Ivan Ivanji: Malsamoj inter versioj

**Ivan Ivanji**
Ivan Ivanji
	Ivan Ivanji, 2018
Persona informo
	Иван Ивањи
Naskiĝo	24-an de januaro 1929; en Zrenjanin, Reĝlando de serboj, kroatoj kaj slovenoj
Morto	9-an de majo 2024 (95-jaraĝa); en Vajmaro
Lingvoj	serba • germana • hungara vd
Ŝtataneco	Serbio ; Socialisma federacia respubliko Jugoslavio vd
Alma mater	Universitato de Beogrado vd
Profesio
Okupo	tradukisto ; dramaturgo ; verkisto ; eseisto vd
Laborkampo	Literaturo, dramo, eseo kaj tradukado vd
Aktiva en	Vieno vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Nuna versio ekde 12:36, 15 okt. 2024

Ivan IVANJI (cirile: Иван Ивањи; naskiĝinta la 24-an de januaro 1929 en Zrenjanin, mortinta la 9-an de majo 2024 en Vajmaro^[1]) estis jugoslavia kaj serba verkisto, tradukisto, diplomato kaj ĵurnalisto.

Vivo

Estante filo de kuracistoj kaj sekularaj judoj li ellernis ekde la junaĝo la lingvojn serban, hungaran kaj germanan. En 1944 li estis deportita al Aŭŝvico, de tie al Buchenwald. Li punlaboris en la filiaj internigejoj de Niederorschel kaj Langenstein. Tie li amikiĝis kun la verkisto Hans Günther Adler kiu kun Ivanji kaj aliaj sukcese savis sin de marŝo de morto. Okaze de inaŭguro de daŭra ekspozicio je Niederorschel en la 26.1.2002, Ivanji faris paroladon kaj recitis poemon de Adler, Spur deiner selbst. Ĉeestis tiam ankaŭ la franca postvivanto Bertrand Herz kaj Dov Goldstein el Israelo. Ili i.a. kun lernantoj de la gimnazio de Worbis poste konversaciis.

Studis Invanji ĉe la universitato de Beogrado arĥitekturon kaj germanistikon. Li deĵoris i.a. kiel instruisto, teatrointendanto, tradukisto por Josip Broz Tito. Inter 1974 kaj 1978 Ivanji estis jugoslavia kulturataŝeo en Bonno kaj inter 1982 kaj 1988 ĝeneralsekretario de la Jugoslavia Verkista Ligo. Konataj estis antaŭ ĉio liaj romanoj; tamen li ankaŭ verkis pri aktualaj temoj por germanlingvaj periodaĵoj, i.a. por Der Spiegel kaj Rheinischer Merkur. Aŭtobiografiajn aferojn oni lernis el la (originale germanlingva) romano Mein schönes Leben in der Hölle. Pri la tempo en la servado por la jugoslavia diktatoro li rakontis en la rememoroj Titov prevodilac.

Li verkis en la lingvoj serba kaj germana. Li tradukis kelkajn romanojn, i.a. de Danilo Kiš en la germanan kaj inverse germanlingvajn kaj hungarajn verkistojn en la serban. Li vivis en Vieno kaj Belgrado.

En 2017 li subskribis kun aliaj la Deklaracion pri komuna lingvo de kroatoj, serboj, bosnianoj kaj montenegranoj.^[2]

Lia filo Andrej Ivanji ĵurnalistas i.a. por la germanlingvaj gazetoj die tageszeitung, Der Standard kaj la serba Vreme.

