Funebra strigo: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
e roboto aldono de: pms:Aegolius funereus |
Sj1mor (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
(60 mezaj versioj de 35 uzantoj ne montriĝas) | |||
Linio 1: | Linio 1: | ||
{{Taksonomio |
|||
{| border="1" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em" |
|||
|nomo = Funebra strigo |
|||
|koloro = pink |
|||
|- |
|||
|dosiero = Aegolius-funereus-001.jpg |
|||
| align="center" | [[dosiero:Raufusskauz.jpg|none|250px|Funebra strigo]]<small>Funebra strigo (''Aegolius funereus'')<small> |
|||
| dosiero larĝo=300px |
|||
|- |
|||
|dosiero2 = Aegolius funereus - Boreal Owl XC103673.mp3 |
|||
! align="center" bgcolor="#ffc0c0" | '''taksonomio''' |
|||
|regno = [[Animaloj]] ''Animalia'' |
|||
|- |
|||
|filumo = [[Ĥorduloj]] ''Chordata'' |
|||
| |
|||
|klaso = [[Birdoj]] ''Aves'' |
|||
{| border="0" |
|||
|ordo = [[Strigoformaj]] ''Strigiformes'' |
|||
|- |
|||
|familio = [[Strigedoj]] ''Strigidae'' |
|||
| ''{{classis}}:'' || [[Birdoj]] (Aves) |
|||
|genro = ''[[Aegolius]]'' |
|||
|- |
|||
|specio = '''''A. funereus''''' |
|||
| ''{{ordo}}:'' || [[Strigoformaj]] (Strigiformes) |
|||
|statuso = LC |
|||
|- |
|||
|dunomo = ''Aegolius funereus'' |
|||
| ''{{familia}}:'' || [[Strigedoj]] (Strigidae) |
|||
|dunomo aŭtoritato = ([[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758) |
|||
|- |
|||
|mapo de vivoteritorioj = AegoliusFunereusIUCN.svg |
|||
| ''{{genus}}:'' || ''Aegolius'' |
|||
|mapo de vivoteritorioj larĝo = 300px |
|||
|- |
|||
|priskribo de mapo de vivoteritorioj = Natura holarktisa [[arealo]] |
|||
| ''{{species}}:'' || Funebra strigo (''A. funereus'') |
|||
<div style="text-align:left;margin-left:25px;"> |
|||
|} |
|||
{{Priskribo|#008000|Ĉiujare prezencoj}} |
|||
|} |
|||
{{Priskribo|#007FFF|Vintrejoj}} |
|||
La '''Funebra strigo''' estas malgranda strigo el la genro ''Aegolius'', al kiu aparetnas ankoraŭ 3 specioj en Nord-, Mez- kaj Sudameriko. |
|||
</div> |
|||
|vikispecio = |
|||
|komunejo = |
|||
}} |
|||
[[Dosiero:Aegolius funereus funereus MHNT.ZOO.2010.11.154.1.jpg|eta|''Aegolius funereus funereus'' - [[MHNT]]]] |
|||
La '''Funebra strigo''', ''Aegolius funereus'', estas malgranda [[strigo]], tio estas birdospecio, fakte nokta [[rabobirdo]], kiu apartenas al [[genro]] ''[[Aegolius]]'' kun aliaj 3 specioj, parto de pli granda grupo de noktaj rabobirdoj konataj kiel [[Strigedoj]], kiuj enhavas plej parton de la specioj nomataj strigoj. La alia grupo estas la [[turstrigo]]j, nome [[Titonedoj]]. Ĝi estas konata kiel '''Boreala strigo''' en [[Nordameriko]] kaj kiel Tengmalma strigo en Eŭropo, laŭ la [[Svedio|sveda]] naturalisto [[Peter Gustaf Tengmalm]]. La esperanta nomo reproduktas la latinan specifan. |
|||
== Aspekto == |
== Aspekto == |
||
