Λιουμπλιάνα
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 46°3′5″N 14°30′22″E / 46.05139°N 14.50611°E
| Λιουμπλιάνα | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Λιουμπλιάνα | |||
 | |||
| Χώρα | Σλοβενία[1] | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Πόλης της Λιουμπλιάνα | ||
| Διοίκηση | |||
| • Δήμαρχος | Zoran Janković (από 2012) | ||
| • Μέλος του/της | Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων[2] Σύνδεσμος Ιστορικών Πόλεων[3] International Cities of Refuge Network[4] | ||
| Έκταση | 163,76 km² | ||
| Υψόμετρο | 309 μέτρα[5] | ||
| Πληθυσμός | 284.293 (1 Ιανουαρίου 2022)[6] | ||
| Ταχ. κωδ. | 1000 | ||
| Ζώνη ώρας | ώρα Κεντρικής Ευρώπης UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
.svg)
Η Λιουμπλιάνα (σλοβενικά: Ljubljana) (ΔΦΑ: [[ljub'ljʌna]]) είναι πρωτεύουσα της Σλοβενίας και βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της χώρας, με γεωγραφικές συντεταγμένες 46.03° Β, 14.30° Α και υψόμετρο 295 μέτρων. Έχει έκταση 163,76 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 287.076 κατοίκους[7] (εκτίμηση 2023).
Η πόλη παλαιότερα ήταν γνωστή με τη γερμανική ονομασία Λάιμπαχ (γερμανικά: Laibach), κάτι που προκαλούσε έριδες ιδιαίτερα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Ναζί προσπαθούσαν να εκγερμανίσουν βιαίως τις πιο πολλές περιοχές της υπό κατοχήν Σλοβενίας. Η ονομασία χρησιμοποιείται ακόμα κυρίως στην Αυστρία και τη νότια Γερμανία, καθώς και από τη γερμανική πρεσβεία στη Λιουμπλιάνα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η περιοχή κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια: οι παλαιότεροι γνωστοί οικισμοί χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού.
Το 15 μ.Χ. ιδρύθηκε ο ρωμαϊκός οικισμός Emona («Ἤμονα» ή «Ἠμῶνα», κατά δύο συγγραφείς της ύστερης αρχαιότητας)[α] ή colonia Iulia Aemona, ο οποίος καταστράφηκε το 452 μ.Χ. από τους Ούννους με αρχηγό τον Αττίλα. Οι πρώτες πηγές που αναφέρουν την πόλη είναι το 1144 με το γερμανικό όνομα Λάιμπαχ και το 1146 με τη λατινική ονομασία Λουβιγκάνα (Luwigana). Απέκτησε καθεστώς πόλης το 1220 και το 1335 περιήλθε υπό την κυριαρχία της δυναστείας των Αψβούργων μέχρι το 1918. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Λιουμπλιάνα ήταν πρωτεύουσα του δουκάτου της Καρνιόλας, ενώ αποτέλεσε και έδρα επισκοπής το 1461. Εξελίχτηκε σε πολιτιστικό κέντρο της Σλοβενίας κατά τον Μεσαίωνα, ενώ το 1511 στην πόλη έγινε σεισμός.
Με τους Ναπολεόντειους Πολέμους διακόπηκε για λίγο η κυριαρχία των Αψβούργων και από το 1809 έως το 1813 η πόλη ήταν πρωτεύουσα των ιλλυρικών επαρχιών της Γαλλίας. Από το 1816 έως το 1849 ήταν πρωτεύουσα του Ιλλυρικού Βασιλείου, που ανήκε στην Αυστριακή Αυτοκρατορία. Το 1821, στην πόλη πραγματοποιήθηκε το Συνέδριο του Λάιμπαχ, ενώ το 1849 έφτασε το πρώτο τρένο από τη Βιέννη και το 1857 συνδέθηκε με την Τεργέστη. Το 1895, ένας ακόμη σεισμός κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πόλης και με την ανοικοδόμησή της απέκτησε τη νέα σύγχρονη εικόνα της.