Honoroj

En la 26.1.2019 la turingia ministroprezidanto Bodo Ramelow donis al li Belgrade meritordenon de la Liberŝtato Turingio.^[3]
La urbo Vajmaro deklaris lin en la 11.4.2020 honora civitano.^[4]

Verkoj (elekto)

Čoveka nisu ubili (romano), Beograd, „Prosveta“, 1954.
Kengur, helikopter i drugi (fabeloj), Beograd, „Mlado pokolenje“, 1964.
Dioklecijan (romano), Beograd, „Prosveta“, 1973.
Nemačke teme (eseoj), Beograd, „Nolit“, 1975.
Ajkula sa nežnim srcem i druge bajke, Beograd, „Nolit“, 1984
Konstantin (romano), Beograd, „Narodna knjiga“. 1988. ISBN 86-331-0040-1.
Preskakanje senke (romano), Beograd, „Nolit“. 1989. ISBN 86-19-01711-X.
Druga strana večnosti: priče o smrti, Beograd, „Prosveta“. 1989. ISBN 86-07-01039-5.
- Barbarosin Jevrejin u Srbiji (romano), Beograd, „Stubovi kulture“, 1998.
Guvernanta (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2002. ISBN 86-7979-021-4.
Balerina i rat (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2003. ISBN 86-7979-063-X.
Poruka u boci (rakontoj), Beograd, „Stubovi kulture“. 2005. ISBN 86-7979-112-1.
Staljinova sablja (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2008. ISBN 978-86-7979-227-3.
Julijan (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2008. ISBN 978-86-7979-249-5.
Aveti iz jednog malog grada, Zrenjanin, Gradska narodna biblioteka „Žarko Zrenjanin“, 2009, ISBN 978-86-7284-115-2.
Titov prevodilac, Beograd, „Laguna“. 2014. ISBN 978-86-521-1501-3.
Milijarder (romano), Beograd, „Laguna“. 2014. ISBN 978-86-521-1691-1.
Mein schönes Leben in der Hölle, Wien. 2014. ISBN 978-3-7117-2008-5.

Literaturo

Suvremeni pisci Jugoslavije, 1966
J. Janićijević, D. Vlatković, Ivanji, Ivan. Ĉe: Leksikon pisaca Jugoslavije, volumo 2, 1979, p. 492 ss.
Susanne Blumesberger, Michael Doppelhofer, Gabriele Mauthe: Handbuch österreichischer Autorinnen und Autoren jüdischer Herkunft 18. bis 20. Jahrhundert. Volumo 1: A–I. Eldonis Österreichische Nationalbibliothek. Saur, München 2002, ISBN 3-598-11545-8.
Marko Martin: „Vielleicht hat der Maurerlehrling mich vor dem Tod bewahrt“, Interview, in: Die Literarische Welt, 27.1.2018, p. 29
Felix Jaitner: Lebenslänglich Buchenwald. Das bewegte Leben des jugoslawischen Schriftstellers und KZ-Häftlings Ivan Ivanji, neues deutschland, 13.11.2018. surrete

Eksteraj ligiloj

Kategorio Ivan Ivanji en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Informoj pri Ivan Ivanji en katalogo de la Germana Nacia Biblioteko (germane)
In memoriam: Ivan Ivanji (24. januar 1929. – 9. maj 2024.), vreme.com, 10.5.2024
"Das Wir war jugoslawisch". - intervjuo, Der Standard , 13.10.2007
intervnuo pri spertoj tradukistaj/literaturaj – ĉe„unique“ (nr. 63)
https://die-quellen-sprechen.de/Ivan_Ivanji.html
Ivan Ivanji: NS-Opfer, Kommunist, Literat, Deutsche Welle, 6.6.2018
https://liberation.buchenwald.de/was-bleibt/ivan-ivanji

Notoj

↑ "Buchenwald-Überlebender Ivan Ivanji in Weimar gestorben". - Ĉe: mdr.de, 10.5.2024
↑ Denis Derk: "Donosi se Deklaracija o zajedničkom jeziku Hrvata, Srba, Bošnjaka i Crnogoraca". Ĉe: vecernji.hr
↑ Doris Akrap: "Geburtstagsfeier von Ivan Ivanji: Erzählen gegen den Tod". - Che: TAZ, 9.2.2019
↑ Michael Baar: "Éva Pusztai und Ivan Ivanji sind nun Weimarer Ehrenbürger". - Ĉe: TA, 13.4.2020

Bibliotekoj

[1] "Buchenwald-Überlebender Ivan Ivanji in Weimar gestorben". - Ĉe: mdr.de, 10.5.2024

