Vidi fonton por Kopenhago

{{Geokesto | urbo
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo                     = Kopenhago
| devena_nomo              = 
| alia_nomo              = {{Lang-en|Copenhagen}}
| alia_nomo1              = {{Lang-de|Kopenhagen}}
| alia_nomo2              = {{Lang-la|Hafnia}}
| kategorio                 = urbo
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio                = 
| oficiala_nomo            = København
| moto                    = 
| kromnomo                 = 
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero                    = 
{{Pluraj bildoj
 | pozicio     = centre
 | direkto     = vertikala
 | larĝeco = 300
 | dosiero1 = Copenhagen Collage.jpg
 | dosiero2 = Copenhagen Collage2.jpg
 | dosiero3 = Copenhagencity collage.jpg
 | dosiero4 = Copenhagen montage.png
 | piedlinio = Fotomontaĵo
}}
| dosiero_grandeco           = 300px
| dosiero_priskribo          = La centro de Kopenhago
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago                     = 
| blazono                   = Københavns byvåben 1894.png
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando                     = Danio
| lando_tipo                = Ŝtato
| lando_flago               = 1
| ŝtato                    = Sjælland
| ŝtato1                   = Amager
| ŝtato_tipo               = Insuloj
| regiono                   = Regiono Hovedstaden
| regiono_tipo              = 
| distrikto                 = 
| distrikto_tipo            = 
| municipo                  = 
| municipo_tipo             = 
| komunumo                  = 
| komunumo_tipo             = 
| komunumo_noto             = 
| histregiono               = 
| histregiono1          = 
| histregiono2          = 
| histregiono_tipo          = 
<!-- *** Familio *** -->
| parenco                   = 
| parto                     = 
| rivero                    = 
| rivero_tipo               = 
| memorindaĵo_tipo         = 
| memorindaĵo              = Amuzparko Tivoli
| memorindaĵo1             = Christiansborg
| memorindaĵo2             = 
| ŝoseo                    = 
| montaro                   = 
| konstruaĵo               = Sundoponto
| konstruaĵo_tipo          = Ponto
<!-- *** Situo *** -->
| situo                 = Kopenhago
| koordinatoj_ne_en_titolo     = true
| leviĝo                  = 
| lat_d                    = 55
| lat_m                    = 40
| lat_s                    = 34
| lat_NS                   = N
| long_d                   = 12
| long_m                   = 34
| long_s                   = 06
| long_EW                  = E
| koordinatoj_tipo         = type:city(1800000)_scale:5000000_region:DK
| plej_alta                  = 
| plej_alta_leviĝo          = 91
| plej_alta_lat_d            = 
| plej_alta_long_d           = 
| plej_malalta_leviĝo           = 1
| plej_malalta_lat_d             = 
| plej_malalta_long_d            = 
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo                     = 88.25
| areo_rondumo            = 2
| areo_urbo               = 455.61
| areo_metropolo          = 3030.0
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro               = {{WikidataLoĝantaro}}
| loĝantaro_dato          = {{WikidataLoĝantaroDato}}
| loĝantaro_denseco       = auto
| loĝantaro_urbo          = 1199224
| loĝantaro_metropolo     = 1914865
| loĝantaro_urbo_denseco  = auto
| loĝantaro_metropolo_denseco = auto
<!-- *** Historio & gvidantaro *** -->
| establita              = 11-a jarcento
| establita_tipo         = Unua skribmencio
| establita1             = 
| establita1_tipo        = 
| urbestro =  {{#invoke:Wikidata|claim|P6|parameter=link}} 
({{#invoke:Wikidata|claim|P6|qualifier=P102|parameter=link}})
<small>(ekde {{#invoke:Wikidata|claim|P6|qualifier=P580}})</small>
| ĉefulo                    = 
| ĉefulo_tipo               = 
| ĉefulo_partio              = 
<!-- *** Kodoj *** -->
| horzono           = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset =+1
| horzono_DST       = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset_DST =+2
| poŝtkodo              = 
| areo_kodo                = 
| areo_kodo_tipo           = Telefona antaŭkodo
| kodo1              = 
| kodo1_tipo = 
| kodo2              = 
| kodo2_tipo = 
<!-- *** UNESCO ktp. *** -->
| unesko_nomo               = 
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera                    = 
| libera_tipo               = 
| libera1                   = 
| libera1_tipo              = 
| libera2                   = 
| libera2_tipo              = 
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo                  = 
| mapo_priskribo        = Situo enkadre de Eŭropo
| mapo_lokumilo         = Eŭropo
| mapo1                      = 
| mapo1_fono           = 
| mapo1_priskribo              = Situo enkadre de Danio
| mapo1_lokumilo              = Danio
| mapo2                      = Denmark Copenhagen adm location map.svg
| mapo2_fono           = 
| mapo2_priskribo              = Urba mapo
| mapo2_lokumilo              = 
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| retpaĝo                  = [http://www.kk.dk/ www.kk.dk]
| commons                  = Copenhagen
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj                = {{mapligilo urbo|zomo=12}}
}}
[[dosiero:Location map Denmark Copenhagen.png|eta|300px|Urba lokigita mapo]]
'''Kopenhago''' ({{lang-da|København}} {{IFA2|kʰøb̥m̩ˈhɑʊ̯ˀn}} aŭ elparolu kiel kebmháŭn) estas la ĉefurbo de [[Danio]] kaj la plej granda urbo de la lando (kun 1,18 milionoj homoj en la urbo ([[2010]])), kiu enhavas 16 komunumojn. En Kopenhago situas la nacia [[parlamento]], la [[registaro de Danio|registaro]] kaj la [[monarkio]].

