortografiarik zailenetakoa duen hizkuntza, gaur egun, [[japoniera]] dela esan ohi da.
+Gaur egungo euskara estandarrean edo [[euskara batu]]an erabiltzen diren ortografia arauen abiapuntu nagusitzat, [[Koldo Mitxelena]]<nowiki/>k 1968an idatzitako txostena (Euskaltzaindiaren ''0. araua''n jasoa) aipatu ohi da. Urte hartan bertan, [[Euskaltzaindia]]<nowiki/>k bere 50. urteurrenean [[Arantzazuko Batzarra]] egin zuen: hor, euskaltzainek euskara batzeko lehen arau-multzoa finkatu zuten, hizkuntza idatzian erabili beharreko ortografiaz, morfologiaz, deklinabideaz eta neologismoez eta ''Arantzazuko txostena'' izenarekin argitaratu zen. Halaxe, Mitxelenak aurkeztutako proiektua aurrera eraman zen.
+Batzar hark eztabaida handia eragin zuen zenbait sektoretan, euskaraz [[Hatxearen eztabaida|''h'' letra idaztearen auzia]] zela eta.<ref>[[Luis Villasante|Luis Villasante Kortabitarte, ''La H en la ortografía vasca'']]</ref> Baina baziren erabakitzeko eta adosteko hainbat arazo: zein grafia erabili, soinu [[Afrikatu hobikari ahoskabe|afrikatu]]<nowiki/>ekin (mendebaldean, ''eche''; ekialdean, ''etche''; zenbait egilek, ''etxe''...), sabaikariak nola idatzi (''pilla'' ala ''pila'', ''miña'' ala ''mina''...), nola egokitu maileguak...
-{{hizkuntzalaritza zirriborroa}}
+== Ikus, gainera ==
-[[Kategoria:Hizkuntzalaritza]]
+* [[Hobelex]].
+* [[Kaligrafia]].
+* [[Euskaltzaindia]].
+* [[Ortotipografia]].
+* [[Xuxen]], euskarazko zuzentzaile ortografiko automatikoa.
+== Kanpo estekak ==
+* [http://www.euskaltzaindia.net/arauak Euskaltzaindiak euskara baturako emandako arauak].
+{{autoritate kontrola}}
+== Erreferentziak ==
+{{erreferentzia zerrenda}}
+{{hizkuntzalaritza zirriborroa}}
+[[Kategoria:Ortografia| ]]
-[[af:Ortografie]]
-[[als:Orthographie]]
-[[ar:قواعد كتابة]]
-[[bar:Orthographie]]
-[[be:Арфаграфія]]
-[[be-x-old:Правапіс]]
-[[bg:Правопис]]
-[[bn:লিখনবিধি]]
-[[br:Reizhskrivadur]]
-[[bs:Pravopis]]
-[[ca:Ortografia]]
-[[cs:Pravopis]]
-[[cv:Орфографи]]
-[[cy:Orgraff]]
-[[da:Retskrivning]]
-[[de:Orthographie]]
-[[el:Ορθογραφία]]
-[[en:Orthography]]
-[[eo:Ortografio]]
-[[es:Ortografía]]
-[[fa:درست‌نویسی]]
-[[fi:Oikeinkirjoitus]]
-[[fr:Orthographe]]
-[[fy:Stavering]]
-[[gl:Ortografía]]
-[[he:אורתוגרפיה]]
-[[hr:Pravopis]]
-[[hu:Helyesírás]]
-[[hy:Ուղղագրություն]]
-[[ia:Orthographia]]
-[[id:Ortografi]]
-[[io:Ortografio]]
-[[is:Réttritun]]
-[[it:Ortografia]]
-[[ja:正書法]]
-[[ka:ორთოგრაფია]]
-[[ko:맞춤법]]
-[[la:Orthographia]]
-[[lv:Ortogrāfija]]
-[[mhr:Чынвозыш]]
-[[mk:Правопис]]
-[[nds:Schrievwies]]
-[[nl:Spelling]]
-[[no:Rettskriving]]
-[[oc:Ortografia]]
-[[pl:Ortografia]]
-[[pt:Ortografia]]
-[[qu:Allin qillqay]]
-[[ro:Ortografie]]
-[[ru:Орфография]]
-[[sh:Pravopis]]
-[[simple:Orthography]]
-[[sk:Pravopis]]
-[[sl:Pravopis]]
-[[sr:Правопис]]
-[[su:Ortografi]]
-[[sv:Ortografi]]
-[[th:อักขรวิธี]]
-[[tl:Palabaybayan]]
-[[tr:Yazım]]
-[[tt:Орфография]]
-[[uk:Правопис]]
-[[vec:Ortografia]]
-[[vi:Chính tả]]
-[[wa:Ortografeye]]
-[[zh:正字法]]
-[[zh-min-nan:Chiàⁿ-jī-hoat]]