Richard Serra

Richard Serra
	Fulcrum (1987), Londres. Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	San Frantzisko, 1938ko azaroaren 2a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Orient, 2024ko martxoaren 26a (85 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: pneumonia
Familia
Ezkontidea(k)	Nancy Graves (en) (1965 - 1970)
Hezkuntza
Heziketa	Kaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn ; Kaliforniako Unibertsitatea Santa Barbaran 1961) Artean graduatu ; Yale Unibertsitatea 1964) Master of Fine Arts (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	eskultorea, margolaria, marrazkilaria, telebista-ekoizlea, bideoartista eta artista bisuala
	Parte-hartzailea Documenta 5 (en) ; documenta 7 (en) ; documenta 8 (en) ;
Lantokia(k)	Paris; Florentzia; New Haven eta New York
Lan nabarmenak	ikusi Philibert and Margaret (en) ; Slat (en) ; The Hedgehog and the Fox (en) ; Fulcrum (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Arte eta letren komendadorea ; Arteetan eta Zientziatan Merituaren Ordena ; John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka ; Goslarer Kaiserring (1981) ; Arteetako Asturiasko Printzesa saria (2010) ; Praemium Imperiale (1994) ; Wilhelm Lehmbruck Award (1991) ;
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia; Zientziaren eta Arteen Europar Akademia; Berlingo Arteen Akademia; Royal Academy of Arts; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Accademia di San Luca; The 8th Street Club (en)
Mugimendua	process art (en) ; Minimalismoa
Genero artistikoa	arte abstraktua; bideoartea

Richard Serra (San Frantzisko, Kalifornia, 1938ko azaroaren 2a – Orient, New York, 2024ko martxoaren 26a) estatubatuar eskultore minimalista izan zen. 2010ean arteetako Asturiasko Printzea saria irabazi zuen^[1].

Biografia

Berkeleyn eta Santa Barbaran egin zituen ikasketak 1957-1961 bitartean, Kaliforniako Unibertsitatean, eta ingeles literaturan graduatu zen. 1961-1964 urteetan, berriz, Yale Unibertsitatean ikasi zuen, beka batzuekin. Ondoren, eta beken laguntzarekin, Parisa (1965) eta Florentziara (1966) bidaiatu zuen, eta Erromako galeria batean bere lehen bakarkako erakusketa egin zuen. Espainiara eta Iparraldeko Afrikara joan zen ondoren, eta azkenik New Yorken kokatu zen.

Hasieran, antiformarekin edo postminimalismoarekin lotu zen Serraren obra, eta gerora eskulturarentzako site specifity («leku jakin bat») kontzeptua landu duen artista garaikide nagusi gisa nabarmendu da. Ospe handia eman diote material industrialetatik (beruna, altzairua eta hormigoia) eskulturak egiteko erabiltzen dituen prozesu bitxiek. Aipagarriak ditu, besteren artean, neoiz eta kautxuz egindako muntaketa-sail bateko lanak. Gerrikoak (1966-1967, Solomon R. Guggenheim Museum, New York) lanean neonezko hodien distiraren eta larru bulkanizatuzko gerrikoen biguntasunaren arteko kontrastea nabarmentzen da eta, harrezkeroko lanetan bezala, garrantzi handia eman zion materialaren izaerari eta grabitatearen pisuari.

1968-1969 bitartean, eskulturarekin lot daitezkeen aditz-sail bat osatu zuen eta, sail horretatik abiaturik, berunezko ehun bat eskultura sortu zituen. Aipagarria du Splashing saila ere, New Yorken berun urtua paretaren eta lurraren kontra jaurtiz egina. 1970eko hamarkadan obra monumentalagoa osatu zuen, altzairu beroaz neurri handiko eskultura soilak eginez. Leku jakinetarako egindako eskultura ikusgarrietan azpimarratzekoa du Arku makurra (1981), New Yorkeko Federal Plazarako egina. Aipagarria da Guggenheim Bilbao Museoan dagoen Denboraren materia (The Matter of Time, 1994–2005) instalazioa ere, neurri handiko zortzi eskulturez osaturik dagoena^[2].

Baina eskultura ez ezik, zinema ere landu zuen Serrak. 1960ko hamarkadan zenbait film egin zituen, Andy Warholen eraginpean, esaterako Hand Catching Lead («Beruna hartzen duen eskua») eta Hands Tied («Esku lotuak»).

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ «Richard Serra eskultoreak irabazi dau Arteen Asturiasko Printzea saria» Bizkaie.biz
↑ Richard Serra: Denboraren materia Guggenheim-bilbao.es

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Richard Serra

Datuak: Q321245
Multimedia: Richard Serra / Q321245

[1] «Richard Serra eskultoreak irabazi dau Arteen Asturiasko Printzea saria» Bizkaie.biz

[2] Richard Serra: Denboraren materia Guggenheim-bilbao.es

[1]

[2]

Richard Serra
Fulcrum (1987), Londres. Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	San Frantzisko, 1938ko azaroaren 2a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Orient, 2024ko martxoaren 26a (85 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: pneumonia
Familia
Ezkontidea(k)	Nancy Graves ^(en) (1965 - 1970)
Hezkuntza
Heziketa	Kaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn Kaliforniako Unibertsitatea Santa Barbaran 1961) Artean graduatu Yale Unibertsitatea 1964) Master of Fine Arts ^(en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	eskultorea, margolaria, marrazkilaria, telebista-ekoizlea, bideoartista eta artista bisuala
Parte-hartzailea Documenta 5 ^(en) documenta 7 ^(en) documenta 8 ^(en)
Lantokia(k)	Paris Florentzia New Haven eta New York
Lan nabarmenak	ikusi Philibert and Margaret ^(en) Slat ^(en) The Hedgehog and the Fox ^(en) Fulcrum ^(en)
Jasotako sariak	ikusi Arte eta letren komendadorea Arteetan eta Zientziatan Merituaren Ordena John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka Goslarer Kaiserring (1981) Arteetako Asturiasko Printzesa saria (2010) Praemium Imperiale (1994) Wilhelm Lehmbruck Award (1991)
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia Zientziaren eta Arteen Europar Akademia Berlingo Arteen Akademia Royal Academy of Arts Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Accademia di San Luca The 8th Street Club ^(en)
Mugimendua	process art ^(en) Minimalismoa
Genero artistikoa	arte abstraktua bideoartea