Wiktionary

keçmək

Azerbaijani

edit
Other scripts
Cyrillic кечмәк
Abjad کئچمک

Alternative forms

edit

Etymology

edit

From Old Anatolian Turkish كچمك (gäčmäk), ultimately from Proto-Turkic *keč- (“to pass”).[1] Cognate with Old Turkic [script needed] (käč-, “to pass through”), Turkish geçmek, etc.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): [cet͡ʃˈmæc]; [-æç, -æj, ej, -æt͡ʃ, -æh]
  • (Tabriz) IPA(key): [ɟeʃˈmɑx][2]
  • Hyphenation: keç‧mək
  • Audio (Baku):(file)

Verb

edit

keçmək

  1. (intransitive) to pass through something [with ablative]
  2. (transitive) to cross
    çayı keçmək ― to cross the river
    Yaşıl işıq yananda, yolu keçmək olar. ― When the green light goes on, one may cross the street.
  3. (intransitive) to pass (of time)
    Bu il yay çox tez keçdi. ― This year, the summer passed really quickly.
    Gün keçdi, axşam oldu. ― The day passed, evening came.
  4. (transitive, figurative) to pass, leave behind
    Astaranı artıq keçmişdik, Ərdəbilə bir saat qalırdı.
    We had already left Astara behind, one hour was remaining to Ardabil.
  5. (intransitive, figurative, with ablative) to pass (a test etc)
    sınaqdan keçmək ― to pass a test
  6. (intransitive) to enter, to come in
    Buyurun, keçin içəri! ― Please, come inside! (said to several people)
  7. (intransitive) to pass, to go away (of illness, troubles, etc)
    Qrip bir həftədən sonra keçdi ― The flue went away after a week.
    Bu da keçər ― This too shall pass.
  8. (intransitive) to go, to turn out, to result.
    İmtahanın necə keçdi? ― How did your exam go?
    Heç də yaxşı keçmədi, kəsildim. ― It didn't go well at all, I flunked.
  9. (intransitive, with dative) to spread (of desease), infect
    Synonym: yoluxmaq
    • 2016 June 16, Day.az‎[1]:
      QİÇS xəstəliyi mənə ərimdən keçdi.
      I got the disease AIDS from my husband. (Literally, "The disease AIDS went over to me from my husband")
  10. (intransitive, with ablative) to forgive (something)
    Allah günahımdan keçsin. ― May God forgive my sin.

