Μετάβαση στο περιεχόμενο

Καφού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτή είναι μια παλιά έκδοση της σελίδας, όπως διαμορφώθηκε από τον Γεώργιος Τερζής 2 (συζήτηση | συνεισφορές) στις 00:08, 27 Ιουνίου 2024. Μπορεί να διαφέρει σημαντικά από την τρέχουσα έκδοση.
Καφού

2013
Προσωπικές πληροφορίες
Ημερ. γέννησης7 Ιουνίου 1970 (1970-06-07) (54 ετών)
Τόπος γέννησηςΣάο Πάολο, Βραζιλία
Ύψος1,76 μ.
ΘέσηΑμυντικός
Ομάδες νέων
1988–1990Σάο Πάολο
Επαγγελματική καριέρα*
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1989–1994Σάο Πάολο117(7)
1994–1995Ρεάλ Σαραγόσα16(0)
1995Ζουβεντούδε2(0)
1996–1997Παλμέιρας35(0)
1997–2003Ρόμα163(5)
2003–2008ΑΚ Μίλαν119(4)
Σύνολο452(16)
Εθνική ομάδα
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.(Γκ.)
1990–2006Βραζιλία142(5)
Προπονητική καριέρα
ΠερίοδοςΟμάδα
2008–2009Σάο Πάολο
2009–2010Μπονσουσέσο
2010–2011Σάο Πάολο
2011–2012Πορτουγκέσα (Σάντος)
2012–2013Νοβοριζοντίνο
2013–2014Ατλέτικο Παραναένσε
2014–2015Ατλέτικο Σοροκάμπα
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα.
† Συμμετοχές (Γκολ).

Ο Μάρκος Εβανγκελίστα ντε Μοράις (πορτογαλικά: Marcos Evangelista de Morais, γεννήθηκε 7 Ιουνίου 1970), περισσότερο γνωστός ως Καφού (Cafu), είναι Βραζιλιάνος διεθνής πρώην ποδοσφαιριστής, που αγωνιζόταν ως δεξιός πλάγιος αμυντικός, θεωρούμενος ως ένας από τους κορυφαίους στη θέση του όλων των εποχών.[1][2][3][4]

Σε μια συλλογική καριέρα μοιρασμένη στη Βραζιλία και την Ιταλία, κατέκτησε όλους τους τίτλους που διεκδίκησε, ενώ αντίστοιχη ήταν και η πορεία του με την Εθνική ομάδα της Βραζιλίας αναδεικνυόμενος δύο φορές πρωταθλητής κόσμου και κατέχοντας το ρεκόρ διεθνών συμμετοχών της. Πήρε το δημοφιλές προσωνύμιο του από τον Καφούρινγκα (Cafuringa), έναν πρώην επαγγελματία παίκτη για ομάδες όπως η Φλουμινένσε και η Μποταφόγκο, αφού πέρασε τις πρώτες μέρες του αγωνιζόμενος στην ίδια θέση.[5]

Βιογραφία

Πρώτα χρόνια

Ένα από τα έξι παιδιά φτωχής οικογένειας, μεγάλωσε σε φαβέλα του Σάο Πάολο. Στην ηλικία των επτά μπόρεσε να παρακολουθήσει μία ακαδημία ποδοσφαίρου. Εντάχθηκε στην ομάδα νέων της Νασιονάλ Ατλέτικο Κλούμπε, ενώ έπαιξε και για δύο χρόνια ποδόσφαιρο σάλας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, απορρίφθηκε από τις ομάδες νέων των Κορίνθιανς, Παλμέιρας, Σάντος, Ατλέτικο Μινέιρο.[6] Μόνο το 1988 σε ηλικία 18 ετών εισήχθη στην ομάδα νέων της Σάο Πάολο και στη συνέχεια κέρδισε το τουρνουά νεολαίας "Κύπελλο Σάο Πάολο" εκείνο το έτος.[7]

