Cadreitako gaztelua

Cadreitako gaztelua Nafarroa Garaiko Ebroko Erriberako Cadreita udalerrian kokatutako gaztelu bat da. Hiribilduak Erdi Aroan gaztelu bat izan zuen, baina ez dago haren aztarnarik.

Cadreitako gaztelua
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Cadreita
Koordenatuak	42°13′04″N 1°41′41″W

Historia

1218an, hiribilduak bezala, Joan Bidaurrek eta bere seme Gilek, herriko jaurerriarekin batera, Antso Azkarrari eman zioten, beste jabetza batzuen truke. Tibalt I.a Nafarroakoak, 1235ean, Errodrigo Semenoitz Arradakoa Toledoko artzapezpikuaren omenez eman zituen, biziarteko izaeraz. 1276an, Gontzalo Gil Arketak leialtasuna zin egin zion Joana I.a Nafarroakoa erreginari gaztelu honengatik eta Funesekoagatik. XIII. mendeko azken urteetan Gil Martinitz Arketa agertu zen alkaide gisa.

XIV. mendearen hasieran egin ziren obrak. 1318an, dorrea gotortu, eskailera bat egin eta ate nagusietan lan egiten zen. 1328an Gontzalo Peritz Gorozin alkaidea zen, eta 10 libera eta 50 kahitzeko atxikipenetik jasotzen zituen. Kargu hori betetzera igaro zenean, Migel Gartzia Urniza, 1355ean, gazteluan zazpi armarri zahar baino ez zeuden, hiru balezta zahar eta larruzko beste bat, guztiak goarniziorik gabe. Hurrengo urtean konponketa-lanak egin ziren. 1357an, Luis I.a Nafarroakoak Gartzia Santxitz Garrüze jaunari eman zion zaintza.

Gazteluak kapera zuen, eta 1364an Karlos II.a Nafarroakoa kapilau izendatu zuen Laongo Robert Guillem d'Estrées. 1366an, harresiak lehenbailehen konpontzeko agindua eman zen, estualdietan auzokoak babes zitezen. Pregoi bat eman zen, eta bildutakoei obretan lan egitera itzultzeko agindu zitzaien, traidoretzat jotzearen penaz. Urte horretan bertan, Antso Peritz Leotz alkaide izendatu zuten. 1377an Piarres Santxitz Monteagudokoaren lekua hartu zuen. Karlos III.a Nafarroakoak Medro Gil Cadreita izendatu zuen 1388an, 6 libera eta 60 kahitzeko esleipenarekin. Erregeak berak 1401ean kuartelen ordainketa bidali zion hiribilduari, gaztelua gotortzeko inbertitu zezaten. 1430ean, Gaztelaren aurkako gerra zela eta, 20 eta 30 baleztari artean gorde zituzten Diego Armañantzasen agindupean, eta garai hartan Joan II.a alkaide izendatu zuten; 1446 arte egon zen postuan. Urte horretan, Vianako Printzeak 3000 florin zor zizkion Jaume Diez Autxoa zaldunari, eta konpentsazio gisa eman zion, Joan II.aren baimenarekin, hiriarekin batera. Oraindik zutik zegoen gaztelua XIX. mendearen lehen urteetan.

Erreferentziak

• Nafarroako Entziklopedia Handia | CADREITA. (Noiz kontsultatua: 2022-01-09).

Ikus, gainera

• Cadreita
• Ebroko Erribera
• Nafarroako Erresuma

Kanpo estekak

• Datuak: Q113005799