Pago: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
79.151.251.110 (eztabaida) wikilariaren 5013805 berrikuspena desegin da |
tNo edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
(22 erabiltzailek tartean egindako 43 berrikusketa ez dira erakusten) | |||
1. lerroa:
{{argitzeko|zuhaitzari|Pagoa (argipena)}}
{{birzuzendua|Pagadi|Pagadi (argipena)}}
{{taxotaula automatikoa
| name = Pagoak
| taxon = Fagus
| authority = [[
| subdivision ranks = [[Espezie]]ak
| subdivision =
''Fagus crenata'' - [[
''Fagus engleriana'' - [[
''Fagus grandifolia'' - [[
''Fagus hayatae'' - [[Taiwango pago]]a<br />
''Fagus japonica'' - [[
''Fagus longipetiolata'' - [[Hegotxinako pago]]a<br />
''Fagus lucida'' - [[
''Fagus mexicana'' - [[
''Fagus moesiaca'' - [[Balkanetako pago]]a<ref name=BukvuSrbija>{{erreferentzia|title=Bukva u Srbiji : (Fagus moesiaca/Domin, Mally/ Czeczoott.)|year=2005|publisher=Udruženje šumarskih inženjera i tehničara Srbije : Šumarski fakultet Univerziteta|location=Beograd|isbn=86-906937-0-X}}</ref><br />
''Fagus
''Fagus sylvatica'' - [[Pago arrunt]]a<ref>UZEI Biologia/1 Landare eta animalien izenak. Elkar, Donostia. 1984</ref><br /> }}
'''Pagoak''' [[
''Fagus'' generoko zuhaitzek [[hosto]] osoak edo hortz urridunak dituzte, 5-15 cm luze eta 4-10 cm zabal. [[Lore]]ak txikiak eta sexu bakarrekoak dira, arrak [[gerba|gerbetan]] elkartuak, [[udaberri]]an agertzen dira hosto berriak [[haize]]aren bidez berehala [[polen|polinizatzen]] dira.
Lorategietan gehien landatzen den pagoa [[pago arrunt]]a (''Fagus sylvatica'') da. Askotan erabiltzen da bai [[Ipar Amerika]]n, bai [[Europa]] bere jaioterrian.▼
[[Fitxategi:Fagus sylvatica MHNT.BOT.2004.0.312.jpg|thumb|ezkerrera|Pagatxa edo pagazia, pagoaren fruitu jangarria.]]
[[Fruitu]]ak, pagatxak edo pagaziak, binaka sortutako hur txiki (10-15 mm luze) eta ebakidura triangeluarrekoak dira: jangarriak dira baina tanino kopuru handikoak eta mingotsak ([[pago arrunt]]aren pagatxak ez dira mingotsak).
▲Lorategietan gehien landatzen den pagoa [[pago arrunt]]a (''Fagus sylvatica'') da, Euskal Herriko pago mota bera. Askotan erabiltzen da bai [[Ipar Amerika]]n, bai [[Europa]]
Lepidoptero batzuk janari legez erabiltzen dituzte pagoak, beste batzuen artean ''Drepana binaria, Geometra papilionaria, Epirrita christyi, Campaea margaritata'' eta ''Euproctis chrysorrhoea'' espezieetakoek.▼
▲Lepidoptero
'''Hego-pago'''ak benetako pagoen nahiko antzekoa den beste genero ('''''[[Nothofagus]]''''') batekoak dira. [[Australia]], [[Zeelanda Berria]], [[Ginea Berria]], [[Kaledonia Berria]] eta [[Hego Amerika]]n aurkitu ahal dira.▼
▲'''
[[Fitxategi:Buchenwald 1.jpg|thumb|left|180px|Pago arrunten pagadia]]<br />▼
[[Fitxategi:Entzia - Hayas Txumarregi 03.jpg|thumb|ezkerrera|180px|[[Entzia mendilerroa|Entziako]] pagoak. Txumarregi.]]
[[Fitxategi:00 5171 Fagus sylvatica (fruit) - Rotbuche.jpg|thumb|ezkerrera|180px|''Fagus sylvatica''. Pagoaren hostoak eta fruituak, [[Pagatxa (argipena)|pagatxa]]k.]]
== Izena ==
Zuhaitzaren [[euskal]] izena [[latin]]ezko ''{{lang|la|fagum}}'' izenetik dator. Bestalde, [[euskalki]]etan, [[euskara batu]]rako hartu den ''pago'' forma orokorrenaz gainera, ''bago'', ''fago'' eta ''phago'' formak ere daude.<ref>[http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=340&lang=eu&sarrera=pago «pago»], in Koldo {{maiuskula_txiki|Mitxelena}}: ''Orotariko Euskal Hiztegia'', Euskaltzaindia.</ref>
== Pagadiak ==
''Pagadiak'' dira
== Erreferentziak ==
38 ⟶ 45 lerroa:
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo
* {{en}} [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=112623 Txinako flora]
* {{en}} [http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=112623 Ipar Amerikako flora]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Fagus]]
[[Kategoria:Oskoldun fruitu eta hazi jangarriak]]
|