La Funebra strigo estas 22–30 cm longa (mezaveraĝe 25 cm) kun enverguro de 50–62 cm kaj pezo de 126 ĝis 210 la inoj kaj de 90 al 120 g la maskloj; nur iomete pli granda ol la [[noktuo]], sed kun pli granda kaj rondoforma kapo. Ĝi estas bruna supre, kun blanka makulpunktado en ŝultroj kaj pli densa kaj malgrande en krono. Sube ĝi estas pli blankeca kun bruna vertikala striado. La kapo estas granda, kun flavaj okuloj kaj blanka vizaĝa disko (de tre markitaj malhelaj supraj anguloj kaj malhelaj makuletoj el la okuloj al la grizeca beko), kaj "surpriza" mieno. La kruroj kaj fingroj estas kovritaj de blankaj plumoj. Ene de la bruna ĝenerala plumaro, kelkaj individuoj montras pli ruĝecajn nuancojn, aliaj pli grizecajn. La vosto estas mallonga kaj bruna, kun 4 aŭ 5 blankaj bendoj. La flugo estas forta, [[silento|silenta]] kaj rekta. Junuloj estas multe pli brunaj kiel ĉokolado, sen apenaŭ blanko, eĉ en la vizaĝo, kie videblas nur blanka ikso inter la okuloj. |
|||
== Kutimoj == |
|||
Ĝia trunko longas de 24 ĝis 26 centimetrojn, la [[enverguro]] 53-60 cm: Kvankam la du seksoj laŭ aspekto ne diferenca, la masklo pezas (♂) ĉ. 100 gramojn, la femalo (♀) ĝis 160 gr.). |
|||
[[Dosiero:Raufusskauz.jpg|eta|maldekstra|Funebra strigo]] |
|||
La ino demetas 3-8 ovojn en arba natura truo, sed ankaŭ en uzita nesto de pego; lastatempe ankaŭ en [[nestoskatolo|nestokesto]]. La masklo allogas la inon al nestoloko unue per kanto kaj poste per ofero de manĝaĵo en la propra nestoloko. La ino demetas po unu ovo tage. Kovado daŭras preskaŭ monaton. La ino kovas kaj la masklo alportas manĝaĵojn. [[Elnestiĝo]] okazas post iomete pli ol monato. Poste ili estas zorgitaj dum monato aŭ monato kaj duono. Matureco okazas kiam la junuloj estas jam 9 monataĝaj. Plej ofte okazas ununura ovodemetado, sed foje okazas dua. Reprodukta sukceso estas relative alta. Malkiel ĉe aliaj strigoj, la pariĝado estas nur sezona. |
|||
Tiu specio ne estas normale [[birdomigrado|migranta]], sed kelkajn aŭtunojn sufiĉa nombro de ili moviĝas suden. Ili estas raraj sude de sia reprodukta teritorio, kvankam tion kialas parte la problemoj detekti tiujn noktajn strigojn for de la reprodukta sezono kiam ili ne alvokas. Ili estas tre teritoriaj, ene de malgrandaj teritorioj; la maskloj ĉefe, kiuj kantas konstante ĝis kiam ili pariĝas. Plej komuna alvoko de maskloj estas serio de notoj "pup" inter paŭzoj. Per ripeto, rapido kaj akcelo la masklo allogas la inon; la ino respondas simile, sed pli mallaŭte kaj ofte iom diference. Estas ankaŭ alia alvoko por alproksimiĝo al nesto. |
|||
Ĝi havas rektan korpohalton, grandon, rundan kapon kun hela, nigre ĉirkaŭita vangovulao. [[Plumorelo]]jn ĝi ne havas. La [[iriso|iriso]] de la okulo estas vigle flava, sub la okuloj troviĝas ambaŭflanke de la [[beko]] malhela, strekosimila plumodesegnaĵo. La grizbruna plumaro de la supra parto estas punktita kiel per perloj. La suba parto estas hela kaj montras grizbrunan makulon el longa streko. la mallongaj kruroj estas ĝis la ungegoj blanke plumizitaj (laŭ tiu karakterizo nomis la birdon en multaj landoj). La juna birdo estas unuece malhelbrunaj, la brovoj same kiel la "barbostrioj" estas okulfrape blanke koloritaj. |
|||
Tiu eta strigo manĝas ĉefe [[kamporato]]jn kaj aliajn [[mamulo]]jn, sed ankaŭ [[birdo]]jn kaj [[insekto]]jn kaj aliajn senvertebrulojn. Ĝi estas tre [[nokta]]j, nur en Arkto estas ankaŭ taga. Ili gvatas kaŝite el arboj kaj falflugas super predoj en herbejoj aŭ malferma kamparo. Vintre ĝi aperas en la valoj kaj [[ebenaĵo]]j. |
