Ontario

Ontario
Alternativa nomo	Ontario
Plena nomo	Ontario
Devizo: Ut Incepit Fidelis Sic Permanet (latina =: Fidela de la komenco, fidela ŝi restas)
Oficialaj lingvoj	angla (la franca havas ian leĝan statuson, sed ne estas plene oficiala)
Floro	Blanka triliumo
Arbo	Blanka pino
Birdo	Granda kolimbo
Ĉefurbo	Toronto
Plej granda urbo	Toronto
Leŭtenanta Guberniestro	James K. Bartleman
Ĉefministro	Dalton McGuinty
Reprezentiĝo en la Parlamento  - Deputitoj  - Senatanoj	106 24
Areo Tuto  - Tero  - Akvo  (% de tuto)	5-a rango 1.076.395 km² 917.741 km² 158.654 km² (14,8{%)
Loĝantaro  - Tuto (2006)  - Loĝdenso	1-a rango 12.686.952 13,93 po km²
MEP (2005)  - Tuto  - Popersone	$537.604 miliardoj (1-a) $42.866 (4-a)
Aliĝo al Konfederacio	1-a de julio 1867 (1-a)
Tempozono	UTC -5 k -6
Mallongigoj  - Poŝta  - ISO 3166-2  - Poŝtkoda(j) prefikso(j)	ON CA-ON K L M N P
Retejo	www.gov.on.ca
Ĉiu rangigo inkluzivas la teritoriojn

Ontario estas provinco de Kanado, vasta regiono inter la Grandaj Lagoj kaj la Hudsona Golfo kaj inter Kebekio kaj Manitobo. El ĉiuj kanadaj provincoj ĝi havas la plej multajn loĝantojn kaj la due plej grandan areon. Ĝia ĉefurbo estas Toronto, kaj ankaŭ la kanada ĉefurbo Otavo situas en Ontario. La 1-an de julio 2005 estis 12.541.410 ontarianoj, kio estis proksimume 37,9 % de la loĝantaro de Kanado.

Demografio

La ĉefaj rasaj/etnaj grupoj de Ontario estas laŭ deveno:

• Eŭropanoj: 80,9 % (Precipaj grupoj: angloj, irlandanoj, skotoj, francoj, germanoj, italoj, poloj)
• Sud-Azianoj: 4,9 %
• Ĉinoj: 3,7 %
• Nigruloj: 3,6 %
• Indiĝenoj: 1,7 %
• Filipinanoj: 1,3 %
• Latin-Amerikanoj: 0,9 %
• Aliaj: 3,0 %

La ĉefaj religiaj grupoj de Ontario estas:

• 34,9 % Protestanta
• 34,7 % Rom-katolika
• 3,1 % Islama
• 2,7 % alia kristana
• 2,3 % Ortodoksa
• 1,9 % Hindua
• 1,7 % Juda
• 1,1 % Budhista
• 0,9 % Sikha
• 16,7 % aliaj, ne-religiaj

Ekstera ligilo: Ontario ĉe Kanada Oficejo pri Statistiko

Pli kaj pli kreskanta enmigrado de ĉiuj mondpartoj, precipe al Toronto kaj ĉirkaŭaĵo, rapide diversigas la etnan konsiston de Ontario. Ĉirkaŭ 5 % de la ontarianoj estas franko-ontarianoj.

La ontarianoj parolas multajn gepatrajn lingvojn: inter ili la angla (7 694 635), la franca (479 285), la ĉina (328 165), la itala (305 155), la germana (159 430); la portugala (150 630), la pola (139 635), kaj multaj aliaj (censo de 1996).

Dek plej grandaj municipoj laŭ loĝantaro

Municipo	2001	1996
Toronto	2.481.494	2.385.421
Otavo	808.391	721.136
Misisogo	612.925	544.382
Hamiltono	499.268	467.799
Londono	336.539	325.669
Bramptono	325.428	268.251
Markhamo	208.615	173.383
Vindsoro	208.402	197.694
Kiĉenero	190.399	178.420
Vaughan	182.022	132.549

La fabrika, agrikultura kaj mina industrioj estas gravaj en Ontario.

Historio

Étienne Brûlé kaj Samuel de Champlain unue esploris Ontarion en 1610 kaj 1613. Poste aliaj francoj interŝanĝis felojn kaj eŭropajn varojn kun la indiĝenoj. Francaj misiistoj loĝis kun la indiĝenoj kaj fondis misiejojn.

En 1763, post la milito inter la francoj kaj britoj en Nord-Ameriko, la regiono de Ontario fariĝis brita, kaj en 1784, post la Usona Revolucia Milito, multaj homoj, lojaluloj al la brita reĝo, fuĝis el la nova Usono kaj setlis en Ontario. En 1791 brita Kanado dividiĝis en du partojn: Supra Kanado (Upper Canada), nun Ontario, kaj Suba Kanado (Lower Canada), nun Kebekio. Laŭ la brita Leĝo pri Brita Nord-Ameriko (British North America Act) de 1867, Ontario fariĝis provinco de la nova lando Kanado. La leĝo protektis la apartajn rajtojn de protestantoj kaj katolikoj, sed ne de angla- kaj francalingvanoj.