Vidi fonton por 1-a Resurtronigo (Francio)

La '''1-a Resurtronigo''' estas periodo en la historio de Francio, en kiu mallonge revenis sur la trono de Francio la dinastio de la [[burbonoj]], inter la abdiko de [[Napoleono Bonaparte|Napoleono la 1-a]] printempe de 1814 kaj la [[Cent-Tagoj]], en marto 1815. La reĝimo stariĝis post la venko de la [[Sesa Koalicio]] ([[Unuiĝinta Reĝlando]], [[Rusia Imperio|Rusio]], [[Reĝlando Prusio|Prusio]], [[Svedio]] kaj [[Aŭstra Imperio|Aŭstrio]]) en la [[Kampanjo de Francio (1814)|kampanjo de Francio]], kiam la lando estis laca pro la konfliktoj okazintaj en la [[1-a Imperio (Francio)|1-a Imperio]]. Kiam la aliancitaj potencoj estis dividitaj pri la persono lokota sur la trono de Francio, subtila ludo okazis inter la ekziliĝintaj burbonoj, la francaj institucioj kaj la eksterlandaj potencoj, antaŭ la abdiko de la imperiestro en la 6-a de aprilo malfermis la vojon al [[Ludoviko la 18-a (Francio)|Ludoviko la 18-a]], kiu eniris [[Parizo]]n fine de la monato kaj ekloĝis en la palaco [[Tuileries]].

La nova reĝimo estis konstitucia : temas, por pacigi la landon, miksi la revenon de la monarkio kun iuj ĉefaj akiritaĵojn de la [[franca Revolucio de 1789]]. Por tio, la suvereno konsentas al la francoj la [[ĉarto de 1814|ĉarton de 1814]]. La reĝa povo estis restarigita konservante parton de la individuaj rajtoj akiritajn en la Revolucio. Dum sia mallonga ekzisto, la reĝimo provis repacigi la landon. Tiu metodo malplaĉis al la plej ekstremismaj monarkiistoj, kiuj esperis venĝon pro la damaĝoj suferintaj en la revolucia periodo, kiam la reveno de la eklezia povo kaj la redukto de la armeoj rapide kreis malamikojn al la reĝimo.

En tiu kunteksto [[Napoleono Bonaparte|Napoleono la 1-a]] albordiĝis en Francion la 1-an de marto 1815. Per armeo unue limigita, li arigis la malkontentulojn kaj marŝis tra la lando<ref>La vojo, laŭ kiu iris Napoleono estas nun konata kiel la Napoleona Vojo.</ref>. La reĝo, kiu unue esperas forigi lin, tamen ne sukcesas haltigi lin, kiam pli kaj pli da trupoj kuniĝis al li. Ludoviko la 18-a fuĝis el Parizo la 19-an de marto, kaj la reĝimo disfalis la morgaŭon, kiam Napoleono alvenis al palaco Tuileries. Denove la monarkio estis en ekzilo, en [[Gento]]. Nur post la [[Cent-Tagoj]] kaj la [[batalo de Waterloo]], Ludoviko la 18-a povis reveni sur la tronon, inaŭgurante la [[2-a Resurtronigo (Francio)|2-an Resurtronigon]].

== Notoj kaj referencoj ==
{{Referencoj|4}}

== Aneksaĵoj ==
=== Vidu ankaŭ ===
* [[Provizora registaro de 1814]]
* [[1-a Imperio (Francio)|1-a Imperio]]
* [[Cent-Tagoj]]

<!--* [[Projet de constitution sénatoriale du 6 avril 1814]]
* [[Partis politiques sous la Restauration]]
* [[Doctrinaires (politique)]]-->