|||
== Voĉo == |
|||
Ili vivas ĝis 7 aŭ 8 jarojn. |
|||
La voĉo estas akra, malproksimen sonanta |
|||
*[http://owlpages.com/species/aegolius/funereus/sounds/Aegolius_funereus_Male.mp3 tipa teritoria voĉo de funebra strigo en MP3] |
|||
== Disvastiĝo == |
== Disvastiĝo == |
||
Tiu [[Holarktiso|holarktisa]] birdo reproduktiĝas en densaj arbaroj de [[konifero]]j tra norda Nordameriko (suda Kanado al suda Alasko) kaj [[Eŭrazio]] ([[Skandinavio]], norda [[Rusio]] kaj suda [[Siberio]] al [[Saĥaleno]] kaj [[Kamĉatko]] en la [[Pacifiko]]), kaj en pli sudaj montaraj teritorioj kiel [[Alpoj]], orientaj [[Pireneoj]], [[Balkanoj]] en Eŭropo aŭ la [[Roka Montaro]] en Nordameriko. |
|||
[[Image:Aegolius funereus dis.png|thumb|350px|disvastiĝo]] |
|||
== Vivloko kaj nutrado == |
|||
Ĝi vivas plej ofte en la montaraj pingloarbaroj, sed kelkfoje eĉ en miksaj arbaroj. Vintre ĝi aperas en la valoj kaj [[ebenaĵo]]j. Ĝi nestas en forlasitaj aŭ naturaj arbokavoj. Ĝi manĝas senescepte etajn animalojn. Ĝi ĉasas nokte, atendante la predojn kaj perceptatae ili akustike |
|||
== Reprodukto == |
|||
Ĝi okupos plej ofte la kavojn de nigra pego kaj tie kovas la idojn. La kovperiodo estas en Mez-Eŭropo plej ofte meze de marto. Tiam demetas la strigo 2-7 [[ovo]]jn kaj kovas ilin dum 27 tagoj. Kiel ĉ. 33 tagaj, la idoj forlasas la kovejon kaj iĝas [[branĉosidanto]]j ankoraŭ pro min. 3 semajnoj, sed ofte pli longtempe. Aŭtune la junstrigoj disiĝas de la familio kaj formigras en la malproksimon. |
|||
== Diversaĵoj == |
== Diversaĵoj == |
||
Oni nun kalkulas je 7000 kovparoj da strigoj en Mezeŭropo. En [[Pollando]] kaj [[Ĉeĥio]], la funebra strigo aperas sur la [[Ruĝa Listo]], eŭropo-dise la strigaron signas per "S" (''secure''). |
|||
Tiu tipo de strigo aperas en la filmo ''[[Out of Africa]]'' kiel la maskoto de [[Karen Blixen]], kvankam ĝi ne estas indiĝena de [[Afriko]] kaj ne estis la specio de strigo, kiun la reala Karen Blixen havis. |
|||
Oni nun kalkulas je 7000 kovparoj da strigoj en Mez-Eŭropo. En Pollando kaj Ĉeĥio, la funebra strigo aperas sur la [[Ruĝa Listo]], eŭropo-dise la strigaron signas per "S" (''secure''). |
|||
== |
== Eksteraj ligiloj == |
||
{{Projektoj}} |
|||
{{el}} http://images.google.de/imgres?imgurl=http://www.ivnvechtplassen.org/ivn_vogels_niet_vechtstreek/Ruigpootuil_Aegolius-funereus.jpg&imgrefurl=http://www.ivnvechtplassen.org/ivn_vogels_niet_vechtstreek/Ruigpootuil_Aegolius-funereus.html&h=384&w=288&sz=48&tbnid=-fzzCTxx1MYJ:&tbnh=119&tbnw=89&start=7&prev=/images%3Fq%3Daegolius%2Bfunereus%2B%26hl%3Dde%26lr%3D%26sa%3DG <!-- de:Reviergesang und typische Ruhestellung nahe an den Stamm gedrückt sv:Ljudexempel på pärlugglehanens rop och bild av typisk viloställning nära trädstammen --> |
|||
* [http://ibc.hbw.com/ibc/phtml/especie.phtml?idEspecie=2715 Filmoj de '''Funebra strigo''']{{404|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ĉe Interreta Birdokolekto |
|||
* [http://www.owlpages.com/owls.php?genus=Aegolius&species=funereus En angla] |
|||