Conjugation

edit
Conjugation of keçmək
positive
subject non-past participle keçən
subject past participle keçmiş
subject future definite participle keçəcək
non-subject future participle (mənim +) keçəcəyim (sənin +) keçəcəyin (onun +) keçəcəyi (bizim +) keçəcəyimiz (sizin +) keçəcəyiniz (onların +) keçəcəyi or keçəcəkləri
non-subject past participle (mənim +) keçdiyim (sənin +) keçdiyin (onun +) keçdiyi (bizim +) keçdiyimiz (sizin +) keçdiyiniz (onların +) keçdiyi or keçdikləri
converb keçib
general temporal participle keçəndə
participle of intensification keçdikcə
specific temporal participle keçərkən
reduplicated participle keçə-keçə
modal participle keçərək
infinitive keçmək
verbal noun keçmə
singular plural
first second third first second third
indicative present simple keçirəm keçirsən keçir keçirik keçirsiniz keçirlər
perfect 1 keçmişəm keçmisən,
keçmişsən* 		keçmişdir keçmişik keçmisiniz,
keçmişsiniz* 		keçmişlər
perfect 2 – keçibsən keçib(dir) – keçibsiniz keçib(dir)lər
past simple keçdim keçdin keçdi keçdik keçdiniz keçdilər
continuous keçirdim keçirdin keçirdi keçirdik keçirdiniz keçirdilər
perfect keçmişdim keçmişdin keçmişdi keçmişdik keçmişdiniz keçmişdilər
future definite keçəcəyəm keçəcəksən keçəcək keçəcəyik keçəcəksiniz keçəcəklər
indefinite keçərəm keçərsən keçər keçərik keçərsiniz keçərlər
future-in-the-past definite keçəcəkdim keçəcəkdin keçəcəkdi keçəcəkdik keçəcəkdiniz keçəcəkdilər
indefinite keçərdim keçərdin keçərdi keçərdik keçərdiniz keçərdilər
conditional present keçsəm keçsən keçsə keçsək keçsəniz keçsələr
past keçsəydim keçsəydin keçsəydi keçsəydik keçsəydiniz keçsəydilər
subjunctive keçəm keçəsən keçə keçək keçəsiniz keçələr
hortative keçəsiyəm keçəsisən keçəsidir keçəsiyik keçəsisiniz keçəsidirlər
obligational present keçməliyəm keçməlisən keçməlidir keçməliyik keçməlisiniz keçməlidirlər
past keçməliydim keçməliydin keçməliydi keçməliydik keçməliydiniz keçməliydilər
evidential present keçirmişəm keçirmişsən keçirmiş keçirmişik keçirmişsiniz keçirmişlər
past keçibmişəm keçibmişsən keçibmiş keçibmişik keçibmişsiniz keçibmişlər
imperative keçim keç keçsin keçək,
keçəlim* 		keçin keçsinlər
negative
subject non-past participle keçməyən
subject past participle keçməmiş
subject future definite participle keçməyəcək
non-subject future participle (mənim +) keçməyəcəyim (sənin +) keçməyəcəyin (onun +) keçməyəcəyi (bizim +) keçməyəcəyimiz (sizin +) keçməyəcəyiniz (onların +) keçməyəcəyi or keçməyəcəkləri
non-subject participle (mənim +) keçmədiyim (sənin +) keçmədiyin (onun +) keçmədiyi (bizim +) keçmədiyimiz (sizin +) keçmədiyiniz (onların +) keçmədiyi or keçmədikləri
negative converb -
caritive converb keçmədən
general temporal participle keçməyəndə
participle of intensification keçmədikcə
specific temporal participle keçməyərkən
modal participle keçməyərək
infinitive keçməmək
singular plural
first second third first second third
indicative present simple keçmirəm keçmirsən keçmir keçmirik keçmirsiniz keçmirlər
perfect 1 keçməmişəm keçməmisən,
keçməmişsən* 		keçməmiş keçməmişik keçməmisiniz,
keçməmişsiniz* 		keçməmişlər
perfect 2 – keçməyibsən keçməyib(dir) – keçməyibsiniz keçməyib(dir)lər
past simple keçmədim keçmədin keçmədi keçmədik keçmədiniz keçmədilər