[2] Denis Derk: "Donosi se Deklaracija o zajedničkom jeziku Hrvata, Srba, Bošnjaka i Crnogoraca". Ĉe: vecernji.hr

[3] Doris Akrap: "Geburtstagsfeier von Ivan Ivanji: Erzählen gegen den Tod". - Che: TAZ, 9.2.2019

[4] Michael Baar: "Éva Pusztai und Ivan Ivanji sind nun Weimarer Ehrenbürger". - Ĉe: TA, 13.4.2020

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
+{{Informkesto gravulo
-[[File:Ivan Ivanji-mc.rs.jpg|thumb|Ivan Ivanji-mc.rs]]
+|priskribo=Ivan Ivanji, 2018}}
 '''Ivan IVANJI''' (cirile: ''Иван Ивањи''; naskiĝinta la {{Daton|24|1|1929}} en  [[Zrenjanin]], mortinta la {{daton|9|5|2024}} en [[Vajmaro]]<ref>[https://www.mdr.de/nachrichten/thueringen/mitte-thueringen/weimar/ivanji-buchenwald-haeftling-100.html "Buchenwald-Überlebender Ivan Ivanji in Weimar gestorben".] - Ĉe: mdr.de, 10.5.2024</ref>) estis [[jugoslavio|jugoslavia]] kaj [[serbio|serba]] verkisto, tradukisto, diplomato kaj ĵurnalisto.
 == Vivo ==
-Estante filo de kuracistoj kaj sekularaj judoj li ellernis ekde la junuleco la lingvojn serba, hungara kaj germana.  En 1944 li estis deportita al [[Aŭŝvico]], de tie al [[Buchenwald]]. Li punlaboris en la filiaj internigejoj de [[Niederorschel]] kaj [[Langenstein]]. Tie li amikiĝis kun la verkisto [[Hans Günther Adler]] kiu kun Ivanji kaj aliaj sukcese savis sin de [[marŝo de morto]]. Okaze de inaŭguro de daŭra ekspozicio je Niederorschel en la 26.1.2002, Ivanji faris paroladon kaj recitis poemon de Adler, ''Spur deiner selbst''. Ĉeestis tiam ankaŭ la franca postvivanto [[Bertrand Herz]] kaj Dov Goldstein el Israelo. Ili i.a. kun lernantoj de la gimnazio de [[leinefelde-Worbis|Worbis]] poste konversaciis.
+Estante filo de kuracistoj kaj sekularaj judoj li ellernis ekde la junaĝo la lingvojn serban, hungaran kaj germanan. En 1944 li estis deportita al [[Aŭŝvico]], de tie al [[Buchenwald]]. Li punlaboris en la filiaj internigejoj de [[Niederorschel]] kaj [[Langenstein]]. Tie li amikiĝis kun la verkisto [[Hans Günther Adler]] kiu kun Ivanji kaj aliaj sukcese savis sin de [[marŝo de morto]]. Okaze de inaŭguro de daŭra ekspozicio je Niederorschel en la 26.1.2002, Ivanji faris paroladon kaj recitis poemon de Adler, ''Spur deiner selbst''. Ĉeestis tiam ankaŭ la franca postvivanto [[Bertrand Herz]] kaj Dov Goldstein el Israelo. Ili i.a. kun lernantoj de la gimnazio de [[leinefelde-Worbis|Worbis]] poste konversaciis.
-Studis Invanji ĉe la [[universitato de Belgrado]] arĥitekturon kaj [[germanistiko]]n. Li deĵoris i.a. kiel instruisto, teatrointendanto, tradukisto por [[Josip Broz Tito]]. Inter 1974 kaj 1978 Ivanji estis jugoslavia kulturataŝeo en [[Bonno]] kaj inter 1982 kaj 1988 ĝeneralsekretario de la Jugoslavia Verkista Ligo. Konataj estis antaŭ ĉio liaj romanoj; tamen li ankaŭ verkis pri aktualaj temoj por germanlinvaj periodaĵoj, i.a. por [[Der Spiegel]] kaj [[Rheinischer Merkur]]. Aŭtobiografiajn aferojn oni lernis el la (originale germanlingva) romano ''Mein schönes Leben in der Hölle''. Pri la tempo en la servado por la jugoslavia diktatoro li rakontis en la remomoroj ''Titov prevodilac''.
