Saltu al enhavo

Teofrasto

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Teofrasto de Eresos)
Theophrastus
Θεόφραστος
(372 a. K. - 287 a. K.)
La patro de la botaniko
"Historio de la plantoj", verko de Teofrasto, eldonita en 1549 de la itala kuracisto Michel Angelo Biondo (25.09.1500-1565).
"Historio de la plantoj", verko de Teofrasto, eldonita en 1549 de la itala kuracisto Michel Angelo Biondo (25.09.1500-1565).
Persona informo
Θεόφραστος Ἐρέσιος
Naskiĝo 372 a. K.
en Eresos, Lesbo, Grekio
Morto 287 a. K.
en Ateno, Grekio
Etno grekoj vd
Lingvoj antikva greka vd
Ŝtataneco Antikva Ateno Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Peripatetisma skolo Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo botanikisto
filozofo
fizikisto
verkisto Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Plantoscienco Redakti la valoron en Wikidata vd
Verkado
Verkoj History of Plants ❦
On the causes of plants ❦
Characters ❦
De sensu ❦
Metaphysics vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Teofrasto (ĉ. -372 – ĉirkaŭ -287) estis helena filozofo, naskiĝinta en Eresos ĉe la insulo Lesbo. Li estas ofte konsiderata kaj la "patro de la botaniko". Li sekvis Aristotelon en la estrado de la Liceo. Ĉirkaŭ 320 komencis siajn studojn pri Botaniko.

Li skribis du gravajn verkojn:

  • Περὶ Φυτῶν Ιστορίας (Perii Fitoon Historias = Pri la Historio de Plantoj), enhavanta priskribojn kaj klasadon de pli ol 500 plantoj;
  • Περὶ Φυτῶν Αἰτιῶν (Perii Fitoon Aitioon = Pri la Kaŭzoj de Plantoj), temanta pri naskado kaj kreskado de plantoj.

Li skribis ankaŭ pri fiziko, pri geologio, pri filozofio ktp. Tiuj verkoj, tamen, estas malpli famaj.

  • Characteres (Χαρακτῆρες) ("Karakteroj")
  • Historia plantarum ("Historiae plantarum") libri IX (Περὶ φυτῶν ἱστορία) (Pri la historio de la plantoj, libro 9")
  • De causis plantarum libri VI (Περὶ φυτῶν αἰτιῶν) (Pri la afero de la plantoj, libro 6")
  • Metaphysica (Τὰ μετὰ τὰ φυσικά) — ĉi tiu broŝuro de Ross kaj Fobes (1929) verŝajne estas ne fragmento sed tuta verko de kleraj viroj

Eltiraĵoj kaj fragmentoj de perditaj skribaĵoj

[redakti | redakti fonton]
  • De sensu et sensibilibus (Περὶ αἰσθήσεως καὶ αἰσθητῶν)
  • De lapidibus (Περὶ λίθων)
  • De igne (Περὶ πυρός)
  • De odoribus (Περὶ ὀσμῶν) ("Pri la odoroj")
  • De ventis (Περὶ ἀνέμων) ("Pri la vento")
  • De signis tempestum (Περὶ σημείων ὑδάτων καὶ πνευμάτων καὶ χειμώνων καὶ εὐδιῶν), ( De signis pluviarum, ventorum, tempestatis et serenitatis) ("Pri la signoj de tempestoj")
  • Da lassitudine (Περὶ κόπων) ("Pri la laceco")
  • De vertigine (Περὶ ἰλίγγων) ("Pri kapturno")
  • De sudore (Περὶ ἱδρώτων) ("Pri la ŝvito")
  • De animi defectione (Περι λειποψυχίας) ("Pri mensa fiasko")
  • De nervorum resolutione (Περὶ παραλύσεως) ("Pri paralizo" / "Pri la nervaj resolucioj")
  • De piscibus in sicco degentibus (Περὶ ἰχθύων τῶν ἐν τῷ ξηρῷ διαμενόντων) ("Pri la fiŝoj kiuj enloĝas en seka tero")
  • Fragmenta minora ("Etaj fragmentoj")

Verkoj perditaj

[redakti | redakti fonton]
  • Callisthenes sive de dolore (Καλλισθένης ἢ Περὶ πένθους) ("Kalisteno aŭ Pri la doloro")
  • De animalibus mordentibus seu pungentibus ("Pri bestoj kiuj mordas aŭ pikas")