Καριέρα σε συλλόγους

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ωστόσο, ο προπονητής της ομάδας νέων της Σάο Πάολο Τέλε Σαντάνα έγινε μέντορας του παίκτη. Το 1989 εντάχθηκε στην πρώτη ομάδα. Έκανε έναν άψογο αγώνα στον πρώτο τελικό του πρωταθλήματος του Σάο Πάολο το 1992 απέναντι στην Παλμέιρας αγωνιζόμενος ως δεξιός μέσος, σημειώνοντας ένα γκολ και δίνοντας δύο ασίστ και κερδίζοντας ένα πέναλτι. Το παιχνίδι έληξε με αποτέλεσμα 4–2, ικανό σκορ για να χαρίσει στην ομάδα του το δεύτερο συνεχόμενο τίτλο.[5] Σταδιακά μετακινήθηκε στο κέντρο, και έγινε σύντομα αμυντικός, που σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Σαντάνα θα είχε επιθετικό προσανατολισμό αφήνοντας τους κεντρικούς αμυντικούς πάντα πίσω. Στην πορεία ο Καφού κατέκτησε κορυφαίους τίτλους, καθώς η Σάο Πάολο κέρδισε το Κόπα Λιμπερταδόρες το 1992 και το 1993, το Σούπερ Κύπελλο Νότιας Αμερικής το 1993 και το Διηπειρωτικό Κύπελλο άλλες δύο φορές (1992, 1993) στην καλύτερη περίοδο του συλλόγου στην ιστορία του.[6][8][9] Το 1994 ψηφίστηκε ο καλύτερος ποδοσφαιριστής της Νότιας Αμερικής.[10] Στη μέση της αγωνιστικής περιόδου 1994–95, ο Καφού εντάχθηκε στην ισπανική Ρεάλ Σαραγόσα, κατακτώντας το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1995 (αν και είχε προβλήματα τραυματισμού και δεν έπαιξε στον τελικό).[11] Στη συνέχεια έφυγε από τη Σαραγόσα για να επανέλθει στην πατρίδα του και την Παλμέιρας.[12]

Το 1996, επέστρεψε στην Ευρώπη, αυτή τη φορά με τη Ρόμα κάνοντας το ντεμπούτο του στην εκτός έδρας νίκη επί της Εμπολι με 3–1. Από τεχνική και τακτική άποψη, αποδείχθηκε συμβατός με τα σχέδια του προπονητή Ζντένεκ Ζέμαν που ήταν υπέρμαχος ενός γρήγορου και πολύ επιθετικού παιχνιδιού, δείχνοντας πρόθυμος να θυσιαστεί και να τρέξει.[13] Μετά από μόλις ένα μήνα θεωρούνταν ήδη ένας από τους καλύτερους ξένους στο πρωτάθλημα και οι οπαδοί της ομάδας τον μετονόμασαν σε Πεντολίνο (Pendolino) για το ακούραστο τρέξιμο του κατά μήκος της δεξιάς πλευράς, γεγονός που τον οδήγησε ουσιαστικά να είναι συχνά επιτιθέμενος.[14] Κατέκτησε το πρωτάθλημα το 2001, ακολουθούμενο από το Σούπερ Καπ Ιταλίας.[15][16] Με την άφιξη του προπονητή Φάμπιο Καπέλο, η Ρόμα υιοθέτησε τον σχηματισμό 3–5–2 και ο Καφού μπόρεσε να μετακινήσει περαιτέρω στο εύρος δράσης του στην αντίπαλη μεσαία γραμμή.[17] Στις 3 Οκτωβρίου 1999 σημείωσε το πρώτο του τέρμα στη Σέριε Α στη νίκη με 1–3 με αντίπαλο τη Φιορεντίνα, σηματοδοτώντας το τέλος της αήττητης σειράς της ομάδας εντός έδρας μετά από είκοσι μήνες.[18]

Μετακόμισε στο Μιλάνο και τη Μίλαν το 2003. Με τους ροσονέρι, κέρδισε τη δεύτερη κατάκτηση του πρωταθλήματος το 2004,[12] ακολουθούμενη από το Σούπερ Καπ Ιταλίας και έπαιξε στον πρώτο του τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ το 2005.[7] Η επόμενη σεζόν ήταν δύσκολη, με τραυματισμούς που τον κράτησαν εκτός γηπέδων από το Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο και δυσκολίες στην προσωπική του ζωή που οδήγησαν σε περιορισμένες εμφανίσεις για το σύλλογο.[19][20] Οι επιτυχίες του με τη Μίλαν συνεχίστηκαν με την επιτυχή έκβαση στην πορεία του Τσάμπιονς Λιγκ της αγωνιστικής περιόδου 2006–07. Κατά την διάρκεια της σεζόν 2007–08, κατέκτησε άλλους τρεις τίτλους με την ομάδα του Μιλάνου.[12][9] Στο τελευταίο παιχνίδι της καριέρας του στο Μιλάνο και στην ποδοσφαιρική του καριέρα, σημείωσε ένα γκολ στη νίκη 4–1 εναντίον της Ουντινέζε στις 18 Μαΐου 2008.[21]