+Studis Invanji ĉe la [[universitato de Beogrado]] arĥitekturon kaj [[germanistiko]]n. Li deĵoris i.a. kiel instruisto, teatrointendanto, tradukisto por [[Josip Broz Tito]]. Inter 1974 kaj 1978 Ivanji estis jugoslavia kulturataŝeo en [[Bonno]] kaj inter 1982 kaj 1988 ĝeneralsekretario de la Jugoslavia Verkista Ligo. Konataj estis antaŭ ĉio liaj romanoj; tamen li ankaŭ verkis pri aktualaj temoj por germanlingvaj periodaĵoj, i.a. por [[Der Spiegel]] kaj [[Rheinischer Merkur]]. Aŭtobiografiajn aferojn oni lernis el la (originale germanlingva) romano ''Mein schönes Leben in der Hölle''. Pri la tempo en la servado por la jugoslavia diktatoro li rakontis en la rememoroj ''Titov prevodilac''.
 Li verkis en la lingvoj serba kaj germana. Li tradukis kelkajn romanojn, i.a. de [[Danilo Kiš]] en la germanan kaj inverse germanlingvajn kaj hungarajn verkistojn en la serban. Li vivis en [[Vieno]] kaj Belgrado.
-En 2017 li subskribis kun aliaj la ''Deklaracion pri komuna lingvo de kroatoj, serboj, bosianoj kaj montenegranoj''.<ref>Denis Derk: [http://www.webcitation.org/6qg0sFVHO "Donosi se Deklaracija o zajedničkom jeziku Hrvata, Srba, Bošnjaka i Crnogoraca".] Ĉe: vecernji.hr</ref>
+En 2017 li subskribis kun aliaj la ''Deklaracion pri komuna lingvo de kroatoj, serboj, bosnianoj kaj montenegranoj''.<ref>Denis Derk: [https://web.archive.org/web/20170920235101/https://www.vecernji.hr/vijesti/deklaracija-o-zajednickom-jeziku-iz-zagreba-donosi-se-30-ozujka-u-sarajevu-1159142 "Donosi se Deklaracija o zajedničkom jeziku Hrvata, Srba, Bošnjaka i Crnogoraca".] Ĉe: vecernji.hr</ref>
 Lia filo [[Andrej Ivanji]] ĵurnalistas i.a. por la germanlingvaj gazetoj [[die tageszeitung]], [[Der Standard]] kaj la serba [[Vreme]].
 ==Honoroj==
-*En la 26.1.2019 la turingia ministroprezidanto [[Bodo Ramelow]] donis al li Belgrade meritordenon de la Liberŝtato Turingio.<ref>Doris Akrap: [https://taz.de/Geburtstagsfeier-von-Ivan-Ivanji/!5568954/ "Geburtstagsfeier von Ivan Ivanji: Erzählen gegen den Tod".] - Che: TAZ, 9.2.2019
+*En la 26.1.2019 la turingia ministroprezidanto [[Bodo Ramelow]] donis al li Belgrade meritordenon de la Liberŝtato Turingio.<ref>Doris Akrap: [https://taz.de/Geburtstagsfeier-von-Ivan-Ivanji/!5568954/ "Geburtstagsfeier von Ivan Ivanji: Erzählen gegen den Tod".] - Che: TAZ, 9.2.2019</ref>
-*La urbo Vajmaro deklaris lin en la 11.4.2020 honora civitano.<ref>[https://www.thueringer-allgemeine.de/leben/vermischtes/article228901157/Eva-Pusztai-und-Ivan-Ivanji-sind-nun-Weimarer-Ehrenbuerger.html "Éva Pusztai und Ivan Ivanji sind nun Weimarer Ehrenbürger".] - Che: TA, 13.4.2020</ref>
+*La urbo Vajmaro deklaris lin en la 11.4.2020 honora civitano.<ref>Michael Baar: [https://www.thueringer-allgemeine.de/leben/vermischtes/article228901157/Eva-Pusztai-und-Ivan-Ivanji-sind-nun-Weimarer-Ehrenbuerger.html "Éva Pusztai und Ivan Ivanji sind nun Weimarer Ehrenbürger".] - Ĉe: TA, 13.4.2020</ref>
 == Verkoj (elekto)==
-*Čoveka nisu ubili (roman), Beograd, „Prosveta“, 1954.
+*Čoveka nisu ubili (romano), Beograd, „Prosveta“, 1954.
-*Kengur, helikopter i drugi (bajke), Beograd, „Mlado pokolenje“, 1964.
+*Kengur, helikopter i drugi (fabeloj), Beograd, „Mlado pokolenje“, 1964.
-*Dioklecijan (roman), Beograd, „Prosveta“, 1973.
+*Dioklecijan (romano), Beograd, „Prosveta“, 1973.
-*Nemačke teme (eseji), Beograd, „Nolit“, 1975.
+*Nemačke teme (eseoj), Beograd, „Nolit“, 1975.
 *Ajkula sa nežnim srcem i druge bajke, Beograd, „Nolit“, 1984
-*Konstantin (roman), Beograd, „Narodna knjiga“. 1988. ISBN 86-331-0040-1.
+*Konstantin (romano), Beograd, „Narodna knjiga“. 1988. ISBN 86-331-0040-1.
-*Preskakanje senke (roman), Beograd, „Nolit“. 1989. ISBN 86-19-01711-X.
+*Preskakanje senke (romano), Beograd, „Nolit“. 1989. ISBN 86-19-01711-X.
 *Druga strana večnosti: priče o smrti, Beograd, „Prosveta“. 1989. ISBN 86-07-01039-5.
-**Barbarosin Jevrejin u Srbiji (roman), Beograd, „Stubovi kulture“, 1998.
+**Barbarosin Jevrejin u Srbiji (romano), Beograd, „Stubovi kulture“, 1998.
-*Guvernanta (roman), Beograd, „Stubovi kulture“. 2002. ISBN 86-7979-021-4.
+*Guvernanta (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2002. ISBN 86-7979-021-4.
-*Balerina i rat (roman), Beograd, „Stubovi kulture“. 2003. ISBN 86-7979-063-X.
+*Balerina i rat (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2003. ISBN 86-7979-063-X.
-*Poruka u boci (priče), Beograd, „Stubovi kulture“. 2005. ISBN 86-7979-112-1.
+*Poruka u boci (rakontoj), Beograd, „Stubovi kulture“. 2005. ISBN 86-7979-112-1.
-*Staljinova sablja (roman), Beograd, „Stubovi kulture“. 2008. ISBN 978-86-7979-227-3.
+*Staljinova sablja (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2008. ISBN 978-86-7979-227-3.
-*Julijan (roman), Beograd, „Stubovi kulture“. 2008. ISBN 978-86-7979-249-5.
+*Julijan (romano), Beograd, „Stubovi kulture“. 2008. ISBN 978-86-7979-249-5.
-*Aveti iz jednog malog grada, Zrenjanin, Gradska narodna biblioteka „Žarko Zrenjanin“, 2009, . ISBN 978-86-7284-115-2.
+*Aveti iz jednog malog grada, Zrenjanin, Gradska narodna biblioteka „Žarko Zrenjanin“, 2009, ISBN 978-86-7284-115-2.
 *Titov prevodilac, Beograd, „Laguna“. 2014. ISBN 978-86-521-1501-3.
-*Milijarder (roman), Beograd, „Laguna“. 2014. ISBN 978-86-521-1691-1.
+*Milijarder (romano), Beograd, „Laguna“. 2014. ISBN 978-86-521-1691-1.
 *Mein schönes Leben in der Hölle, Wien. 2014. ISBN 978-3-7117-2008-5.
-Reference
