Azerbajĝana lingvo
La azerbajĝana lingvo (aŭ azera lingvo) estas lingvo de tjurka lingvaro, parolata en Azerbajĝano, norda Irako, Irano, orienta Kartvelio, Rusio kaj Turkio. Ĝi estas la oficiala lingvo de Azerbajĝano.
| Azerbajĝana lingvo | |
| Azərbaycan dili | |
| |
| Lokiĝo de azerbajĝanaj parolantoj en Kaŭkazo | |
| natura lingvo • makrolingvo • moderna lingvo | |
|---|---|
| Oguzaj lingvoj • tjurka lingvaro | |
| Parolata en |  Azerbajĝano
|
| Parolantoj | 23 000 000 |
| Denaskaj parolantoj | 23 milionoj |
| Skribo | En Azerbajĝano: latina; en  Dagestano: cirila; en  Irano: araba
|
| Lingvistika klasifiko | |
Tjurka
| |
| Oficiala statuso | |
| Oficiala lingvo en | Azerbajĝano, Dagestano ( Rusio)
|
| Reguligita de | Azerbajĝana nacia akademio de la sciencoj |
| Lingvaj kodoj | |
| Lingvaj kodoj | |
| ISO 639-1 | az |
| ISO 639-2 | aze |
| ISO 639-3 | aze |
| Glottolog | azer1255 |
| Angla nomo | Azerbaijani |
| Franca nomo | azéri |
Parto de serio pri la Azeria popolo |
| Kulturo |
| Arkitekturo • Arto • Filmo • Kuirarto
Dancoj • Vestoj • Folkloro • Literaturo Kulturo • Muziko • Religio • Sporto • Teatro |
| Laŭ landoj aŭ regionoj |
| Irano • Kartvelio • Rusio |
| Religio |
| Islamo • Kristanismo • Judismo |
| Lingvo |
| Azerbajĝana |
| Persekutado |
| Martaj Tagoj • Nigra Januaro |
| Portalo pri Azerbajĝano
|
La parolantaro de la lingvo estas taksata inter 45 kaj 50 milionoj.
La azerbajĝana lingvo estas forte ligita kun la turka lingvo, kies dialekto ĝi foje estas konsiderata. Eĉ azerbajĝanaj parolantoj en Irano nomas sian lingvon torki (la turka, do); kaj por distingi ĝin disde la turka nomas la lastan "Istanbul-turka".
Skribo
redaktiLa azera skribo ŝanĝiĝis tri fojojn ene de 70 jaroj, kio kaŭzis ke tradukistoj ofte baraktas kun problemoj ligitaj al tio. Ĝis 1929 la lingvo estis skribita en la araba alfabeto. Poste ĝi estis skribita en la latina alfabeto. Ekde 1939 ĝi estis skribita en la rusa, cirila alfabeto. Ekde 1991 ĝi estas skribita en la latina alfabeto.[1] Tiu estas bazita sur la alfabeto kaj skribmaniero de la turka lingvo. Ĝi enhavas kelkajn diakritajn signojn. Ekzemple Ŝ kaj ŝ estas Ş kaj ş. Ankaŭ enestas la literoj ö kaj ü, prononcataj kiel en la germana. Do Azerbajĝano ŝanĝis sian skribsistemon nun la trian fojon dum 75 jaroj.
La cirila alfabeto plu estas uzata inter popolanoj. Inter la signoj de ambaŭ alfabetoj ekzistas bona kohero (ĉiu litero de unu trovas samsignifan literon en la alia). Vidu la liston:
(Aa Аа), (Əə Әә), (Bb Бб), (Cc Ҹҹ), (Çç Чч), (Dd Дд), (Ee Ее), (Ff Фф), (Gg Ҝҝ), (Ğğ Ғғ), (Hh Һһ), (Xx Хх), (Iı Ыы), (İi Ии), (Jj Жж), (Kk Кк), (Qq Гг), (Ll Лл), (Mm Мм), (Nn Нн), (Oo Оо), (Öö Өө), (Pp Пп), (Rr Рр), (Ss Сс), (Şş Шш), (Tt Тт), (Uu Уу), (Üü Үү), (Vv Вв), (Yy Јј), (Zz Зз).
La azerbajĝana lingvo, kiel multaj aliaj tjurkaj, transskribas ĉiujn alilingvajn vortojn laŭ la reguloj de sia skribsistemo: ekzemple "Bush" iĝas "Buş" kaj "Schröder" — "Şröder".
-
-
-
Turkoj de suda Azerio uzas la araban skribsistemon
_uses_the_Arabic_script.jpg)
Vidu ankaŭ
redaktiEksteraj ligiloj
redakti- retejo azeri.org (azerbajĝane)
- Pri Suda azerbajĝana lingvo en Ethnologue (angle)
- Pri Norda azerbajĝana lingvo en Ethnologue (angle)
Referencoj
redakti- ↑ (en) Embrace your antithesis - Azerbaijani language (filmita prelego - min 23;40)
