Gerniko (pentraĵo)

Por samtitolaj artikoloj vidu la paĝojn Gerniko kaj Gerniko-arbo.

Gerniko (hispane: Guernica) estas fama ekspresionista pentraĵo de Pablo Picasso. Li pentris ĝin dungita de la hispana respublika registaro en 1937 por montri ĝin dum Pariza Internacia Ekspozicio. La motivo estis protesto kontraŭ malhumanaj bombardadoj, kiel tiu de Gerniko, okazintaj dum la Hispana Enlanda Milito fare de la insurekcia armeo.

Kahela kopio.

Hodiaŭ Gerniko estas unu el la simboloj de detruo kaj perdo de milito. La pentraĵo ekspoziciiĝas ĉe la Muzeo Reĝino Sofia.

La pentraĵo

"Gerniko" estas grandega nigra-blanka pentraĵo olee pentrita de Pablo Picasso. Picasso vidis nigra-blankajn fotojn de la tragedia okazaĵo de la Bombardado de Gerniko en la ĵurnalo, kaj decidis respondi al ĝi per verko, kiu ne nur reprezentus la kazon mem, sed elvokus la sentojn de doloro kaj sufero komunaj al ĉiuj militoj. Li eĉ sopiris montri per ĝi la hororojn de milito kaj la minacon de detruo.

La verko estis influita de la pentraĵo "Venko de Morto" (ang) kiu tiutempe estis sur la muro de la hospitalo en Palermo, kaj nun estas en la muzeo ĉe la Palaco Abatellis en la urbo.

Kadre de la prepara laboro por sia verko "Gerniko", Picasso preparis ĉirkaŭ sesdek desegnaĵojn kaj preparajn pentraĵojn. Nur tiam li plu preparis la verkon mem. Li decidis, ke la koloroj de la pentraĵo estos nigraj, blankaj kaj grizaj kiel la koloroj de la ĵurnalaj fotoj, kiuj dokumentis la eventon ĉe Gerniko, kaj krei la impreson, ke la verko transdonas la faktojn, la spegulojn tiaj - kiel gazeto transdonas faktojn. Ankaŭ videblas teksturon de malgrandaj punktoj plenigantaj iujn el la roluloj en la verko, teksturo kiu simbolas la malgrandan apudskribon en la ĵurnalo. La pentra stilo kombinas plurajn el la pentrostiloj de Picasso: Kubismo kun kolaĝo, fragmentiĝo kaj metamorfozo.

La pentraĵo ne prezentas ĉasaviadilojn aŭ kanonojn; sed nur ordinaraj civitanoj estas priskribitaj. Ĉiu figuro en la pentraĵo kunportas tradician simbolan signifon. Patrino tenanta sian mortintan filon en la manoj memorigas la pentraĵojn Fiata; Virino tenanta torĉon memorigas pri la Liberecstatuo en Novjorko; Mortinta soldato tenanta sian rompitan glavon estas simbolo de heroeco; La ĉevalo mortanta kun krio rememorigas la ĉevalon de la pentraĵo de Goya la 2-a majo 1808, kaj la virbovo estas simbolo asociita kun Hispanio donita al malsamaj interpretoj pri la fortoj de malbono. En ĉiuj bildoj elstaras la komuna doloro de homoj kaj bestoj. La buŝoj de la roluloj kaj bestoj estas malfermitaj, kiel nehomaj faŭkoj alimondaj. Ĉiuj estas minacataj kaj timigitaj, iuj mortas kaj iuj mortis. La virinaj roluloj estas distorditaj, iliaj korpoj rompitaj kaj perforte malmuntitaj emfazante la teruron, la virino leviĝanta en flamoj, la patrino kaj ŝia mortinta bebo, kaj la virino fuĝanta kun la tuta forto de sia animo.

La lanterno kaj la ampolo, du lumfontoj, esprimas en Gerniko du kontraŭajn mondojn: la lanterno implicas simplan kamparan vivon, kompare kun la ampolo, kiu simbolas teknologian progreson, sed estas ĉirkaŭita de pikiloj, kiuj simbolas detruon kaj ne nepre progreson. La ĉevalo simbolas la fieran sed vunditan hispanan nacion. La sento de hororo kreiĝas ĉefe per la formoj mem. La esenco de la formoj nur aldonas ĉi tiun senton. La formoj estas tranĉitaj kiel glumozaiko. Ili distordiĝas kaj fragmentiĝas, kaj la homa korpo diseriĝas en la intestojn.

"Gerniko" priskribas ĝeneralan scenon ene de ĉambro:

• Maldekstre vi povas vidi torditan virbovon starantan super virino funebranta pri la morto de ŝia filo dum li estas en ŝiaj brakoj.
• En la centro estas kriega ĉevalo falanta teren mortanta kaj stango pikita en ĝia dorso. La formo de la nazo de la ĉevalo similas al la formo de homa kranio.
• Dekstre vi vidas virinon provantan eskapi de brulanta domo.
• Sub la ĉevalo kuŝas soldato, kiu aspektas morta kun rompita glavo, de kiu kreskas floro.
• Super la kapo de la ĉevalo brilas okulforma lampo.
• Inter la ĉevalo kaj la brulanta virino estas la figuro de timigita virino, kiu atestis, kio okazas ĉirkaŭ ŝi, kun lanterno en la mano.
• Inter la brulanta virino kaj la timigita virina figuro estas alia virino provanta eskapi kun sia tuta animo en ŝi.

Ĉiuj ĉi tiuj vidindaĵoj estas prilumitaj de ampolo, kaj en la hispana - Bombilla, kiu laŭ sia sono rememorigas la vorton Bomb - bombo.

Kiam la pentraĵo unue montriĝis, Picasso estis demandita de la nazioj "Ĉu vi faris tion?" Kaj li respondis: "Mi ne faris ĝin, vi faris ĝin!"

Ekspozicio

Dum la diktatoreco de Franco en Hispanio, la originala pentraĵo estis eksponita en la Muzeo de Moderna Arto en Novjorko. Ĝi alvenis en Hispanion en 1981, t.e. : 6 jaroj post la morto de la diktatoro Franco, kaj la reveno de la demokratio en Hispanion. Ĝi estis ekspoziciata en la Domego de la Bona Ripozo. Nun ĝi estas montrata en Muzeo Reina Sofía, en Madrido.

Mozaika kopio de la pentraĵo ankaŭ estas videbla sur muro en Gerniko mem.

Eksteraj ligiloj

• Memorartikolo pri la 70 jaroj de la bombado, menciante interalie la historion de la pentraĵo Arkivigite je 2017-07-07 per la retarkivo Wayback Machine