*http://europa.eu.int/comm/environment/nature/directive/aegolius_funereus_en.htm – disvastiĝo en Eŭropa, nomoj |
|||
* [http://www.oiseaux.net/oiseaux/chouette.de.tengmalm.html En la franca] |
|||
* [http://www.ivnvechtplassen.org/ivn_vogels_niet_vechtstreek/Ruigpootuil_Aegolius-funereus.html bildo kaj voĉo de strigo] |
|||
* [http://europa.eu.int/comm/environment/nature/directive/aegolius_funereus_en.htm disvastiĝo en Eŭropo, nomoj] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20050322201740/http://europa.eu.int/comm/environment/nature/directive/aegolius_funereus_en.htm |date=2005-03-22 }} |
|||
* [http://owlpages.com/species/aegolius/funereus/Default.htm funebra strigo ] |
* [http://owlpages.com/species/aegolius/funereus/Default.htm funebra strigo ] |
||
* [http://owlpages.com/species/aegolius/funereus/sounds/Aegolius_funereus_Male.mp3 tipa teritoria voĉo de funebra strigo en MP3] |
|||
[[Dosiero:Aegolius-funereus-001.jpg|thumb|left|180px|<!-- cs:Sýc rousný cs->eo:Funebra strigo en:Photo: Owl en->eo:_Photo_: (Strigoformaj birdoj, Strigo) nl:Ruigpootuil nl->eo:Funebra strigo -->]] |
|||
[[Dosiero:Boreal Owl.jpg|thumb|left|180px|<!-- nl:Een ruigpootuil wast zich nl->eo:_Een_ funebra strigo _wast_ _zich_ -->]] |
|||
<br clear=all> |
|||
{{Commons|Aegolius funereus}} |
|||
<br clear=all> |
|||
{{Aldonaj bildoj}} |
|||
{{Aldonaj eksteraj ligiloj}} |
|||
[[Kategorio:Birdoj]] |
|||
{{LigoElstara|de}} |
|||
[[Kategorio:Strigedoj]] |
|||
[[bg:Пернатонога кукумявка]] |
|||
[[Kategorio:Nearktisa faŭno]] |
|||
[[cs:Sýc rousný]] |
|||
[[Kategorio:Palearktisa faŭno]] |
|||
[[da:Perleugle]] |
|||
[[Kategorio:Holarktisa faŭno]] |
|||
[[de:Raufußkauz]] |
|||
[[Kategorio:Birdoj de Eŭropo]] |
|||
[[en:Tengmalm's Owl]] |
|||
[[Kategorio:Birdoj de Azio]] |
|||
[[es:Aegolius funereus]] |
|||
[[Kategorio:Birdoj de Ameriko]] |
|||
[[fi:Helmipöllö]] |
|||
[[fr:Chouette de Tengmalm]] |
|||
[[gl:Moucho de Tengmalm]] |
|||
[[hu:Gatyáskuvik]] |
|||
[[it:Aegolius funereus]] |
|||
[[ja:キンメフクロウ]] |
|||
[[ka:ბუკიოტი]] |
|||
[[lt:Lututė]] |
|||
[[nl:Ruigpootuil]] |
|||
[[nn:Perleugle]] |
|||
[[no:Perleugle]] |
|||
[[pl:Włochatka]] |
|||
[[pms:Aegolius funereus]] |
|||
[[pt:Aegolius funereus]] |
|||
[[sl:Koconogi čuk]] |
|||
[[sv:Pärluggla]] |
|||
[[tr:Paçalı baykuş]] |
Nuna versio ekde 11:18, 6 jun. 2024
Funebra strigo | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Aegolius funereus (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||
Konserva statuso | ||||||||||||||
Natura holarktisa arealo
| ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
La Funebra strigo, Aegolius funereus, estas malgranda strigo, tio estas birdospecio, fakte nokta rabobirdo, kiu apartenas al genro Aegolius kun aliaj 3 specioj, parto de pli granda grupo de noktaj rabobirdoj konataj kiel Strigedoj, kiuj enhavas plej parton de la specioj nomataj strigoj. La alia grupo estas la turstrigoj, nome Titonedoj. Ĝi estas konata kiel Boreala strigo en Nordameriko kaj kiel Tengmalma strigo en Eŭropo, laŭ la sveda naturalisto Peter Gustaf Tengmalm. La esperanta nomo reproduktas la latinan specifan.
