Vidi fonton por Lomnický štít

{{informkesto monto
|nomo=Lomnický štít
|bildo=Image-Lomnicky stit from Slavkovsky stit 2.jpg
|bildopriskribo=Lomnický štít vidata de [[Slavkovský štít]]
|alteco=2632
|latitudo=49.19583
|longitudo=20.21278
|regiono-ISO=SK-PV
|situo sur mapo=Slovakio
|landoj={{Slovakio}}
|situo=[[Vysoké Tatry]] ([[distrikto Poprad]])
|montaro=[[Altaj Tatroj]]
|unua grimpo=[[Robert Townson]] kun ĉiĉerono la {{daton|16|8|1793}}
|plej facila grimpo=
|mineralo=[[Granito]]
|rimarko=
}}
'''Lomnický štít''' ([[Slovaka lingvo|slovaka]] elparolo: /{{IFA|lɔm.ɲit͡s.kiː ʃciːt}}/; {{lang-hu|Lomnici-csúcs}}; {{lang-de|Lomnitzer Spitze}} /{{IFA|lom.nɪts.ɐ ʃpɪ.tsɐ}}/; {{lang-pl|Łomnica}}) estas, kun {{unuo|2632|metroj}}, la tria plej alta monto de [[Slovakio]], de [[Tatroj]] kaj entute de [[Karpatoj]], kvankam oni kredis ĝin ĝis la [[19-a jarcento]] la plej alta.

La pinto Lomnický štít estas la sola en [[Altaj Tatroj]] alirebla per [[telfero]]. Danke al ĝi, stelobservejo kaj meteologia stacio estis instalitaj tie. Ĉi tiu havas la plej malaltan mezan jaran temperaturon en [[Slovakio]]: −{{unuo|3.2|{{GdC|}}}}.

Ĝi estas protektata kadre de la [[Tatra nacia parko (Slovakio)|slovaka Tatra nacia parko]] kaj ĝia supreniro, relative malfacila, ĉefe per ĝia okcidenta muro, kiu estis surgrimpita nur en [[1929]], kutime postulas montaran ĉiĉeronon.

== Nomo ==
En [[1644]], David Frölich, [[Geografoj|geografo]], [[astronomo]] kaj [[matematikisto]] el [[Kežmarok]] kromnomis ĝin ''Vater'' [[Germana lingvo|germane]], t.e. “patro”<ref name="BME">{{Citaĵo el la reto |url=http://www.fsz.bme.hu/mtsz/mhk/nevtar/bxxxi/b1339.htm |titolo=Lomnici-csúcs leírása |alirdato=2015-11-09 |eldoninto=Budapesti Műszaki és Gazdaságtudományi Egyetem |lingvo=hu |arkivurl=https://web.archive.org/web/20160303184157/http://www.fsz.bme.hu/mtsz/mhk/nevtar/bxxxi/b1339.htm |arkivdato=2016-03-03 }}</ref>. La tiamaj [[slovakoj]]<ref group="K">p. 111</ref> nomis ĝin ''Dedo'', kio signifas “avo” en la [[Slovaka lingvo|slovaka]]. Oni ofte konfuzis la pinton kun la apuda Kežmarský štít; tiel en [[1717]], Georg Buchholtz uzis la [[Latina lingvo|latinan]] terminon ''Petra altissima kesmarkiensis'' kaj, en [[1752]], lia frato Jakob Buchholtz konfirmis tiun nomon uzante en la germana ''allerhöchster Kaisermärkerfels'', kiu signifas “la plej alta roko de Kežmarok”. En [[1780]], la pinto aperas sub la nomo ''Königsberg'' aŭ “reĝmonto” sur mapo de la [[Departementoj de Hungario|departemento]] [[Szepes|Spiš]] verkita de Franciszek Florian Czaki, kio estas ekvivalento de ''Królowa Tatrzańska'', “Tatra reĝino”, kiun oni trovas en la pola literaturo. Robert Townson, en [[1793]], bone distingas inter Kežmarský štít kaj Lomnický štít. La nuntempa nomo disvastiĝis en la 19-a jarcento kaj devenas de la vilaĝo [[Veľká Lomnica]], en kies teritorio troviĝis la pinto ĝis [[1947]]<ref name="BME" />.

