Zirudèla
| St artéccol qué l é scrétt in bulgnaiṡ | 
|
Cuntadin, Garzón, Arzdùr,
Siè pur Felsina più bella
Tic, e dai la Zè Rudèla.
Su, Cerghétt e Campanèr,
La starmìda andè a sunèr
Dei pur fort int la mzanèla
Tic, e dai la Zè Rudèla.
Che i curài e gl'ingranà
Siè più belli e più sgurà,
Mudàv ben anc la stanèla
Tic, e dai la Zè Rudèla.
E s'ai manca i sunadùr
Tulì fora al maccaclùr
E piciàl int la padèla
Tic, e dai la Zè Rudèla.
Ed insòmma tutt ancù
S'ha da far a chi po' più
Che Mezfant l'è muntà in sèla
Tic, e dai la Zè Rudèla.»
La zirudèla l'é un cunpunimänt scherzåuṡ ch'as cantèva - in uréżżen par la pió in canpâgna - pr i matrimòni o pr i gran magnèr campagnû. Pô dåpp as à tachè a cantèrel anc pr äl lâurei, aniversèri o di èter avenimént indóvv as magnèva e indóvv al zirudlèr gîva ai festegè al sô prupòṡit. L'uréżżen l'à da èser antîga e la declamaziån l'era cantilenè sänper cån dla mûṡica e al mutîv l é fât ed quartén ed vêrs utunèri in rémma baṡè, ch'î avèven da terminèr par “Tòc e dâi la zirudèla” o par “Tíc e tac la zirudèla”.
Da l'800 in avänti as à tachè a pêrṡer ste môd ché cån la mûṡica e la zirudèla l'é advintè 'na poveṡî da lèżer, magâra riferännds ai fât dal dé. I mâster ed sta tradiziån qué i én stè al Iuṡèv Râgna, al rà di imbonidûr dla Piazôla, e Marén Piâza, al povêta cuntadén, cum ai piaṡîva ed ciamères.
Uréżżen dla parôla
modificaAn s é brîṡa sicûra däli uréżżen dla parôla. Al musicòleg Francesco Balilla Pratella al cradd ch'äli uréżżen dla zirudèla ai séppen i cunpunimént zirculèr dla famajja däl rotae, di rondî e di rondò dal Mediuêv, ch'i gnîven sunè cunt l'organistrum, ch'i an dè uréżżen a la ghirånnda.
As truvän inanz a un quèl lighè a däl sinfunî antîghi ch'l arcôrden da cla vî o da cl ètra la zircularitè.
Äl zirudèl pió famåuṡi
modificaLa zirudèla pió famåuṡa l'è “Al fatâz di Żardén Margarétta”, cgnusó anc cme “La Flèvia” (al nómm dla protagunéssta, un cunpunimänt spénnt ch'l é pasè par di ân ed man).
Riferimént
modificaAl sît bulgnaiṡ.