=== Bibliografio ===
<!--{{Légende plume}}-->
* {{citlibro|Lingvo=fr|Aŭtoro=Michel Bruguière|lien auteur1=|Titolo=La Première Restauration et son budget|sous-titre=|lien titre=|numéro d'édition=|Eldonejo=Librairie Droz|lien éditeur=Librairie Droz|collection=|lieu=|Jaro=1969|volume=|tome=|Paĝoj=276|passage=|ISBN=978-2262009120|id=}}
* {{citlibro|Lingvo=fr|Aŭtoro=Francis Démier|lien auteur1=|Titolo=La France sous la Restauration (1814 - 1830)|sous-titre=|lien titre=|numéro d'édition=|éditeur=Gallimard|lien éditeur=Éditions Gallimard|collection=|lieu=|Jaro=2012|volume=|tome=|Paĝoj=1095|passage=|ISBN=9782070396818|id=Francis Démier2012|plume=oui}}
* {{citlibro|Lingvo=fr|Aŭtoro=Bertrand Goujon|lien auteur1=|Titolo=Monarchies postrévolutionnaires,1814 - 1848|sous-titre=|lien titre=|numéro d'édition=|Eldonejo=Seuil|lien éditeur=Éditions du Seuil|collection=L'univers historique, Histoire de la France contemporaine|lieu=|Jaro=2012|volume=|tome=|Paĝoj=443|passage=|ISBN=9782021033472|id=Bertrand Goujon2012|plume=oui}}
* {{citlibro|Lingvo=fr|Kunaŭtoroj=André Jardin, André-Jean Tudesq|Titolo=La France des notables|sous-titre=I. L'évolution générale, 1815 - 1848|Eldonejo=[[Éditions du Seuil|Seuil]]|Jaro=1973|Paĝoj=249|ISBN=2-02-000666-9|id=André Jardin et André-Jean Tudesq1973|plume=oui}}
* {{citlibro|Lingvo=fr|Aŭtoro=Pierre Simon|lien auteur1=|Titolo=L'élaboration de la charte constitutionnelle de 1814|sous-titre=|lien titre=|numéro d'édition=|Eldonejo=Nabu Press|lien éditeur=Nabu Press|collection=|lieu=|Jaro=2010 (réed.)|volume=|tome=|pages totales=|passage=|isbn=|id=}}
* {{citlibro|Lingvo=fr|Kunaŭtoroj=Emmanuel de Waresquiel, Benoît Yvert|lien auteur2=Benoît Yvert| Titolo=Histoire de la Restauration (1814-1830) : naissance de la France moderne|sous-titre=|lien titre=|numéro d'édition=|Eldonejo=Perrin|lien éditeur=Éditions Perrin|collection=|lieu=| Jaro=1996|volume=| tome=|Paĝoj=499|passage=|ISBN=978-2262009120|id=}}
* {{citlibro|Lingvo=fr|prénom1=Benoît|nom1=Yvert|Aŭtoro=Benoît Yvert|Titolo=La Restauration, Les idées et les hommes|sous-titre=|lien titre=|numéro d'édition=|Eldonejo=CNRS|lien éditeur=Centre national de la recherche scientifique|collection=|lieu=|Jaro=2013|volume=|tome=|Paĝoj=262|passage=|ISBN=978-2-271-07738-7|id=}}

=== Eksteraj ligiloj ===
* {{Citaĵo el la reto|url=http://www.histoire-fr.com/epopee_napoleon_restauration_cent_jours_1.htm|titolo=La 1-a Resurtronigo|site=Histoire.fr}}
* {{Citaĵo el la reto|url=http://www.reynier.com/index.php/histoire/histoire-du-xixeme-siecle/histoire-politique-de-la-restauration|titolo=Politika historio de la Resurstronigo|aŭtoro=Charles Hippolyte Pourras}}
* {{Citaĵo el la reto|url=http://www.histoire-image.org/site/rech/resultat.php?mots_cles=Restauration|titolo=Ikonografio pri la 1-a Resurtronigo|site=L'Histoire par l'image}}
* {{Citaĵo el la reto|url=http://books.google.fr/books?id=ciJCAAAAcAAJ&hl|titolo=Gazeto "Moniteur" de la 8-a de junio 1814}}

<!--{{début dynastie}}
{{insérer dynastie
|nom=Période de l'[[histoire de France]]
|période=[[1814]]-[[1815]]
|avant=[[Premier Empire]]
|après=[[Cent-Jours]]
}}
{{fin dynastie}}
-->
{{Ligiltabelo Historio de Francio}}
{{Portalo|Francio en la 19-a jarcento|reĝlando Francio|politiko}}

[[Kategorio:Resurtronigoj (Francio)|02]]