Valladolid

Valladolid; Valladolid
	Espainiako udalerria
	Valladolid hiriaren aireko ikuspegia. Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Espainia
Probintzia	Valladolid
Alkatea	Francisco Javier León de la Riva (PP)
Izen ofiziala	Valladolid
Jatorrizko izena	Valladolid
Posta kodea	47001–47016
INEk ezarritako kodea	47186
Herriburua	Valladolid city (en)
Geografia
Koordenatuak	41°39′07″N 4°43′43″W / 41.651981°N 4.728561°W
Azalera	197 km²
Altuera	698 m
Mugakideak	Zaratán, Villanubla, Fuensaldaña, Cigales, Santovenia de Pisuerga, Cabezón de Pisuerga, Castronuevo de Esgueva, Renedo de Esgueva, La Cistérniga, Laguna de Duero, Boecillo, Viana de Cega, Villanueva de Duero, Simancas, Arroyo de la Encomienda, Peñaflor de Hornija, Medina de Rioseco, La Mudarra, Valdenebro de los Valles, Villalba de los Alcores, Mucientes, Robladillo, Torrelobatón eta Ciguñuela
Demografia
Biztanleria	297.459 (2023); 1.820 (2022)
Dentsitatea	0 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	XI. mendean
Telefono aurrizkia	983
Ordu eremua	UTC+01:00
Hiri senidetuak	Florentzia, Lecce, Morelia, Ahmedabad, Guadalajara, Lille, Lovetx eta Orlando
Matrikula	VA
	http://www.ava.es

Valladolid^[1] Gaztelako hiria da, bai eta Gaztela eta Leon autonomia erkidegoko hiriburua eta udalerririk populatuena eta izen bereko probintziako hiriburua ere.

2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera 317.864 biztanle zituen hiriak, eta 197.5 km²-ko azalera du.

Auzo nagusiak

San Pedro Regalado: 34.461 biztanle (2008).
La Rondilla: 34.370.
Las Delicias: 30.451.
Parquesol: 26.368.
Pajarillos: 22.903.
La Victoria: 17.548.
Huerta del Rey: 16.112.
La Circular: 11.379.
Covaresa: 8.774.
La Pilarica: 7.886.

Historia

1072an Pedro Ansurezek sortu zuen, Gaztelako Alfontso VI.ak aginduta, aurretik zegoen herrigunearen gainean.
1208. urtearen inguruan Unibertsitatea abiatu zuten.
1601ean hiria Espainiako Inperioaren hiriburu bilakatu zen, bost urte geroago Madrilera aldatu baino lehen.
1864an trena iritsi zen lehen aldiz Valladolidera, Madrildik etorria.
1956an zinema jaialdia (("SEMINCI") abiatu zuten.
1983an hiria Gaztela eta Leongo hiriburu bihurtu zen.

Inguru naturala

Dueroko ibaiadarra den Pisuerga ibaiak hiria zeharkatzen du, bertan hondartz artifiziala daukala.

Klima

Datu klimatikoak (Valladolid)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	17.0	23.6	24.6	29.2	33.0	37.0	39.4	38.6	37.6	29.0	23.2	19.8	'
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	7.4	10.3	13.4	14.8	18.7	23.9	28.5	28.2	24.2	17.6	11.8	8.1	17.2
Batez besteko tenperatura (ºC)	3.1	5.1	7.2	8.7	12.3	16.6	20.1	20.1	17.0	11.8	6.9	4.2	11.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	-1.2	-0.1	1.0	2.6	5.8	9.2	11.7	12.0	9.8	6.0	2.1	0.2	4.9
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	−18.8	−16.0	−12.4	−6.5	-5.4	-0.5	2.4	2.4	-0.4	-5.6	-9.2	−12.6	'
Pilatutako prezipitazioa (mm)	42	33	23	48	54	35	19	19	30	45	48	55	455
Prezipitazio egunak (≥ 1.0 mm)	7	6	5	8	9	5	3	3	4	7	7	8	71
Eguzki orduak	120	155	203	220	264	313	361	340	245	196	136	98	2645
Hezetasuna (%)	86	76	66	66	65	58	49	51	58	72	81	87	68
Iturria: ^[2]

Demografia

Biztanleriaren bilakaera
1900	1920	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2009
70.951	75.687	108.902	119.499	150.959	233.974	320.293	330.700	316.580	317.864

Kultura

Monumentuak

San Pablo eliza: Aurrealde gotiko ikusgarria duela.

Santa Maria La Antigua eliza: Dorre erromanikoarekin.

Valladolideko katedrala: Garai desberdinetako osagaiekin.

Museoak

Nabarmenenak Eskultura, Arkeologia eta Ekialdeko Artearen museoak dira.

Zinema jaialdia

Semana Internacional de Cine de Valladolid (SEMINCI) Valladoliden urtero urriaren bukaeran antolatzen duten zinema jaialdi entzutetsua da. 1956an abiatu zuten, izaera erlijiosoarekin. Teatro Calderón antzokia zinemaldiaren egoitza da eta "Urrezko Galburua" sari nagusia.