- Biografija na zvaničnoj veb stranici Lagune. Pristupljeno 21. februara 2016.
 == Literaturo ==
 * ''Suvremeni pisci Jugoslavije'', 1966
 * J. Janićijević, D. Vlatković, ''Ivanji, Ivan.'' Ĉe: ''Leksikon pisaca Jugoslavije'', volumo 2, 1979, p. 492 ss.
-* Susanne Blumesberger, Michael Doppelhofer, Gabriele Mauthe: ''[[Handbuch österreichischer Autorinnen und Autoren jüdischer Herkunft 18. bis 20. Jahrhundert]].'' Volumo 1: ''A–I.'' Eldonis Österreichische Nationalbibliothek. Saur, München 2002, ISBN 3-598-11545-8.
+* Susanne Blumesberger, Michael Doppelhofer, Gabriele Mauthe: ''Handbuch österreichischer Autorinnen und Autoren jüdischer Herkunft 18. bis 20. Jahrhundert.'' Volumo 1: ''A–I.'' Eldonis Österreichische Nationalbibliothek. Saur, München 2002, ISBN 3-598-11545-8.
 * [[Marko Martin]]: ''„Vielleicht hat der Maurerlehrling mich vor dem Tod bewahrt“'', Interview, in: [[Die Literarische Welt]], 27.1.2018, p. 29
 * Felix Jaitner: ''Lebenslänglich Buchenwald. Das bewegte Leben des jugoslawischen Schriftstellers und KZ-Häftlings Ivan Ivanji'', [[Neues Deutschland|neues deutschland]], 13.11.2018. [https://www.nd-aktuell.de/artikel/1105589.ivan-ivanji-lebenslaenglich-buchenwald.html surrete]
@@ Linio 50: / Linio 50: @@
 * [https://vreme.com/vesti/ivan-ivanji-24-januar-1929-9-maj-2024/ In memoriam: Ivan Ivanji (24. januar 1929. – 9. maj 2024.)], vreme.com, 10.5.2024
 * [https://derstandard.at/?url=/?id=3072304 "Das Wir war jugoslawisch".] - intervjuo, ''Der Standard'' , 13.10.2007
-* [https://www.unique-online.de/interview-dolmetschen/5490/ intervnuo pri spertoj tradukistaj/literatoraj] – ĉe„unique“ (nr. 63)
+* [https://www.unique-online.de/interview-dolmetschen/5490/ intervnuo pri spertoj tradukistaj/literaturaj] – ĉe„unique“ (nr. 63)
 * https://die-quellen-sprechen.de/Ivan_Ivanji.html
 * [https://www.dw.com/de/ivan-ivanji-ns-opfer-kommunist-literat/a-44103297 Ivan Ivanji: NS-Opfer, Kommunist, Literat], Deutsche Welle, 6.6.2018
@@ Linio 64: / Linio 64: @@
 [[Kategorio:Germanlingvaj verkistoj]]
 [[Kategorio:Tradukistoj]]
-[[Kategorio:Jugoslaviaj diplomatoj]]
+[[Kategorio:Jugoslavaj diplomatoj]]
-[[Kategorio:Viktimoj de la Naziismo]
+[[Kategorio:Postvivintoj en naziaj koncentrejoj]]
 [[Kategorio:Naskiĝintoj en 1929]]
 [[Kategorio:Mortintoj en 2024]]

Ivan Ivanji
Ivan Ivanji, 2018

Persona informo
Иван Ивањи
Naskiĝo	24-an de januaro 1929 (1929-01-24) en Zrenjanin, Reĝlando de serboj, kroatoj kaj slovenoj
Morto	9-an de majo 2024 (2024-05-09) (95-jaraĝa) en Vajmaro
Lingvoj	serba • germana • hungara ^vd
Ŝtataneco	Serbio Socialisma federacia respubliko Jugoslavio ^vd
Alma mater	Universitato de Beogrado ^vd
Profesio
Okupo	tradukisto dramaturgo verkisto eseisto ^vd
Laborkampo	Literaturo, dramo, eseo kaj tradukado ^vd
Aktiva en	Vieno ^vd
^vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r