[[Asteroido]] malkovrita la {{daton|1|12|1980}} de la ĉeĥa astronomo [[Antonín Mrkos]] ricevis la nomon [[3168 Lomnický Štít]].<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=3168 |titolo=3168 Lomnicky Stit (1980 XM) |alirdato=2015-11-09 |eldoninto=JPL Small-Body Database Browser |lingvo=en}}</ref>

== Geografio ==

=== Situo, topografio ===
[[Dosiero:Łomnica a8.jpg|eta|maldekstra|Vido de la pintoj de la grupo de Lomnický štít de Jahňací štít.]]
[[Dosiero:Lomnický štít Slovakia 40396.jpg|eta|Sunleviĝo vidata de [[Tatranská Lomnica]] kaj telferaj stacioj]]
[[Dosiero:Slovakia High Tatras Tm64.jpg|eta|Detala mapo de pintoj vidataj de Slovakio]]
Lomnický štít situas en centro-nordo de [[Slovakio]], en okcidento de la [[Distrikto Poprad|distrikto de Poprad]], en la municipo [[Vysoké Tatry]], 90 kilometrojn nord-okcidente de la dua plej granda urbo de la lando, [[Košice]], kaj 250 kilometrojn nord-oriente de la ĉefurbo [[Bratislavo]]. La pola limo pasas naŭ kilometrojn okcidente kaj [[Krakovo]] troviĝas 100 kilometrojn norde.

Ĝi estas unu el la ĉefaj pintoj de la montoĉeno [[Altaj Tatroj]] kaj estis longe konsiderata kiel ĝia plej alta, superata nur de [[Gerlachovský štít]] ({{unuo|2655|m}}), kiu estas sep kilometrojn for, kaj de ĝia krompinto [[Gerlachovská veža]] ({{unuo|2642|m}}). La pinto, kiu havas formon de triflanka piramido kaj situanta ĉe la kruco de tri krestoj, superstaras la ĉirkaŭaĵojn. La unua kresto etendiĝas nordokcidenten en la direkto de [[Pyšný štít]] ({{unuo|2621|m}}), de [[Malý Pyšný štít]] ({{unuo|2590|m}}), de [[Spišský štít]] ({{unuo|2481|m}}) kaj ira plu trans [[Baranie rohy]] ({{unuo|2526|m}}), konsistigante la ĉefan kreston de Altaj Tatroj. La dua, al la nord-oriento, kondukas al [[Kežmarský štít]] ({{unuo|2556|m}}) kaj finiĝas ĉe la pinto de [[Veľká Svišťovka]] ({{unuo|2018|m}}). La tria, nomita kresto Lomnický ({{lang-sk|Lomnický hrebeň}}) malsupreniras iom post iom suden<ref>{{citaĵo el libro |titolo=Tatry 1:65000 |jaro=1996 |eldoninto=MAPA Slovakia |isbn=80-88716-14-4}}</ref>. Inter tiuj tri krestoj, la valoj Dolina Bielej vody, Skalnatá dolina kaj Malá Studená dolina enhavas plurajn [[Glacia lago|glaciajn lagojn]]. La akceptata alteco de Lomnický štít estas {{unuo|2632|metroj}}<ref group="K">p. 11</ref>.

=== Klimato ===
[[Dosiero:Observatory Skalnate pleso.jpg|maldekstra|eta|Vido de la [[observejo Skalnaté pleso]] piede de Lomnický Štíť.]]
La meteologia stacio de Lomnický štít (alteco {{unuo|2635|m}}) estas la plej alta en Altaj Tatroj. Ĝi ekfunkciis en 1940 kaj, post interrompo fine de la [[Dua mondmilito]], ĝi rekomencis mezuradi la 1-an de januaro [[1947]], post kiam ĝi neniam ĉesis mezuri. La stacio Skalnaté pleso (alteco {{unuo|1778|m}}) ekmezuradis en [[1939]]. Inter la 80 meteologiaj stacioj en Slovakio, tiu de Lomnický štít mezuras la plej malaltan mezan jaran temperaturon, −{{unuo|3.2|{{GdC|}}}}<ref name="Weatherbase">{{Citaĵo el la reto |url=http://www.wofrance.fr/weather/maps/city?LANG=en&PLZ=_____&PLZN=_____&WMO=11930&CONT=euro&R=0&LEVEL=162&REGION=0001&LAND=SK&MOD=tab&ART=TEM&FMM=01&FYY=2000&LMM=12&LYY=2008&NOREGION=1 |titolo= Lomnický štít (2635m) |alirdato=2015-11-09 |eldoninto=WeatherOnline|lingvo=en}}</ref>, kaj ankaŭ la rekordojn de malalta monata meza temperaturo, −{{unuo|18.1|{{GdC|}}}} en februaro [[1956]], kaj de malalta tutjara averaĝo, −{{unuo|5.2|{{GdC|}}}} en 1956<ref>{{Citaĵo el libro |titolo=Slovenská Republika: Zemepisný atlas |aŭtoro=Róbert Čeman |eldoninto=MAPA Slovakia |isbn=8080671389 |url=http://www.martinus.sk/?uItem=13770 |lingvo=sk}}</ref>.

La plej alta temperaturo estas mezurata en julio ĉe [[Skalnaté pleso]], sed ofte en aŭgusto ĉe la pinto. Oni tiel mezuras en julio {{unuo|14.8|{{GdC|}}}} en [[Tatranská Lomnica]] ({{unuo|827|m}}) kaj {{unuo|9.4|{{GdC|}}}} ĉe la stacio Skalnaté pleso ({{unuo|1778|m}}) kaj en aŭgusto {{unuo|3.6|{{GdC|}}}} ĉe la pinto de Lomnický štít ({{unuo|2635|m}}). Proksimume {{unuo|1000|metrojn}} alte, 5 ĝis 10 tagoj jare havas tagan temperaturon super {{unuo|25|{{GdC|}}}}; tiaj tagoj ne plu estas observataj super {{unuo|1800|m}}.<ref group="N" name="periode61_90">Datumoj por la periodo 1961-1990</ref><ref name="KlimaSHMU">{{Citaĵo el la reto |url=http://www.shmu.sk/sk/?page=1064 |titolo=Klimatické pomery Slovenskej republiky |alirdato=2015-11-09 |eldoninto=Slovenský hydrometeorologický ústav |lingvo=sk}}</ref>.

Vintre, la mezurataj temperaturoj estas plej malaltaj januare, sed februare ĉe la pinto<ref name="KlimaSHMU" />.

Precipitaĵoj pliiĝas kun alteco. Oni mezuras ĉe Skalnaté pleso {{unuo|1380|mm}} jare, sed {{unuo|1561|mm}} ĉe la pinto. Supre, tiuj precipitaĵoj plej ofte falas en formo de neĝo, per kiu la pinto estas kovrita pli ol 200 tagojn jare<ref name="KlimaSHMU" />.

{{Informkesto jara klimato
|nomo = Klimato ĉe la observejo Lomnický štít ({{unuo|2635|m}})<ref name="Weatherbase" /><ref group="K" name="k25">p. 25</ref>
<!-- Plej altaj monataj temperaturoj (&nbsp;{{GdC|}}), ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|altatemp01 = -8.2
|altatemp02 = -9.1
|altatemp03 = -6.6
|altatemp04 = -2.8
|altatemp05 = 2.1
|altatemp06 = 4.8
|altatemp07 = 7.4
|altatemp08 = 7.2
|altatemp09 = 3.6
|altatemp10 = 0.3
|altatemp11 = -4.4
|altatemp12 = -7.1
<!-- Averaĝaj monataj temperaturoj (&nbsp;{{GdC|}}), ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|avtemp01 = -10.1
|avtemp02 = -11.2
|avtemp03 = -8.8
|avtemp04 = -5.1
|avtemp05 = -0.2
|avtemp06 = 2.4
|avtemp07 = 5
|avtemp08 = 4.9
|avtemp09 = 1.6
|avtemp10 = -1.5
|avtemp11 = -6.3
|avtemp12 = -9
<!-- Plej malaltaj monataj temperaturoj (&nbsp;{{GdC|}}), ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|malaltatemp01 = -12
|malaltatemp02 = -13.2
|malaltatemp03 = -11
|malaltatemp04 = -7.3
|malaltatemp05 = -2.4
|malaltatemp06 = 0.1
|malaltatemp07 = 2.6
|malaltatemp08 = 2.6
|malaltatemp09 = -0.5
|malaltatemp10 = -3.4
|malaltatemp11 = -8.1
|malaltatemp12 = -10.9
<!-- Frostaj tagoj, ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|frostatago01 = 31
|frostatago02 = 27.8
|frostatago03 = 30.9
|frostatago04 = 29.4
|frostatago05 = 22
|frostatago06 = 14.8
|frostatago07 = 7.8
|frostatago08 = 7.3
|frostatago09 = 15.2
|frostatago10 = 21.7
|frostatago11 = 28.2
|frostatago12 = 30.8
<!-- Monata pluveco (en mm), ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|pluvo01 = 118
|pluvo02 = 120
|pluvo03 = 99
|pluvo04 = 126
|pluvo05 = 120
|pluvo06 = 187
|pluvo07 = 188
|pluvo08 = 142
|pluvo09 = 91
|pluvo10 = 93
|pluvo11 = 129
|pluvo12 = 148
<!-- Pluvaj tagoj, ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|pluvatago01 = 18
|pluvatago02 = 18.6
|pluvatago03 = 21.9
|pluvatago04 = 21.7
|pluvatago05 = 17.6
|pluvatago06 = 19.9
|pluvatago07 = 22
|pluvatago08 = 16.6
|pluvatago09 = 14
|pluvatago10 = 16
|pluvatago11 = 18.2
|pluvatago12 = 20.6
}}

