Errauli: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary Etiketa: Lehengoratua |
No edit summary Etiketa: Manual revert |
||
1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa
| irudia = Lytta-vesicatoria03.jpg
}}
'''Erraulia''' (''Lytta vesicatoria'') ''[[Meloidae]]'' [[familia (biologia)|familiako]] [[kakalardo|koleopteroa]] da, [[Europa]] osoan eta [[Erdialdeko Asia]]n bizi dena. Jaten bada, [[afrodisiako]]a da eta baita [[pozoi]]tsua ere<ref>{{Erreferentzia
|egilea=Ford, Peter; Howell, Michael
|izenburua=The beetle of Aphrodite and other medical mysteries
|url=https://archive.org/details/beetleofaphrodit00howe
|argitaletxea=Random House
|lekua=New York
|urtea=1985
|isbn=0-394-54797-7
}}</ref>.
== Deskribapena ==
15-20 mm inguru luzera du eta 5-8 mm inguruko zabalera<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Grzimek's Encyclopedia 2nd Ed. - Vol. 3 - Insects by mike jons - Issuu|hizkuntza=en|data=2011-05-26|url=https://issuu.com/radu9990/docs/grzimek-s-encyclopedia-2nd-ed.---vol.-3---insects|aldizkaria=issuu.com|sartze-data=2023-09-05}}</ref>. Kolorez berde iluna bada ere distira metaliko bizia du, horrela adierazten die harrapariei pozoitsua dela.
==
Ekosistema bero eta azpitropikalak atsegin ditu. [[Europa]] hegoaldean oso zabaldurik dago esate baterako<ref>{{Erreferentzia|izena=Horace G.|abizena=Cutler|izenburua=An Historical Perspective of Ancient Poisons|argitaletxea=Springer US|orrialdeak=1–13|hizkuntza=en|data=1992|url=https://doi.org/10.1007/978-1-4899-2584-8_1|aldizkaria=Phytochemical Resources for Medicine and Agriculture|editore-abizena=Nigg|editore-izena=Herbert N.|isbn=978-1-4899-2584-8|doi=10.1007/978-1-4899-2584-8_1|sartze-data=2023-09-05}}</ref>. [[Amerika]]n familia bereko 250 espezie inguru aurkitu dira.
[[Makal]]aren eta, batez ere, [[lizar]]raren hosto gainetan ibiltzen da, olibondo eta intsusatan ere bai<ref>{{Erreferentzia|izena=D. C. (Douglas Charles)|abizena=Blood|izenburua=Saunders comprehensive veterinary dictionary|argitaletxea=Edinburgh ; New York : Elsevier Saunders|abizena2=Studdert|abizena3=Gay|izena2=Virginia P.|izena3=Clive C.|data=2007|url=http://archive.org/details/saunderscomprehe00doug|isbn=978-0-7020-2789-5|sartze-data=2023-09-05}}</ref>.
== Bizi zikloa ==
Emeak lurrean jartzen ditu arrautzak, [[erle]] espezie bakarti baten habiaren inguruan. Handik ateratzen diren [[beldar]]rak berehala igotzen dira landare batek loreetara eta erlea datorrenean haren gorputzari itsasten zaizkio. Erleak habiara eramaten ditu eta erlearen beraren beldarrak jaten hasten dira. Heldu bihurtzen direnean erleen habiatik atera eta elikatuko diren landareetara doaz hegan<ref name=":0" />.
Arrak soilik dira sustantzia pozoitsua ekoizteko gai. [[Espermatoforo]]a emeari pasatzerakoan soilik eskuratzen dute emeek sustantzia<ref>{{Erreferentzia|izena=Carol L.|abizena=Boggs|izenburua=Male Nuptial Gifts: Phenotypic Consequences and Evolutionary Implications|argitaletxea=CRC Press|data=1995|url=https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.1201/9781351073608-10/male-nuptial-gifts-phenotypic-consequences-evolutionary-implications-carol-boggs|aldizkaria=Insect Reproduction|isbn=978-1-351-07360-8|doi=10.1201/9781351073608-10/male-nuptial-gifts-phenotypic-consequences-evolutionary-implications-carol-boggs|sartze-data=2023-09-05}}</ref>.
[[Kategoria:Txikipedia: Loreak]]▼
== Erabilera ==
Intsektu honetatik [[kantaridina]] (C<sub>10</sub> H<sub>12</sub> O<sub>4</sub>) izeneko [[tindu|tindagaia]] lortzen da. Sustantziak izen hori du intsektuaren gaztelerazko izen herrikoia "cantárida medicinal" baita. Azaleko eritasunak sendatzeko eta ilea luzarazteko erabiltzen da medikuntzan. XX. mendetik erabili izan dute mediku espainiarrek eta ingelesez "Spanish fly" izena ematen zaio intsektuari.
Afrika iparraldeko [[ras el hanout]] espezia nahasketan ere erabili izan da.
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:Lytta vesicatoria side2.jpg|Errauli heldua infloreszentzia baten gainean.
Irudi:Green insect on hand.jpg|Errauliaren tamaina adierazten duen argazkia.
Irudi:Lytta vesicatoria 001.JPG|Errauli lehortuak tindagaia lortzeko.
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal Herriko koleopteroak]]
[[Kategoria:Abortiboak]]
[[Kategoria:Intsektuen produktuak]]
[[Kategoria:Lineok deskribatutako taxoiak]]
| |||