Lizosomo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: ar:جسيم حال
Neniu resumo de redakto
 
(33 mezaj versioj de 25 uzantoj ne montriĝas)
Linio 1:
'''Lizosomoj''' estas etaj, globformaj [[organeto|ĉelorganetoj]] en [[eŭkariotoj]], ĉirkaŭfermitaj per [[biomembrano|membrano]] dika je 7-10 nm. Ili grandas 0,2-0,8 [[mikrometro]]jn kaj aperas en certaj ĉelltipoj laxuregule, en aliaj nur provizore. Ilin produktas la [[Golĝi-aparato]] kaj ili enhavas hidrolizajn, malkonstruajn enzimojn funkciantajn kun acida kemia efiko. Ilia ĉefa fukciofunkcio estas la digesto de fremdaj materialoj per la propraj enzimoj. La lizosomoj havas internan [[pH-valoro]]n de sub 5.
 
La lizosomoj entenas por la enĉela [[digestado]] de materialoj multajn diversajn hidrolizajn enzimojn kiel [[proteazo]]jn, [[nukleazo]]jn kaj [[lipazo]]jn. Tiuj atingas grandan aktivecon ĉe acida medio (→ protekto de la ĉelo okaze de kreviĝo de lizosomo).
 
oni povas grupigi la lizosomojn jene:
* fagosomoj: ili estas tiaj lizosomoj, en kiuj ne okazas digestado, sed ĝi entenas ĉeloekstere akceptitajn aŭ propraj malkonstruendajn materialojn, pakantajn en membrano
* primaraj lizosomoj: Ties enhavo sinteziĝas en la raspa endoplasma retikulo. En ili ne okazas digestado nur rezervado de la enzimoj
* sekundaraj enzimoj (fagolizosomoj): ili estiĝas per kunfando de fagosomoj kaj primaraj lizosomoj, tiel ili entenas kaj la enzimojn por digestado kaj la digestendaĵojn.
* [[reziduo|reziduaj lizosomoj]]: en ili ne aŭ apenaŭ okazas digestado. Ili entenas nedigesteblajn materialojn, malnoviĝantajn organetojn.
 
La lizosomoj gravas por purigado de la ĉeloj, ĉar malkonstruas la eksterajn (heterofagio) aŭ proprajn (aŭtofagio) nenecesajn materialojn.
 
[[Kategorio:Biologio]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
* http://www.homepages.hetnet.nl/~b1beukema/icelldisease.htm {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20051220053538/http://www.homepages.hetnet.nl/~b1beukema/icelldisease.htm |date=2005-12-20 }} <!-- I-_Cell_ _Disease_ -->
* http://www.homepages.hetnet.nl/~b1beukema/lysosomen.html {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20060204214824/http://www.homepages.hetnet.nl/~b1beukema/lysosomen.html |date=2006-02-04 }} <!-- _Lysosomen_ -->
 
{{Portalo Biologio}}
{{el}} http://www.homepages.hetnet.nl/~b1beukema/icelldisease.htm <!-- I-_Cell_ _Disease_ -->
{{el}} http://www.homepages.hetnet.nl/~b1beukema/lysosomen.html <!-- _Lysosomen_ -->
 
[[Kategorio:BiologioOrganetoj]]
[[ar:جسيم حال]]
[[Kategorio:Lizosomaj stokmalsanoj| ]]
[[ca:Lisosoma]]
[[cs:Lyzozom]]
[[da:Lysosom]]
[[de:Lysosom]]
[[el:Λυσόσωμα]]
[[en:Lysosome]]
[[es:Lisosoma]]
[[fa:لیزوزوم]]
[[fi:Lysosomi]]
[[fr:Lysosome]]
[[gl:Lisosoma]]
[[he:ליזוזום]]
[[hr:Lizosom]]
[[it:Lisosoma]]
[[ja:リソソーム]]
[[ko:리소좀]]
[[lb:Lysosom]]
[[lt:Lizosomos]]
[[lv:Lizosoma]]
[[mk:Лизозом]]
[[nl:Lysosoom]]
[[no:Lysosom]]
[[pl:Lizosom]]
[[pt:Lisossomo]]
[[ru:Лизосома]]
[[sh:Lizozom]]
[[sk:Lyzozóm]]
[[sl:Lizosom]]
[[sr:Лизозом]]
[[sv:Lysosom]]
[[tr:Lizozom]]
[[uk:Лізосома]]
[[vi:Lysosome]]
[[zh:溶體]]