Οξυά Καρδίτσας
Για συνώνυμο οικισμό δείτε το λήμμα: Οξυά (αποσαφήνιση) Συντεταγμένες: 39°21′25″N 21°35′46″E / 39.35694°N 21.59611°E
| Οξυά | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Θεσσαλίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Καρδίτσας |
| Δήμος | Μουζακίου |
| Δημοτική Ενότητα | Μουζακίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Καρδίτσας |
| Υψόμετρο | 850 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 122 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Σιάμο |
| Ταχ. κώδικας | 430 60 |
| Τηλ. κωδικός | 2445 |
Η Οξυά είναι οικισμός της Θεσσαλίας και της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας.[1][2]
Γενικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Οξυά βρίσκεται στις βορειοανατολικές πλαγιές του όρους Καράβα σε υψόμετρο 850 μέτρα[1] σε απόσταση περίπου 56 χλμ. δυτικά από την Καρδίτσα και 22 χλμ. νοτιοδυτικά από το Μουζάκι (έδρα δήμου). Οι κάτοικοί του, οι οποίοι κατά τους θερινούς μήνες αυξάνονται κατά πολύ, ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία ενώ ασκούνται ακόμη δύο παραδοσιακά επαγγέλματα, του ράφτη για τις κάπες των τσοπάνηδων και του βαρελά. Το χωριό δεν έχει, ακόμα, αξιοποιηθεί τουριστικά, παρότι υπάρχουν αρκετές ανάλογες δυνατότητες (π.χ. δημιουργία χώρων και κέντρων αναψυχής, χιονοδρομικού κέντρου, παραθεριστικών εγκαταστάσεων κ.λ.π.).
Αξιοθέατο της περιοχής είναι το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, το οποίο ιδρύθηκε στις αρχές του 17ου αιω. και είναι κτισμένη σε μικρό και στρογγυλό πλάτωμα. Το καθολικό του είναι τρίκογχος σταυρεπίστεγος ναός αθωνίτικου τύπου (χρονολογίας 1662) ενώ ο νάρθηκας μεταγενέστερης. Οι τοιχογραφίες είναι του 1682 ενώ οι δεσποτικές εικόνες, του Χριστού και της Παναγίας, φέρουν τις χρονολογίες 1735 και 1785.[2]
Γεωγραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Οξυά είναι χτισμένη στις ανατολικές πλευρές του Αη- Λιά ή Προφήτη Ηλία (1.758 μ. υψ.) και την περιβάλλουν οι κορυφές της Καράβας (2.184 μ. υψ.), της Μάλιας (1.970 μ. υψ.), του Βουτσικάκι (2.154 μ. ), καθώς και δάση από οξυές και έλατα. Βορειοανατολικά του χωριού βρίσκεται η ευρύτερη περιοχή της λίμνης Πλαστήρα, νότια τα χωριά της περιοχής Αργιθέας, βορειοδυτικά τα χωριά Δρακότρυπα, Βατσουνιά και Πορτή, που ανήκουν επίσης στο Δήμο Μουζακίου και μετά απ' αυτά βρίσκονται τα ορεινά χωριά του νομού Τρικάλων (περιοχή Κόζιακα). Τέλος βόρεια απλώνεται η περιοχή του Μουζακίου.
Προέλευση του ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παλιότερη ονομασία του χωριού ήταν Σιάμ από τη σύντμηση της πρώτης ονομασίας Σιάμος. Σύμφωνα με την παράδοση, το χωριό πρέπει να ιδρύθηκε την περίοδο 1393-1422. Η ονομασία Οξυά δόθηκε με διάταγμα το 1930, εξαιτίας του ιστορικού δάσους οξυάς που βρίσκεται στη ΝΑ πλευρά του χωριού. Γύρω στο 1770 πέρασε από την Οξυά ο Άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός.[2] Σώθηκε μια φράση στο τέλος της ομιλίας προς του κατοίκους που έμοιαζε με προφητεία, ότι «με τον καιρό θα σκορπιστεί το χωριό τόσο, που δε θα ακούγεται ο κόκορας από τη μία άκρη ως την άλλη». Πράγματι μετά από εκατό χρόνια, το χωριό σκορπίστηκε όπως είναι και σήμερα. Σήμερα λειτουργεί ο μύλος στα Παλιάμπελα, πετρόχτιστος, ηλικίας περίπου ενός αιώνα ενώ στον οικισμό Παλαιοχώρι υπάρχει παλιό τοξωτό γεφύρι που ενώνει τον οικισμό με το κέντρο της Οξυάς. Παλιό γεφύρι υπάρχει και στη θέση Τσιλιγκέικα.
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξέχουσα θέση στην οικονομία του χωριού κατέχει η κτηνοτροφία. Εκτρέφονται κυρίως κοπάδια με αιγοπρόβατα και τα κτηνοτροφικά προϊόντα παράγονται ακόμα αποκλειστικά και μόνο με παραδοσιακές μεθόδους, λόγω και της έλλειψης σύγχρονων μέσων στην περιοχή. Οι εναπομείναντες κάτοικοι του χωριού ασχολούνται επίσης και με γεωργικές εργασίες, ενώ στις γειτονικές περιοχές (Μουζάκι, Καρδίτσα, κ.λ.π) έχει αναπτυχθεί έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα από Οξυώτες που έχουν άμεση και καθημερινή, σχεδόν, επαφή με το χωριό.
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1833 στο ΦΕΚ 126Α-02/04/1883, μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας και την παλιά του ονομασία Σιάμο, στο ΦΕΚ 126Α - 02/04/1883 όταν προσαρτήθηκε στον τότε δήμο Γόμφων. Το 1912 με το ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας και το 1930 με το ΦΕΚ 251Α - 24/07/1930 μετονομάστηκε σε Οξυά.[3] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με τους οικισμούς: Βαγένια, Δάφνη, Ζαμανάτικο, Κούρα, Μεγάλη Βρύση, Μεσορράχη, Παλαιάμπελα, Παλαιοχώρι, Πλατάνια, Σούλα και Συκιά αποτελούν την κοινότητα Οξυάς που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Μουζακιού του δήμου Μουζακιού και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 112 κατοίκους.[4]
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Απογραφή | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 1.229[5] | 1.203[6] | 1.026[7] | 205[8] | 212[9] | 189[10] | 112 |
*Ο πληθυσμός 1951 έως 1971 αφορά και τους συνοικισμούς
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιστοσελίδα του Λαογραφικού, Αρχαιολογικού, Πολιτιστικού Συλλόγου Οξυάς "Το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας"
- Myoxya.gr Διαδικτυακός οδηγός για την Οξυά Καρδίτσας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 47. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 67.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Δήμος Μουζακίου - ΟΞΥΑ». www.mouzaki.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10613 (σελ. 139 του pdf)
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 97 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-09-17.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 97. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 96 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-07-11.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 107 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 125 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 126 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.