cúlaigh

Irish

Etymology 1

From cúl +‎ -igh.

Alternative forms

• cúl
• cúluigh (obsolete)

Verb

cúlaigh (present analytic cúlaíonn, future analytic cúlóidh, verbal noun cúlú, past participle cúlaithe)

1. (intransitive) recede, withdraw (move back, move away)

   Synonym: téigh ar gcúl

2. (military) retire, retreat (withdraw military forces)

   Synonym: téigh ar gcúl

3. (transitive, intransitive) back (go in the reverse direction; move in the reverse direction), reverse (cause a mechanism to operate or move in the opposite direction)

   Chúlaigh sé an capall/carr. ― He reversed the car/backed the horse.

4. flinch (make a sudden, involuntary movement in response to a stimulus)
5. retrograde, regress (move backwards to an earlier stage)
6. (rowing) backwater (row or paddle a backwater stroke)

Conjugation

conjugation of cúlaigh (second conjugation)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	cúlaím	cúlaíonn tú; cúlaír†	cúlaíonn sé, sí	cúlaímid; cúlaíonn muid	cúlaíonn sibh	cúlaíonn siad; cúlaíd†	a chúlaíonn; a chúlaíos / a gcúlaíonn*; a gcúlaíos*	cúlaítear
	past	chúlaigh mé; chúlaíos	chúlaigh tú; chúlaís	chúlaigh sé, sí	chúlaíomar; chúlaigh muid	chúlaigh sibh; chúlaíobhair	chúlaigh siad; chúlaíodar	a chúlaigh / ar chúlaigh*	cúlaíodh
	past habitual	chúlaínn / gcúlaínn‡‡	chúlaíteá / gcúlaíteᇇ	chúlaíodh sé, sí / gcúlaíodh sé, s퇇	chúlaímis; chúlaíodh muid / gcúlaímis‡‡; gcúlaíodh muid‡‡	chúlaíodh sibh / gcúlaíodh sibh‡‡	chúlaídís; chúlaíodh siad / gcúlaídís‡‡; gcúlaíodh siad‡‡	a chúlaíodh / a gcúlaíodh*	chúlaítí / gcúlaít퇇
future		cúlóidh mé; cúlód; cúlóchaidh mé†	cúlóidh tú; cúlóir†; cúlóchaidh tú†	cúlóidh sé, sí; cúlóchaidh sé, sí†	cúlóimid; cúlóidh muid; cúlóchaimid†; cúlóchaidh muid†	cúlóidh sibh; cúlóchaidh sibh†	cúlóidh siad; cúlóid†; cúlóchaidh siad†	a chúlóidh; a chúlós; a chúlóchaidh†; a chúlóchas† / a gcúlóidh*; a gcúlós*; a gcúlóchaidh*†; a gcúlóchas*†	cúlófar; cúlóchar†
conditional		chúlóinn; chúlóchainn† / gcúlóinn‡‡; gcúlóchainn†‡‡	chúlófá; chúlóchthᆠ/ gcúlófᇇ; gcúlóchthᆇ‡	chúlódh sé, sí; chúlóchadh sé, s토/ gcúlódh sé, s퇇; gcúlóchadh sé, s톇‡	chúlóimis; chúlódh muid; chúlóchaimis†; chúlóchadh muid† / gcúlóimis‡‡; gcúlódh muid‡‡; gcúlóchaimis†‡‡; gcúlóchadh muid†‡‡	chúlódh sibh; chúlóchadh sibh† / gcúlódh sibh‡‡; gcúlóchadh sibh†‡‡	chúlóidís; chúlódh siad; chúlóchadh siad† / gcúlóidís‡‡; gcúlódh siad‡‡; gcúlóchadh siad†‡‡	a chúlódh; a chúlóchadh† / a gcúlódh*; a gcúlóchadh*†	chúlófaí; chúlóchtha토/ gcúlófa퇇; gcúlóchtha톇‡
subjunctive	present	go gcúlaí mé; go gcúlaíod†	go gcúlaí tú; go gcúlaír†	go gcúlaí sé, sí	go gcúlaímid; go gcúlaí muid	go gcúlaí sibh	go gcúlaí siad; go gcúlaíd†	—	go gcúlaítear
	past	dá gcúlaínn	dá gcúlaíteá	dá gcúlaíodh sé, sí	dá gcúlaímis; dá gcúlaíodh muid	dá gcúlaíodh sibh	dá gcúlaídís; dá gcúlaíodh siad	—	dá gcúlaítí
imperative		cúlaím	cúlaigh	cúlaíodh sé, sí	cúlaímis	cúlaígí; cúlaídh†	cúlaídís	—	cúlaítear
verbal noun		cúlú
past participle		cúlaithe

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Further reading

• “cúlaigh”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
• Dinneen, Patrick S. (1904) “cúluiġim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 214
• Ó Dónaill, Niall (1977) “cúlaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Noun

cúlaigh

1. (archaic, dialectal) dative singular of cúil

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
cúlaigh	chúlaigh	gcúlaigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.