« Fervojoj ekstermas laŭ sia longo tutan aron da metioj, donintaj floradon kaj vivon. Grandaj kaj etaj vilaĝoj malpleniĝas, loĝantaro fuĝas; domoj, donintaj azilon al amaso da vojaĝantoj, triste staras kun najlofermitaj ŝutroj; ĉevaloj kaj aliaj brutoj forvendiĝas kontraŭ groŝoj; fine, aperas speciala kategorio de antaŭe nekonataj krimoj. Nova teksmaŝino, nova plugilo, falĉilo, rikoltmaŝino — ĉio ĉi profitigas malplimulton kaj malriĉigas grandajn amasojn da laborfortoj. Certe pasos dekoj da jaroj kaj la amasoj alkutimiĝos, trovos aliajn enspezfontojn, do ĝenerale la ŝanĝo estos por plia bono. Sed ja tiujn dekojn da jaroj necesos travivi. » | | « Железные дороги уничтожают на протяжении своем целую серию промыслов, дававших цветение и жизнь. Села и деревни пустеют; население бежит; дома, дававшие приют массе путников, уныло стоят с заколоченными ставнями; лошади и другой скот сбываются за бесценок; наконец появляется особая категория дотоле неизвестных преступных деяний. Новая ткацкая машина, новый плуг, сенокосилка, жнея — все это угобжает меньшинство и обездоливает целые массы рабочих сил. Конечно, пройдут десятки лет, и массы приобыкнут, найдут новые источники существования, так что, в общем, изменение произойдет даже к лучшему. Но ведь эти десятки лет надо прожить. » |