Aspekto
[redakti | redakti fonton]La Funebra strigo estas 22–30 cm longa (mezaveraĝe 25 cm) kun enverguro de 50–62 cm kaj pezo de 126 ĝis 210 la inoj kaj de 90 al 120 g la maskloj; nur iomete pli granda ol la noktuo, sed kun pli granda kaj rondoforma kapo. Ĝi estas bruna supre, kun blanka makulpunktado en ŝultroj kaj pli densa kaj malgrande en krono. Sube ĝi estas pli blankeca kun bruna vertikala striado. La kapo estas granda, kun flavaj okuloj kaj blanka vizaĝa disko (de tre markitaj malhelaj supraj anguloj kaj malhelaj makuletoj el la okuloj al la grizeca beko), kaj "surpriza" mieno. La kruroj kaj fingroj estas kovritaj de blankaj plumoj. Ene de la bruna ĝenerala plumaro, kelkaj individuoj montras pli ruĝecajn nuancojn, aliaj pli grizecajn. La vosto estas mallonga kaj bruna, kun 4 aŭ 5 blankaj bendoj. La flugo estas forta, silenta kaj rekta. Junuloj estas multe pli brunaj kiel ĉokolado, sen apenaŭ blanko, eĉ en la vizaĝo, kie videblas nur blanka ikso inter la okuloj.
Kutimoj
[redakti | redakti fonton]La ino demetas 3-8 ovojn en arba natura truo, sed ankaŭ en uzita nesto de pego; lastatempe ankaŭ en nestokesto. La masklo allogas la inon al nestoloko unue per kanto kaj poste per ofero de manĝaĵo en la propra nestoloko. La ino demetas po unu ovo tage. Kovado daŭras preskaŭ monaton. La ino kovas kaj la masklo alportas manĝaĵojn. Elnestiĝo okazas post iomete pli ol monato. Poste ili estas zorgitaj dum monato aŭ monato kaj duono. Matureco okazas kiam la junuloj estas jam 9 monataĝaj. Plej ofte okazas ununura ovodemetado, sed foje okazas dua. Reprodukta sukceso estas relative alta. Malkiel ĉe aliaj strigoj, la pariĝado estas nur sezona.
Tiu specio ne estas normale migranta, sed kelkajn aŭtunojn sufiĉa nombro de ili moviĝas suden. Ili estas raraj sude de sia reprodukta teritorio, kvankam tion kialas parte la problemoj detekti tiujn noktajn strigojn for de la reprodukta sezono kiam ili ne alvokas. Ili estas tre teritoriaj, ene de malgrandaj teritorioj; la maskloj ĉefe, kiuj kantas konstante ĝis kiam ili pariĝas. Plej komuna alvoko de maskloj estas serio de notoj "pup" inter paŭzoj. Per ripeto, rapido kaj akcelo la masklo allogas la inon; la ino respondas simile, sed pli mallaŭte kaj ofte iom diference. Estas ankaŭ alia alvoko por alproksimiĝo al nesto.
Tiu eta strigo manĝas ĉefe kamporatojn kaj aliajn mamulojn, sed ankaŭ birdojn kaj insektojn kaj aliajn senvertebrulojn. Ĝi estas tre noktaj, nur en Arkto estas ankaŭ taga. Ili gvatas kaŝite el arboj kaj falflugas super predoj en herbejoj aŭ malferma kamparo. Vintre ĝi aperas en la valoj kaj ebenaĵoj.
Ili vivas ĝis 7 aŭ 8 jarojn.
Disvastiĝo
[redakti | redakti fonton]Tiu holarktisa birdo reproduktiĝas en densaj arbaroj de koniferoj tra norda Nordameriko (suda Kanado al suda Alasko) kaj Eŭrazio (Skandinavio, norda Rusio kaj suda Siberio al Saĥaleno kaj Kamĉatko en la Pacifiko), kaj en pli sudaj montaraj teritorioj kiel Alpoj, orientaj Pireneoj, Balkanoj en Eŭropo aŭ la Roka Montaro en Nordameriko.
Diversaĵoj
[redakti | redakti fonton]Oni nun kalkulas je 7000 kovparoj da strigoj en Mezeŭropo. En Pollando kaj Ĉeĥio, la funebra strigo aperas sur la Ruĝa Listo, eŭropo-dise la strigaron signas per "S" (secure).
Tiu tipo de strigo aperas en la filmo Out of Africa kiel la maskoto de Karen Blixen, kvankam ĝi ne estas indiĝena de Afriko kaj ne estis la specio de strigo, kiun la reala Karen Blixen havis.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Filmoj de Funebra strigo[rompita ligilo] ĉe Interreta Birdokolekto
- En angla
- En la franca
- bildo kaj voĉo de strigo
- disvastiĝo en Eŭropo, nomoj Arkivigite je 2005-03-22 per la retarkivo Wayback Machine
- funebra strigo
- tipa teritoria voĉo de funebra strigo en MP3