Με τη διάλυση της Αυστροουγγαρίας το 1918, η Λιουμπλιάνα έγινε ανεπίσημη πρωτεύουσα της Σλοβενίας. Τον Απρίλιο του 1941, κατελήφθη από τη φασιστική Ιταλία, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1943 πέρασε υπό την κατοχή των Ναζί. Το 1955, ο Γιουγκοσλάβος πρόεδρος Τίτο αναφέρθηκε στη Λιουμπλιάνα με τον χαρακτηρισμό Ηρωική Πόλη, λόγω της δράσης της κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταπολεμικά, έγινε πρωτεύουσα της γιουγκοσλαβικής σοσιαλιστικής δημοκρατίας της Σλοβενίας και παρέμεινε και μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1991.
Αδελφοποιημένες πόλεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αθήνα, Ελλάδα (2000)
Βελιγράδι, Σερβία (2010)
Βιέννη, Αυστρία (1999)
Βιζμπάντεν, Γερμανία (1977)
Βρυξέλλες, Βέλγιο (2004)
Ζάγκρεμπ, Κροατία (2001)- Κέμνιτς, Γερμανία (1966)
Κλίβελαντ, Οχάιο, ΗΠΑ- Λεβερκούζεν, Γερμανία (1979)
Μόσχα, Ρωσία (2000)- Περιφέρεια Μόσχας, Ρωσία (2001)
Μπρατισλάβα, Σλοβακία (1967)
Πάρμα, Ιταλία (1964)- Πέζαρο, Ιταλία (1964)
- Πλότσε, Κροατία (1982)
- Ριέκα, Κροατία (1979)
Σαράγεβο, Βοσνία και Ερζεγοβίνη (2002)
Σκόπια, Βόρεια Μακεδονία (2007)
Σούσα, Τυνησία (1969)
Τιφλίδα, Γεωργία (1979)
Τσενγκντού, Κίνα (1981)
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ O εκκλησιαστικός συγγραφέας τους 5ου αι. μ.Χ. Σωζομενός γράφει, σε μια παρέκβασή του, για την πόλη «Ἤμονα» κοντά στις ακτές της Ιταλίας. Δεν αναφέρεται στον ρωμαϊκό οικισμό, αλλά σε (μυθική) πόλη που (υποτίθεται ότι) είχαν ιδρύσει οι Αργοναύτες.[8] Σύμφωνα με τον Βελέσιο (Valesius· λατινοποιημένο όνομα του Γάλλου φιλόλογου Henri Valois, 1603–1676) η εκδοχή αυτή για την πόλη είναι άνευ σημασίας και παιδαριώδης.[9] Την ίδια εκδοχή, πιο αναλυτικά όμως, παραθέτει και ο συγγραφέας της ίδιας περιόδου Ζώσιμος, που αναφέρει την πόλη ως «Ἠμῶνα». Και οι δύο φαίνεται να έχουν ως πηγή ένα χαμένο έργο του Ολυμπιόδωρου (5ος. αι. μ.χ.), που με τη σειρά του ακολουθούσε τον ποιητή Πείσανδρο τον Λαρανδινό (3ος αι. μ.Χ.), συγγραφέα του χαμένου έπους Ηρωικαί θεογαμίαι.[10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1203. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018.
- ↑ en
.unesco .org /creative-cities /ljubljana. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2021. - ↑ www
.lhc-s .org /member _cities /index .php. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2024. - ↑ icorn
.org /icorn-cities-refuge. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2024. - ↑ 5,0 5,1 it-ch
.topographic-map .com /map-xvwz5k /Lubiana /?zoom=19¢er=46 .04973%2C14 .50703&popup=46 .04982%2C14 .50708. - ↑ pxweb
.stat .si /SiStatData /pxweb /en /Data /- /H232S .px /table /tableViewLayout2 /. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2022. - ↑ Εκτίμηση πληθυσμού Λιουμπλιάνας
- ↑ Βλ. Sozomenus, Ecclesiastica Historia, επιμ. Robert Hussey (Οξφόρδη, 1860), στο cts.perseids.org.
- ↑ «Prefatory Remarks, by Valesius, concerning the Life and Writings of Sozomen», στο: The ecclesiastical history of Sozomen: comprising a history of the Church, from A.D. 324 to A.D. 440, translated from the Greek, with a memoir of the author. Also, The ecclesiastical history of Philostorgius, as epitomised by Photius, Patriarch of Constantinople, μετάφραση: Edward Walford (Λονδίνο 1855), σελ. 3.
- ↑ Tommaso Braccini, «A Myth of Borders: the Argonauts from the Danube to Emona in Late Antique and Byzantine Authors», Arheo 28 (2011), σελ. 108. Διαθέσιμο στο: academia.edu.
