Badalona Kataluniako udalerria da, Barcelonès eskualdean eta Bartzelonako probintzian kokatua.

Badalona
Badalona
Kataluniako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Katalunia
Probintzia Bartzelonako probintzia
Eremu funtzionalaBartzelonako metropoli eremua
EskualdeaBarcelonès
AlkateaXavier García Albiol
Izen ofizialaBadalona
Jatorrizko izenaBadalona
Posta kodea08910–08918
INEk ezarritako kodea08015
HerriburuaBadalona (en) Itzuli
Geografia
Koordenatuak41°26′00″N 2°14′00″E / 41.4333°N 2.2333°E / 41.4333; 2.2333
Map
Azalera21,2 km²
Altuera6 m
MugakideakMontcada i Reixac, Sant Adrià de Besòs, Sant Fost de Campsentelles, Santa Coloma de Gramenet, Tiana eta Montgat
Demografia
Biztanleria225.957 (2023)
225.957 (2023)/(2022)/(2021)/(2020)/(2019)/(2018)/(2017)/(2016)/(2015)/(2014)/(2013)/(2012)/(2011)/(2010)/(2009)/(2008)/(2007)/(2006)/(2005)/(2004)/(2003)/(2002)/(2001)/(1991)/(1986)/(1981)/(1975)/(1970)/(1965)/(1960)/(1955)/(1950)/(1945)/(1940)/(1936)/(1930)/(1920)/(1910)/(1900)/(1887)/(1877)/(1860)/(1857)/(1787)/(1717)
alt_left 111.931 (%49,5) (%48) 108.509 alt_right
Dentsitatea10.658 bizt/km²
Etxebizitzak88
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakAlcanar, San Fernando eta Valparaíso
MatrikulaB
Hizkuntza ofizialakatalan
badalona.cat

2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera 220.888 biztanle zituen. 21.17 km2-ko azalera du.

Geografia

aldatu

Iparraldean Sant Fost de Campsentelles (Vallès Oriental), ipar-ekialdean Tiana eta Montgat (el Maresme), hego-mendebaldean Sant Adrià de Besòs (Barcelonès), mendebaldean Santa Coloma de Gramenet (Barcelonès) eta Montcada i Reixac (Vallès Occidental) eta hego-ekialdean Mediterraneo itsasoa mugakide ditu.

Kostaldeko hiria da, eta 4.8 km-ko hondartza dauka.

      Datu klimatikoak (Badalona)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura (ºC) 9 10 11 14 17 21 24 24 21 17 13 10 15
Pilatutako prezipitazioa (mm) 38 37 46 48 44 38 25 44 75 86 52 39 571
Iturria: Weatherbase[1]

Historia

aldatu

Neolitoko herrixka baten aztarnak topatu dituzte, bai eta arrasto iberikoak ere, baina Badalonaren sorrera K.a. 100. urte inguruan ezarrita dago, "Baetulo" herri erromatarrarena, hain zuzen ere.

Erdi Aroan hiria garatu egin zen, gaur egungo Dalt de la Vila auzoa zehazki, erdigunea zena eta Baetulorekin bat egiten zuena. 1492tik aurrera bultzada ekonomiko eta demografikoa jaso zuen nekazaritzari (mahastiak eta lekaleak, nagusiki) eta arrantzari esker.

XIX. mendean ekin zioten industrializazioari, trena iritsi zen, lantegiak eraiki zituzten eta immigrazioaren eskutik igoera demografikoa gertatu zen. XX. mendearen hasieran loraldi kulturala sortu zen, baina hurrengo hamakadetako diktadurek eten egin zuten.

Azkenik, 1980ko hamarkadatik aurrera, eta bereziki 1992ko Udako Olinpiar Jokoak zirela eta, hiriak aldaketa nabarmena izan eta gaur egungo itxura hartu zuen.

Barrutiak eta auzoak

aldatu

Badalona 35 auzok eta 8 barrutik osatzen dute:

  1. 1. barrutia: Canyadó, Casagemes, Centre, Coll i Pujol, Dalt de la Vila, Manresà.
  2. 2. barrutia: Nova Lloreda, Sant Crist de Can Cabanyes, Sistrells.
  3. 3. barrutia: Bonavista, Bufalà, Canyet, les Guixeres, Mas Ram, Montigalà oriental, Morera, Pomar, Pomar de Dalt.
  4. 4. barrutia: la Salut.
  5. 5. barrutia: Sant Antoni de Llefià, Sant Joan de Llefià, Sant Mori de Llefià.
  6. 6. barrutia: el Remei, la Mora, Sant Roc, Artigues.
  7. 7. barrutia: Can Claris, Congrés, Gorg, Progrés, el Raval.
  8. 8. barrutia: la Pau, Lloreda, Montigalà occidental, Puigfred.

Elkarteak

aldatu

Club Joventut de Badalona hiriko saskibaloi talde nagusia da, Kataluniako eta Espainiako ligaren inoizko hoberenen artean dagoena.

Demografia

aldatu
Biztanleriaren bilakaera
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2009
19.254 20.985 29.092 42.230 48.520 60.133 92.985 163.374 229.780 218.725 205.836 220.888

Politika

aldatu
 
Udaletxea.

Hiriko alkateak

aldatu

2011ko udal hauteskundeak

aldatu
Badalonako Udala (2011)[2]
Alderdia Botoen %a Zinegotziak
Partido Popular %33,42 11
Partit dels Socialistes de Catalunya %27,06 9
Convergència i Unió %12,54 4
Iniciativa per Catalunya Verds - Esquerra Unida i Alternativa %8,93 3

2015eko udal hauteskundeak

aldatu
Badalonako Udala (2015)[3]
Alderdia Botoen %a Zinegotziak
Partido Popular % 34.2 10
Guanyem Badalona en Comú % 17.51 5
Partit dels Socialistes de Catalunya % 14 4
Esquerra Republicana de Catalunya % 10.98 3
Convergència i Unió % 7.94 2
Kataluniarako Iniziatiba Berdeak - Ezker Batua eta Alternatiboa % 6.68 2
Ciudadanos % 5.60 1

Pertsona ezagunak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Erreferentziak

aldatu

Kanpo estekak

aldatu