Listo de Romiaj diaĵoj
Granda nombro de antikvaj Romiaj diaĵoj estas konataj laŭnome. La plej familiaraj nuntempe estas tiuj dioj kiujn la Romianoj identigis kun Grekaj similuloj, integrante Grekajn mitojn, ikonaron, kaj foje religiajn praktikojn en la Romia kulturo, inkludante Latinan literaturon, Romian arton, kaj religian vivon kiel ĝi estis spertita tra la tuta Imperio. Multaj el la Romiaj propraj dioj restas malhele, konataj nur laŭ la nomo kaj funkcio, tra surskribaĵoj kaj tekstoj kiuj estas ofte fragmentaj. Tio estas partikulare vera pri tiuj dioj kiuj apartenas al la arkaika religio de la Romianoj date reen el la epoko de la reĝoj, nome la tiel nomita "religio de Numa," kio estis retenita aŭ revivigita laŭlonge de la jarcentoj. Kelkaj arkaikaj diaĵoj havas Italikajn aŭ Etruskajn similulojn, kiel estis identigitaj kaj de antikvaj fontoj kaj de modernaj fakuloj. Laŭlonge de la Imperio, la diaĵoj de popoloj de la provincoj ricevis novajn teologiajn interpretojn laŭ la funkcioj aŭ atributoj kiujn ili kunhavis kun Romiaj diaĵoj.
Triopoj
redakti
Grupoj de dekdu
redaktiLectisternium de 217 a.K.
redaktiLectisternium estis bankedo por dioj, je kiu ili aperas kiel bildoj sidantaj sur kuŝejoj, kiel ĉeestantaj kaj partoprenantaj. Priskribante lectisternium de la Dekduaj Grandaj dioj en 217 a.K., la Aŭgustepoka historiisto Tito Livio metiss la diaĵojn en saks-ekvilibrajn parojn:[3]
Diaj maskl-inaj komplementoj kiaj tiuj, same kiel la antropomorfa influo de Greka mitologio, kontribuis al tendenco en Latina literaturo reprezenti la diojn kiel "geedzaj" paroj aŭ (kiel en la okazo de Venuso kaj Marso) geamantoj.
Dii Consentes
redaktiMarko Terencio Varono uzas la nomon Dii Consentes por dekdu dioj kies bildoj staris en la Roma Forumo. Ankaŭ tiuj estis metitaj laŭ ses maskl-inaj paroj.[4] Kvankam individuaj nomoj ne estis listigitaj, oni supozas ke ili estas la diaĵoj de lectisternium. Fragmento el Kvinto Ennio, ene de kies vivodaŭro okazis la lectisternium, listigas la samajn dekdu diaĵoj laŭnome, kvankam en diferenca ordo el tiu de Livio: Juno, Vesta, Minerva, Cereso, Diana, Venuso, Marso, Merkuro, Jupitero, Neptuno, Vulkano, Apolo.[5]
La Dii Consentes estas foje vidataj kiel la Roma ekvivalento de la Grekaj Olimpanoj. La signifo de Consentes estas ankoraŭ celo de interpretado, sed estas kutime komprenita kiel indiko ke ili formas kvazaŭ konsilantaron aŭ konsenton de gedioj.
Vidu ankaŭ
redaktiNotoj
redakti- ↑ Tito Livio, 1.38.7, 1.55.1–6.
- ↑ Dionizo de Halikarnaso 6.17.2
- ↑ Livy, 22.10.9.
- ↑ Marko Terencio Varono, De re rustica 1.1.4: "eos urbanos, quorum imagines ad forum auratae stant, sex mares et feminae totidem.
- ↑ Kvinto Ennio, Annales frg. 62, en J. Vahlen, Ennianae Poesis Reliquiae (Leipzig, 1903, 2a eld.). La listo de Ennio aperas en poezia formo, kaj la vortordo povas esti rilata al la metrikaj postuloj de la daktila heksametro.
