Δηιάνειρα
| Δηιάνειρα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Συνθήκες θανάτου | αυτοκτονία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ηρακλής |
| Τέκνα | Γληνεύς Hodites Μακαρία του Ηρακλή Ctesippus Ύλλος Glycisonetes |
| Γονείς | Οινέας, Δεξαμενός και Διόνυσος και Αλθαία |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Δηιάνειρα είναι μυθικό πρόσωπο, θυγατέρα του Οινέα και της Αλθαίας, αδελφή του Μελέαγρου και σύζυγος του Ηρακλή.[1] Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ηρακλής είχε υποσχεθεί στον αδελφό της Μελέαγρο, που τον είχε συναντήσει στον Κάτω Κόσμο, ότι θα την πάρει ως σύζυγό του. Για την πραγματοποίηση της υπόσχεσης αυτής, ο Ηρακλής χρειάστηκε να παλέψει με τον αθάνατο Αχελώο, ο οποίος μεταμορφωνόταν σε φίδι, ταύρο ή άνθρωπο με κεφάλι ταύρου. Μετά τον γάμο της με τον Ηρακλή, η Δηιάνειρα ακολούθησε το σύζυγό της στους αγώνες του εναντίον των Δρυόπων, των Λαπίθων και του Κύκνου.
Η Δηιάνειρα και ο θάνατος του Ηρακλή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μια φορά, ο Ηρακλής και η Δηιάνειρα ήθελαν να περάσουν ένα ποτάμι. Ο Κένταυρος Νέσσος έκανε τον περαματάρη, αλλά μπορούσε να μεταφέρει στη ράχη του έναν άνθρωπο κάθε φορά. Πέρασε λοιπόν πρώτα τον Ηρακλή, και μετά επέστρεψε στην άλλη όχθη και πήρε στη ράχη του και τη Δηιάνειρα. Τότε όμως προσπάθησε είτε να την απαγάγει, είτε (σύμφωνα με άλλη εκδοχή) να τη βιάσει. Ο Ηρακλής, βλέποντάς τους από την άλλη όχθη του ποταμού, σημάδεψε καλά και τραυμάτισε καίρια τον Νέσσο με ένα βέλος του (κατά μια εκδοχή τον σκότωσε χτυπώντας τον με το ρόπαλό του). Ο Νέσσος, πεθαίνοντας, έδωσε μια ποσότητα από το αίμα του (κατ' άλλους ανάμικτο και με το σπέρμα του) στη Δηιάνειρα λέγοντάς της πως, όταν την απατήσει κάποτε ο Ηρακλής, θα τον ξανάφερνε κοντά της αλείφοντας τον χιτώνα του με αυτό.[2]
Μετά από χρόνια λοιπόν, όταν η Δηιάνειρα υποπτεύθηκε ότι ο Ηρακλής ερωτεύθηκε την Ιόλη, άλειψε με το αίμα του Κενταύρου τον χιτώνα του. Ο Ηρακλής, φορώντας τον, καταλήφθηκε μετά από λίγο από τρομερούς πόνους και στην απόγνωσή του συγκέντρωσε ξύλα στην κορυφή του όρους Οίτη και παρακάλεσε αρχικά το γιο του Ύλλο να ανάψει πυρά, αλλά αυτός αρνήθηκε και έπειτα παρακάλεσε τον Φιλοκτήτη να ανάψει πυρά, πάνω στην οποία ανέβηκε και κάηκε. (Μέχρι σήμερα, η υψηλότερη κορυφή της Οίτης ονομάζεται «Πυρά».) Η Δηιάνειρα, μαθαίνοντας το γεγονός αυτό, αυτοκτόνησε. Ο τάφος της βρισκόταν στους πρόποδες της Οίτης, κοντά στην Ηράκλεια ή, σύμφωνα με άλλη παράδοση, στο Άργος.[1] Η ιστορία της Δηιάνειρας και ο θάνατος του Ηρακλή αναπτύσσονται στην τραγωδία του Σοφοκλή «Τραχίνιαι».[3][4] Στοιχεία για τη Δηιάνειρα και το θάνατο του Ηρακλή αντλούμε επίσης από τον Βακχυλίδη, τον Αρχίλοχο, τον Ησίοδο στις «Ηοίες», κ.α. Σύμφωνα με τον Martin Nilsson το φρικτό τέλος του Ηρακλή στην Οίτη προέρχεται από έθιμο, που υπήρχε στο βουνό Οίτη, στο οποίο λατρευόταν ο Ηρακλής. Οι πιστοί άναβαν φωτιές και πετούσαν μέσα ανθρώπινα ομοιώματα και δικαιολογούσαν αυτό το έθιμο λέγοντας ότι γινόταν εις ανάμνηση της αυτοπυρπολήσεως του Ηρακλή.[5]
Άλλη μυθολογική παράδοση αναφέρει ότι η Δηιάνειρα ήταν κόρη του βασιλιά της Ωλένου Δεξαμενού, στην αυλή του οποίου φιλοξενήθηκε ο Ηρακλής ύστερα από τον άθλο της κόπρου του Αυγεία. Εκεί την ερωτεύθηκε και την παντρεύτηκε, αφού σκότωσε τον Κένταυρο και τους αδελφούς του.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο αστεροειδής 157 Δηιάνειρα (157 Dejanira), που ανακαλύφθηκε το 1875, πήρε το όνομά του από την τραγική θυγατέρα του Οινέως.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 20. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 139.
- ↑ «Κένταυροι, τα μυθικά πλάσματα με τη διττή φύση». Μνήμες Ελληνισμού (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2023.
- ↑ «ΣΟΦΟΚΛΗΣ: Τραχίνιαι». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020.
- ↑ Δεληγιώργης, Κωνσταντίνος (2015). Γυναικείες μορφές στον Ηρόδοτο: λογοτεχνική διάπλαση και επιδράσεις. Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Φιλολογίας. σελ. 177-186.
- ↑ Nilsson, Martin (2008). Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδήμα. σελ. 73. ISBN 9789602060773.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Jean Richepin: «Ελληνική Μυθολογία», μετάφρ. Νικολάου Τετενέ, εκδ. οίκος Βίβλος (Δημητράκος), Αθήνα 1953.
- Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969.
- Ελληνική Μυθολογία, τόμος 4, Ηρακλής-Πανελλήνιες Εκστρατείες, εκδόσεις: Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1986, σελ. 101-123.
- Martin P. Nilsson, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας, μετάφραση Αικατερίνη Παπαθωμοπούλου, εκδόσεις: Παπαδήμα, Αθήνα 2008, ISBN 9789602060773.
