Granda Ĉina Muro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
Linio 51:
 
=== Komencoj de la muro ===
Proksimume antaŭ 3000 jaroj en la norda Ĉinio la regantoj de multaj konkerantaj reĝlandoj komencis konstrui ĉirkaŭ siaj teritorioj defendajn murojn. La ĉinoj estis jam familiarigitaj kun la teknikoj de [[murego|mureg-konstruado]] en la epoko de la [[Periodo de Printempo kaj Aŭtuno]] inter la 8a kaj la 5a jarcentoj a.n.e.<ref>[http://www.chiculture.net/1203/html/1203b04_01.html 歷代王朝修長城] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20130626130821/http://www.chiculture.net/1203/html/1203b04_01.html |date=2013-06-26 }} en Chiculture.net Alirita la 24an de oktobro, 2010, en ĉina.</ref> Dum tiu tempo kaj dum la posta [[Militŝtata periodo]], la ŝtatoj Qin, Wei, Ĵao, Qi, Han, Ĝan kaj Ĵongŝan<ref>[http://www.newsmth.net/bbsanc.php?path=%2Fgroups%2Fsci.faq%2FGeography%2F11%2FGeneral%2FM.1186373252.W0 古代长城 – 战争与和平的纽带] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20191125023728/http://www.newsmth.net/bbsanc.php?path=%2Fgroups%2Fsci.faq%2FGeography%2F11%2FGeneral%2FM.1186373252.W0 |date=2019-11-25 }} en Newsmth.net Alirita la 24an de oktobro, 2010, en ĉina.</ref><ref>[http://www.newsmth.net/bbsanc.php?path=%2Fgroups%2Fsci.faq%2FGeography%2F11%2FGeneral%2FM.1186373660.W0 万里长城] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20191125023734/http://www.newsmth.net/bbsanc.php?path=%2Fgroups%2Fsci.faq%2FGeography%2F11%2FGeneral%2FM.1186373660.W0 |date=2019-11-25 }} en Newsmth.net Alirita la 24an de oktobro, 2010, en ĉina.</ref> ĉiuj konstruis etendajn fortikaĵojn por defendi siajn landlimojn. Konstruitaj por rezisiti la atakon de malgrandaj armiloj kiel [[glavo]]j kaj [[lanco]]j, tiuj muregoj estis faritaj ĉefe el [[ŝtono]] aŭ el [[Premtero|premita tero]] kaj [[gruzo]] inter la murpartoj.
 
En la jaro [[-221|221 a.K.]] princo [[Jing Ĝeng]] konkeris ses ĉirkaŭajn ŝtatojn, li proklamis sin kiel unua ĉina imperiestro kaj li donis al si titolon [[Ĉjin Ŝiĥŭangdi]]. Li detruis ĉiujn murojn lasante nur la murojn nordajn, kiujn li kunligis tiel, por ke ili ŝirmu lian teritorion antaŭ atakoj de [[hunoj]] kaj pluaj [[nomado|nomadaj]] triboj.
Linio 131:
</ref>
 
Kvankam partoj de la Murego norde de Pekino kaj proksime al la turismaj centroj estis bone konservitaj kaj eĉ tre etende plinovigitaj, en multaj aliaj lokoj la Murego estas riparenda. La murego foje havigis fonton de ŝtonoj por konstruado de domoj kaj ŝoseoj.<ref>Ford, Peter (30a de novembro, 2006). [http://www.csmonitor.com/2006/1130/p07s02-woap.html New law to keep China's Wall looking great]. Christian Science Monitor, Asia Pacific section. Alirita la 17an de marto, 2007.</ref> Sekcioj de la murego estis ankaŭ celo de [[grafitio]] kaj [[vandalismo]], kaj [[Gravurado|gravuritaj]] brikoj estis ŝtelitaj kaj venditaj kontraŭ ĝis 50 [[renminbio]]j (ĉirkaŭ 6 [[eŭro]]j aŭ 7 [[Usona dolaro|usonaj dolaroj]] en junio 2020).<ref name="30percent" /> Partoj estis detruitaj por fari vojon al konstruado aŭ [[minado]].<ref>[http://www.chinaheritagequarterly.org/features.php?searchterm=001_greatwall.inc&issue=001 Bruce G. Doar: ''The Great Wall of China: Tangible, Intangible and Destructible.''] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20120815120208/http://www.chinaheritagequarterly.org/features.php?searchterm=001_greatwall.inc&issue=001 |date=2012-08-15 }} China Heritage Newsletter, China Heritage Project, Australian National University.</ref> Informo de 2012 fare de la Nacia Kulturhereda Administra Servo asertas, ke 22% el la Ming-a Murego estis malaperinta, kaj tio signifas ke 1 961&nbsp;km de la murego forvaporiĝis.<ref name="30percent">{{Citaĵo el la reto|url=http://sinosphere.blogs.nytimes.com/2015/06/29/disappearance-of-chinas-great-wall-prompts-concerns/|titolo=China Fears Loss of Great Wall, Brick by Brick|alirdato=1a de julio 2015|familia nomo=Wong|persona nomo=Edward|dato=29a de junio 2015|verko=[[The New York Times]]}}</ref>
 
[[Dosiero:A long stretch of the Great Wall.jpg|eta|dekstra|Pli ruraj partoj de la Granda Muro kiu etendiĝas tramontare, ekzemple tiu, postulas riparadon.]]