continuous keçmirdim keçmirdin keçmirdi keçmirdik keçmirdiniz keçmirdilər
perfect keçməmişdim keçməmişdin keçməmişdi keçməmişdik keçməmişdiniz keçməmişdilər
future definite keçməyəcəyəm keçməyəcəksən keçməyəcək keçməyəcəyik keçməyəcəksiniz keçməyəcəklər
indefinite keçmərəm keçmərsən,
keçməzsən 		keçməz keçmərik keçmərsiniz, keçməzsiniz keçməzlər
future-in-the-past definite keçməyəcəkdim keçməyəcəkdin keçməyəcəkdi keçməyəcəkdik keçməyəcəkdiniz keçməyəcəkdilər
indefinite keçməzdim keçməzdin keçməzdi keçməzdik keçməzdiniz keçməzdilər
conditional present keçməsəm keçməsən keçməsə keçməsək keçməsəniz keçməsələr
past keçməsəydim keçməsəydin keçməsəydi keçməsəydik keçməsəydiniz keçməsəydilər
subjunctive keçməyəm keçməyəsən keçməyə keçməyək keçməyəsiniz keçməyələr
hortative keçməyəsiyəm keçməyəsisən keçməyəsi keçməyəsiyik keçməyəsisiniz keçməyəsilər
obligational present keçməməliyəm keçməməlisən keçməməli keçməməliyik keçməməlisiniz keçməməlilər
past keçməməliydim keçməməliydin keçməməliydi keçməməliydik keçməməliydiniz keçməməliydilər
evidential present keçməyirmişəm keçməyirmişsən keçməyirmiş keçməyirmişik keçməyirmişsiniz keçməyirmişlər
past keçməyibmişəm keçməyibmişsən keçməyibmiş keçməyibmişik keçməyibmişsiniz keçməyibmişlər
imperative keçməyim keçmə keçməsin keçməyək
keçməyəlim* 		keçməyin keçməsinlər
negative potential
subject non-past participle keçəmməyən
subject future definite participle keçəmməyəcəq
non-subject participle (mənim +) keçəmmədiyim (sənin +) keçəmmədiyin (onun +) keçəmmədiyi (bizim +) keçəmmədiyimiz (sizin +) keçəmmədiyiniz (onların +) keçəmmədiyi or keçəmmədikləri
converb -
caritive converb keçəmmədən
general temporal participle keçəmməyəndə
participle of intensification keçəmmədikcə
specific temporal participle keçəmməyərkən
modal participle keçəmməyərək
infinitive keçəmməmək
singular plural
first second third first second third
indicative present simple keçəmmirəm keçəmmirsən keçəmmir keçəmmirik keçəmmirsiniz keçəmmirlər
perfect 1 keçəmməmişəm keçəmməmisən,
keçəmməmişsən* 		keçəmməmişdir keçəmməmişik keçəmməmisiniz,
keçəmməmişsiniz* 		keçəmməşmilər
perfect 2 – keçəmməyibsən keçəmməyib(dir) – keçəmməyibsiniz keçəmməyib(dir)lər
past simple keçəmmədim keçəmmədin keçəmmədi keçəmmədik keçəmmədiniz keçəmmədilər
continuous keçəmmirdim keçəmmirdin keçəmmirdi keçəmmirdik keçəmmirdiniz keçəmmirdilir
perfect keçəmməmişdim keçəmməmişdin keçəmməmişdi keçəmməmişdik keçəmməmişdiniz keçəmməmişdilər
future definite keçəmməyəcəyəm keçəmməyəcəksən keçəmməyəcək keçəmməyəcəyik keçəmməyəcəksiniz keçəmməyəcəklər
indefinite keçəmmərəm keçəmmərsən,
keçəmməzsən 		keçəmməz keçəmmərik keçəmmərsiniz,
keçəmməzsiniz 		keçəmməzlər
future-in-the-past definite keçəmməyəcəkdim keçəmməyəcəkdin keçəmməyəcəkdi keçəmməyəcəkdik keçəmməyəcəkdiniz keçəmməyəcəkdilər
indefinite keçəmməzdim keçəmməzdin keçəmməzdi keçəmməzdik keçəmməzdiniz keçəmməzdilər
conditional present keçəmməsəm keçəmməsən keçəmməsə keçəmməsək keçəmməsəniz keçəmməsələr
past keçəmməsəydim keçəmməsəydin keçəmməsəydi keçəmməsəydik keçəmməsəydiniz keçəmməsəydilər
subjunctive keçəmməyəm keçəmməyəsən keçəmməyə keçəmməyək keçəmməyəsiniz keçəmməyələr
imperative keçəmməyim keçəmmə keçəmməsin keçəmməyək keçəmməyin keçəmməsinlər
* dated or high-register