La originala nomo de la urbo, de kiu devenas la nuna dana nomo, estas ''Kjøbmandehavn'', kiu signifas "haveno de komercistoj". La Esperanta nomo de la urbo paralelas al ĝia nomo en aliaj eŭropaj lingvoj: ĝi nomiĝas {{Lang-de|Kopenhagen}}, [[pola lingvo|pole]] kaj [[litova lingvo|litove]] ''Kopenhaga'', {{Lang-en|Copenhagen}} kaj {{Lang-fr|Copenhague}}.

== Historio ==
[[Dosiero:Denmark-Copenhagen view.jpg|eta|250px|maldekstra|Alta vido de Kopenhago]]
Kopenhago estis fondita ĉirkaŭ 1000 de [[Sven Forkbarba]] kaj lia filo [[Knuto la Granda]]. Ĝi estis tiam nur fiŝista vilaĝo ĝis la mezo de la 12-a jarcento, kiam ĝi estis posedaĵo de la episkopo [[Absalon]], kiu fortigis ĝin en [[1167]]. La bonega haveno antaŭhelpis la grandiĝon de Kopenhago al gravega komerca centro (el tio la nomo). Ĝi estas daŭre atakata de la [[Hansa Ligo]]. Ĝi estis defendata en la bataloj kontraŭ la svedoj de [[Karolo la 10-a Gustavo (Svedio)|Karlo la 10-a]]. En 1801 la Brita floto sub la gvidado de Admiralo [[Horatio Nelson|Nelson]] interbatalis kun la dana batalŝiparo en la haveno de Kopenhago. Kiam la britaj batalŝipoj bombardis Kopenhagon en 1807 por malhelpi la transdonon de la ŝiparo al [[Napoleono]], la urbo suferis grandegajn damaĝojn kaj centoj da homoj mortis.

Dum la [[2-a Mondmilito]] Kopenhago kaj la tuta Danio estis okupitaj fare de la germanaj trupoj, de aprilo 1940 ĝis majo 1945. [[Operaco Kartago]], la 21an de marto 1945, estis brita aeratako en Kopenhago, kiu okazigis gravajn flankajn damaĝojn. La celo de la atako estis ''Shellhus'', konstruaĵo uzita de la [[Gestapo]] en la urbocentro.

La 16-an de Aprilo, [[2024]], la konstruaĵo [[Børsen]] estis terure detruita per [[incendio]], kiu faligis la turon <ref>{{Cite web|date=16a de Aprilo 2024|title=LIVE Brand i Børsen i København|url=https://www.dr.dk/nyheder/indland/live-brand-i-boersen-i-koebenhavn|access-date=16a de Aprilo 2024|website=DR|language=da-DK|archive-date=16 April 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240416063459/https://www.dr.dk/nyheder/indland/live-brand-i-boersen-i-koebenhavn|url-status=live}}</ref>.

== Geografio ==
Kopenhago situas sur la orienta bordo de la insulo [[Sjælland|Selando (''Sjælland'')]] kaj parte sur la insulo [[Amager]], kontraŭ la [[markolo]] konata kiel [[Sundo|Øresund]] kaj la svedaj urboj [[Malmö]] kaj [[Landskrona]].

En Kopenhago kaj la ĉirkaŭaĵo vivas ĉirkaŭ 1,8 milionoj da homoj. La Øresund-regiono konsistas el la Orienta Selando kaj Okcidenta [[Skanio]] (en Svedio), havas la loĝantaron de 2,8 milionoj da homoj.

== Kulturo ==
La danaj novaĵgazetoj rangas Kopenhagon kiel unu el la plej bonaj urboj de la mondo laŭ vivkondiĉoj malgraŭ la altaj kostoj de vivado.

La [[Reĝa Dana Teatro]] (en dana: ''Det Kongelige Teater'') estas kaj la nacia dana ludarta institucio kaj nomo uzata por aludi al ties iama cel-konstrua ejo el 1874 situa ĉe la placo Kongens Nytorv.

=== Amuzado ===
* ''Strøget,'' estas unu el la plej longaj promenadaj komercaj stratoj de la mondo, centre de Kopenhago.
* [[Tivoli (dana amuzparko)|Tivoli]] estas la dua plej malnova funkcianta [[amuzparko]] en la mondo kaj la plej vizitata tem-parko en Skandinavio.

== Trafiko ==
Ekde la somero 2000, la urboj Kopenhago kaj Malmö estas interligitaj per dogana ponto/tunelo ([[Sundoponto|Ponto de Øresund]]), kiu havas ankaŭ pasaĝeran kaj trajnan vojon. Ĝi estis inagaŭrita en julio 2001 fare de la sveda reĝo kaj la dana reĝino.