{{Informkesto jara klimato
|nomo = Klimato ĉe la observejo Skalnaté pleso ({{unuo|1778|m}})<ref group="K" name="k25" />
<!-- Averaĝaj monataj temperaturoj (&nbsp;{{GdC|}}), ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|avtemp01 = -6.1
|avtemp02 = -6.6
|avtemp03 = -4.4
|avtemp04 = -0.8
|avtemp05 = 4
|avtemp06 = 8.1
|avtemp07 = 10
|avtemp08 = 9.7
|avtemp09 = 6.3
|avtemp10 = 3.2
|avtemp11 = -0.9
|avtemp12 = -3.2
<!-- Monata pluveco (en mm), ekde januaro (01) ĝis decembro (12) -->
|pluvo01 = 82
|pluvo02 = 70
|pluvo03 = 81
|pluvo04 = 103
|pluvo05 = 128
|pluvo06 = 194
|pluvo07 = 208
|pluvo08 = 159
|pluvo09 = 96
|pluvo10 = 84
|pluvo11 = 88
|pluvo12 = 87
}}

=== Geologio ===
La monto havas alpan rokan reliefon konsistantan el [[granodiorito]] apartenantan al la geologia unuo ''Tatricum.'' Tiu geologia unuo ĉeestas en la tuta suda parto de la Altaj Tatroj kaj devenas de antaŭalpaj sedimentoj el la komenco de [[Paleozoiko]] ĝis [[Mezozoiko]]. [[Erozio|Eroziaj]] deponaĵoj de [[Plejstoceno]] kaj [[Holoceno]] ĉeestas en la valoj. Tiuj [[sedimento]]j estas alterne [[Aluvio|aluviaj]] kaj [[Glaĉero|glaciaj]], depende de [[Paleoklimatologio|klimataj cikloj]]<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://mapserver.geology.sk:8080/gm50/mapviewer.jsf?width=641&height=421 |titolo=Geologická mapa SR M 1:50 000 |alirdato=2011-07-04 |eldoninto=Štátny geologický ústav Dionýza Štúra |lingvo=sk }}{{404|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.

=== Bestaro kaj plantaro ===
[[Dosiero:Vysoké Tatry, Dolina Bielej vody, cestou od Zeleného plesa na Jahňací štít (38).JPG|eta|dekstra|[[Ĉamo]] (''{{lang|la|Rupicapra rupicapra tatrica}}'') en Altaj Tatroj]]
Ĉar Lomnický štít estas unu el la plej altaj pintoj de la montaro, oni renkontas tie ĉiujn kvin [[Altecozono (ekologio)|kreskaĵajn etaĝojn]] ekzistantajn en [[Altaj Tatroj]]. La [[monteta etaĝo]] supreniras ĝis alteco je {{unuo|1300|metroj}} kaj konsistas el plantitaj [[Piceo|piceaj]] arbaroj, kiuj anstataŭis originan [[Fago|fagan]] arbaron. Ĝin sekvas [[Montano (ekologio)|montara etaĝo]] inter {{formatnum:1300}} kaj {{unuo|1550|metroj}} konsistanta el piceoj, malmultaj arbedoj kaj forte disvolvintaj [[muskoj]]. La [[subalpa etaĝo]], inter {{formatnum:1550}} kaj {{unuo|1850|metroj}}, konsistas el [[pino]]j kaj multnombraj herboj. La [[alpa etaĝo]] etendiĝas inter {{formatnum:1850}} kaj {{unuo|2300|metroj}}, kie troviĝas alt-situaj herbejoj. La lasta etaĝo, ekde {{unuo|2300|metroj}}, estas la [[Neĝolinio|subneĝa etaĝo]], kiu enhavas malriĉan plantaron, precipe [[likeno]]jn<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.vysoketatry.org/park/plantlife.html |titolo=The High Tatras - Plant life |alirdato=2010-12-15 |retejo=www.vysoketatry.org |lingvo=en |arkivurl=https://web.archive.org/web/20120123174938/http://www.vysoketatry.org/park/plantlife.html |arkivdato=2012-01-23 }}</ref>. En altaj alpaj herbejoj troviĝas nur 300 malsamaj specioj en la tutaj [[Tatroj]] kaj nur 40 ĉeestas super {{unuo|2600|metroj}}<ref group="K">p. 27</ref>.

Oni trovas tie la tutan riĉecon de la alt-tatra bestaro, ekzemple [[ĉamo]] (''{{lang|la|Rupicapra rupicapra tatrica}}''), [[marmoto]] (''Marmota marmota latirostris''), [[bruna urso]] (''{{lang|la|Ursus arctos}}''), [[lupo]] (''{{lang|la|Canis lupus}}''), [[linko]] (''Lynx lynx''), [[sovaĝa kato]] (''{{lang|la|Felis sylvestris}}'') kaj [[ordinara vipero]] (''{{lang|la|Vipera berus}}'').

== Historio ==
[[Dosiero:Robert Townson.jpg|maldekstra|eta|Portreto de Robert Townson, kiu determinis la relativan alton de Lomnický štít kompare kun [[Kriváň (monto)|Kriváň]].]]
La [[Unua montogrimpo|unua supreniro]] al Lomnický štít okazis ekde Medené lávky. Ĝin plenumis la botisto kaj minista amatoro Jakub Fábry en la jaroj [[1760]]-[[1790]]<ref name="hiking">{{Citaĵo el la reto |url=http://hiking.sk/hk/ar/230/lomnicky_stit.html |titolo=Lomnický štít |alirdato=2015-11-10 |aŭtoro=Igor Strhárský |lingvo=sk}}</ref>.

La unuan oficiale enskribitan grimpon faris la {{daton|16|8|1793}} ekde Malá Studená dolina la kuracisto, natursciencisto kaj [[Skotlando|skota]] vojaĝanto [[Robert Townson]] dum vojaĝo, kiun li plenumis en la landoj de la [[Aŭstra imperio]]. Per aerprema metodo, li determinis kun nur malgranda eraro la altecon de Lomnický štít: li kalkulis {{unuo|2882|jardojn}} ({{unuo|2644|metrojn}}), kio estas nur 12-metra eraro kompare kun la plej freŝdataj mezuroj<ref group="K">p. 112</ref>. La unua vintra grimpo estis plenumita de Theodor Wundt kaj Jakob Horvay en [[1891]]<ref name="EncyklopédiaVysokeTatry">{{Citaĵo el la reto |url=http://www.vysoke-tatry.info/vyklad.php?tatry=215 |titolo=Lomnický štít |alirdato=2010-07-24 |aŭtoro=Mikuláš Argalács, Dominik Michalík |eldoninto=Pro Region Slovakia |dato=2003 |lingvo=sk}}</ref>.

Ĉar oni faris nur vidajn observojn, Lomnický štít konkuris por la stato de plej alta pinto de [[Altaj Tatroj]] kun [[Kriváň (monto)|Kriváň]], kiu superregas la pejzaĝon okcidente, ĝis la jaro [[1793]], kiam oni prave determinis, ke Lomnický štít estas la pli alta, sed ankaŭ erare konkludis, ke ĝi estas la plej alta pinto de la montaro:

{{Citaĵo1|Mi decidis supreniri la pinton Lomnitz, la plej altan en la tuta Karpata montaro<ref>{{citaĵo el libro |titolo=Travels in Hungary with a Short Account of Vienne in the Year 1793 |familia nomo=Townson |persona nomo=Robert |aŭtoroligilo=Robert Townson |jaro=1797 |loko=Londono |paĝoj=p. 358 |url=http://books.google.com/books?id=SNEBAAAAYAAJ&pg=PA358#v=onepage&f=false |lingvo=en}}</ref>.}}

La relativan altecon inter la du montoj determinis Robert Townson:

{{Citaĵo1|Mia barometro daŭre bone funkciis kaj montris, ke la alteco de ĉi tiu monto estas {{unuo|2781|jardoj}} super marnivelo, kaj {{unuo|1888|jardoj}} super la vilaĝo [[Važec|Vasetz]]; do Krivan estas iomete malpli alta ol la pinto Lomnitz<ref>{{citaĵo el libro |titolo=Travels in Hungary with a Short Account of Vienne in the Year 1793 |familia nomo=Townson |persona nomo=Robert |jaro=1797 |loko=Londono |paĝoj=p. 377 |url=http://books.google.com/books?id=SNEBAAAAYAAJ&pg=PA377#v=onepage&f=false |lingvo=en}}</ref>.}}

