Amerika bizono
Amerika bizono | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologia klasado | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Bison bison (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||||
Konserva statuso | ||||||||||||||||
Subspecioj
| ||||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||||
La Amerika bizono (Bison bison) estas boveda mamulo, kiu estas la plej granda terbesto de Nordameriko kaj unu el la plej grandaj bovospecioj de la mondo. Pli granda ol la plej granda subspecio de la amerika bizono, la arbara bizono, estas nur la giganta Azia gaŭro kaj la sovaĝa akvobubalo, ambaŭ loĝantoj ĉefe en Barato. La amerika bizono vivis sur la Nordamerikaj Grandaj Ebenaĵoj de Usono kaj Kanado en grandegaj gregoj; ilia vivregiono etendiĝis en la Granda Slavia Lago en la nordo de Kanado ĝis Meksiko en la sudo kaj de orienta Oregono preskaŭ ĝis la Atlantika Oceano.
Tiaj gregoj estis ĉasitaj je la fino de la 19-a jarcento ĝis preskaŭ minaci la formorton de la specio (restis nur 325 en 1884). Ĝi estas la unua usona kazo de mamula specio sukcese reenkondukita en la sovaĝejon (oni supozas, ke estas ĉirkaŭ 500 000 en 2015, kaj almenaŭ kelkaj en ĉiu usona ŝtato). En majo 2016, la bizono iĝis la oficiala mamulo de Usono post la leĝigo de la National Bison Legacy Act[2]).
Ĝiaj du subspecioj estas la Preria bizono (Bison bison bison) kaj la Arbara bizono (Bison bison athabascae); el la du, la arbara bizono estas pli granda, kaj ĝia ĝibo estas pli kvadrateca dum la ĝibo de la preria bizono estas pli rondeca.
Oni foje nomas la amerikan bizonon amerika bubalo, kvankam tiu nearktisa specio estas nur malproksime parenca al la akvobubalo kaj afrika bubalo.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Bison Specialist Group (1996). Bison bison. Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj, eldono de 2006. IUCN 2006. Elŝutita 11 May 2006.
- ↑ Bison set to become U.S. national mammal 2016-05-03. (angle)
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Fagan, Brian. Ancient North America. 2005. Thames and Hudson
- Koller, Larry. Fireside Book of Guns. 1959 Simon and Schuster
- BisonCentral.com, retejo de la Nacia Bizon-Asocio
- Buffalo Field Campaign
- Kanadaj bizonoj Arkivigite je 2005-09-01 per la retarkivo Wayback Machine
- Reguloj por vizitantoj de Nacia Parko Yellowstone pri la danĝeroj de sovaĝaj bestoj, inter ili bizonoj
- Videofilmoj de bestoatakoj, inter ili tiuj de atakoj far bizonoj
- The Extermination of the American Bison, by William T. Hornaday from Project Gutenberg
- Wild Bison Reference Project -Kunlabora bibliografio por la Konservado, Prizorgado, kaj Protektado de Sovaĝaj Bizonoj