Derived terms

edit

References

edit
  1. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*geč”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
  2. ^ Haneda, Koichi (2009—2010) “keçmək”, in لغات لهجه‌ی تبریز [Vocabulary of Tabrizi Dialect] (in Persian), Tabriz: یاران, →ISBN, page 115

Further reading

edit

Khalaj

edit
Perso-Arabic کئچمَک

Etymology

edit

From Proto-Turkic *köč- (“to migrate”).

Pronunciation

edit
  • (Xarrâbî) IPA(key): [kɛt͡ʃˈmæk]

Verb

edit

keçmək (third-person singular aorist keçər, second person singular imperative keçi)

  1. to migrate

Conjugation

edit
Conjugation of keçmək [thematic vowel -V², imperative -V¹]
Positive
infinitive keçmək
verbal noun keçmə
verbal adverb keçdü
repeated verbal adverb keçə
impersonal participle keçgülü, keçən
personal participle keçdük
perfective participle keçmüş
necessitative participle keçgülük, keçməlüg, keçməlü
optative / imprecative participle keçgür
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
mən sən ô biz siz ullar
indicative aorist simple keçəm keçəñ keçər keçəmüz keçəñüz keçələr
aorist past / past imperfect keçər-ərtüm keçər-ərtü̂ñ keçər-ərti keçər-ərtük keçər-ərtüñüz keçər-ərtilər
perfect continous keçər-əmüşəm keçər-əmüşəñ keçər-əmüş keçər-əmüşək keçər-əmüşəñüz keçər-əmüşəllər
present simple keçəyôrım keçəyôrııñ keçəyôr, keçəyôrı keçəyôrıq keçəyôrıñız keçəyullar
past progressive keçəyôr-artım keçəyôr-artııñ keçəyôr-artı keçəyôr-artıq keçəyôr-artıñız keçəyôr-aortılar
perfect progressive keçəyôr-amışam keçəyôr-amışañ keçəyôr-amış keçəyôr-amışaq keçəyôr-amışañız keçəyôr-amışallar
past form 1 keçdüm keçdü̂ñ keçdi keçdük keçdüñüz keçdilər
form 2 keçitüm, keçtüm keçitü̂ñ, keçtü̂ñ keçiti, keçti keçitük, keçtük keçitüñüz, keçtüñüz keçitilər, keçtilər
perfect simple keçmüşəm keçmüşəñ keçmüş keçmüşək keçmüşəñüz keçmüşəllər
pluperfect keçmüş-ərtüm keçmüş-ərtü̂ñ keçmüş-ərti keçmüş-ərtük keçmüş-ərtüñüz keçmüş-ərtilər
perfect pluperfect keçmüş-əmüşəm keçmüş-əmüşəñ keçmüş-əmüş keçmüş-əmüşək keçmüş-əmüşəñüz keçmüş-əmüşəllər
conditional keçsəm keçsəñ keçsə keçsək keçsəñüz keçsələr
intentional keçigəm, keçgəm keçigəñ, keçgəñ keçigə, keçgə keçigək, keçgək keçigəñüz, keçgəñüz keçigələr, keçgələr
imperative keçidüm, keçdüm keçi, keç keçitə, keçtə keçidük, keçdük keçidü̂ñ, keçdü̂ñ keçitələr, keçtələr
Negative
infinitive keçməmək
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
mən sən ô biz siz ullar
indicative aorist simple keçməm keçməñ keçməz keçməmüz keçməñüz keçməzlər
aorist past / past imperfect keçməz-ərtüm keçməz-ərtü̂ñ keçməz-ərti keçməz-ərtük keçməz-ərtüñüz keçməz-ərtilər
perfect continous keçməz-əmüşəm keçməz-əmüşəñ keçməz-əmüş keçməz-əmüşək keçməz-əmüşəñüz keçməz-əmüşəllər
present simple keçməyôrım keçməyôrııñ keçməyôr, keçməyôrı keçməyôrıq keçməyôrıñız keçməyullar
past progressive keçməyôr-artım keçməyôr-artııñ keçməyôr-artı keçməyôr-artıq keçməyôr-artıñız keçməyôr-artılar
perfect progressive keçməyôr-amışam keçməyôr-amışañ keçməyôr-amış keçməyôr-amışaq keçməyôr-amışañız keçməyôr-amışallar
past keçmədüm keçmədü̂ñ keçmədi keçmədük keçmədüñüz keçmədilər
perfect basic keçmədükəm keçmədükəñ keçmədük keçmədükək keçmədükəñüz keçmədükəllər
pluperfect keçmədük-ərtüm keçmədük-ərtü̂ñ keçmədük-ərti keçmədük-ərtük keçmədük-ərtüñüz keçmədük-ərtilər
perfect pluperfect keçmədük-əmüşəm keçmədük-əmüşəñ keçmədük-əmüş keçmədük-əmüşək keçmədük-əmüşəñüz keçmədük-əmüşəllər
conditional keçməsəm keçməsəñ keçməsə keçməsək keçməsəñüz keçməsələr
intentional keçməgəm keçməgəñ keçməgə keçməgək keçməgəñüz keçməgələr
imperative keçmədüm keçmə keçmətə keçmədük keçmədü̂ñ keçmətələr

References

edit
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=keçmək&oldid=80588320"