[[Dosiero:Vysoke Tatry5. Gotha, 1865.jpg|eta|Mapo el 1865, sur kiu Lomnický štít ({{unuo|8328|piedoj}}) estas markita kiel la plej alta pinto de Altaj Tatroj.]]
La arbaristo [[Ludwig Greiner]] determinis en [[1838]] per [[triangulado]], kun nur 13-metra mezureraro, la alton de la ĉefaj pintoj de Altaj Tatroj kaj korektis la eraron, pro kiu oni kredis Lomnický štít la plej alta pinto<ref>{{Citaĵo el gazeto | url = http://books.google.com/books?id=Qz1aAAAAcAAJ&lpg=PA310&ots=C-qJYdAUAr&pg=PA289#v=onepage&f=false | titolo = Die Gerlsdorfer Spitze als die höchste Gebirgshöhe der Karpathen | aŭtoro = Ludwig Greiner | gazeto = Gemeinnützige Blätter zur Belehrung und Unterhaltung | numero = 73 | jaro = 1839 | alirdato = 2015-11-10 | lingvo = de}}</ref>. Liajn rezultojn formale konfirmis studo de la aŭstra armeo en [[1868]]. Ili tamen estis ĝenerale validigitaj nur post la eldono de nova serio de oficialaj mapoj de [[Mezeŭropo]] de la armea geografia instituto de Vieno ĉirkaŭ [[1875]]<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.lesy.sk/files/lesnik/2006/Lesnik%205_2006/Ludovit_Greiner.htm |titolo=Ľudovít Greiner (1796 - 1882) |alirdato=2015-11-10 |aŭtoro=Július Burkovský, Igor Viszlai |eldoninto=Lesy SR |lingvo=sk}}</ref><ref>{{citaĵo el libro |titolo=General-Karte von Mittel-Europa. In 12 Blättern |familia nomo=Schlacher |persona nomo=Josef |jaro=1875 |lingvo=de}}</ref>.

Komence de la [[20-a jarcento]], Lomnický štít fariĝis celo por montogrimpistoj, ĉefe ĝia okcidenta muro, kiu estis surgrimpita nur en [[1929]]<ref name="EncyklopédiaVysokeTatry" />. En tiu periodo ankaŭ aperis la unuaj projektoj de telfero sur la ĉefaj pintoj de la Altaj Tatroj, inter kiuj nur tiu de Lomnický štít estis realigita. La planoj estis verkitaj de la slovaka arkitekturisto [[Dušan Jurkovič]] kun komenco proksime de Grand Hotel Praha en [[Tatranská Lomnica]] kaj du survojaj stacioj (Štart kaj Skalnaté pleso)<ref>
{{citaĵo el libro |titolo=Cultural Heritage of Slovakia, Technical Monuments |jaro=2007 |eldoninto=Dajama |p=81|lingvo=en}}</ref>. La laboroj komenciĝis en [[1936]] por la sekcio inter Tatranská Lomnica kaj Skalnaté pleso, sed ili malrapidiĝis pro la klimataj kondiĉoj kaj la politikaj ŝanĝoj, tiel ke en [[1940]] la [[slovaka ŝtato]] mem kompletigis la duan sekcion inter Skalnaté pleso kaj la pinto<ref group="N">En 1938, la pinto estis ankoraŭ neĝkovrita en aŭgusto kaj konstruado povis okazi nur dum 29 tagoj en tiu sezono.</ref>. Ekde [[1941]], la unua sekcio estis uzata por transporti la konstrumaterialon por la [[observejo Skalnaté pleso]]. La {{daton|27|1|1945}}, la retretanta [[Wehrmacht|germana armeo]] provis sensukcese detrui la instalaĵojn de Lomnický štít, precipe la observejon inaŭguritan du jarojn antaŭe<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://tram.rusign.com/cz/ld.htm#2.03. |titolo=Tatranská Lomnica - Lomnický Štít |alirdato=2015-11-11 |lingvo=cs}}</ref>.

Meteologia stacio estis instalata inter [[1954]] kaj [[1955]], kaj inter [[1957]] kaj [[1962]] oni konstruis [[Observejo Lomnický štít|observejon]] ĉe la pinto de la monto. En [[1963]], la konstruaĵoj de Skalnaté pleso kaj la survoja stacio inter Tatranská Lomnica kaj Skalnaté pleso estis deklaritaj kultura monumento. La {{daton|5|9|1973}}, akcidenta rompiĝo de telfera kablo inter Tatranská Lomnica kaj Skalnaté pleso kaŭzis falon de la budo numero 1, {{unuo|130|metrojn}} antaŭ la lasta stacio, kaŭzante la morton de unu homo. La telfero ekfunkciis denove nur la {{daton|15|2|1975}}. Tiu akcidento montris la bezonon de modernigo de la du sekcioj de la telfero. La renovigita supera parto estis inaŭgurita dum la somero de la jaro [[1989]]. En [[1999]], la unua sekcio de la telfero estis forlasita. Ĝi estis konkurencata ekde la fino de la [[1970-aj jaroj]] de alia kablovojo, kiu ankaŭ kaŭzis mortan akcidenton en [[1992]] kaj estis renovigita post ĝi<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://cestovanie.pravda.sk/cestovny-ruch/clanok/4542-lanovka-na-lomnicky-stit-bola-svetovou-rekorderkou/ |titolo=Lanovka na Lomnický štít bola svetovou rekordérkou |aŭtoro=Soňa Pacherová | dato=2010-04-10 |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk}}</ref>.

