Pongo: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: es:Pongo |
No edit summary |
||
| (23 erabiltzailek tartean egindako 43 berrikusketa ez dira erakusten) | |||
1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa
|
| authority = [[Bernard Germain de Lacépède|Lacépède]], 1799
| type_species = ''[[Bornean orangutan|Pongo borneo]]''
| type_species_authority = [[Bernard Germain de Lacépède|Lacépède]], 1799
|
| subdivision =
''[[Pongo pygmaeus]]''<br />
''[[Pongo abelii]]''<br />
''[[Pongo tapanuliensis]]''<br/>
''[[Pongo hooijeri]]''†
| synonyms = ''Faunus'' <small>Oken, 1816</small> <br>
''Lophotus'' <small>Fischer, 1813</small> <br>
''Macrobates'' <small>Billberg, 1828</small> <br>
''Satyrus'' <small>Lesson, 1840</small>
}}
'''''Pongo''''', '''orangutanak''' edo '''orang-utanak''' [[primate]] genero bat da. [[Gorila]], ''[[Pan]]'' eta [[gizaki]]ekin batera ''[[Hominidae]]'' osatzen dute.
== Etimologia ==
Izena [[malaysiera|malaysieratik]] dator,<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7nT-1">{{Erreferentzia|izena=Wayan Jarrah|abizena=Sastrawan|izenburua=The Word ‘Orangutan’: Old Malay Origin or European Concoction?|orrialdeak=532–541|data=2020-11-06|url=https://brill.com/view/journals/bki/176/4/article-p532_5.xml|aldizkaria=Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia|alea=4|zenbakia=176|issn=0006-2294|doi=10.1163/22134379-bja10016|sartze-data=2022-09-23}}</ref> ''orang'' 'pertsona' eta ''hutan'' 'baso, oihan' hitzetatik, hots, 'basoko pertsona' esan nahi du.<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7nT-1"/><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Home : Oxford English Dictionary|hizkuntza=en|url=https://www.oed.com/start;jsessionid=501BBFFF091E2B362303BA598677C375?authRejection=true&url=/view/Entry/132186|aldizkaria=www.oed.com|sartze-data=2022-09-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=orangutan {{!}} Etymology, origin and meaning of orangutan by etymonline|hizkuntza=en|url=https://www.etymonline.com/word/orangutan|aldizkaria=www.etymonline.com|sartze-data=2022-09-23}}</ref>
== Espezieak ==
Hiru orangutan espezie ezagutzen dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference|argitaletxea=Johns Hopkins University Press|data=2005|url=https://www.worldcat.org/oclc/57557352|edizioa=3rd ed|isbn=0-8018-8221-4|pmc=57557352|sartze-data=2022-09-23}}</ref>
* [[Pongo pygmaeus|Borneoko orangutana]] ''(Pongo pygmaeus) –'' <small>Linnaeus, 1760</small>
** ''Pongo pygmaeus pygmaeus''
** ''Pongo pygmaeus morio''
** ''Pongo pygmaeus wurmbii''
* [[Pongo abelii|Sumatrako orangutana]] ''(Pongo abelii) –'' <small>Lesson, 1827</small>
* [[Pongo tapanuliensis|Tapanuliko orangutana]] ''(Pongo tapanuliensis) –'' <small>Nurcahyo, Meijaard, Nowak, Fredriksson & Groves, 2017</small>
{{Commonskat}}
== Anatomia ==
Orangutanek beso luzeak dituzte eta ile gorria edo arrea. Bertikalki 2 metroraino luze izaten dira, baina gehienetan, 1,75 metrora iristen dira. Besoak zabalik dituztela, 3 metroko zabalera dute. Arrek 120 kiloko pisua izaten dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=Junaidi|abizena=Payne|izenburua=Orangutans : behavior, ecology, and conservation|argitaletxea=MIT Press|data=2008|url=https://www.worldcat.org/oclc/166290656|isbn=978-0-262-16253-1|pmc=166290656|sartze-data=2022-09-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Colin P.|abizena=Groves|izenburua=Pongo pygmaeus|orrialdeak=1|data=1971-01-19|url=https://academic.oup.com/mspecies/article-lookup/doi/10.2307/3503852|aldizkaria=Mammalian Species|alea=4|doi=10.2307/3503852|sartze-data=2022-09-23}}</ref>
== Ekologia ==
[[Malaysia|Malaisia]] eta [[Indonesia|Indonesiako]] [[Oihan tropikal|oihan tropikaletako]] [[Dipterocarpaceae|Dipterocarpaceae familiako]] [[Zuhaitz|zuhaitzetan]] eta [[Baso sekundario|baso sekundarioetan]] bizi dira.<ref>{{Erreferentzia|izena=H. D.|abizena=Rijksen|izenburua=Our vanishing relative : the status of wild orang-utans at the close of the twentieth century|data=1999|url=https://www.worldcat.org/oclc/1058973869|isbn=94-010-9020-3|pmc=1058973869|sartze-data=2022-09-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Encyclopedia of mammals|argitaletxea=Facts on File|data=1984|url=https://www.worldcat.org/oclc/10403800|isbn=0-87196-871-1|pmc=10403800|sartze-data=2022-09-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Biruté M. F.|abizena=Galdikas|izenburua=Orangutan diet, range, and activity at Tanjung Puting, Central Borneo|orrialdeak=1–35|hizkuntza=en|data=1988-02|url=http://link.springer.com/10.1007/BF02740195|aldizkaria=International Journal of Primatology|alea=1|zenbakia=9|issn=0164-0291|doi=10.1007/BF02740195|sartze-data=2022-09-23}}</ref>
== Erreferentziak ==
<references />{{autoritate kontrola}}
[[
| |||