Είναι μέλος του Hall of Fame της Μίλαν και της Ρόμα.[22]

Διεθνής καριέρα

Ο Καφού είναι ο κάτοχος του ρεκόρ συμμετοχών της εθνικής Βραζιλίας όλων των εποχών με 142 εμφανίσεις, συμπεριλαμβανομένων των 21 παιχνιδιών στα Παγκόσμια Κύπελλα.[23][24] Έχει κατακτήσει δύο Παγκόσμια Κύπελλα, το 1994 και το 2002.[25] Έχει επίσης το ρεκόρ με τη συμμετοχή σε περισσότερες νίκες με 16 σε τελική φάση της παγκόσμιας διοργάνωσης.[26][27]

Έκανε την πρώτη εμφάνιση με την εθνική σε ένα φιλικό με την Ισπανία στις 12 Σεπτεμβρίου 1990,[16] και έπαιξε σχετικά λίγο στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αν και στο Κόπα Αμέρικα του 1991 ήταν βασικός σε τέσσερις από τους πέντε αγώνες, με την εθνική να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση.[28] Ήταν αναπληρωματικός στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994, αγωνίστηκε όμως σε τρεις αγώνες (όλες ως αλλαγή) μεταξύ των οποίων και στον τελικό με αντίπαλο την Ιταλίας, μετά από τραυματισμό του Ζορζίνιο στο 22ο λεπτό. Μετά από αυτό, έγινε βασικός όταν η Βραζιλία κατέκτησε το Κόπα Αμέρικα το 1997 και το 1999, το Κύπελλο Συνομοσπονδιών 1997, και έφθασε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 στον τελικό.[16][29]

Η Βραζιλία είχε δύσκολα προκριματικά για τη διοργάνωση του 2002, κατά τη διάρκεια του οποίου ο Καφού δέχθηκε έντονη κριτική από τον προπονητή, ο οποίος του αφαίρεσε την αρχηγία μετά την αποβολή του σε προκριματικό με αντίπαλο την Παραγουάη. Όμως η αρχηγία επανήλθε σύντομα και πάλι σε αυτόν μέσω συγκυριών και έτσι ήταν αυτός που σήκωσε πρώτος το τρόπαιο έχοντας καθοριστική συμβολή στην κατάκτηση.[30][24]

Ο Καφού και η Βραζιλία είχαν υψηλές προσδοκίες που είχαν τεθεί στην ομάδα τέσσερα χρόνια αργότερα το 2006. Στον ντεμπούτο αγώνα εναντίον της Κροατίας ήταν ένας από τους καλύτερους στον αγωνιστικό χώρο και έδωσε την ασίστ στον Κακά για το τελικό 1–0.[31] Όμως η Βραζιλία αποκλείστηκε στον προημιτελικό μετά από ήττα 1–0 από τη Γαλλία. Ο προπονητής δέχθηκε κριτική για το ότι έπαιζε με βετεράνους, κυρίως για τον 36χρονο Καφού και τον 33χρονο Ρομπέρτο Κάρλος που ήταν στην αρχική ενδεκάδα αντί νεότερων παικτών.[32] Ο Καφού στο συγκεκριμένο παιχνίδι δέχθηκε τη σκληρότερη κριτική με πολλούς να τον χαρακτηρίζουν ως το χειρότερο της ομάδας.[33] Αυτός ήταν και ο τελευταίος διεθνής αγώνας του.[23]

Συμμετέχοντας σε τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα έγινε το 2002 ο μόνος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε σε τρεις τελικούς του Κυπέλλου (1994, 1998, 2002), κατακτώντας δύο τίτλους.[34][35]

Με τη Μίλαν το 2007

Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους αμυντικούς όλων των εποχών, ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές της γενιάς του και ένας από τους καλύτερους παίκτες στην ιστορία της Βραζιλίας.[32] Ήταν ένας δυναμικός, σκληρός, επιθετικός και γεμάτος δύναμη στη δεξιά πλευρά της άμυνας με μεγάλη ταχύτητα, αντοχή, τακτική νοημοσύνη και τεχνικές δεξιότητες, καθώς και την ικανότητά του να αλληλοεπικαλύπτεται. Εκτός από την ποδοσφαιρική του ικανότητα, ήταν επίσης γνωστός για την πειθαρχία, τις ηγετικές ικανότητες και τη χαρακτηριστική του αισιόδοξη συμπεριφορά. Αν και γενικά παίζει ως δεξιός πλάγιος αμυντικός, ήταν επίσης σε θέση να παίξει ως κεντρικός αμυντικός, λόγω των ικανοτήτων του, ή σε πιο προχωρημένες θέσεις, αποτελώντας έτσι το υπόδειγμα του πλήρους αμυντικού.[5][8][36][37]

Μετά το ποδόσφαιρο

Συμπεριλήφθηκε από τον Πελέ στους 125 σπουδαιότερους εν ζωή ποδοσφαιριστές το 2004 (FIFA 100).[38] Το 2013 ψηφίστηκε από το περιοδικό World Soccer στην καλύτερη ενδεκάδα όλων των εποχών ως δεξιού πλάγιου αμυντικού,[39] ενώ την ίδια επιλογή είχε και το 2020 από το γαλλικό France Football.[40] Το 2021 η IFFHS τον συμπεριέλαβε στην καλύτερη ενδεκάδα όλων των εποχών.[41] Το 2017 ξεκίνησε η λειτουργία του ιδρύματος του Καφού Jardim Irene, που εξυπηρετεί νέους διαφορετικών ηλικιών, με κοινωνικά έργα στους τομείς του αθλητισμού, του πολιτισμού, της υγείας και των επαγγελματικών μαθημάτων. Υπάρχουν 15 κύρια προγράμματα, τα οποία ξεπερνούν τον αρχικό πυρήνα, που ιδρύθηκε στο μέρος που έζησε τα παιδικά του χρόνια.[42] Το 2018 έγινε πρεσβευτής των "Σπέσιαλ Ολύμπικς".[43]

Τίτλοι

Σάο Πάολο

  • Πρωτάθλημα Βραζιλίας : 1991
  • Καμπεονάτο Παουλίστα (2) : 1991 , 1992
  • Κόπα Λιμπερταδόρες (2) : 1992 , 1993
  • Σουπερκόπα Λιμπερταδόρες : 1993
  • Ρεκόπα Σουδαμερικάνα (2): 1993 , 1994
  • Διηπειρωτικό Κύπελλο (2) : 1992 , 1993
  • Κύπελλο CONMEBOL : 1994

Ρεάλ Σαραγόσα

  • Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης: 1994–95

Παλμέιρας

  • Καμπεονάτο Παουλίστα : 1996

Ρόμα

  • Πρωτάθλημα Ιταλίας : 2000-01

Μίλαν

  • Σούπερ Κύπελλο UEFA (2) : 2003 , 2007
  • Πρωτάθλημα Ιταλίας : 2003–04
  • Σούπερ Κύπελλο Ιταλίας : 2004
  • Τσάμπιονς Λιγκ : 2006–07
  • Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων : 2007

Βραζιλία

  • Παγκόσμιο Κύπελλο (2) : 1994 , 2002
  • Κόπα Αμέρικα (2): 1997, 1999
  • Κύπελλο Συνομοσπονδιών FIFA : 1997

Ατομικές διακρίσεις

  • Νοτιοαμερικανική ομάδα της χρονιάς (4) : 1992, 1993, 1994, 1995
  • Νοτιοαμερικανός ποδοσφαιριστής της χρονιάς : 1994
  • FIFA 100
  • Ομάδα της χρονιάς της UEFA (2) : 2004, 2005
  • Sports Illustrated Ομάδα της Δεκαετίας : 2009
  • ESPN Παγκόσμια ομάδα της δεκαετίας : 2009
  • World Soccer περιοδικό : Οι καλύτεροι XI όλων των εποχών : 2013
  • World XI: Ομάδα του 21ου αιώνα
  • France Football : Ballon d'or Dream Team - 2020
  • IFFHS Παγκόσμια Ομάδα - Όνειρο Όλων των Εποχών : 2021

Παραπομπές

  1. «The New York Times : On Team of All-Time Greats, Pelé Shines Brightest». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2022. 
  2. «The Greatest: – how the panel voted». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. «Your greatest ever football XI: defenders». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2020. 
  4. «The 20 Greatest Soccer Players of All Time». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2021. 
  5. 5,0 5,1 5,2 «CAFU: THE BORN WINNER WHO BECAME THE MOST COMPLETE FULL-BACK OF HIS TIME». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020. 
  6. 6,0 6,1 «You Ask The Questions, Cafu: "It's true that Milan were celebrating at half-time against Liverpool in Istanbul"». Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2020. 
  7. 7,0 7,1 «Cafu». Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2022. 
  8. 8,0 8,1 «Cafu alla Roma: " Mi manda Falcao "». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2015. 
  9. 9,0 9,1 «Os 25 Maiores Esquadrões do Imortais!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2022. 
  10. «South American Coach and Player of the Year». Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2020. 
  11. «Cafú, el primer fichaje invernal del Real Zaragoza». Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  12. 12,0 12,1 12,2 «Cafu». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2020. 
  13. «LE CERTEZZE DI ZEMAN 'PER ORA CAFU E VAGNER'». Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  14. «CAFU: SIAMO PRONTI A VINCERE QUALCOSA». Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  15. «Roma clinch Italian title». Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2024. 
  16. 16,0 16,1 16,2 «CAFU. Biography». Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020. 
  17. «Il segreto di Capello». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2015. 
  18. «Fiorentina – Roma 1999: 1-3, Tommasi e doppietta di Cafu. Cade dopo venti mesi l'imbattibilità interna dei viola». Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2024. 
  19. «Il Milan blinda gli infortunati». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2015. 
  20. «Brazilian captain Cafu reveals "I've lived in hell"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2007. 
  21. «Quattro gol, ma niente quarto posto dopo 6 anni Milan senza Champions». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2015. 
  22. «AC Milan : Marcos Evangelista de Moraes». Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020. 
  23. 23,0 23,1 «Marcos Evangelista de Morais "CAFU" - Century of International Appearances». Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020. 
  24. 24,0 24,1 «World Football: The 100 Greatest World Cup Players of All Time». Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2022. 
  25. «FRANCE FOOTBALL : Ballon d'Or Dream Team : Cafu choisit au poste de latéral droit de ce onze de légende». Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2020. 
  26. «Aos 50 anos, Cafu ainda tem recordes na seleção e em Copas intactos». Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  27. «The all-time World Cup Perfect XI». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2021. 
  28. «DIMISSIONI A SORPRESA DI FALCAO». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2015. 
  29. «Καφού: Ο «άνθρωπος με τις δύο καρδιές» έγινε 50 ετών!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2021. 
  30. «Brasile bello e sprecone vittoria grazie all'arbitro». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2011. 
  31. «Il Brasile parte al rallentatore soltanto un gol alla Croazia». Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2024. 
  32. 32,0 32,1 «Cafu – An icon for Generations to Come». Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2021. 
  33. «Germania 2006, la torcida brasiliana a Cafu: "Ritirati!"». Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2024. 
  34. «IOC : FIFA World Cup final: Records, stats and FAQs». Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2023. 
  35. «Τα «ιερά τέρατα» του Παγκοσμίου Κυπέλλου με αριθμούς». Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2021. 
  36. «The Question: why is full-back the most important position on the pitch?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2022. 
  37. «Super Cafu per la Roma Nesta e Nedved non bastano». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015. 
  38. «The Fifa 100». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2020. 
  39. «World Soccer : Greatest XI». Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  40. «Ballon d'Or Dream Team : Découvrez les révélations de ce onze de légende !». Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2024. 
  41. «IFFHS ALL TIME WORLD MEN'S DREAM TEAM». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2021. 
  42. «'100% Jardim Irene': Há 15 anos, Cafu apresentava seu bairro para os canais ESPN». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2018. 
  43. «Legendary Brazilian footballer Marcos Evangelista de Morais "Cafu" joins Special Olympics as a Global Ambassador». Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι