Kantona lingvo: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb → |eta (2), |right → |dekstra per AWB |
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
||
(10 mezaj versioj de 4 uzantoj ne montriĝas) | |||
Linio 1:
{{
La '''kantona lingvo''' (ĉine: 粤语; [[pinyin]] ''yuèyǔ'' aŭ 廣東話; ''guǎngdōnghuà'', [[jyutping]] ''gwong<sup>2</sup>dung<sup>1</sup>waa<sup>2</sup>'') estas grava [[ĉina lingvo]] parolata en [[Honkongo]], [[Makao]] kaj la provinco de [[Guangdong]]. Estas 52.000.000 homoj en [[Ĉinio]], kiuj ĝin parolas, kaj 71.000.000 en la tuta mondo. Parolanto de [[Kantono (Ĉinio)|Kantono]] devas lerni la paroladon de [[Pekino]] simile disiga lingvo por ĝin kompreni. Oni aŭdas pli la kantonan ol la normĉinan en [[Nordameriko]], ĉar la plimulto de ĉinaj enmigrintoj venis el pli riĉaj regionoj kiel Honkongo.
Linio 6:
La areoj de Ĉinio kun la plej alta koncentriĝo de parolantoj estas la regionoj de Gŭangdongo kaj (orienta) Guanĝi kaj la regionoj de Honkongo kaj Makao. Ekzistas ankaŭ grandaj Kantona- kaj Taishanese-parolantaj malplimultoj eksterlande en Sudorienta Azio, Kanado, Aŭstralio, kaj Usono.
La kantona havas 6 [[tonlingvo|tonojn]].
== Nomoj ==
[[Dosiero:Map of sinitic languages-eo.svg|230px|eta|Mapo de la ĉinaj lingvoj]]
La prototipa uzo de la nomo "la Kantona" en la angla estas por la Kantona dialekto de Yue, sed ĝi estas ofte uzata por Yue kiel tutaĵo. Por eviti konfuzon, kiun akademiaj tekstoj povas voki la primaran branĉon de ĉina Yue, sekvi la Mandarin pinjino literumon, kaj aŭ restriktas "la Kantonan" al ĝia komuna uzokutimo kiel la dialekto de Kantono, aŭ evitas la esprimon "la Kantonan" entute kaj distingi Yue de Kantono aŭ Kantono-dialekto.
Linio 30 ⟶ 29:
En la [[Dinastio Song]], la diferencoj inter centra ĉino kaj Yue iĝis pli signifaj, kaj la lingvoj iĝis multe da nepartiano de tia alia. Tiu tendenco daŭris dum la [[Dinastio Yuan|Yuan]] kaj [[Dinastio Ming|Ming]] dinastioj.
===
En la malfrua [[Dinastio Qing|Qing]], la dinastio ekzamenis periodon de mara malpermeso sub la Hai-jin. Kantono restis unu el la malmultaj grandurboj kiujn permesita komerco kun eksterlandoj, ekde la komercokomerca ĉambro estis establitaj tie.
=== 20-a jarcento ===
Linio 38 ⟶ 37:
La populareco de Kantona-lingvamaskomunikiloj, Cantopop kaj la Honkongo kinoindustrio, ĉar kondukis al granda prokrasto de la Kantona por Ĉinio kaj la resto de Azio. Sur la Kontinento, la nacia politiko estas antaŭenigi Putonghuan. Dum la registaro ne malhelpas homojn de reklamado de loka kantona lingvo kaj kulturon, ĝi ne apogas ilin. Foje ekzistas novaĵoj de infanoj estante punitaj por parolado de kantona en lernejoj.
== Vidu
* [[Kantonlingva Vikipedio]]
* [[Mandarena lingvo]]
{{-}}▼
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj|
Linio 46:
WT=Cantonese|WT titolo=Kantona}}
* [http://www.cantonese.ca Lernu la kantonan!] Jen utila ligilo por lerni la kantonan (per la angla)
* {{citaĵo el la reto
| url = https://eo.globalvoices.org/2023/06/13923/
| titolo = La kaŭzoj de estiĝo de la mito pri la kantona kiel pli aŭtentika ĉina lingvo
| titolo-aldono = La diskutoj pri aŭtentikeco estas reago al kultura entrudiĝo
| alirdato = 2023-10-28
| alirmonatotago =
| alirjaro =
| aŭtoro = Oiwan Lam
| familia nomo =
| persona nomo =
| aŭtoroligilo =
| kunaŭtoroj =
| redaktinto =
| dato = 2023-06-18
| jaro =
| monato =
| formato =
| verko =
| eldoninto = [[Tutmondaj Voĉoj]]
| paĝoj =
| lingvo = eo
| lingvo2 =
| lingvo3 =
| arkivurl = https://web.archive.org/web/20230712001804/https://eo.globalvoices.org/2023/06/13923/
| arkivdato = 2023-07-12
| citaĵo =
}}
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Kantona lingvo| ]]
[[Kategorio:Ĉina lingvaro|Kantona]]
[[Kategorio:Tonlingvoj]]
|