James Peebles

Phillip James Edwin Peebles (Winnipeg, Ontario, Kanada, 1935eko apirilaren 25a) kanadar kosmologo eta astrofisikaria da. 2019an Fisikako Nobel Saria jaso zuen unibertsoaren bilakaera ulertzeko egindako ekarpenengatik.

James Peebles
(2010) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Phillip James Edwin Peebles
Jaiotza	Winnipeg, 1935eko apirilaren 25a (89 urte)
Herrialdea	Kanada Ameriketako Estatu Batuak
Hezkuntza
Heziketa	Princetongo Unibertsitatea Manitobako Unibertsitatea Glenlawn Collegiate (en)
Hezkuntza-maila	Doktoretza
Tesi zuzendaria	Robert H. Dicke (en)
Doktorego ikaslea(k)	Margaret Geller George Lake (en) Weihsueh Albert Chiu (en) Steven D. Phelps (en) Hugues Sicotte (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	astronomoa, astrofisikaria, unibertsitateko irakaslea eta fisikaria
Enplegatzailea(k)	Princetongo Unibertsitatea
Jasotako sariak	ikusi Harvey Prize  (2001) Gruber Prize in Cosmology  (2000) Petrie Prize Lecture  (1989) Oskar Klein Medal  (1997) Henry Norris Russell saria  (1993) Astronomiako Errege elkartearen urrezko domina  (1998) Eddington Medal  (1981) Dannie Heineman Prize for Astrophysics  (1982) Bruce domina  (1995) Tomalla Foundation  (2003) Karl G. Jansky Lectureship ICTP Dirac Medal  (2013) The Shaw Prize in Astronomy  (2004) Crafoord Prize in Astronomy  (2005) Fisikako Nobel Saria  (2019) Companion of the Order of Canada  (2020)
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala Royal Society Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Ameriketako Fisika Elkartea Royal Society of Canada (en) Nazioarteko Astronomia Elkartea

Biografia

Manitobako Unibertsitatean graduatu zen 1958. urtean, eta ondoren Princetongo Unibertsitatera aldatu zen, fisikako ikasketak egitera. 1962. urtean amaitu zituen hango ikasketak, eta irakasle-lanetan jardun zuen han, Albert Einstein unibertsitate hartako ikasle zen garaian.

Robert Dicke eta beste zenbait lankiderekin egindako lanen bidez, Big Bangaren ondorengo irrada kosmikoak existitzen zirela ondorioztatu zuen (aurretik Ralph Alpher eta Robert Hermanek iragarri bezala), eta irrada haiek aurkitzen saiatu zen (Arno Penzias eta Robert Wilsonek lortu zuten azkenik). Irrada kosmikoaren ezaugarriei eta galaxien sorrera eta bilakaerari buruz egindako lanengatik da, hain zuzen ere, ospetsua; unibertsoko helio eta beste zenbait gai arinen kopurua kalkulatu zuen, eta big-bang teoria eta behaketa bat datozela erakutsi zuen. Orobat frogatu zuen galaxien haloetan materia ilun ugari dagoela.

Bi liburu idatzi zituen kosmologiari buruz, eta halako eragina izan zuten fisikariengan, ezen kosmologia-fisikaren alor gisa finkatu baitzuten. Azken 30 urteetako kosmologo nagusitzat hartua da. Hainbat titulu eta sari eskuratu ditu bere karreran zehar, adibidez A.C. Morrison saria, Eddington domina, Heineman saria etab.

Kanpo estekak

• Datuak: Q728331
• Multimedia: Jim Peebles / Q728331