== Agadoj ==

=== Observejoj ===
[[Dosiero:Lomnicky Stit.jpg|maldekstra|eta|Vido de la observejo ĉe la pinto]]
[[Steloobservatorio|Stelobservejo]] troviĝas sur la pinto de Lomnický štít kaj dua apud Skalnaté pleso. Ambaŭ estas administrataj de la [[Astronomio|Astronomia]] instituto de la [[Slovaka akademio de la sciencoj]].

La [[observejo Skalnaté pleso]] estis inaŭgurita en [[1943]]. Ĝi estas ekipita per 61-centimetra [[fotografa teleskopo]] kun spegulo uzata ĉefe por [[Fotometrio (astronomio)|fotometrio]] de [[asteroido]]j kaj de 0,6-metra teleskopo por fotometrio de diversaj tipoj de [[stelo]]j. En la konstruaĵoj de la observejo troviĝas ankaŭ meteologia stacio administrata de la [[Terfiziko|Terfizika]] instituto de la Slovaka akademio de la sciencoj<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.ta3.sk/l3_sk.php?p3=spo |titolo=Observatórium Skalnaté Pleso |eldoninto=Slovenská akadémia vied |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk |arkivurl=https://web.archive.org/web/20091124030131/http://www.ta3.sk/l3_sk.php?p3=spo |arkivdato=2009-11-24 }}</ref>.

Ĉe la pinto, [[Observejo Lomnický štít|dua observejo]] specialiĝas pri studado de la [[Suno]], precipe pri koronografio. Oni trovas tie ankaŭ [[Detektado de neŭtronoj|neŭtrondetektilon]] de la [[Astrofiziko|astrofizika]] sekcio de la Instituto de eksperimenta fiziko de [[Košice]]<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.ta3.sk/l3_sk.php?p3=lso |titolo=Observatórium Lomnický Štít |eldoninto=Slovenská akadémia vied |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk |arkivurl=https://web.archive.org/web/20121012062518/http://www.ta3.sk/l3_sk.php?p3=lso |arkivdato=2012-10-12 }}</ref> kaj meteologon de la [[Slovaka instituto pri akvometeologio]]<ref name="hiking" />.

=== Grimpado ===
Male al [[Kriváň (monto)|Kriváň]], neniu markita turisma vojo gvidas al la pinto de Lomnický štít. Pro tio, montara ĉiĉerono estas deviga, alie oni povas ricevi monpunon. Aldone, orientiĝo ne estas ĉiam facila. La kutima itinero komenciĝas de Lomnické sedlo kaj supreniras ĝis Lomnická kopa, kie oni poste sekvas la kreston. Tio estas la plej malfacila parto de la vojo, kie uzo de pikilhavaj ŝuoj kaj ĉenoj estas necesa, sed ĝi tamen estas alirebla por ĉiu homo kun bona sanstato.

Alia itinero por atingi la pinton estas ebla sed pli malfacila; ĝi komenciĝas de Malá studená dolina ĝis la kabano Téryho chata. Aliaj vojoj eblas por [[Montogrimpado|montogrimpistoj]], kelkaj relative facilaj, aliaj vere malfacilaj<ref name="hiking" />.

=== Infrastrukturoj ===
[[Dosiero:Kabinka Skalnate pleso-Lomnicky stit.jpg|eta|Telfera budo inter Skalnaté pleso kaj la pinto]]
Lomnický štít estas la sola pinto de [[Altaj Tatroj]] alirebla per [[telfero]]. Ĝi estas {{unuo|1872|m}} longa kaj ebligas atingi la pinton je {{unuo|2632|m}} ekde [[Skalnaté pleso]], kiu mem estas {{unuo|1764|m}} alta<ref>{{Citaĵo el la reto |url=https://www.sorger.sk/doprava-tatry |titolo=Doprava v Tatrách |eldoninto=Destinacie.sk |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk}}</ref>. Skalnaté pleso estas komenco de skivojo kaj estas alirebla per malgranda telfero kaj [[seĝa telfero]]. Nur tien-reenaj biletoj estas vendataj por iri al la pinto<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.vt.sk/cenniky/cennik-leto/ |titolo=Cenník LETO |eldoninto=Vysoké Tatry |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk |arkivurl=https://web.archive.org/web/20151109210907/http://www.vt.sk/cenniky/cennik-leto/ |arkivdato=2015-11-09 }}</ref> kaj la restado supre estas limigita je 50 minutoj pro la enhaveco de la telfero. Ĝi povas kunpreni nur 15 personojn por naŭminuta veturo, do 50 personojn ĉiuhore.

Trinkakvo ne estas disponebla supre kaj devas esti transportata de Skalnaté pleso. Elektro estas provizata per 10-kilovolta kablo, kiu ebligas interalie funkciigi la elektran centran hejtadon de la observejon, instalitan tie fine de la 1980-aj jaroj. La tutjare funkcianta hejtado estis antaŭe provizata per bruligado de [[koakso]]. Tie troviĝas ankaŭ malgranda bufedo por turistoj<ref name="hiking" />. Televida anteno staras sur la pinto ekde [[1957]]<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.vysoketatry.com/ciele/lstit/lstit.html |titolo=Lomnický štít |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk}}</ref>.

=== Media protektado ===
Lomnický štít troviĝas en la [[Tatra nacia parko (Slovakio)|slovaka Tatra nacia parko]]. Krome, la pinto konsistigas limon de tri naciaj naturrezervejoj kreitaj en [[1991]]: Dolina Bielej vody ({{unuo|16611100|m|2}}), Skalnatá dolina ({{unuo|10690500|m|2}}) kaj Studené doliny ({{unuo|22224100|m|2}}). Tiuj tri rezervoj apartenas al kvinagrada protektozono, en kiu la protekta organizo, ĉi-kaze la administrejo de la Tatra nacia parko, povas malpermesi ĉian homan agadon<ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://uzemia.enviroportal.sk/main/detail/cislo/733 |titolo=Národná prírodná rezervácia Dolina Bielej vody |eldoninto=Štátny zoznam osobitne chránených častí prírody SR |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk |arkivurl=https://web.archive.org/web/20160303230540/http://uzemia.enviroportal.sk/main/detail/cislo/733 |arkivdato=2016-03-03 }}</ref><ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://uzemia.enviroportal.sk/main/detail/cislo/754 |titolo=Národná prírodná rezervácia Skalnatá dolina |eldoninto=Štátny zoznam osobitne chránených častí prírody SR |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk |arkivurl=https://web.archive.org/web/20160303233852/http://uzemia.enviroportal.sk/main/detail/cislo/754 |arkivdato=2016-03-03 }}</ref><ref>{{Citaĵo el la reto |url=http://uzemia.enviroportal.sk/main/detail/cislo/756 |titolo=Národná prírodná rezervácia Studené doliny |eldoninto=Štátny zoznam osobitne chránených častí prírody SR |alirdato=2015-11-11 |lingvo=sk |arkivurl=https://web.archive.org/web/20071223132948/http://uzemia.enviroportal.sk/main/detail/cislo/756 |arkivdato=2007-12-23 }}</ref>. Pro tio, neakompanataj turistoj aŭ tendumantoj povas ricevi monpunon.

== Notoj kaj referencoj ==
{{Tradukita
| lingvo = fr
| artikolo = Lomnický štít
| revizio = 120290154
}}

=== Notoj ===
{{Referencoj|group=N}}

=== Referencoj ===
{{Referencoj|2}}

* Referencoj el la verko {{citaĵo el libro
 | aŭtoro=Daniel Kollár
 | kunaŭtoroj=Ján Lacika, Roman Malarz
 | titolo=Slovensko-Padoľské Tatry
 | eldoninto=Dajama
 | jaro=1998
 | paĝoj=354 p.
 | lingvo=sk
 | isbn=80-967547-2-6
}}

{{Referencoj|group=K|2}}

== Vidu ankaŭ ==
{{projektoj|commonscat=Lomnický štít}}
* [[Geografio de Slovakio]]
* [[Tatroj]] kaj [[Altaj Tatroj]]

{{Leginda|2015|12|30}}

[[Kategorio:Montoj en Altaj Tatroj]]
[[Kategorio:Montoj en Regiono Prešov]]
[[Kategorio:Distrikto Poprad]]
[[Kategorio:Montoj kun alteco inter 2000 kaj 2999 m]]