== Gravaj vidindaĵoj en aŭ ĉirkaŭ Kopenhago ==
* [[Libera Ŝtato de Kristianio]]
* [[Christiansborg]]
* [[Nyhavn]]
* [[La marvirineto (statuo)|La marvirineto]]
* [[Kopenhaga Zoo]]
* [[Dana Nacia Galerio]]
* [[Gefion-fontano]]
* [[Louisiana Muzeo de la Moderna Arto]]
* [[Dana Nacia Muzeo]]
* [[Ĝardenoj de la Kastelo Rosenborg]]
* [[Rosenborg-Palaco]]
* [[Strøget]]
* [[Tivoli (amuzparko)|Tivoli]] - amuzparko
* [[Børsen]]
* Ronda Turo

== Servoj ==
* [[Asista Tombejo de Kopenhago]]

== Homoj ligitaj al Kopenhago ==
{{Div col|cols = 2}}
* [[Hans Christian Andersen]]
* [[Carl Bloch]]
* [[Niels Bohr]]
* [[Tycho Brahe]]
* [[Karl Georg Brandis]]
* [[Aura Dione]]
* [[Mathilde von Freytag-Loringhoven]]
* [[Nicolai Grundtvig]]
* [[Ludvig Holberg]]
* [[Søren Kierkegaard]]
* [[Poul Jörgensen]]
* [[Martin Andersen Nexø]]
* [[Gyula Pál]]
* [[Hinrich Rink]]
* [[Janne Teller]], literaturisto
* [[Bertel Thorvaldsen]]
* [[Johannes Jacob Stunder]]
{{Div col end}}

== Esperanto ==
Nuntempe estas regulaj aktivecoj en du urbaj kluboj, la tradicia [[Kopenhaga Esperanto-Klubo]] kaj en la nova [[FESTOKLUBO]]. Pli frue en Kopenhago funkciis [[Kleriga Konversacia Klubo]] (fondita en la jaro [[1952]], poste kunfandita kun la kopenhaga [[Studenta Esperanto-Klubo]]), kiu dum multaj jaroj apartenis al la plej viglaj [[Esperanto-societo]]j en la mondo. En tiuj jaroj la klubo funkciigis ankaŭ la Esperantan [[Eldonejo Koko|eldonejon “Koko”]]. En [[1975]] en la urbo mortis [[Kirsten Zacho]].

Kopenhago estas urbo kiu gastigis plej multajn [[Universala Kongreso|Universalajn Kongresojn]]: en [[1956]] ([[UK 1956|41-a]]), [[1962]] ([[UK 1962|47-a]]), [[1975]] ([[UK 1975|60-a]]) kaj [[2011]] ([[UK 2011|96-a]]). Same multajn UK-ojn gastigis nur [[Vieno]].

=== Esperantistoj ===
* [[Agnes Melchior]] (1883-1945)
* [[Poul Jörgensen]], (1905-m. nekonata)

{{Granda dosiero|Kopenhagen_-_Frelsers_Kirke.jpg|1500px|{{center|Panorama vido de la urbocentro je majo 2016 vidite el la pinto de kirko Frelsers}}}}
== Vidu ankaŭ ==
* [[Eŭrovido-Kantokonkurso 1964]]
* [[Eŭrovido-Kantokonkurso 2001]]
* [[Junulara Eŭrovido-Kantokonkurso 2003]]
* [[Eŭrovido-Kantokonkurso 2014]]
* [[Kriterioj de Kopenhago]]
* "[[La fluga poŝto]]"
* [[Metroo de Kopenhago]]
* [[S-tog]]
* [[Tramtransporto en Kopenhago]]

==Referencoj==
{{Referencoj}}

== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [http://www.agado.net agado.net] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20090227090159/http://www.agado.net/ |date=2009-02-27 }} la loka informnodo pri aktiveco kaj kunlaboro
* [http://www.visitcopenhagen.dk/ Belega Kopenhago] oficiala turisma paĝo (kaj en la [http://www.visitcopenhagen.com/ angla])
* [http://www.copenhagenforpartiers.com/ Copenhagen for Partiers - Turisma Paĝo] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20070302200736/http://www.copenhagenforpartiers.com/ |date=2007-03-02 }} (en la angla)
* [http://www.netkontor.dk/cph/ Tagaj Bildoj de Kopenhago] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20040402093123/http://netkontor.dk/cph/ |date=2004-04-02 }} (en la angla)
* [http://www.copenhagenpictures.dk/kastel.html Kastellet (the fort)] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20100201175452/http://www.copenhagenpictures.dk/kastel.html |date=2010-02-01 }} (en la angla)
* [http://www.bildarchivaustria.at/Searcharchiv.aspx?txtQuickSearch=esperanto+Kopenhagen Bildoj de Kopenhago] en la [[Bildarkivo Aŭstria]]

{{Eŭropaj ĉefurboj}}
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Kopenhago| ]]
[[Kategorio:Ĉefurboj de Eŭropo]]
[[Kategorio:Urboj de Danio]]