Veľká Ida

Veľká Ida
municipo de Slovakio vd
Administrado
Poŝtkodo	044 55
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	3 911 (2021) [+]
Loĝdenso	126 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	48° 36′ N, 21° 10′ O (mapo)48.621.16666667Koordinatoj: 48° 36′ N, 21° 10′ O (mapo) [+]
Alto	218 m [+]
Areo	31,01 km² (3 101 ha) [+]
	Veľká Ida (Slovakio)
	Situo de Veľká Ida
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Veľká Ida [+]
	v • d • r

Veľká Ida (hungare Nagyida) estas vilaĝo en Slovakio, en Regiono Košice, en Distrikto Košice-ĉirkaŭaĵo. Veľká kaj nagy signifas: granda.

Bazaj informoj

Veľká Ida situas grandparte sur ebenaĵo, laŭ rojo, laŭ flankovojoj, laŭ fervojo Rožňava-Košice. La lasta urbo troviĝas 16 km-ojn.

La vilaĝo estis unue menciita en la jaro 1251. En 1406 fortikaĵo konstruiĝis, kiun la husanoj akiris en 1442. En 1556 Ferdinando la 1-a okupis, poste malkonstruis ĝin. En 1650 tuteŭropa koncilio de judoj okazis tie. Nagyida akiris la rangon kampurbo en la 19-a jarcento. En 1910 loĝis en Nagyida 2047 homoj, (plejparte hungaroj). Ĝis Traktato de Trianon la vilaĝo apartenis al Hungara reĝlando, al Abaúj-Torna, al distrikto de Kassa, poste al Ĉeĥoslovakio, fine ekde 1993 al Slovakio. Inter 1938-1945 Nagyida rehungariĝis. La unua Arbitracio de Vieno deklaris, ke tiuj komunumoj, kie la hungaroj vivas en majoritato, apartenu al Hungario. En 1944 la judoj deportiĝis. Post la 2-a mondmilito la hungaroj iĝis senrajtaj laŭ Dekretoj de Beneš. Dum la socialismo imponaj fabrikoj pri feraĵoj konstruiĝis. En 2001 loĝis en Veľká Ida 2808 homoj, (1381 slovakoj, 888 ciganoj, 516 hungaroj, 12 ĉeĥoj kaj aliaj). En 2006 farejo pri asfalto konstruiĝis.

restaĵoj de la fortikaĵo
kalvinana klasikisma preĝejo de 1799
romkatolika preĝejo omaĝe al Sankta Marteno el la 14-a jarcento, barokigita en 1743
sinagogo de 1780
renesanca kastelo de Csáky (ĉAki) el la 17-a jarcento, post jarcento klasikismiĝis
klasikisma kastelo de 1824
klasikisma nobeldomo el la 19-a jarcento

En la iama Nagyida naskiĝis: