Portugesezko Herrialdeen Komunitatea

Portugesezko Herrialdeen Komunitatea (portugesez Comunidade dos Países de Língua Portuguesa, CPLP) alde anitzeko foroa eta nazioarteko erakundea da, portugesa hizkuntza duten herrialdeen artean sortua 1996an.

Portugesezko Herrialdeen Komunitatea
Datuak
Izen laburraCPLP
Motanazioarteko erakundea
Jarduera
Kide kopurua9 (2014)
Agintea
LehendakariaZacarias da Costa (en) Itzuli
Egoitza nagusi
Osatuta
Historia
Sorrera1996ko uztailaren 17a
webgune ofiziala
Facebook: comunidade.paises.lingua.portuguesa Twitter: _CPLP Instagram: cplp_secretariado.executivo Youtube: UCsuBRgU_kl2A6goqBkcJdTA Flickr: 150688456@N07 Souncloud: comunidade-paises-lingua-portuguesa Edit the value on Wikidata

CPLPk 223 milioi biztanle inguru biltzen ditu eta gutxi gora-behera 10 708 674 kilometro karratuko azalera. Erakundearen egoitza Lisboan dago, Portugalen.

Historia

aldatu

CPLP 1996ko uztailaren 17an eratu zen Lisboan, zazpi estatuk osatuta (Angola, Brasil, Cabo Verde, Ginea-Bissau, Mozambike, Portugal eta Sao Tome eta Príncipe).[1] Ekialdeko Timor 2002an elkartu zen Indonesiarekiko independentzia lortuondoren.

Ekuatore Ginea eta Maurizio behatzaile gisa onartu ziren 2006an, eta Senegal 2008an. Ekuatore Ginea kide oso bihurtu zen 2014an.[2][3]

Georgia, Japonia, Namibia eta Turkia behatzaile gisa elkartu ziren 2014. urtean.[4][5] Eslovakia, Hungaria, Txekiar Errepublika eta Uruguai, berriz, 2016. urtean. Geroago, Argentina, Txile, Frantzia, Andorra, Italia, Luxenburgo, Erresuma Batua eta Serbia kide behatzaile berri gisa sartu ziren 2018an.[6][7][8][9] 2021ean, Espainia estatu behatzaile elkartu bihurtu zen.[10]

Portugalgo Inperioa osatu zuten beste herrialde eta lurralde batzuk

aldatu
 
CPLPren idazkaritza exekutiboaren egoitza Lisboako Penafiel jauregian, Portugalgo hiriburuan.

Badira Portugalgo Inperioaren parte izan ziren beste herrialde eta lurralde batzuk Portugalen subiranotasunaren mende nola edo hola egon zirenak baina CPLPko partaideak ez direnak; Maroko, Etiopia, Zambia edo Uruguai esaterako (Marokok komunitate horretako kide izateko interesa agertu du).

CPLPren garrantzia

aldatu

Portuges hiztunak 273 milioi pertsona baino gehiago dira munduan, zenbait ezaugarri kultural eta historiko partekatu dituztenak.[11] CPLPko herrialdeek, guztira, 10.742 000 kilometro karratu dituzte. (Kanada baino azalera handiagoa)

 
CPLPren bandera

Sortu zenetik, CPLPk gatazkak konpontzen lagundu du, Sao Tome eta Principe-n eta Ginea Bissau-n esaterako, bi herrialdeetako estatu-kolpeen ondorioz. Bi herrialde horiei lagundu die erreforma ekonomikoak (Sao Tomeren kasuan) eta demokratikoak (Ginea Bissauren kasuan) egiten.

CPLPko liderren ustez Angola eta Mozambikeko bakeak eta Ekialdeko Timorren independentziak erraztuko dute CPLParen geroko garapena eta alde anitzeko lankidetza sendotzea.

Behatzaileak

aldatu

Partaideez gain Behatzaile Elkartuaren estatutua duten herrialdeak badaude CPLPren egituran, baita herrialde kideetako gizarte zibileko erakundeak ere aholku-emaile gisa.[12]

Herrialdea Behatzaileak
Alemania
  • Sociedade Alemã para os Países Africanos de Língua Portuguesa
Angola
  • Fundação Agostinho Neto
  • Fundação Eduardo dos Santos
Brasil
  • Academia Brasileña de Letras
  • Conselho Nacional de Secretários de Saúde dos Estados Brasileiros
  • Comissão InterPaíses/Países de Língua Oficial Portuguesa (Fundação Rotarianos São Paulo)
  • Fundação Oswaldo Cruz
  • Fundação Roberto Marinho
  • Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro
  • Universidade Estadual de Campinas
  • Universidade Federal da Bahia
  • Universidade Federal do Rio de Janeiro
  • Universidade Federal de Pernambuco
Cabo Verde
  • Fundação Amílcar Cabral
Estatu Batuak
  • Instituto Pedro Pires de Estudos Cabo-Verdianos
Galizia (Espainia)border|20x20px
  • Academia Galega da Lingua Portuguesa
  • Galiziako Kulturaren Kontseilua[10]
Macao (Txina)
  • Instituto Internacional de Macau
  • Universidade de São José
Portugal
  • Assistência Médica Internacional
  • Associação das Misericórdias de Portugal
  • Associação dos Ex-Deputados da Assembleia da República Portuguesa
  • Centro de Conciliação e Mediação de Conflitos - Concórdia
  • Círculo de Reflexão Lusófona
  • Faculdade de Direito da Universidade de Lisboa
  • Fundação Bial
  • Fundação Calouste Gulbenkian
  • Fundação Champalimaud
  • Fundação D. Manuel II
  • Fundação Luso-Americana para o Desenvolvimento
  • Fundação Luso-Brasileira para o Desenvolvimento do Mundo de Língua Portuguesa
  • Fundação Mário Soares
  • Fundação Oriente
  • Fundação para a Divulgação das Tecnologias de Informação
  • Fundação para o Desenvolvimento da Comunidade
  • Fundação Portugal-África
  • Instituto de Higiene e Medicina Tropical
  • Médicos do Mundo
  • Organização Paramédicos de Catástrofe Internacional
  • Sociedade de Geografia de Lisboa
  • União das Mutualidades Portuguesas
  • Universidade Lusófona de Humanidades e Tecnologias
Sao Tome eta Principe
  • Fundação Novo Futuro
Ekialdeko Timor
  • Ekialdeko Timorreko Unibertsitate Nazionala
CPLP
  • Associação das Universidades de Língua Portuguesa
  • Associação dos Comités Olímpicos de Língua Oficial Portuguesa
  • Comunidade Médica de Língua Portuguesa
  • Comunidade Sindical dos Países de Língua Portuguesa
  • Confederação da Publicidade dos Países de Língua Portuguesa
  • Conselho Empresarial da CPLP
  • Fórum da Juventude da CPLP
  • União dos Advogados de Língua Portuguesa
  • Saúde em Português

Erreferentziak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu