Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Ελλάδα

{{άλλεςχρήσεις|Ελλάδα}}
{{ανακατεύθυνση|Ελληνική Δημοκρατία}}
{{coord|38.3011|23.7411|type:country|format=dms|display=title}}
{{Πληροφορίες_Χώρας
| εθνικό όνομα ελληνικά = Ελληνική Δημοκρατία
| σημαία = {{#property:p41}}
| άρθρο σημαίας = {{#property:p163}}
| εθνόσημο = {{#property:p94}}
| άρθρο εθνόσημου = Εθνόσημο της Ελλάδας
| εθνικό_σύνθημα = [[Ελευθερία ή θάνατος]]
| εθνικός_ύμνος = [[{{#property:p85}}]] <div style="border-top: solid 7px #FFFBFF;"> [[Αρχείο:Hymn to liberty instrumental.oga|center]]</div>
| χάρτης = EU-Greece.svg
| λεζάντα_χάρτη = Η θέση της Ελλάδας (σκούρο πράσινο)
| λεζάντα_αριστερά = -στην [[Ευρώπη|Ευρωπαϊκή ήπειρο]] (πράσινο και σκούρο γκρι)<br />-στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] (πράσινο)
| πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη = [[Αθήνα]]
| πληθυσμός_πρωτεύουσας = 3.827.624<ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_02_F_GR.pdf|title=Ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Απογραφής Πληθυσμού - Κατοικιών 2011 για τον Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας|date=2012-12-28|work=Γενική Απογραφή 2011|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2014-09-30|deadurl=yes|archivedate=2013-01-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130123125742/http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_02_F_GR.pdf}}</ref>
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας = {{coord|37|59|2|N|23|43|41|E|type:city(729137)_region:GR_Α1format=dms|display=inline|name=Αθήνα}}
| επίσημες_γλώσσες = [[Ελληνική γλώσσα|Ελληνικά]]
| πολίτευμα = [[Προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία]]
| τίτλοι_ηγετών = [[Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας|Πρόεδρος]]<br>[[Πρωθυπουργός της Ελλάδας|Πρωθυπουργός]]<br>[[Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων|Πρόεδρος της Βουλής]]
| ονόματα_ηγετών = {{nowrap|[[Κατερίνα Σακελλαροπούλου]]}}<br>[[Κυριάκος Μητσοτάκης]]<br>[[Κωνσταντίνος Τασούλας]]
| βουλή_όνομα = [[Βουλή των Ελλήνων]]
| τύπος_κυριαρχίας = <span style="font-weight:bold;">[[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ανεξαρτησία]]</span><br><br>[[Α΄ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου|Κηρύχθηκε]]<br>[[Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830)|Αναγνωρίστηκε]]<br>[[Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975|Ισχύον Σύνταγμα]] (τελευταία αναθεώρηση: 2019)
| ημερομηνίες_κυριαρχίας = από την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]<br>15 Ιανουαρίου 1822<ref>{{cite book|last=Armitage|first=David|title=The Declaration of Independence: A Global History|url=https://archive.org/details/declarationofind00armi|year=2007|location=Cambridge, MA|publisher=Harvard University Press|pages=[https://archive.org/details/declarationofind00armi/page/108 108], [https://archive.org/details/declarationofind00armi/page/275/mode/2up 275]|language=Αγγλικά}}</ref><br>3 Φεβρουαρίου 1830<br>11 Ιουνίου 1975
| θέση_έκτασης = 97
| έκταση = 132.049
| ποσοστό_νερού = 0,8669%
| σύνορα = 1.228
| ακτογραμμή = 13.676<ref>{{Cite web|url=https://www.ertnews.gr/eidiseis/mono-sto-ertgr/elliniki-aktogrammi-kai-astikoi-mythoi/|title=Ελληνική ακτογραμμή και αστικοί μύθοι|ημερομηνία=2023-02-02|website=ertnews.gr|language=el|accessdate=2024-10-01}}</ref>
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού = 2021
| πληθυσμός = 10.482.187<ref>{{cite web|url=https://www.kathimerini.gr/society/561963697/apografi-apotelesmata-10-432-481-atoma-o-plithysmos-tis-elladas/|title=Απογραφή 2021 – αποτελέσματα: 10.482.487 άτομα ο πληθυσμός της Ελλάδας|publisher=Καθημερινή|date=19 Ιουλίου 2022|accessdate=19 Ιουλίου 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.kathimerini.gr/society/562209442/elstat-ta-apotelesmata-tis-apografis-toy-nomimoy-plithysmoy-stin-ellada/|title=ΕΛΣΤΑΤ: Τα αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού στην Ελλάδα|publisher=Καθημερινή|date=30 Δεκεμβρίου 2022|accessdate=30 Δεκεμβρίου 2022}}</ref>
| θέση_πληθυσμού = 91
| πυκνότητα_πληθυσμού = 79,4
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 133
| χρονιά_ΑΕΠ = 2023
| ΑΕΠ = {{increase}} 220,202 δις €
| θέση_ΑΕΠ = 54
| ΑΕΠ_κατακεφαλή = $35.596
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή = 51
| χρονιά_ΑΕΠ_Ον = 2023
| ΑΕΠ_Ον = {{increase}} 194.494 δις €<ref>{{cite web|url=https://www.statistics.gr/el/statistics?p_p_id=documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN&p_p_lifecycle=2&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_cacheability=cacheLevelPage&p_p_col_id=column-2&p_p_col_count=4&p_p_col_pos=1&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_javax.faces.resource=document&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_ln=downloadResources&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_documentID=517086&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_locale=el|title=Τριμηνιαίοι και Ετήσιοι Εθνικοί Λογαριασμοί|date=2021-03-05|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2021-09-30}}</ref> <!---Μην αλλάζετε τα στοιχεία του ΑΕΠ έως ότου ανακοινωθούν νεότερα από την ΕΛΣΤΑΤ, συνήθως Μάρτιο κάθε έτους --->
| θέση_ΑΕΠ_Ον = 52
| ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον = 18.584 €
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον = 49
| HDI_έτος = 2022
| HDI = {{increase}} 0,893<ref name="HDI">{{cite book |title=Human Development Report 2023-24: Breaking the gridlock: Reimagining cooperation in a polarized world |date=2024-03-13 |publisher=United Nations Development Programme |pages=274 |website=hdr.undp.org |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf |access-date=2024-03-28 }}</ref>
| HDI_κατάταξη = 33
| HDI_κατηγορία = {{green|πολύ υψηλός}}
| νόμισμα = [[Ευρώ]]<ref group="σ">Από 1 Ιανουαρίου 2002. Μέχρι τότε ήταν η [[δραχμή]].</ref>
| κωδικός_νομίσματος = EUR
| ώρα_ζώνης = [[Ώρα Ανατολικής Ευρώπης|EET]]
| διαφορά_UTC = +2
| θερινή_διαφορά_UTC = +3
| iso_3166-1 = {{#property:p297}}
| top_level_domain = [[.gr]]<br>[[.gr#Εναλλακτικά top domains|.ελ]]<br>[[.eu]] και [[.eu#Εναλλακτικοί TLD κωδικοί|.ευ]] (ως μέλος της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|ΕΕ]])
| οδηγούν_από = Δεξιά
| κωδικός_κλήσης = 30
| σημειώσεις = <references group="σ" />
}}

Η '''Ελλάδα''' (επίσημη ονομασία: '''Ελληνική Δημοκρατία''') είναι [[χώρα]] της [[Νοτιοανατολική Ευρώπη|νοτιοανατολικής Ευρώπης]] και βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο των [[Βαλκάνια|Βαλκανίων]]. Σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2021|απογραφή του 2021]], ο [[Ελληνική απογραφή|μόνιμος πληθυσμός]] της ανέρχεται σε 10.482.487 κατοίκους.<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.statistics.gr/el/2021-census-res-pop-results|title=Αποτελέσματα Απογραφής Πληθυσμού - Κατοικιών 2021|date=2023-08-18|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2023-08-18}}</ref> Συνορεύει στα βορειοδυτικά με την [[Αλβανία]], στα βόρεια με τη [[Βόρεια Μακεδονία]], στα βορειοανατολικά με την [[Βουλγαρία]] και στα ανατολικά με την [[Τουρκία]], μέσω εδάφους και θαλάσσης αντίστοιχα. Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της είναι η [[Αθήνα]].

Το κλίμα της είναι εύκρατο μεσογειακό, με περισσότερες από 250 ημέρες ηλιοφάνειας ετησίως. Έχει ακτές στην ανατολική [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]] και βρέχεται ανατολικά από το [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίο]], δυτικά από το [[Ιόνιο Πέλαγος|Ιόνιο]] και νότια από το [[Λιβυκό Πέλαγος]]. Είναι μια ιδιαίτερα ορεινή χώρα και έχει [[Νησιά Αιγαίου Πελάγους|πλήθος νησιών]] που ανέρχονται σε 2.500, ανάλογα με τα κριτήρια υπολογισμού, με τα 165 έως 227 εξ αυτών να είναι κατοικημένα. Ως εκ τούτου, βρίσκεται στην 11η θέση της κατάταξης των [[Κατάλογος χωρών ανά μήκος ακτογραμμής|χωρών με τη μεγαλύτερη]] [[Ακτή|ακτογραμμή]], στα 13.676 χιλιόμετρα.<ref>[https://web.archive.org/web/20060426085130/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/fields/2060.html Field Listing - Coastline]</ref> Κατέχει την 97η θέση στην [[Κατάλογος χωρών ανά έκταση|κατάταξη των χωρών του κόσμου ανάλογα με την έκτασή τους]].

Η Ελλάδα έχει πλούσια ιστορική κληρονομιά, κάτι που αντανακλάται στα 19 [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς|Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς]] της [[Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών|UNESCO]] που βρίσκονται στην επικράτειά της. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας της έχει αλληλεπιδράσει πολιτισμικά κυρίως με λαούς της [[Μέση Ανατολή|Μέσης Ανατολής]] και της [[Ευρώπη]]ς. Ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο του [[Δυτικός Κόσμος|δυτικού πολιτισμού]]· στην [[αρχαία Ελλάδα]] πρωτοεμφανίστηκε το [[πολίτευμα]] της [[δημοκρατία]]ς, η [[φιλοσοφία|συγκροτημένη φιλοσοφική σκέψη]], αθλητικές διοργανώσεις όπως οι [[Ολυμπιακοί Αγώνες]] και [[Θέατρο|θεατρικά είδη]] όπως το [[Δραματική ποίηση|δράμα]], η [[κωμωδία]] και η [[τραγωδία]]. Από τον [[8ος αιώνας π.Χ.|8ο αιώνα π.Χ.]], οι [[Έλληνες]] ίδρυσαν ανεξάρτητες [[Πόλη-κράτος|πόλεις-κράτη]], γνωστές ως ''[[πόλις|πόλεις]],'' σε διάφορα σημεία της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]] και της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]]. Ο [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|Φίλιππος Β΄]] της [[Μακεδονία (αρχαίο βασίλειο)|Μακεδονίας]] ένωσε το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής ηπειρωτικής χώρας τον 4ο αιώνα π.Χ., και ο υιός και διάδοχός του, [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μέγας Αλέξανδρος]], κατέκτησε ταχύτατα ένα εκτενές μέρος του αρχαίου κόσμου, [[Ελληνιστική περίοδος|εξαπλώνοντας τον ελληνικό πολιτισμό]] από την [[Ανατολική Μεσόγειος|ανατολική Μεσόγειο]] ως την [[Ινδία]].

Η Ελλάδα προσαρτήθηκε στη [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]] τον 2ο αιώνα π.Χ. Μετά την [[πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]], ο ελλαδικός χώρος εντάχθηκε στη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]], όπου κυριαρχούσε η [[ελληνική γλώσσα]] και ο πολιτισμός. Ο [[εκχριστιανισμός]] των κατοίκων της Αυτοκρατορίας ξεκίνησε ήδη από τον 1ο και ολοκληρώθηκε περί τον 6ο αιώνα μ.Χ. Η [[Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία]] συνεισέφερε στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας και μετέδωσε τις ελληνικές παραδόσεις στον ευρύτερο [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξο Κόσμο]]. Μετά την [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204)|Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους]] το 1204, νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές του ελλαδικού χώρου [[Partitio Terrarum Imperii Romaniae|κατέστησαν]] [[Λατινοκρατία|λατινικές κτήσεις]]. Στα μέσα του 15ου αιώνα οι [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανοί Τούρκοι]] κατέκτησαν σχεδόν ολόκληρη την περιοχή, που [[Τουρκοκρατία|παρέμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία]] για περίπου τέσσερις αιώνες.

Μετά την ανάδυση του ελληνικού εθνικού κινήματος, το 1821 ξέσπασε η [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|επανάσταση των Ελλήνων]] εναντίον της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] με σκοπό την ίδρυση [[Έθνος κράτος|εθνικού κράτους]], η ανεξαρτησία του οποίου [[Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830)|αναγνωρίστηκε το 1830]]. Τον πρώτο αιώνα της ύπαρξής του το [[Βασίλειο της Ελλάδας]] [[Μεγάλη Ιδέα|επιδίωξε να επεκταθεί εδαφικά]], επιτυγχάνοντάς τον στόχο αυτό κυρίως κατά τις αρχές του 20ού αιώνα, από τους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούς Πολέμους]] ως την [[Μικρασιατική Καταστροφή|αποτυχία]] της [[Μικρασιατική εκστρατεία|Μικρασιατικής εκστρατείας]] το 1922. Μετά από μια [[Β΄ Ελληνική Δημοκρατία|σύντομη περίοδο αβασίλευτης δημοκρατίας]], η οποία διήγαγε ταραγμένο πολιτικό βίο, η επιβολή [[Καθεστώς της 4ης Αυγούστου|βασιλικής δικτατορίας]] το 1936 εγκαινίασε μια μακρόχρονη περίοδο αυταρχικής διακυβέρνησης. Ακολούθως, η χώρα εισήλθε στον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] με τους [[Συμμαχικές δυνάμεις (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)|Συμμάχους]], κατέληξε υπό [[Κατοχή της Ελλάδας (1941-1944)|στρατιωτική κατοχή]] και, μετά [[Απελευθέρωση της Αθήνας (1944)|την απελευθέρωσή της]], γνώρισε [[Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1946–1949)|εμφύλιο πόλεμο]] και [[Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967 - 1974)|επταετή στρατιωτική δικτατορία]]. Από τη [[Μεταπολίτευση]] του 1974-75 [[Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία|έως και σήμερα]] το πολίτευμα της χώρας είναι η [[προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία]].

Η Ελλάδα εντάχθηκε στις [[Ευρωπαϊκές Κοινότητες]] (μετέπειτα [[Ευρωπαϊκή Ένωση]]) το 1981, στη [[Συμφωνία Σένγκεν|Ζώνη Σένγκεν]] το 2000 και στην [[Ευρωζώνη]] το 2001. Είναι μέλος του [[ΝΑΤΟ]] από το 1952 και ιδρυτικό μέλος του [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|ΟΗΕ]], του [[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης|ΟΟΣΑ]], του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου|ΠΟΕ]], του [[Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη|ΟΑΣΕ]] και του [[Διεθνής Οργανισμός Γαλλοφωνίας|Διεθνούς Οργανισμού Γαλλοφωνίας]]. Η ιδιάζουσα πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, η εκτεταμένη [[Τουρισμός στην Ελλάδα|τουριστική βιομηχανία]] της, ο εξέχων ρόλος της [[Ελληνική ναυτιλία|ελληνικής ναυτιλίας]] και η [[γεωστρατηγική]] σημασία της χώρας, την καθιστούν [[μεσαία δύναμη]]. Είναι η μεγαλύτερη οικονομία στα Βαλκάνια και σημαντικός επενδυτής στη περιοχή. Θεωρείται [[ανεπτυγμένη χώρα]] με υψηλό [[κατά κεφαλήν εισόδημα]] και πολύ υψηλό [[δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης|δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης]]. Κατατάχθηκε ως η 33η [[Κατάλογος χωρών κατά δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης|χώρα σε επίπεδο ποιότητας ζωής]] στον κόσμο για το 2022.<ref name="HDI" /> Η κοινοβουλευτική δημοκρατία της Ελλάδας χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και ένα σχετικά ισχυρό αλλά και ατελές ιστορικό προάσπισης των πολιτικών ελευθεριών, ενώ το κύριο πρόβλημα της χώρας αποτελεί η [[διαφθορά]].<ref>{{Cite web|url=https://freedomhouse.org/country/greece|title=Greece: Country Profile|website=Freedom House|language=en|accessdate=2023-06-16}}</ref>

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της [[Ελληνική απογραφή 2021|απογραφής του 2021]] που διενήργησε η [[Ελληνική Στατιστική Αρχή|ΕΛ.ΣΤΑΤ.]],<ref name=":0" /> ο [[Ελληνική απογραφή|μόνιμος πληθυσμός]] της Ελλάδας ανέρχεται στους 10.482.487 κατοίκους, καταγράφοντας μείωση κατά 332.710 σε μία δεκαετία.

==Ονομασία==
{{κύριο|Ονομασίες της Ελλάδας σε διάφορες γλώσσες}}
Στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα η χώρα αποκαλείται Ελλάδα. Η αντίστοιχη μορφή του ονόματος στα αρχαία ελληνικά και την καθαρεύουσα είναι η «Ελλάς». Από εκεί πηγάζει το όνομα Hellas, το οποίο στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες χρησιμοποιείται σε αρχαϊκά και ποιητικά πλαίσια σήμερα. Η επιθετική μορφή της λέξης είναι η «ελληνικός» (Hellenic, hellénique) και σήμερα χρησιμοποιείται για πιο επίσημους σκοπούς στην Ελλάδα, κυρίως για ονομασίες κρατικών θεσμών και της Ελληνικής Δημοκρατίας.<ref name=":1">{{cite web|url=https://www.mfa.gr/usa/en/about-greece/government-and-politics/|title=Government and Politics|website=Ministry of Foreign Affairs|access-date=28 April 2020}}</ref>

Το όνομα της Ελλάδας στα αγγλικά και τις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες προέρχεται από τους λατινικούς όρους Graecia και Graecus, από το όνομα των [[Γραικός|Γραικών]], οι οποίοι ήταν μεταξύ των πρώτων ελληνικών φυλών που αποίκισαν τη [[Μεγάλη Ελλάδα]] στη νότια [[Ιταλία]]. Ο όρος προέρχεται από τον πρωτοϊνδοευρωπαϊκό όρο ǵerh₂- (= μεγαλώνω).

==Ιστορία==
{{κύριο|Ελληνική ιστορία}}
{{Ελληνική ιστορία}}

===Προϊστορία===
{{κύριο|Παλαιολιθική Ελλάδα|Νεολιθική Ελλάδα|Κυκλαδικός πολιτισμός|Μινωικός πολιτισμός|Μυκηναϊκός πολιτισμός}}
Η παλαιότερη μαρτυρία [[άνθρωπος|ανθρώπινης]] παρουσίας στην Ελλάδα, ένα κρανίο από το [[σπήλαιο Πετραλώνων]], χρονολογείται πριν από 300-400 χιλιάδες χρόνια.<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=8}}.</ref> Με το πέρας της [[Παλαιολιθική Ελλάδα|παλαιολιθικής περιόδου]], η κατοίκηση σπηλαίων εγκαταλείφθηκε και από το 7.000 π.Χ. δημιουργήθηκαν οικισμοί, που εντοπίζονται κυρίως στην [[Κρήτη]] και τη βόρεια Ελλάδα, όπως στο [[Σέσκλο]] και στο [[Διμήνι]], όπου [[γεωργία (δραστηριότητα)|καλλιεργούνταν]] σιτηρά και [[κτηνοτροφία|εκτρέφονταν]] [[εξημέρωση|εξημερωμένα]] ζώα. Η διάδοση του [[νεολιθική περίοδος|νεολιθικού]] τρόπου ζωής συνδέεται με την έλευση, πιθανώς από τη [[Μικρά Ασία]], των ομιλητών της [[Πρωτοελληνική γλώσσα|πρωτοελληνικής γλώσσας]].<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=9-10, 14-15, σημ. 10}}</ref>

Από περίπου το 3.000 π.Χ. στην περιοχή του [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίου Πελάγους]] παρατηρείται, αρχικά στο νησιωτικό σύμπλεγμα των [[Κυκλάδες|Κυκλάδων]], αύξηση της συνθετότητας της κοινωνικής οργάνωσης, γνωρίσματα της οποίας ήταν [[Εποχή του Χαλκού|χρήση χάλκινων εργαλείων]], η πολυκαλλιέργεια και η ανάπτυξη του [[εμπόριο|εμπορίου]] προϊόντων κατεργασίας πρώτων υλών, όπως [[μάρμαρο|μαρμάρινων]] γλυπτών. Τα πλοία των Κυκλαδιτών διέπλεαν το Αιγαίο, φέρνοντας τα νησιά σε επικοινωνία μεταξύ τους, και την [[ανατολική Μεσόγειος|ανατολική Μεσόγειο]], προσφέροντάς τους υλική ευημερία.<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=19-20}}.</ref>

Το παράδειγμα των Κυκλάδων ακολούθησαν οι κάτοικοι της Κρήτης οι οποίοι ανέπτυξαν έναν πολιτισμό ακόμα μεγαλύτερης συνθετότητας. Μετά τη δημιουργία πόλεων, την εφαρμογή κατανομής της εργασίας και την ένταση της διά θαλάσσης επικοινωνίας, στις αρχές της 2ης χιλιετίας ιδρύθηκαν στο νησί μεγάλα ανάκτορα, όπως στην [[Κνωσός|Κνωσό]], και αλλού, τη [[Φαιστός|Φαιστό]], τα [[Μάλια]] και τη [[Ζάκρος|Ζάκρο]],<ref>{{Cite web|url=http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2696/Istoria_A-Lykeiou_html-empl/indexII1_1.html|title=II1.1 Οι αρχαίοι έλληνες. Ελληνική προϊστορία. Οι Αιγαιακοί πολιτισμοί.|last=ΜΑΣΤΡΑΠΑΣ|first=ΑΝΤΩΝΗΣ|website=ebooks.edu.gr|publisher=ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ|at=2.1.1: Ο μινωικός πολιτισμός, α: Η ιστορία και η κοινωνία|accessdate=2021-08-27|quote=Για πρώτη φορά στην Κνωσό, στη Φαιστό, στα Μάλια και τη Ζάκρο το 1900 π.Χ. περίπου οικοδομήθηκαν συγκροτήματα, που είναι δυνατό να χαρακτηριστούν ως ανάκτορα.}}</ref> που αποτέλεσαν πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα, ενώ ξεκίνησε η χρήση μίας γραμμικής γραφής, της [[γραμμική Α|γραμμικής Α]].<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=19-21}}</ref> Ο πολιτισμός αυτός ήρθε στο φως στις αρχές του 20ού αιώνα με τις ανασκαφές του Βρετανού αρχαιολόγου [[Άρθουρ Έβανς]] στην Κνωσό και έγινε γνωστός με το όνομα «[[μινωικός πολιτισμός]]» από τον μυθικό βασιλιά της Κνωσού [[Μίνωας|Μίνωα]]. Οι [[Μινωικός πολιτισμός|Μινωίτες]] κυριάρχησαν στη θάλασσα και άσκησαν έντονη επίδραση στον υλικό πολιτισμό των νησιών του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η [[Μινωική έκρηξη|έκρηξη]] του ηφαιστείου της [[Σαντορίνη]]ς περί το 1600 π.Χ. έπληξε την Κρήτη και κατέστρεψε τα ανακτορικά κέντρα.<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=22}}</ref>

[[Αρχείο:Micenas, museo 04.jpg|thumb|Λεπτομέρεια τοιχογραφίας από τις [[Μυκήνες]].]]
Οι νέες εγκαταστάσεις που δημιουργήθηκαν στην Κρήτη μαρτυρούν μια πολιτισμική αλλαγή, που πιστώνεται σε ανθρώπους από την ηπειρωτική Ελλάδα που εκμεταλλεύτηκαν την αδυναμία της μινωικής Κρήτης και έγιναν κυρίαρχοι του αιγαιακού χώρου.<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=22-23}}.</ref> Κατά την [[Εποχή του Χαλκού]] στην ηπειρωτική Ελλάδα αναπτύχθηκε ένας πολιτισμός με χαρακτήρα πολεμικό που, λόγω του έντονου [[γεωγραφία της Ελλάδας|αναγλύφου]] οργανώθηκε σε χωριστά βασίλεια με έδρα τειχισμένες ακροπόλεις. Τα μέγαρα των ακροπόλεων ήταν πολιτικά και οικονομικά κέντρα, οι λειτουργίες των οποίων αρχειοθετούνταν καταγραφόμενες σε πινακίδες μία γραφής γνωστής ως [[Γραμμική Β|γραμμικής Β´]], που έχει αποκρυπτογραφηθεί ως μία [[μυκηναϊκή ελληνική|μορφή της ελληνικής]]. Ο πολιτισμός αυτός ονομάστηκε [[μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκός]], γιατί ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα του ήταν η «πολύχρυσος [[Μυκήνες|Μυκήνη]]», όπως αναφέρεται στα ομηρικά έπη<ref>{{Cite web|url=http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2696/Istoria_A-Lykeiou_html-empl/indexII1_2.html|title=II1.2 Οι αρχαίοι έλληνες. Ελληνική προϊστορία. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός.|last=ΜΑΣΤΡΑΠΑΣ|first=ΑΝΤΩΝΗΣ|website=ebooks.edu.gr|publisher=ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»|at=Κεφάλαιο II.1.2|accessdate=2021-08-27|quote=Έχει ονομαστεί συμβατικά μυκηναϊκός από τους ερευνητές, γιατί το σπουδαιότερο κέντρο του ήταν η «πολύχρησος Μυκήνη», όπως αναφέρεται στα ομηρικά έπη.}}</ref>, που ανασκάφηκε από τον [[Ερρίκος Σλήμαν|Ερρίκο Σλήμαν]]. Οι Μυκηναίοι συμμετείχαν σε ένα δίκτυο εμπορικών επαφών με τα παράλια του Αιγαίου και της Μεσογείου, όπου ίδρυσαν εμπορικές εγκαταστάσεις, και ανέπτυξαν πολεμική δράση στη δυτική [[Μικρά Ασία]], περιοχή που ελεγχόταν από τους [[Χετταίοι|Χετταίους]].<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=22-26}}.</ref> Για λόγους που δεν έχουν προσδιοριστεί με βεβαιότητα τα μυκηναϊκά κέντρα κατέρρευσαν περί το 1200 π.Χ., εποχή που είχε συνδεθεί με τους λεγόμενους «[[Λαοί της Θάλασσας|λαούς της θάλασσας]]».<ref>{{harvnb|Thomas|2014|p=26, 29, 31}}.</ref>

===Αρχαία Ελλάδα===
{{κύριο|Αρχαία Ελλάδα}}
[[Αρχείο:Decree approving Kallikrates designs for the Parthenon (ca. 448 BC)..jpg|thumb|right|Θραύσμα [[Αθηναϊκή δημοκρατία|αθηναϊκού]] ψηφίσματος για την κατασκευή του [[Ναός Αθηνάς Νίκης|ναού της Αθηνάς Νίκης]] (''[[Inscriptiones Graecae|IG]]'' I<sup>3</sup> 35).<ref>{{Cite web|url=https://www.atticinscriptions.com/inscription/IGI3/35|title=AIO 314 Decree about priestess and temple of Athena Nike|date=2020-04-11|accessdate=2020-06-08|first1=Stephen|last1=Lambert|first2=Josine|last2=Blok|first3=Robin|last3=Osborne|website=Attic Inscriptions Online}}</ref>]]
Μετά την κατάρρευση των [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκών]] ανακτορικών κέντρων τον 12ο αιώνα π.Χ. και την [[Κάθοδος των Δωριέων|κάθοδο των Δωριέων]], τα ελληνικά φύλα εισήλθαν στη φάση των «σκοτεινών αιώνων» για την οποία λίγες γνώσεις διαθέτουμε. Η περίοδος αυτή είναι γνωστή ως [[γεωμετρική εποχή|γεωμετρική]], από τα γεωμετρικά σχήματα που χρησιμοποιούνταν για τη γραπτή διακόσμηση των αγγείων. Η πληθυσμιακή πίεση οδήγησε τα ελληνικά φύλα της ηπειρωτικής Ελλάδας ([[Αιολείς]], [[Ίωνες]], [[Δωριείς]]) σε [[Πρώτος ελληνικός αποικισμός|μετανάστευση στα νησιά και τα μικρασιατικά παράλια]]. Την [[Αρχαϊκή εποχή|επόμενη περίοδο]], οι εντεινόμενες επαφές των ελληνικών φύλων με την Ανατολή συνέβαλαν στη δημιουργία [[Ελληνικό αλφάβητο|αλφαβήτου]] και την ανάπτυξη της ναοδομίας και της γλυπτικής. Με μονάδα οργάνωσης την ''[[πόλις|πόλιν]]'', οργανώθηκε η [[Δεύτερος ελληνικός αποικισμός|ίδρυση αποικιών στις ακτές της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου]] από περίπου το 750 π.Χ. έως το 550 π.Χ., ως απάντηση σε μία οικονομική και κοινωνική κρίση. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίστηκε από έντονες κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες στο εσωτερικό των ''πόλεων'', που στην [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνα]] κατέληξαν στην εγκαθίδρυση [[Αθηναϊκή δημοκρατία|δημοκρατίας]]. Στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., ένας συνασπισμός ελληνικών πόλεων απέκρουσε την [[Περσικοί Πόλεμοι|επίθεση της Περσικής αυτοκρατορίας]]. Μετά τη λήξη των πολέμων, την ηγεμονία της συμμαχίας ανέλαβε η [[Αθήνα]], που αναδείχθηκε σε πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο του ελληνικού κόσμου, η πολιτισμική δημιουργία του οποίου την περίοδο που ονομάστηκε «[[Κλασική εποχή|κλασική]]», έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Η [[Αθήνα]] οδηγήθηκε σε σύγκρουση με την άλλη μεγάλη ελληνική δύναμη, τη [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]]. Ο [[Πελοποννησιακός Πόλεμος]] που δίχασε τον ελληνικό κόσμο, διήρκεσε τριάντα χρόνια και έληξε το [[404 π.Χ.]] με ήττα της Αθήνας και των συμμάχων της.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldhistory.org/trans/el/1-342/|title=Πελοποννησιακός Πόλεμος|last=Cartwright|first=Mark|website=Εγκυκλοπαίδεια Παγκόσμιας Ιστορίας|language=el|accessdate=2022-10-14}}</ref> Εξασθενημένες από τους συνεχείς μεταξύ τους πολέμους κατά τον 4ο αιώνα π.Χ., οι ελληνικές πόλεις υποτάχθηκαν στην [[Ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας#Η Άνοδος της Μακεδονίας|ανερχόμενη ισχύ]] του [[Μακεδονία (αρχαίο βασίλειο)|Μακεδονικού βασιλείου]] υπό τον [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|Φίλιππο]].<ref>{{harvnb|Walbank|1999|p=13-14, 35-36}}, {{harvnb|Schuller|1999|p=83-86, 88}}, {{harvnb|Hornblower|2005|p=460-1, 490-5}}.</ref>

[[Αρχείο:Alexander the Great mosaic.jpg|thumb|right|Ο [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μέγας Αλέξανδρος]] στη [[μάχη της Ισσού]]. Λεπτομέρεια ψηφιδωτού (Πομπηία, 1ος αιώνας π.Χ.).]]
Μετά τη δολοφονία του Φιλίππου Β' το 336, ο γιος του και βασιλιάς της [[Μακεδονία (αρχαίο βασίλειο)|Μακεδονίας]] [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μέγας Αλέξανδρος]] τέθηκε επικεφαλής [[πανελλήνια ιδέα|πανελλήνιας]] εκστρατείας εναντίον της [[Περσία|Περσικής]] [[Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία|Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών]], την οποία κυρίευσε, προελαύνοντας, ως τον αιφνίδιο θάνατό του το 323 π.Χ., μέχρι τον [[Ινδός ποταμός|Ινδό ποταμό]].<ref>{{harvnb|Walbank|1999|p=38-9, 43, 46}}, {{harvnb|Gehrke|2003|p=29-33, 38-9, 44, 48-9, 54}}</ref> Στα εδάφη που είχε κατακτήσει ο Αλέξανδρος οι στρατηγοί του που τον [[Διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου|διαδέχτηκαν]] και οι απόγονοί τους ίδρυσαν, μετά από [[Πόλεμοι των Διαδόχων|συγκρούσεις]] μεταξύ τους, μεγάλης έκτασης προσωποπαγή βασίλεια, όπως οι [[Δυναστεία των Πτολεμαίων|Πτολεμαίοι]] στην [[Βασίλειο των Πτολεμαίων|Αίγυπτο]] και οι [[Δυναστεία των Σελευκιδών|Σελευκίδες]] στη [[Συρία (ρωμαϊκή επαρχία)|Συρία]], τη [[Μεσοποταμία]] και το Ιράν.<ref>{{harvnb|Walbank|1999|p=59-61, 78, 100}}, {{harvnb|Gehrke|2003|p=56, 59, 76-81}}.</ref> Τους [[ελληνιστική περίοδος|αιώνες που ακολούθησαν]], ως αποτέλεσμα της εγκατάστασης σε νέες ''πόλεις'' στα εδάφη αυτά Ελλήνων ως μελών μιας κυρίαρχης μειονότητας, διαδόθηκε μία δημώδης μορφή της ελληνικής, γνωστής ως ''[[Ελληνιστική Κοινή|κοινή]]'', και ο ελληνικός πολιτισμός, ενώ οι Έλληνες υιοθέτησαν ανατολικές θεότητες και μορφές λατρείας.<ref>{{harvnb|Walbank|1999|p=82-3, 309}}, {{harvnb|Gehrke|2003|p=100-4, 114-5, 117}}.</ref> Επιθυμώντας να διατηρήσουν την ελευθερία και την αυτονομία τους από τους [[Δυναστεία των Αντιγονιδών|Αντιγονίδες]] βασιλείς των [[αρχαίοι Μακεδόνες|Μακεδόνων]], που προσπαθούσαν να τις θέσουν υπό τον έλεγχό τους, πολλές από τις ''πόλεις'' της Ελλάδας συνενώθηκαν σε ''[[συμπολιτεία|κοινά]]'', ενώ, μετά την ανάπτυξη οικονομικών σχέσεων με την Ανατολή, στο εσωτερικό των ''πόλεων'' κυριάρχησε ένα στρώμα πλούσιων [[Ευεργέτης|ευεργετών]].<ref>{{harvnb|Walbank|1999|p=107-8, 124-5, 198-9, 212-3}}, {{harvnb|Gehrke|2003|p=107-10}}.</ref> Στους νεότερους χρόνους, ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων άσκησε σημαντική επίδραση στη [[γλώσσα]], την [[πολιτική]], τη [[φιλοσοφία]], την [[επιστήμη]] και τις [[τέχνες]], ιδίως κατά την περίοδο της [[Αναγέννηση]]ς στη [[Δυτική Ευρώπη]] και κατά τις [[κλασικισμός|κλασικιστικές]] περιόδους τον [[18ος αιώνας|18ο]] και [[19ος αιώνας|19ο]] αιώνα στην [[Ευρώπη]] και τις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|ΗΠΑ]], και η [[ελληνορωμαϊκός πολιτισμός|ρωμαϊκή εκδοχή]] του αποτελεί τον θεμέλιο λίθο του νεότερου [[Δυτικός Κόσμος|δυτικού κόσμου]].<ref>Μαντάς, Κώστας. [https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2011/07/77-9.pdf "Ελληνορωμαϊκός πολιτισμός": Ευσταθεί ένας τέτοιος όρος;], Ελληνική Αρχαιολογία, τ.77, σ.66. {{pdf}}</ref>

====Ρωμαϊκή περίοδος====
[[Αρχείο:Arch-of-Galerius-3.jpg|thumb|right|Η [[αψίδα του Γαλερίου]] και η [[Ροτόντα (Θεσσαλονίκη)|Ροτόντα]] στη [[Θεσσαλονίκη]].]]

Η Ελλάδα κατακτήθηκε από τους [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαίους]] το [[146 π.Χ.]]. Παρόλο που η Ελλάδα υπήρξε μια από τις φτωχότερες ρωμαϊκές περιοχές, με τη βιοτεχνία και το εμπόριο σε στασιμότητα και με μοναδικά εξαγώγιμα προϊόντα το λάδι και το κρασί, οι Ρωμαίοι κατακτητές αναγνώρισαν και θαύμασαν τον πλούτο του ελληνικού πολιτισμού, τον οποίο μελέτησαν σε έκταση και έγιναν συνειδητά συνεχιστές του. Επίσης, διέσωσαν ένα μεγάλο μέρος της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Σύμφωνα με τον [[Οράτιος|Οράτιο]], ο ελληνικός πολιτισμός κατέκτησε τον Ρωμαϊκό τρόπο ζωής.<ref>''"Graecia capta, ferum victorem cepit"'', Οράτιος, Epistulae, II 1, 156</ref> Μετά την κατάκτησή των ελληνιστικών βασιλείων από τη Ρώμη (που ολοκληρώθηκε το 30 π.Χ. μετά τη [[ναυμαχία του Ακτίου]] και την κατάληψη της [[Αίγυπτος|Αιγύπτου]]), ο [[Πολιτισμός της Ελλάδας|ελληνικός πολιτισμός]] διαδόθηκε και σε πολλές περιοχές της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]]. Την πρώτη δεκαετία του 4ου μ.Χ. αιώνα το κέντρο βάρους της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] μεταφέρθηκε στη [[Θεσσαλονίκη]], όταν ο [[Γαλέριος]] αποφάσισε να εγκατασταθεί εκεί, όπου και χρησιμοποίησε την πόλη ως πρωτεύουσα. Αν και η Ελλάδα ήταν μόνο ένα μέρος της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]], ο ελληνικός πολιτισμός θα συνέχιζε να δεσπόζει στην Ανατολική Μεσόγειο και, όταν τελικά η Αυτοκρατορία χωρίστηκε στα δύο, η ανατολική που αργότερα ονομάστηκε [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]], με πρωτεύουσα την [[Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινούπολη]], θα είχε, κυρίως λόγω γλώσσας, έντονο τον ελληνικό χαρακτήρα.

===Βυζαντινή Αυτοκρατορία===
{{δείτε|Βυζαντινή Αυτοκρατορία}}
[[Αρχείο:Όσιος Λουκάς ο εν Στειρίω 7.JPG|thumb|right|Η [[μονή Οσίου Λουκά]] στη [[Νομός Βοιωτίας|Βοιωτία]].]]

Το [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]], ή αλλιώς [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]], με πρωτεύουσα την [[Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινούπολη]], συνέχισε την πορεία του για έντεκα αιώνες μετά την κατάλυση του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους. Οικοδομημένο πάνω στα θεμέλια του πανίσχυρου και οργανωμένου Ρωμαϊκού Κράτους, κατέληξε σε μια δομή καθαρά ελληνική, διαγράφοντας μια περίπλοκη πορεία. Το [[Βυζάντιο]] ιδρύθηκε το [[659]] π.Χ. από [[Μέγαρα|Μεγαρίτες]] με αρχηγό τον Βύζα. Η πρωτεύουσά τους ήταν η [[Κωνσταντινούπολη]] ή [[Κωνσταντινούπολη|Νέα Ρώμη]], και οι ίδιοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους [[Βυζαντινοί Έλληνες|Ρωμαίους]].

Το [[324]] όταν ο [[Μέγας Κωνσταντίνος]] γίνεται μονοκράτορας αποφάσισε τη δημιουργία μιας νέας [[πρωτεύουσα]]ς. Η περιοχή που επέλεξε ήταν το [[Βυζάντιο]], λόγω της θέσης της, και στα στρατηγικά, γεωπολιτικά και γεωγραφικά πλεονεκτήματά της. Αυτό κατέστησε τη [[Θράκη]] προνομιούχο περιοχή, καθώς γειτνίαζε με την έδρα της Αυτοκρατορίας. Τον 14ο αιώνα μάλιστα το [[Διδυμότειχο]] κατέστη 3 φορές πρωτεύουσα της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]].<ref>[https://web.archive.org/web/20130520081654/http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=188407 Ελευθεροτυπία, ''Για να μην είναι το Διδυμότειχο «τρύπα στη γεωγραφία»'', Νίκη Κοντράρου Ρασσιά, 30 Ιουλίου 2010]</ref> Η ακτινοβολία της [[Κωνσταντινούπολη]]ς ευνόησε την ανάπτυξη σε όλο τον σημερινό [[Βόρεια Ελλάδα|Βορειοελλαδικό]] χώρο και η [[Θεσσαλονίκη#Η Βυζαντινή Συμβασιλεύουσα πόλις|Θεσσαλονίκη]] απέκτησε τον τίτλο της ''συμβασιλεύουσας''.

Η περιοχή της Ελλάδας στα πρώτα χρόνια της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν προπύργιο του δωδεκαθεϊσμού, όμως υφίστατο πολλές θρησκευτικές επιθέσεις. Ο [[Ιουλιανός]] προσπάθησε ν΄ αναζωογονήσει την παλιά θρησκεία, ανεπιτυχώς. Ο [[Θεοδόσιος Α΄|Θεοδόσιος ο Μέγας]] κλείνει το Μαντείο, διατάζει να καταστραφούν και να σφραγισθούν ειδωλολατρικοί ναοί και καταργεί τους [[Ολυμπιακοί Αγώνες|Ολυμπιακούς Αγώνες]]. Ο [[Ιουστινιανός Α´]] κλείνει την [[Ακαδημία Πλάτωνος]] και καταστρέφει ή ακρωτηριάζει πολλά αρχαία μνημεία για να πάρει υλικό έτοιμο για να χτίσει την [[Αγία Σοφία|Αγιά Σοφιά]] και να διακοσμήσει τη [[Νέα Ρώμη]]. Σύμφωνα με τον [[Άγγελος Σ. Βλάχος|Άγγελο Βλάχο]], η στιγμή είναι ιστορική. Το «πας μη Έλλην βάρβαρος» αντιστρέφεται. «Πας Έλλην απεχθής ειδωλολάτρης».<ref name="vlahos">[[Άγγελος Σ. Βλάχος]], [[Πυθία]]ς Παραληρήματα, ό.π. σ. 219, εκδόσεις Εστία, 1983</ref> Το κύριο όνομα Έλλην γίνεται επίθετο κακόηχο και η νέα αυτή έννοια της λέξης θα εξαφανισθεί εντελώς μόνο μετά τον 8ο αι. μ.Χ., όταν εκχριστιανιστούν και οι τελευταίοι ειδωλολάτρες της περιοχής της [[Μάνη]]ς.<ref name="vlahos"/>

===Ξένη κυριαρχία: λατινική και οθωμανική===
{{Κύριο|Λατινοκρατία|Τουρκοκρατία}}
[[Αρχείο:Salonica White Tower.jpg|thumb|right|Ο [[Λευκός Πύργος]].]]

Από την αρχή της αυτοκρατορίας τέθηκε ο στόχος η [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] να ανακαταλάβει όλα τα χαμένα εδάφη της: την έρημο της [[Αφρική]]ς, τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό Ωκεανό]], τη [[Βόρεια Θάλασσα]], τη [[Μεσοποταμία]], την [[Αραβία]], την [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]] και την έρημο της [[Κυρηναϊκή]]ς. Στην πραγματικότητα όμως, με την πάροδο των ετών η Αυτοκρατορία συρρικνωνόταν συνεχώς. Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά την [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204)|άλωση της Κωνσταντινούπολης]] από τους [[Δ΄ Σταυροφορία|Σταυροφόρους]] το 1204, όταν μεγάλο μέρος της σημερινής ελληνικής επικράτειας [[Partitio Terrarum Imperii Romaniae|δόθηκε]] στους [[Βενετική Δημοκρατία|Βενετούς]], τους [[Δημοκρατία της Γένοβας|Γενουάτες]] και άλλους δυτικούς Λατίνους ηγεμόνες. Τις τελευταίες δεκαετίες του 14ου και το πρώτο μισό του 15ου αιώνα μεγάλα τμήματα της ηπειρωτικής Ελλάδας κατακτήθηκαν από τους [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανούς]]. Το [[Διδυμότειχο]] αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] επί [[Ευρώπη|Ευρωπαϊκού]] εδάφους, στα τέλη του 14ου αιώνα.<ref>{{Cite web|url=https://www.maxmag.gr/agnosti-ellada/didymoteicho-ekei-poy-dyo-politismoi-synantioyntai/|title=Διδυμότειχο: Εκεί που δύο πολιτισμοί συναντιούνται {{!}} Άγνωστη Ελλάδα|last=Μερτσανίδου|first=Ευθυμία|ημερομηνία=2019-03-10|website=MAXMAG {{!}} Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά|language=el|accessdate=2021-08-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.alexpolisonline.com/2019/05/blog-post_711.html|title=Το Αυτοκρατορικό Διδυμότειχο|website=Alexandroupoli Online|accessdate=2021-08-27}}</ref><ref>{{Cite book|title=ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ|first=Georg|last=Ostrogorsky|publisher=Ιστορικές εκδόσεις Στεφ. Δ. Βασιλόπουλος|year=1993|chapter=Μέρος Όγδοο, Παρακμή και πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας (1282 - 1453), 3. Η κατάκτηση του Βαλκανικής χερσονήσου από τους Οθωμανούς|edition=5η|volume=Τόμος Τρίτος|location=Αθήνα|page=236-237|quote=Το 1361 το Διδυμότειχο έπεσε οριστικά στους Τούρκους και πιθανότατα ένα χρόνο αργότερα η Αδριανούπολη. [...] Επίσης και ο ίδιος ο σουλτάνος μετέφερε την έδρα του στα Βαλκάνια και εγκατέστησε την αυλή του πρώτα στο Διδυμότειχο και ύστερα (από τα 1365 περίπου) στην Αδριανούπολη.}}</ref> Τελικά η βυζαντινή επικράτεια περιορίστηκε σε μία περιοχή γύρω από την [[Κωνσταντινούπολη]], που [[άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453)|έπεσε στα χέρια των Οθωμανών το 1453]].

===Νεότερη και σύγχρονη ιστορία===
{{Κύριο|Ιστορία της νεότερης Ελλάδας|Χρονολόγιο της νεότερης ελληνικής ιστορίας}}

====Ελληνική επανάσταση====
{{κύριο|Ελληνική Επανάσταση του 1821}}
[[Αρχείο:Dupre-Salona-1821.jpg|thumb|Ο Νικολάκης Μητρόπουλος υψώνει τη σημαία της [[Φιλική Εταιρεία|Εταιρείας]] στα [[Άμφισσα|Σάλωνα]]. [[Λουί Ντυπρέ]], 1826.]]

Το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα η διάδοση της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση αρχικά μεταξύ Ελλήνων με φιλοδυτικό προσανατολισμό της [[ελληνικός εθνικισμός|ιδέας της ύπαρξης ενός ελληνικού έθνους]] που συνδεόταν με την [[αρχαία Ελλάδα]] και δικαιούταν χωριστή πολιτική ύπαρξη. Μία από τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα σε αυτό το ιδεολογικό και πολιτικό κλίμα ήταν η [[Φιλική Εταιρεία]], μια μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην [[Οδησσός|Οδησσό]] από τρεις Έλληνες εμπόρους με σκοπό την προετοιμασία μιας ελληνικής επανάστασης.<ref>{{harvnb|Hatzopoulos|2009|p=81-3}}.</ref> Οι Φιλικοί είχαν αρχικά περιορισμένη επιτυχία, οικειοποιούμενοι, όμως, μια παράδοση [[Ορθόδοξη Εκκλησία|ορθόδοξων]] προφητειών για την ανασύσταση της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]] και αφήνοντας να εννοηθεί ότι είχαν τη στήριξη της [[Τσάρος|τσαρικής]] [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσίας]], κατάφεραν εν μέσω μιας κρίσης της εμπορικής ναυτιλίας, από το 1815 και εξής, να προσεταιρισθούν τα παραδοσιακά ελληνορθόδοξα στρώματα.<ref>{{harvnb|Hatzopoulos|2009|p=81-3}}. Για την κρίση της εμπορικής ναυτιλίας μετά το 1815, βλ. {{harvnb|Κρεμμυδάς|1977}} και {{harvnb|Κρεμμυδάς|2002}}.</ref>

Τον Φεβρουάριο του 1821 ο αρχηγός της [[Φιλική Εταιρεία|Φιλικής Εταιρείας]], [[Αλέξανδρος Υψηλάντης (Φιλικός)|Αλέξανδρος Υψηλάντης]], εισέβαλε στη [[Μολδοβλαχία]], ενώ τον επόμενο μήνα οι Φιλικοί δημιούργησαν επαναστατικές εστίες από τη [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ως την [[Κρήτη]]. Οι επαναστάτες αφορίστηκαν από τη σύνοδο του [[Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως]], αλλά οι οθωμανικές αρχές προχώρησαν σε σφαγές αμάχων και εκτελέσεις προυχόντων, συμπεριλαμβανομένου του [[Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως|Πατριάρχη]] [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄|Γρηγορίου Ε΄]]. Η εκστρατεία του Υψηλάντη απέτυχε και σε σύντομο χρονικό διάστημα τα οθωμανικά στρατεύματα έσβησαν τις περισσότερες από τις επαναστατικές εστίες της ηπειρωτικής Ελλάδας, όμως οι επαναστάτες κατάφεραν να υπερισχύσουν στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]], τη [[Στερεά Ελλάδα]] και σε πολλά νησιά του [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίου]].

Τα επόμενα δύο χρόνια οι Έλληνες νίκησαν τις στρατιές που έστειλε εναντίον τους ο Σουλτάνος [[Μαχμούτ Β΄]], οργανώθηκαν πολιτικά και συνέστησαν [[Α΄ Ελληνική Δημοκρατία|προσωρινή κεντρική διοίκηση]], η οποία επέβαλε την εξουσία της στους επαναστατημένους μετά από [[Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1823–1825)|δύο εμφυλίους πολέμους]]. Οι οθωμανικές δυνάμεις με τη συνδρομή του [[Ιμπραήμ Πασάς|Ιμπραήμ πασά]] της [[Αίγυπτος|Αιγύπτου]] κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά την επανάσταση, αλλά η [[Έξοδος του Μεσολογγίου|πτώση του Μεσολογγίου]], το 1826, σε συνδυασμό με το κίνημα του [[Φιλέλληνες|Φιλελληνισμού]], συνέβαλαν στη μεταβολή της διπλωματικής στάσης των [[Μεγάλες Δυνάμεις|ευρωπαϊκών Μεγάλων Δυνάμεων]], που είχαν αντιμετωπίσει με δυσαρέσκεια το ξέσπασμα της επανάστασης. Η διπλωματική ανάμιξη της [[Αγγλία]]ς, της [[Γαλλία]]ς και της [[Ρωσία]]ς και η ένοπλη παρέμβασή τους με τη [[ναυμαχία του Ναυαρίνου]], τη γαλλική [[εκστρατεία του Μοριά]] και τον [[Ρωσοτουρκικός Πόλεμος (1828-1829)|ρωσοτουρκικό πόλεμο]] συνέβαλαν στην επιτυχή έκβαση του αγώνα των Ελλήνων, αναγκάζοντας την Πύλη να αποσύρει τις δυνάμεις της αρχικά από την [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] και έπειτα από τη Στερεά Ελλάδα.

Το 1827 επιλέχτηκε ως πρώτος Κυβερνήτης της [[Ελληνική Πολιτεία (1827-1833)|Ελληνικής Πολιτείας]] ο [[Ιωάννης Καποδίστριας]], που ως τη δολοφονία του το 1831 ασχολήθηκε με την αναδιοργάνωση στο εσωτερικό και την προώθηση των ελληνικών θέσεων στο εξωτερικό. Η [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] έληξε το [[1828]], απελευθερώθηκαν μόνο η Πελοπόννησος (Μοριάς), η Στερεά Ελλάδα και οι [[Κυκλάδες]].

====Κρατική συγκρότηση και αλυτρωτισμός====
[[Αρχείο:Map Greece expansion 1832-1947-el.svg|thumb|right|Η επέκταση της Ελλάδας (1832-1947).]]

Το 1830 [[Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830)|αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία]] του νέου ελληνικού κράτους, το 1832 [[Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1832)|ορίστηκε η ελληνο-οθωμανική μεθόριος]] στη γραμμή [[Παγασητικός κόλπος|Παγασητικού]]-[[Αμβρακικός κόλπος|Αμβρακικού]], το 1833 εγκαθιδρύθηκε ως πολίτευμα η μοναρχία με βασιλιά τον Βαυαρό [[Όθων Α΄ της Ελλάδας|Όθωνα]] και το 1834 η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από το [[Ναύπλιο]] στην [[Αθήνα]]. Ο Όθωνας επέβαλε ως πολίτευμα την [[απόλυτη μοναρχία]], αλλά μία [[Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου|εξέγερση το 1843]] πέτυχε να επιβάλει στον Όθωνα την τήρηση της υπόσχεσής του να παραχωρήσει [[σύνταγμα]] και από το 1844 η Ελλάδα έγινε [[Συνταγματική Μοναρχία]], όπου τελούνταν εκλογές για την ανάδειξη [[Βουλή των Ελλήνων|κοινοβουλίου]] με καθολική [[ψηφοφορία]] των ενηλίκων ανδρών. Μέσα στον 19ο και τον πρώιμο 20ό αιώνα η Ελλάδα προσπάθησε να προσαρτήσει όλες τις [[Περιοχές της αρχαίας Ελλάδας|ελληνικές χώρες]] που βρίσκονταν υπό ξένη κυριαρχία, ιδίως όσες ανήκαν στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], επιδίωξη που έγινε γνωστή με την ονομασία «[[Μεγάλη Ιδέα]]». Το 1864 μετά την [[έξωση του Όθωνα]] και την ανάρρηση στο θρόνο του [[Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας|Γεωργίου του Α΄]] του [[Οίκος του Γκλύξμπουργκ|οίκου του Γλύξμπουργκ]] πολίτευμα της χώρας έγινε η [[Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία|βασιλευόμενη δημοκρατία]]. Το ίδιο έτος το Ηνωμένο Βασίλειο παραχώρησε στην Ελλάδα τα [[Επτάνησα]], ενώ το 1881 παραχωρήθηκε στην Ελλάδα η [[Θεσσαλία]] και η περιοχή της [[Άρτα]]ς. Εθνικός στόχος ήταν η προσάρτηση και της Κρήτης, όπου λάμβαναν χώρα αντιοθωμανικές εξεγέρσεις, και της [[Μακεδονία]]ς, την οποία διεκδικούσε επίσης η [[Βουλγαρία]].

Το 1875 χάρη στη δράση του νεωτεριστική πολιτικού [[Χαρίλαος Τρικούπης|Χαρίλαου Τρικούπη]] καθιερώθηκε η τήρηση της [[αρχή της δεδηλωμένης|αρχής της δεδηλωμένης]], που επέτασσε τον διορισμό από τον βασιλιά κυβέρνησης που είχε την εμπιστοσύνη της Βουλής. Ο Τρικούπης διορίστηκε πολλές φορές πρωθυπουργός και ασχολήθηκε με την ανάπτυξη των υποδομών της Ελλάδας, ιδίως του σιδηροδρομικού δικτύου, και έργα όπως η διάνοιξη της [[διώρυγα της Κορίνθου|διώρυγας της Κορίνθου]]. Εξαιτίας του πλήθους των δανείων που είχε λάβει η ελληνική κυβέρνηση, το 1893 η Ελλάδα αναγκάστηκε να κηρύξει χρεωκοπία.

Το 1897 με αφορμή το [[Κρητικό Ζήτημα]] Έλληνες [[Εισβολή Ελλήνων ατάκτων στη Μακεδονία (1897)|άτακτοι εισέβαλαν στη Μακεδονία]], αλλά ο [[Ελληνοτουρκικός Πόλεμος (1897)|ελληνοτουρκικός πόλεμος]] που ακολούθησε σύντομα κατέληξε σε συντριπτική ήττα της Ελλάδας και στην επιβολή στη χώρα [[Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος της Ελλάδας 1898|διεθνούς οικονομικού ελέγχου]].{{πηγή}} Στον απόηχο της αποτυχημένης [[Εξέγερση του Ίλιντεν|εξέγερσης του Ίλιντεν]] της αυτονομιστικής [[Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση|ΕΜΕΟ]] το 1903, η ελληνική κυβέρνηση, επιδιώκοντας να συντρίψει τις ομάδες των [[Κομιτατζής|κομιτατζήδων]] και να αποσπάσει τους [[σλαβόφωνοι στην οθωμανική Μακεδονία|σλαβόφωνους της Μακεδονίας]] από τη [[Βούλγαροι Μακεδόνες|βουλγαρική επιρροή]], οργάνωσε στην τουρκοκρατούμενη περιοχή [[Ανταρτοπόλεμος|αντάρτικες]] επιχειρήσεις υπό την ηγεσία Ελλήνων αξιωματικών, που έγιναν γνωστές με την ονομασία [[Μακεδονικός Αγώνας]] και διήρκεσαν ως την [[Νεότουρκοι|Επανάσταση των Νεοτούρκων]] το 1908.<ref>{{harvnb|Livanios|1999|pp=195–6}}, {{harvnb|Koliopoulos|Veremis|2002|pp=280–1}}, {{harvnb|Kostopoulos|2011}}.</ref>

====Επέκταση, καταστροφή και ανοικοδόμηση====
{{κύριο|Συμμετοχή της Ελλάδας στους Βαλκανικούς Πολέμους|Εθνικός Διχασμός|Μικρασιατική εκστρατεία|Μικρασιατική Καταστροφή|Β΄ Ελληνική Δημοκρατία}}
[[Αρχείο:Greek advance Kresna 1913.jpg|thumb|Ιππήλατο ελληνικό πυροβολικό στη [[Μάχες Κρέσνας-Σιμιτλή-Τζουμαγιάς|μάχη της Κρέσνας]] (1913).]]
Εν μέσω γενικής δυσαρέσκειας για το δυσεπίτευκτο των εθνικών επιδιώξεων και τη νομιζόμενη αδράνεια υπό την πρωθυπουργία του μεταρρυθμιστή [[Γεώργιος Θεοτόκης|Θεοτόκη]], μια ομάδα αξιωματικών οργάνωσε τον Αύγουστο του 1909 ένα [[κίνημα στο Γουδί|κίνημα]] και λίγο αργότερα κάλεσε στην [[Αθήνα]] τον [[Κρήτη|Κρήτα]] πολιτικό [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Ελευθέριο Βενιζέλο]], που εισήγαγε ένα όραμα εθνικής «ανόρθωσης». Μετά από δύο εκλογικές νίκες και την ανάληψη της πρωθυπουργίας το 1910,<ref>{{harvnb|Mazower|1992|pp=886, 890–3, 895–900, 904}}</ref> ο Βενιζέλος πραγματοποίησε δημοσιονομικές, κοινωνικές και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις και έκανε την Ελλάδα μέλος ενός [[Βαλκανικός Συνασπισμός|βαλκανικού συνασπισμού]]. Με τη συμμετοχή της Ελλάδας στους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913]] προσαρτήθηκαν η [[Κρήτη]], η [[Ήπειρος (περιοχή)|Ήπειρος]] και η [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]]. Όταν ξέσπασε ο [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος]] ο βασιλιάς [[Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνος]] [[Εθνικός Διχασμός|ήλθε σε σύγκρουση]] με τον Βενιζέλο, επιμένοντας στην τήρηση πολιτικής ουδετερότητας και διόρισε κυβέρνηση που το 1916 παραχώρησε εδάφη της Ελλάδας στην ανατολική [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] στη [[Βουλγαρία]], που τα [[Βουλγαρική κατοχή της ανατολικής Μακεδονίας (1916-1918)|κατείχε]] ως το 1918. Ο Βενιζέλος οργάνωσε το στρατιωτικό [[κίνημα Εθνικής Αμύνης]], σχημάτισε [[Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης|κυβέρνηση]] με έδρα τη [[Θεσσαλονίκη]] και μετά την επέμβαση αγγλογαλλικών στρατευμάτων εναντίον της φιλοβασιλικής κυβέρνησης της Αθήνας τέθηκε επικεφαλής ενιαίας κυβέρνησης που έλαβε μέρος στον πόλεμο στο πλευρό της [[Αντάντ]], αφού ο Κωνσταντίνος εξορίστηκε. Με τη [[Συνθήκη των Σεβρών (Ελλάς - Τουρκία)|συνθήκη των Σεβρών]] το 1920, μετά τη λήξη του Α΄ ΠΠ, η Μεγάλη Ιδέα φάνηκε να πραγματώνεται, καθώς παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα η [[Θράκη]] και η περιοχή της [[Σμύρνη]]ς, όπου είχε σταλεί από το 1919 ελληνικός στρατός. Μετά από την εκλογική ήττα του Βενιζέλου το 1920 και την επιστροφή του Κωνσταντίνου, η εμμονή στον αλυτρωτισμό, τα ελληνικά στρατηγικά σφάλματα, η μεταβολή των δυτικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο και η ενίσχυση του [[Τουρκικό Εθνικό Κίνημα|τουρκικού εθνικισμού]] οδήγησαν στην ήττα του ελληνικού στρατού το 1922{{πηγή}} και την έλευση στην Ελλάδα σχεδόν 1.500.000 [[Ρωμιοί|Ρωμιών]] προσφύγων από τη [[Μικρά Ασία]], τον [[Πόντος|Πόντο]] και την [[Ανατολική Θράκη]], που από το 1913 είχαν υπάρξει [[Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης|θύματα τουρκικών σφαγών και διώξεων]].<ref>Για την ονομασία των ελληνορθόδοξων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, βλ. {{cite book|title=Before the Nation: Muslim-Christian Coexistence and its Destruction in Late-Ottoman Anatolia|url=https://archive.org/details/beforenationmusl0000doum|first=Nicholas|last=Doumanis|location=Οξφόρδη|publisher=Oxford University Press|year=2012|pages=[https://archive.org/details/beforenationmusl0000doum/page/8/mode/2up 8]-[https://archive.org/details/beforenationmusl0000doum/page/9/mode/2up 9]}}</ref>

[[Αρχείο:Greek and Armenian refugee children near Athens, 1923.jpg|thumb|αριστερά|Προσφυγόπαιδα, ελληνόπουλα και αρμενόπουλα, στην Αθήνα (1923).]]
Η [[Μικρασιατική Καταστροφή]] και η οριστικοποίηση της έλευσης των [[Μικρασιάτες|Μικρασιατών]] και Θρακών προσφύγων με την [[Ελληνοτουρκική σύμβαση της Λωζάνης|ελληνοτουρκική σύμβαση του 1923]] για την [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|υποχρεωτική ανταλλαγή Μουσουλμάνων και Ορθόδοξων Χριστιανών]] επέδρασαν καταλυτικά στην πορεία του ελληνικού κράτους. Το 1924 η βασιλεία καταργήθηκε και η Ελλάδα ανακηρύχθηκε [[Β΄ Ελληνική Δημοκρατία|αβασίλευτη δημοκρατία]]. Το [[Προσφυγικό ζήτημα (Μικρασιατική Καταστροφή)|εγχείρημα της αποκατάστασης των προσφύγων]] δοκίμασε τις δυνατότητας του ελληνικού κράτους και η αφομοίωσή τους με τους ντόπιους υπήρξε μία αργή διαδικασία, μεσοπρόθεσμα, όμως, η εγκατάστασή των προσφύγων ωφέλησε την οικονομία, καθώς πολλαπλασιάστηκαν οι καλλιέργειες και τα εγγειοβελτιωτικά έργα, αναζωογονήθηκε η βιομηχανική δραστηριότητα, αύξησε τον αστικό κυρίως πληθυσμό και την εθνική ομοιογένεια. Η πολιτική ζωή εξακολουθούσε να χαρακτηρίζεται από την αντίθεση ανάμεσα στους βενιζελικούς και τους αντιβενιζελικούς ή βασιλόφρονες και τα επόμενα χρόνια, με την εξαίρεση της τετραετίας διακυβέρνησης της χώρας από τον Βενιζέλο (1928-1932), έλαβαν χώρα αρκετά στρατιωτικά πραξικοπήματα, ιδίως μετά την [[Πτώχευση της Ελλάδας 1932|εκδήλωση στην Ελλάδα των συνεπειών]] της [[Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929|κρίσης του 1929]].

====Πόλεμος και αυταρχική διακυβέρνηση====
{{κύριο|Καθεστώς της 4ης Αυγούστου|Κατοχή της Ελλάδας (1941-1944)|Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1946–1949)|Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967 - 1974)}}
[[Αρχείο:Paras from 5th (Scots) Parachute Battalion, 2nd Parachute Brigade, take cover on a street corner in Athens during operations against members of ELAS, 6 December 1944. NA20515.jpg|thumb|[[Ηνωμένο Βασίλειο|Βρετανοί]] στρατιώτες στα [[Δεκεμβριανά]] του 1944. Στον τοίχο σύνθημα υπέρ του [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας|ΚΚΕ]].]]
Το 1935 ο [[Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας|βασιλιάς Γεώργιος Β΄]] επανήλθε στην Ελλάδα μετά από ένα [[Ελληνικό δημοψήφισμα του 1935|νόθο δημοψήφισμα]] και τον Αύγουστο του 1936, σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό [[Ιωάννης Μεταξάς|Ιωάννη Μεταξά]], επέβαλε [[καθεστώς της 4ης Αυγούστου|δικτατορία]].<ref name="FleischerAuthoritarianRule237">{{cite book|title=Totalitarian and Authoritarian Regimes in Europe: Legacies and Lessons from the Twentieth Century|first=Hagen|last=Fleischer|authorlink=Χάγκεν Φλάισερ|year=2006|chapter=Authoritarian Rule in Greece (1936-1974) and Its Heritage|location=Νέα Υόρκη / Οξφόρδη|page=237|editor1=Jerzy W. Borejsza|editor2=Klaus Ziemer}}</ref> Η Ελλάδα εισήλθε στον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο]] το 1940, απαντώντας σε [[Ελληνοϊταλικός Πόλεμος|επίθεση της Ιταλίας]], η οποία αντιμετωπιζόταν επιτυχώς. Ωστόσο, με την [[Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα|επέμβαση της Γερμανίας]] η χώρα ηττήθηκε και ακολούθησε περίοδος [[Κατοχή της Ελλάδας (1941-1944)|στρατιωτικής κατοχής]] από τις δυνάμεις του [[Δυνάμεις του Άξονα|Άξονα]] (1941-1944). Στην κατεχόμενη Ελλάδα έδρασαν [[Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα)|αντιστασιακές οργανώσεις]], μαζικότερη από τις οποίες ήταν το [[αριστερά (πολιτική)|αριστερό]] [[Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο|ΕΑΜ]], που οργάνωσε στρατό, τον [[Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός|ΕΛΑΣ]], και τη «[[Λαϊκή δημοκρατία (μαρξισμός - λενινισμός)|λαοκρατική]]» άσκηση της εξουσίας στις [[Ελεύθερη Ελλάδα|περιοχές της Ελλάδας που απελευθέρωσε]]. Η αδυναμία ειρηνικής επίλυσης του ζητήματος του αφοπλισμού των αντιστασιακών στρατών μετά την [[Απελευθέρωση της Αθήνας (1944)|αποχώρηση των Γερμανών]] είχε ως αποτέλεσμα μία [[Δεκεμβριανά|αντικυβερνητική εξέγερση του ΕΛΑΣ στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 1944]], που κατεστάλη με την επέμβαση του βρετανικού στρατού, και τη [[Συμφωνία της Βάρκιζας|διάλυση του ΕΛΑΣ]] το 1945. Κατόπιν παρακρατικών [[Λευκή τρομοκρατία (Ελλάδα)|διώξεων αριστερών]], το 1946 ξέσπασε ανάμεσα στο [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας|ΚΚΕ]] και την κυβέρνηση [[Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1946–1949)|εμφύλιος πόλεμος]], που κράτησε μέχρι το 1949 και τελείωσε με την ήττα του [[Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας|κομμουνιστικού στρατού]] και τη νίκη της κυβέρνησης, που από το 1947 λάμβανε αμερικανική βοήθεια μέσω του [[σχέδιο Μάρσαλ|σχεδίου Μάρσαλ]].

[[Αρχείο:Hellenic Gendarme Guard Duty 1950s.jpeg|thumb|[[Ελληνική Χωροφυλακή|Χωροφύλακας]] φρουρεί τον [[Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη (Ελλάδα)|Άγνωστο Στρατιώτη]] (1954).]]
Το 1952 η Ελλάδα έγινε μέλος του [[ΝΑΤΟ]]. Το ίδιο έτος συντάχθηκε ένα [[Σύνταγμα της Ελλάδας|νέο σύνταγμα]]. Τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα [[Ελληνικό οικονομικό θαύμα|γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη]], ενώ η πολιτική ζωή χαρακτηριζόταν από την ύπαρξη περιορισμών της απρόσκοπτης λειτουργίας των κοινοβουλευτικών θεσμών και των ατομικών ελευθεριών. Το ΚΚΕ είχε τεθεί εκτός νόμου από το 1947 και όσοι πολίτες κρίνονταν μειωμένης «[[εθνικοφροσύνη]]ς» δεν απολάμβαναν πλήρη ισοτιμία. Από το 1955 και έως το 1963 πρωθυπουργός διετέλεσε ο δεξιός πολιτικός [[Κωνσταντίνος Καραμανλής]]. Ο Καραμανλής εφάρμοσε πολιτική νομισματικής σταθερότητας και οικονομικού εκσυγχρονισμού, επίλυσης του [[Κυπριακό (ζήτημα)|Κυπριακού ζητήματος]] όχι με την [[Ένωσις (Κύπρος)|ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα]], όπως ζητούσε η αντιβρετανική [[Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών|ΕΟΚΑ]], αλλά με την [[Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου|ανεξαρτησία της Κύπρου]] το 1960 και καταστολής της αριστερής πολιτικής δράσης μετά τις εκλογές του 1958.

Μετά τα [[σχέδιο Περικλής|συστηματικά περιστατικά νοθείας]] στις εκλογές του 1961 η [[Ένωσις Κέντρου|κεντρώα παράταξη]] υπό τον [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεώργιο Παπανδρέου]] κήρυξε έναν «ανένδοτο αγώνα» για τον εκδημοκρατισμό, που στέφθηκε με επιτυχία στις εκλογές του 1963 και του 1964 και οδήγησε στον σχηματισμό κυβερνήσεων που έλαβαν μια σειρά από φιλολαϊκά μέτρα. Ο εξαναγκασμός σε [[Αποστασία του 1965|παραίτηση]] του Παπανδρέου τον Ιούλιο του 1965 λόγω διαφωνίας με τον νεαρό βασιλιά [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνο]] ξεκίνησε μια [[Αποστασία του 1965|πολιτικά ταραγμένη περίοδο]], η οποία κορυφώθηκε στις 21 Απριλίου του 1967 όταν, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, μια ομάδα αξιωματικών πήρε την εξουσία με [[Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου|πραξικόπημα]] και επέβαλε [[Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967 - 1974)|στρατιωτική δικτατορία]]. Ο βασιλιάς εκδιώχθηκε από τη χώρα μετά από ένα αποτυχημένο αντικίνημά του και οι δικτάτορες κατήργησαν τη μοναρχία το 1973. Επί δικτατορίας η πολιτική καταπίεση εντάθηκε και τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα καταπατήθηκαν. Ωστόσο, η δικτατορία απολάμβανε τη στήριξη των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|ΗΠΑ]] και η οικονομική ανάπτυξη συνεχίστηκε μέχρι το 1973, όταν και διακόπηκε απότομα και βίαια από την [[Πετρελαϊκή κρίση του 1973|πετρελαϊκή κρίση που ξέσπασε ξαφνικά τον Οκτώβριο του 1973]] με συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία. Μία [[Εξέγερση του Πολυτεχνείου|αντιδικτατορική εξέγερση τον Νοέμβριο του 1973 με κέντρο το κτήριο του Πολυτεχνείου στην Αθήνα]] κατεστάλη με τη βία. Τον Ιούλιο του 1974 η δικτατορική κυβέρνηση ενορχήστρωσε ένα [[Πραξικόπημα του 1974 στην Κύπρο|πραξικόπημα στην Κύπρο]], που οδήγησε στην [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|εισβολή του τουρκικού στρατού]] στο νησί μόλις 5 μέρες αργότερα, με αποτέλεσμα την [[Μεταπολίτευση|κατάρρευση της δικτατορίας]] ελάχιστες μέρες αργότερα.

====Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία====
{{κύριο|Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία}}
[[Αρχείο:Aristotelous-PASOK.png|thumb|Προεκλογική συγκέντρωση του [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα|ΠαΣοΚ]].]]
Τον Ιούλιο του 1974 ο [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Καραμανλής]] προσκλήθηκε να επιστρέψει στην Ελλάδα από το [[Παρίσι]], όπου ζούσε αυτοεξόριστος από το 1963, και σχημάτισε [[Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 1974|κυβέρνηση εθνικής ενότητας]] με πολιτικά πρόσωπα, η οποία δρομολόγησε τη [[Μεταπολίτευση|μετάβαση στη δημοκρατία]] και νομιμοποίησε τη δράση της αριστεράς. Τον Νοέμβριο έλαβαν χώρα οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές μετά το 1964, τις οποίες κέρδισε ο Καραμανλής, ενώ με [[Ελληνικό δημοψήφισμα του 1974|δημοψήφισμα]] τον Δεκέμβριο το πολίτευμα της Ελλάδας μετετράπη ξανά σε [[Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία|αβασίλευτη Δημοκρατία]]. Εν μέσω ενός κύματος κοινωνικού και πολιτικού ριζοσπαστισμού, το 1975 τέθηκε σε ισχύ [[Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975|νέο Σύνταγμα]] που συντάχθηκε από την Ε' Αναθεωρητική Βουλή και το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα και οι πραξικοπηματίες του 1967 [[Δίκη των πρωταιτίων της Χούντας|καταδικάστηκαν για εσχάτη προδοσία και φυλακίστηκαν]]. Το 1980 η Ελλάδα επανεντάχθηκε στο στρατιωτικό σκέλος του [[ΝΑΤΟ]], απ' όπου είχε αποχωρήσει διαμαρτυρόμενη για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, και το 1979 υπέγραψε το πρωτόκολλο ένταξής της στην [[Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα|ΕΟΚ]] (μεταγενέστερα [[Ευρωπαϊκή Ένωση]]). Στις εκλογές του 1981 αναδείχθηκε πρωθυπουργός ο γιος του [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεωργίου Παπανδρέου]], [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέας]], που το 1974 είχε ιδρύσει το [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα]] (ΠΑΣΟΚ), αντίπαλο δέος της συντηρητικής [[Νέα Δημοκρατία]] του Καραμανλή. Τα [[Δικομματισμός|δύο αυτά κόμματα κυριάρχησαν]] στην πολιτική ζωή της χώρας για τα επόμενα τριάντα χρόνια.<ref name="AdamHartDavis2">History, Editorial Consultant: Adam Hart-Davis. [[Dorling Kindersley]]. {{ISBN|978-1-85613-062-2}}.</ref> Η πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εισήγαγε μέτρα κοινωνικής φιλελευθεροποίησης και πολιτικού εκδημοκρατισμού, που επιστεγάστηκαν από μία [[ελληνική συνταγματική αναθεώρηση του 1986|συνταγματική αναθεώρηση]] το 1985-1986.

[[Αρχείο:Athens 2004 Olympics Closing ceremony.jpg|thumb|αριστερά|Στιγμιότυπο από την τελετή λήξης των [[Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 2004|Ολυμπιακών Αγώνων του 2004]].]]
Η ένταξη στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] το 1981 ήταν αρχή μιας περιόδου βιώσιμης ανάπτυξης. Μεγάλες επενδύσεις σε βιομηχανικές επιχειρήσεις και βαρέα υποδομή, η χρηματοδότηση από την ΕΕ και τα αυξανόμενα έσοδα από τον τουρισμό, τη ναυτιλία και τον γρήγορα αυξανόμενο τομέα υπηρεσιών αύξησαν το βιοτικό επίπεδο της χώρας σε πρωτοφανή επίπεδα. Ταυτόχρονα, αυξήθηκε ο ρόλος του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Ελλάδα ήγειρε το [[Μακεδονικό ονοματολογικό ζήτημα|ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας]], αντιτιθέμενη στη χρήση του [[Μακεδονία (ορολογία)|όρου «Μακεδονία»]]. Οι παραδοσιακά τεταμένες [[Σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας|σχέσεις με την Τουρκία]], με αποκορύφωμα την [[Κρίση στο Αιγαίο (1987)|κρίση του 1987]] και [[Κρίση των Ιμίων|εκείνη των Ιμίων το 1996]], βελτιώθηκαν όταν διαδοχικοί σεισμοί χτύπησαν τις δύο χώρες το 1999, οδηγώντας στην άρση του ελληνικού [[Αρνησικυρία|βέτο]] κατά της τουρκικής υποψηφιότητας για την ένταξη στην ΕΕ και στην ένταξη της [[Κύπρος|Κυπριακής Δημοκρατίας]] στην ΕΕ. Επίσης, το 1999 συνέβη το λεγόμενο [[Ελληνικό χρηματιστηριακό κραχ του 1999|κραχ του ΧΑΑ]]. Μετά την εφαρμογή μέτρων οικονομικής προσαρμογής στις απαιτήσεις της [[Οικονομική και Νομισματική Ένωση|ΟΝΕ]], το 2002 υιοθετήθηκε αντί της [[δραχμή]]ς το κοινό νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το [[ευρώ]].<ref name="europa-en">{{cite web|url=https://european-union.europa.eu/principles-countries-history/country-profiles/greece_en|title=Οι ευρωπαϊκές χώρες - Ελλάδα|publisher=EUROPA - Ο επίσημος δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης|accessdate=2007-04-07}}</ref><ref name="europa-el">{{cite web|url=https://european-union.europa.eu/principles-countries-history/country-profiles/greece_el|title=Οι ευρωπαϊκές χώρες - Ελλάδα|publisher=EUROPA - Ο επίσημος δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης|accessdate=2010-04-16}}</ref>

Η ένταξη στην ΟΝΕ την 1η Ιανουαρίου 2001 μείωσε το κόστος του κρατικού δανεισμού, με αποτέλεσμα την αύξηση του [[Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν|ΑΕΠ]], αλλά ταυτόχρονα και του δημόσιου χρέους. Η χώρα διοργάνωσε τους [[Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 2004|Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004]] στην [[Αθήνα]].

[[Αρχείο:2010-2011 Greek protests collage.png|thumb|Διαδηλώσεις για την οικονομία το 2010 (αριστερά) και το 2011 (δεξιά).]]
Το [[Ταραχές του Δεκεμβρίου 2008 στην Ελλάδα|Δεκέμβριο του 2008]] μετά τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου από έναν αστυνομικό έλαβαν χώρα μαζικές κινητοποιήσεις και ταραχές. Από τον επόμενο χρόνο, η Ελλάδα υπέφερε από μία όχι μόνον οικονομική αλλά και κοινωνική κρίση. Λόγω της υιοθέτησης και κυκλοφορίας του [[ευρώ]] από την 1η Ιανουαρίου 2002, όταν η Ελλάδα γνώρισε [[Ελληνική οικονομική κρίση χρέους (2009-2018)|οικονομική κρίση από το 2009 και μετά]] δεν μπορούσε πλέον να υποτιμήσει το νόμισμά της για να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της. Η ανεργία των νέων ήταν ιδιαίτερα υψηλή κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000.<ref>{{cite book|title=A History of the Global Economy. From 1500 to the Present|author=Baten, Jörg|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-50718-0|date=2016|page=66}}</ref> Αδυνατώντας να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος δανειζόμενη από τις διεθνείς χρηματαγορές, η ελληνική κυβέρνηση προσέφυγε την άνοιξη του 2010 για [[Δανειακή σύμβαση της Ελλάδας τον Μάιο του 2010|δανεισμό]] σε μία «τρόικα» θεσμών ([[Ευρωπαϊκή Επιτροπή|ΕΕ]], [[Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα|ΕΚΤ]], [[Διεθνές Νομισματικό Ταμείο|ΔΝΤ]]) που έθεσαν ως όρο την επιτήρηση από πλευράς τους της εφαρμογής δημοσιονομικής λιτότητας, προκαλώντας [[Απεργιακές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα την άνοιξη του 2010|μαζικές διαμαρτυρίες]]. Εν μέσω πολιτικών ανακατατάξεων και κοινωνικής αναταραχής, ακολούθησαν άλλα δύο προγράμματα προσαρμογής, γνωστά με την ονομασία «μνημόνια», το τελευταίο από τα οποία συμφωνήθηκε το 2015 μετά το [[ελληνικό δημοψήφισμα του 2015|δημοψήφισμα του 2015]].

Ο [[Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία|ΣΥΡΙΖΑ]], με επικεφαλής τον πρωθυπουργό [[Αλέξης Τσίπρας|Αλέξη Τσίπρα]], κυβέρνησε την Ελλάδα από το 2015 μέχρι το 2019. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε υποστήριξη με την εναντίωση του στην πολιτική λιτότητας που είχε επηρεάσει τους Έλληνες από την αρχή της [[Ελληνική οικονομική κρίση χρέους (2009-2018)|ελληνικής κρίσης χρέους]]. Ωστόσο, τον Τσίπρα διαδέχθηκε ο [[Κυριάκος Μητσοτάκης]] μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του 2019.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-48902766|title=Greece elections: Centre-right regains power under Kyriakos Mitsotakis|work=BBC News|date=2019-07-08|language=en-GB|accessdate=2021-05-27}}</ref> Το 2018 υπογράφηκε και το 2019 επικυρώθηκε η [[συμφωνία των Πρεσπών]] με την οποία επιλύθηκε η διένεξη για την ονομασία της [[Βόρεια Μακεδονία|Βόρειας Μακεδονίας]], όπως ονομάστηκε έκτοτε το γειτονικό της Ελλάδας κράτος. Το ίδιο έτος η Ελλάδα βγήκε μετά από οκτώ χρόνια από τα προγράμματα στήριξης. Από τον Φεβρουάριο του [[2020]] η χώρα ήρθε αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση της νεότερης παγκόσμιας ιστορίας, αυτής της [[Πανδημία COVID-19|πανδημίας του κορωνοϊού]]. Τον Μάρτιο του 2020, το ελληνικό κοινοβούλιο εξέλεξε μια ανεξάρτητη υποψήφια, την [[Κατερίνα Σακελλαροπούλου]], ως την πρώτη γυναίκα [[Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας|Πρόεδρο της Δημοκρατίας]].<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/3/13/greeces-first-female-president-sworn-in|title=Greece swears in first female president|website=www.aljazeera.com}}</ref>

==Γεωγραφία==
{{Κύριο|Γεωγραφία της Ελλάδας|Ακραία σημεία της Ελλάδας}}
[[Αρχείο:Greece topo.jpg|thumb|Γεωμορφολογικός χάρτης της Ελλάδας.]]
[[Αρχείο:Greek Exclusive Economic Zone.jpg|μινιατούρα|ΑΟΖ της Ελλάδας.]]

Η Ελλάδα αποτελείται από ένα μεγάλο ηπειρωτικό τμήμα, το νότιο άκρο της Χερσονήσου του Αίμου (Χερσόνησος των [[Βαλκάνια|Βαλκανίων]]), το οποίο συνεχίζεται έως την [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] με τον [[Ισθμός της Κορίνθου|Ισθμό της Κορίνθου]], ο οποίος από το έτος 1893 και έκτοτε διαθέτει πλέον την [[Διώρυγα της Κορίνθου|ομώνυμη Διώρυγα]]. Η χώρα περικλείεται από το [[Ιόνιο Πέλαγος|Ιόνιο]], το [[Αιγαίο Πέλαγος|Αιγαίο]] και το [[Λιβυκό Πέλαγος|Λιβυκό]]. Το Αιγαίο βρέχει πολυάριθμα νησιά, ανάμεσά τους την [[Εύβοια]], τη [[Λέσβος|Λέσβο]] και τα νησιωτικά συμπλέγματα των [[Κυκλάδες|Κυκλάδων]] και των [[Δωδεκάνησα|Δωδεκανήσων]] καθώς και τα δυτικά παράλια της [[Ρόδος|Ρόδου]] ενώ νότια βρίσκεται η [[Κρήτη]], το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το πέμπτο μεγαλύτερο της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]]. Νότια της Κρήτης είναι η [[Γαύδος]], το νοτιότερο σημείο της Ελλάδας και της [[Ευρώπη]]ς. Τα κυριότερα νησιά του Ιονίου είναι η [[Κέρκυρα]], η [[Κεφαλονιά]], η [[Λευκάδα]] και η [[Ζάκυνθος]]. Το [[Καστελλόριζο]] μαζί με τις παρακείμενες νησίδες, βρίσκεται ανατολικά της Ρόδου, στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, και είναι το ανατολικότερο ελληνικό έδαφος. Η Ελλάδα έχει [[Ακτή|μήκος ακτών]] 13.676 χιλιόμετρα,<ref name="cia">{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/greece/|title=The World Factbook|publisher=CIA}}</ref> που θεωρείται εξαιρετικά μεγάλο, και οφείλεται στον πλούσιο οριζόντιο εδαφικό διαμελισμό και το έντονο ανάγλυφο της περιοχής, καθώς και στο πλήθος των αναρίθμητων νησιών, τα οποία είναι περισσότερα από 2.500 και είναι κυρίως αποτέλεσμα της σύγκρουσης της Αφρικανικής τεκτονικής πλάκας με την Ευρωπαϊκή. Έχει μήκος συνόρων που πλησιάζει τα 1.228 χιλιόμετρα.<ref name="cia"/> Η μεγαλύτερη πεδιάδα είναι ο [[Κάμπος Θεσσαλονίκης Γιαννιτσών|κάμπος Θεσσαλονίκης - Γιαννιτσών]] στη [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] (2.250 τ.χ.) και ακολουθεί της [[Λάρισα]]ς στη [[Θεσσαλία]] (1.850 τ.χ.). Γεωγραφικά η Ελλάδα διαιρείται σε 9 [[Γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας|διαμερίσματα]], τα οποία χωρίζονται σε 51 [[Νομοί της Ελλάδας|νομούς]].

===Βουνά της Ελλάδας===
{{Κύριο|Κατάλογος βουνών της Ελλάδας}}
[[Αρχείο:Olympus Litochoro.JPG|thumb|right|Θέα του [[Όλυμπος|Ολύμπου]] από το [[Λιτόχωρο]].]]

Το έδαφος της Ελλάδας είναι κατά κύριο λόγο ορεινό ή λοφώδες. Μεγάλο μέρος του είναι ξηρό και βραχώδες, ενώ μόνο το 20,45% του εδάφους είναι καλλιεργήσιμο.<ref name="cia"/> Τα υψηλότερα βουνά είναι:

{| class="wikitable" style="border:#ccc;"
|- style="background:#eee;"
! Βουνό
! Υψόμετρο (σε μέτρα)
! Τοποθεσία
|-
|[[Όλυμπος]]||2918||[[Θεσσαλία]] ([[Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας|Λάρισα]]), [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Πιερία]])
|-
|[[Σμόλικας]]||2637||[[Ήπειρος (διαμέρισμα)|Ήπειρος]] ([[Νομός Ιωαννίνων|Ιωάννινα]]), [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Γρεβενών|Γρεβενά]])
|-
|[[Βόρας]]||2524||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Πέλλας|Πέλλα]], [[Νομός Φλώρινας|Φλώρινα]]), [[Βόρεια Μακεδονία]]
|-
|[[Γράμος]]||2520||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς|Καστοριά]]), [[Ήπειρος (διαμέρισμα)|Ήπειρος]] ([[Νομός Ιωαννίνων|Ιωάννινα]]), [[Αλβανία]]
|-
|[[Γκιώνα]]||2510||[[Στερεά Ελλάδα]] ([[Νομός Φωκίδας|Φωκίδα]])
|-
|[[Τύμφη]]||2497||[[Ήπειρος (διαμέρισμα)|Ήπειρος]] ([[Νομός Ιωαννίνων|Ιωάννινα]])
|-
|[[Βαρδούσια]]||2495||[[Στερεά Ελλάδα]] ([[Νομός Φωκίδας|Φωκίδα]], [[Νομός Αιτωλοακαρνανίας|Αιτωλοακαρνανία]], [[Νομός Ευρυτανίας|Ευρυτανία]])
|-
|[[Παρνασσός]]||2457||[[Στερεά Ελλάδα]] ([[Νομός Φωκίδας|Φωκίδα]], [[Νομός Βοιωτίας|Βοιωτία]], [[Νομός Φθιώτιδας|Φθιώτιδα]])
|-
|[[Ψηλορείτης]] (Ίδη)||2456||[[Κρήτη]] ([[Νομός Ρεθύμνης|Ρέθυμνο]], [[Νομός Ηρακλείου|Ηράκλειο]])
|-
|[[Λευκά Όρη]]||2454||[[Κρήτη]] ([[Νομός Χανίων|Χανιά]])
|}

===Λίμνες της Ελλάδας===
{{Κύριο|Κατάλογος λιμνών της Ελλάδας}}
[[Αρχείο:Kerkini lake 2.jpg|thumb|Η [[Λίμνη Κερκίνη]].]]

Η Ελλάδα έχει αρκετές [[Λίμνη|λίμνες]], οι περισσότερες των οποίων βρίσκονται στο ηπειρωτικό της τμήμα. Οι μεγαλύτερες λίμνες στην ελληνική επικράτεια είναι:

{| class="wikitable" style="border:#ccc;"
|- style="background:#eee;"
! Λίμνη
! Έκταση (σε τ.χλμ)
! Τοποθεσία
|-
|[[Λίμνη Κάρλα|Κάρλα]]||190,000||[[Θεσσαλία]] ([[Νομός Μαγνησίας|Μαγνησία]], [[Νομός Λάρισας|Λάρισα]])
|-
|[[Τριχωνίδα]]||96,513||[[Στερεά Ελλάδα]] ([[Νομός Αιτωλοακαρνανίας|Αιτωλοακαρνανία]])
|-
|[[Λίμνη Βόλβη|Βόλβη]]||75,600||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Θεσσαλονίκης|Θεσσαλονίκη]])
|-
|[[Λίμνη Κερκίνη|Κερκίνη]]||68,532||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Σερρών|Σέρρες]])
|-
|[[Λίμνη Πολυφύτου|Πολυφύτου]]||56,793||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Κοζάνης|Κοζάνη]])
|-
|[[Λίμνη Βεγορίτιδα|Βεγορίτιδα]]||54,310||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Φλώρινας|Φλώρινα]], [[Νομός Πέλλας|Πέλλα]])
|-
|[[Λίμνη Βιστωνίδα|Βιστωνίδα]]||45,625||[[Θράκη]] ([[Νομός Ξάνθης|Ξάνθη]])
|-
|[[Μεγάλη Πρέσπα]]||43,122<ref name="ΕλΤμ" group="i" />||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Φλώρινας|Φλώρινα]]), [[Αλβανία]], [[Βόρεια Μακεδονία]]
|-
|[[Λίμνη Κορώνεια|Κορώνεια]]||42,823||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Θεσσαλονίκης|Θεσσαλονίκη]])
|-
|[[Μικρή Πρέσπα]]||38,325<ref name="ΕλΤμ" group="i">Το ελληνικό τμήμα.</ref>||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Φλώρινας|Φλώρινα]]), [[Αλβανία]]
|-
|[[Λίμνη Κρεμαστών|Κρεμαστών]]||37,688||[[Στερεά Ελλάδα]] ([[Νομός Αιτωλοακαρνανίας|Αιτωλοακαρνανία]], [[Νομός Ευρυτανίας|Ευρυτανία]])
|}

<references group="i" />

[[Αρχείο:Η λίμνη Κορώνεια..jpg|μικρογραφία|εναλλ.=Η λίμνη Κορώνεια.|Η λίμνη Κορώνεια.]]

Οι λίμνες των [[Λίμνη Κρεμαστών|Κρεμαστών]] (68.531 τ.μ.) και του [[Λίμνη Πολυφύτου|Πολυφύτου]] (56.793 τ.μ.) είναι [[Τεχνητή λίμνη|τεχνητές]] κυρίως για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ οι λίμνες του [[Μόρνος|Μόρνου]], του Μαραθώνα και η λίμνη [[Υλίκη]] υδροδοτούν την [[Αθήνα]].

===Ποταμοί της Ελλάδας===
{{Κύριο|Κατάλογος ποταμών της Ελλάδας}}
[[Αρχείο:Aliakmonas bridge.jpg|thumb|Η υψηλή γέφυρα [[Σέρβια|Σερβίων]] στον [[Αλιάκμονας|Αλιάκμονα]].]]

Πολλοί ποταμοί διαρρέουν την Ελλάδα, από τους οποίους κανένας δεν είναι πλεύσιμος. Σε μερικούς από τους μεγαλύτερους, τα δέλτα που σχηματίζουν στην εκροή τους προς τη θάλασσα αποτελούν σημαντικούς [[υγροβιότοπος|υγροβιότοπους]], όπως αυτοί του [[Αλιάκμονας|Αλιάκμονα]] και του [[Έβρος (Θράκη)|Έβρου]]. Ποταμοί όπως ο [[Πηνειός (Θεσσαλία)|Πηνειός]] στη Θεσσαλία, υδροδοτούν μεγάλες γεωργικές εκτάσεις με τη βοήθεια καναλιών, ενώ σε άλλα έχουν δημιουργηθεί [[τεχνητή λίμνη|τεχνητές λίμνες]] για τη λειτουργία [[υδροηλεκτρικό εργοστάσιο|υδροηλεκτρικών εργοστασίων]]. Ένα αμφιλεγόμενο για οικολογικούς λόγους σχέδιο των τελευταίων δεκαετιών, είναι η εκτροπή του [[Αχελώος|Αχελώου]] από τη νότια [[Πίνδος|Πίνδο]] για την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος της [[Θεσσαλία]]ς.

{| class="wikitable" style="border:#ccc;"
|- style="background:#eee;"
!Όνομα Ποταμού
!Μήκος (χλμ.)<br><small>(στην ελληνική επικράτεια)</small>
!Τοποθεσία
|-
|[[Αλιάκμονας]]||297||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς|Καστοριά]], [[Πιερία]], [[Νομός Κοζάνης|Κοζάνη]], [[Νομός Ημαθίας|Ημαθία]])
|-
|[[Αχελώος]]||220||[[Ήπειρος (διαμέρισμα)|Ήπειρος]] ([[Νομός Άρτας|Άρτα]]), [[Θεσσαλία]] ([[Νομός Τρικάλων|Τρίκαλα]], [[Νομός Καρδίτσας|Καρδίτσα]]), [[Στερεά Ελλάδα]] ([[Νομός Ευρυτανίας|Ευρυτανία]], [[Νομός Αιτωλοακαρνανίας|Αιτωλοακαρνανία]])
|-
|[[Πηνειός (Θεσσαλία)|Πηνειός]]||205||[[Θεσσαλία]] ([[Νομός Τρικάλων|Τρίκαλα]], [[Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας|Λάρισα]])
|-
|[[Έβρος (Θράκη)|Έβρος]]<ref name="bulriver">Πηγάζει στη Βουλγαρία</ref>||204|| [[Θράκη]] ([[Περιφερειακή Ενότητα Έβρου|Έβρος]])
|-
|[[Νέστος]]<ref name="bulriver" />||130||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Δράμας|Δράμα]], [[Νομός Καβάλας|Καβάλα]]), [[Θράκη]] ([[Νομός Ξάνθης|Ξάνθη]])
|-
|[[Στρυμόνας]]<ref name="bulriver" />||118|||[[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] ([[Νομός Σερρών|Σέρρες]])
|-
|[[Θύαμις]] (Καλαμάς)||115||[[Ήπειρος (διαμέρισμα)|Ήπειρος]] ([[Νομός Ιωαννίνων|Ιωάννινα]], [[Νομός Θεσπρωτίας|Θεσπρωτία]])
|-
|[[Άραχθος]]||110||[[Ήπειρος (διαμέρισμα)|Ήπειρος]] ([[Νομός Ιωαννίνων|Ιωάννινα]], [[Νομός Άρτας|Άρτα]])
|-
|[[Αλφειός]]||110||[[Πελοπόννησος]] ([[Νομός Ηλείας|Ηλεία]], [[Νομός Αρκαδίας|Αρκαδία]])
|-
|[[Ευρώτας (ποταμός)|Ευρώτας]]||82||[[Πελοπόννησος]] ([[Νομός Λακωνίας|Λακωνία]])
|}

===Νησιά της Ελλάδας===
{{Κύριο|Κατάλογος ελληνικών νησιών ανά πληθυσμό}}
[[Αρχείο:Νησιά της ελληνικής επικράτειας.svg|thumb|300x300px|Νησιά στην ελληνική επικράτεια.]]

Η Ελλάδα έχει πάνω από 2.500 νησιά, από τα οποία περίπου τα 165 κατοικούνται.<ref name="cia"/><ref name="europa-en"/><ref name="europa-el"/> Τα 13 πολυπληθέστερα απ' αυτά είναι:

{| class="wikitable" style="border:#ccc;"
|- style="background:#eee;"
!Νησί
!Έκταση (km<sup>2</sup>)
!Πληθυσμός
|-
|[[Κρήτη]]||8.336||624.408
|-
|[[Εύβοια]]||3.655||189.096
|-
|[[Ρόδος]]||1.401||125.113
|-
|[[Κέρκυρα]]||592||98.127
|-
|[[Λέσβος]]||1.636||83.755
|-
|[[Χίος]]||842||50.361
|-
|[[Ζάκυνθος]]||404||41.180
|-
|[[Σαλαμίνα (νησί)|Σαλαμίνα]]||95||37.220
|-
|[[Κως]]||287||37.089
|-
|[[Κεφαλονιά]]||781||36.064
|-
|[[Σάμος]]||477||32.642
|-
|[[Λευκάδα]]||302||21.518
|-
|[[Σύρος]]||84||21.124
|}

===Κλίμα===
{{κύριο|Κατάλογος ακραίων θερμοκρασιών στην Ελλάδα}}
[[Αρχείο:Κλιματική ταξινόμηση Ελλάδας κατά Κέππεν.png|thumb|[[Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν]] για την Ελλάδα]]
Σε ετήσια βάση η σχετική υγρασία του αέρα παρουσιάζει το υψηλότερο επίπεδο με μέση τιμή 82,5% στη Βορειοδυτική Ελλάδα – την Ήπειρο, την Κέρκυρα και σε κάποιες περιοχές της Πελοποννήσου – αλλά και στα νησιά που βρίσκονται κοντά στις ακτές της Μικράς Ασίας. Το χαμηλότερο / φυσιολογικό επίπεδο υγρασίας με κάτω από 70% σημειώνεται στην Αττική (Αθήνα), τις Κυκλάδες και τα Κύθηρα και ως ένα βαθμό στις βορειοανατολικές και νότιες ακτές της Κρήτης.

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από το [[Μεσογειακό κλίμα|μεσογειακό τύπο]] της [[Εύκρατη ζώνη|εύκρατης ζώνης]] και έχει ήπιους υγρούς αλλά και ψυχρούς χειμώνες και σχετικά ζεστά και ξηρά καλοκαίρια. Το κλίμα της χώρας μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:

* υγρό μεσογειακό (δυτική Ελλάδα, δυτική Πελοπόννησος, πεδινά και ημιορεινά της Ηπείρου).
* ξηρό μεσογειακό ([[Κυκλάδες]], παραλιακή [[Κρήτη]], Δωδεκάνησα, ανατολική Πελοπόννησος, [[Αττική]], πεδινές περιοχές Ανατολικής Στερεάς).
* ηπειρωτικό (δυτική Μακεδονία, εσωτερικά υψίπεδα ηπειρωτικής Ελλάδας, βόρειος Έβρος).
* ορεινό (ορεινές περιοχές με υψόμετρο περίπου >1.500 μ. στη Βόρεια Ελλάδα >1.800 μ. στην Κεντρική Ελλάδα >2.000 μ. στην Κρήτη).{{πηγή}}

Οι θερμοκρασίες είναι σπάνια υπερβολικές στις παραθαλάσσιες περιοχές. Στις κλειστές εσωτερικές πεδιάδες και στα υψίπεδα της χώρας παρατηρούνται τα μεγαλύτερα θερμοκρασιακά εύρη -τόσο ετήσια όσο και ημερήσια. Οι [[Χιονόπτωση|χιονοπτώσεις]] είναι κοινές στα ορεινά από τα τέλη Σεπτεμβρίου (στη βόρεια Ελλάδα, τέλη Οκτωβρίου κατά μέσο όρο στην υπόλοιπη χώρα), ενώ στις πεδινές περιοχές χιονίζει κυρίως από τον Δεκέμβριο μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Έχει χιονίσει, πάντως, ακόμα και μήνα Μάιο στη Φλώρινα. Στις παραθαλάσσιες περιοχές των νησιωτικών περιοχών οι χιονοπτώσεις συμβαίνουν σπανιότερα και δεν αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό του κλίματος. Οι [[Καύσωνας|καύσωνες]] επηρεάζουν κυρίως τις πεδινές περιοχές και είναι συχνότεροι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Σπάνια, πάντως, διαρκούν περισσότερες από 3 ημέρες, αν και από τη δεκαετία του 1980 και μετά έχουν συμβεί κάποιοι καύσωνες εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας.

Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ του 34ου και 42oυ παραλλήλου του βορείου ημισφαιρίου<ref name="EMYklima">{{cite web|url=http://www.emy.gr/emy/el/climatology/climatology|title=Το κλίμα της Ελλάδας|publisher=Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία|accessdate=2013-06-03}}</ref> και έχει μεγάλη ηλιοφάνεια όλο σχεδόν τον χρόνο. Λεπτομερέστερα στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας παρουσιάζεται μεγάλη ποικιλία κλιματικών τύπων, πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του μεσογειακού κλίματος. Αυτό οφείλεται στην τοπογραφική διαμόρφωση της χώρας που έχει μεγάλες διαφορές υψομέτρου (υπάρχουν μεγάλες οροσειρές κατά μήκος της κεντρικής χώρας και άλλοι ορεινοί όγκοι) και εναλλαγή ξηράς και θάλασσας. Έτσι, από το ξηρό κλίμα της Αττικής και γενικά της ανατολικής Ελλάδας μεταπίπτουμε στο υγρό της βόρειας και δυτικής Ελλάδας. Τέτοιες κλιματικές διαφορές συναντώνται ακόμη και σε τόπους που βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, πράγμα που παρουσιάζεται σε λίγες μόνο χώρες σε όλο τον κόσμο.

Από κλιματολογικής πλευράς το έτος μπορεί να χωριστεί κυρίως σε δύο εποχές: Την ψυχρή και βροχερή χειμερινή περίοδο, που διαρκεί από τα μέσα του Οκτωβρίου και μέχρι τα μέσα Απριλίου και τη θερμή και άνομβρη εποχή, που διαρκεί από τον Απρίλιο έως αρχές Οκτώβριου. 

Κατά την πρώτη περίοδο οι ψυχρότεροι μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, όπου κατά μέσον όρο η μέση ελάχιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 0-7&nbsp;°C στις παραθαλάσσιες περιοχές, από -5 έως +5&nbsp;°C στις ηπειρωτικές περιοχές και σε χαμηλότερες τιμές πολύ κάτω από το μηδέν στις βόρειες περιοχές.<ref name="EMYklima" />

Οι βροχές ακόμη και τη χειμερινή περίοδο δεν διαρκούν για πάρα πολλές ημέρες και ο ουρανός της Ελλάδας δεν μένει συννεφιασμένος καθ' όλη τη διάρκεια του χειμώνα ωστόσο κάνει αρκετό κρύο, όπως συμβαίνει σε άλλες περιοχές της γης. Οι χειμερινές κακοκαιρίες διακόπτονται καμιά φορά κατά τον Ιανουάριο και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου από ηλιόλουστες ημέρες, τις γνωστές από την αρχαιότητα [[Αλκυόνη (μυθολογία)|Αλκυονίδες ημέρες]]. Κατά αυτήν την περίοδο, στα νησιά, κυρίως στο νότιο μέρος της χώρας, όπως για παράδειγμα στην Κρήτη, η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει τους 14-16 βαθμούς Κελσίου, στην [[Αττική]] τους 13-14&nbsp;°C και στη [[Θεσσαλονίκη]] ο υδράργυρος μπορεί να ξεπεράσει τους 7&nbsp;°C και πολλές φορές ακόμα και τους 8&nbsp;°C. Σε άλλες πόλεις, όπως για παράδειγμα στην Αλεξανδρούπολη κατά τις Αλκυονίδες μέρες, η θερμοκρασία μόλις ξεπερνάει τους 3-5&nbsp;°C, με αποτέλεσμα το [[χιόνι]] από τις χιονοπτώσεις του χειμώνα να λιώνει πολύ αργά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η χειμερινή εποχή είναι γλυκύτερη στα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου από ό, τι στη Βόρεια και Ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα. Κατά τη θερμή και άνομβρη εποχή ο καιρός είναι σταθερός, ο ουρανός σχεδόν αίθριος, ο ήλιος λαμπερός και δεν βρέχει εκτός από σπάνια διαστήματα με ραγδαίες βροχές ή καταιγίδες μικρής γενικά διάρκειας.

Η θερμότερη περίοδος είναι το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου και το πρώτο του Αυγούστου, οπότε η μέση μέγιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 29&nbsp;°C μέχρι 33&nbsp;°C.<ref name="EMYklima" /> Κατά τη θερμή εποχή οι υψηλές θερμοκρασίες μετριάζονται από τη δροσερή θαλάσσια αύρα στις παράκτιες περιοχές της χώρας και από τους βόρειους ανέμους (''ετήσιες'') που φυσούν κυρίως στο Αιγαίο.

Η άνοιξη έχει σχετικά μικρή διάρκεια, διότι ο χειμώνας είναι λίγο σύντομος και το καλοκαίρι αρχίζει σχετικά πρώιμα. Το φθινόπωρο είναι μακρύ και δροσερό και πολλές φορές παρατείνεται στη νότια Ελλάδα και τα νησιά μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου. Στην Αθήνα, την πρωτεύουσα, το κρύο γίνεται συνήθως αισθητό από τα τέλη Οκτωβρίου και μετά και από εκεί και πέρα συνεχίζεται έως και τα μέσα Απριλίου. Μετά τα μέσα του Δεκεμβρίου, αναπτύσσεται έντονο ψύχος στις αστικές περιοχές, το οποίο συνεχίζεται έως και τις αρχές Μαρτίου. Από τις αρχές του μήνα Απριλίου η άνοιξη γίνεται αισθητή και η θερμοκρασία ανεβαίνει σταδιακά. Η ψυχρότερη εποχή του έτους στην πόλη της Αθήνας θεωρείται από την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου έως και την τρίτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου. Στην Ελλάδα έχει καταγραφεί μία από τις υψηλότερες καταγεγραμμένες θερμοκρασίες στην Ευρώπη με 47,0&nbsp;°C στην [[Αθήνα]] ([[Ελευσίνα]] και [[Τατόι]]) στις 10 Ιουλίου 1977.<ref>[https://wmo.asu.edu/content/europe-highest-temperature WMO Region VI (Europe, Continent only): Highest Temperature]</ref>

Συχνά έχουν καταγραφεί θερμοκρασίες άνω των 45 °C, ενώ η χαμηλότερη θερμοκρασία στα χρονικά έχει φτάσει στους -27,8 °C.

{| class="wikitable sortable"
|-
! scope="col"|Πόλη
! scope="col"|Μέση έτους
! scope="col"|Ιαν.
! scope="col"|Φεβ.
! scope="col"|Μάρ.
! scope="col"|Απρ.
! scope="col"|Μάιος
! scope="col"|Ιούν.
! scope="col"|Ιούλ.
! scope="col"|Αύγ.
! scope="col"|Σεπτ.
! scope="col"|Οκτ.
! scope="col"|Νοέμ.
! scope="col"|Δεκ.
|-
|[[Αθήνα]]||'''18,1'''||5,1||6,5||8,7||14,6||21,3||28,1||31,0||30,4||25,4||18,1||11,3||7,0
|-
|[[Ιωάννινα]]||'''14,3'''||4,7||6,1||8,8||12,4||17,4||21,9||24,8||24,3||20,1||14,9||9,7||5,9
|-
|[[Άρτα]]||'''17,2'''||8,7||9,4||11,9||15,2||19,9||24,0||26,5||26,5||23,1||18,3||13,5||9,9
|-
|[[Αλεξανδρούπολη]]||'''15,0'''||5,0||5,9||8,3||13,1||18,3||23,1||25,8||25,4||21,1||15,6||10,8||7,1
|-
|[[Καβάλα]]||'''15,8'''||6,8||7,2||9,3||13,4||17,7||23,0||26,5||26,3||22,4||17,2||11,4||8,0
|-
|[[Θεσσαλονίκη]]||'''15,7'''||5,2||6,7||9,7||14,2||19,6||24,4||26,6||26,0||21,8||16,2||11,0||6,9
|-
|[[Σέρρες]]||'''15,1'''||3,9||6,2||9,6||14,2||19,6||24,3||26,3||25,3||21,6||15,5||9,2||5,0
|-
|[[Κατερίνη]]||'''15,5'''||4,7||6,5||9,4||14,2||19,8||23,7||26,4||26,1||22,3||16,1||10,3||6,6
|-
|[[Φλώρινα]]||'''12,1'''||0,5||2,7||6,7||11,6||16,8||21,0||23,1||22,5||18,4||12,6||7,0||2,2
|-
|[[Κοζάνη]]||'''12,9'''||2,3||3,7||6,9||11,6||16,8||21,5||24,1||23,6||19,3||13,5||8,0||3,9
|-
|[[Λάρισα]]||'''15,7'''||5,2||6,8||9,4||13,8||19,7||25,0||27,2||26,2||21,8||16,2||10,8||6,6
|-
|[[Βόλος]]||'''16,2'''||6,6||7,6||9,9||14,1||19,5||24,5||26,8||26,1||22,2||16,9||12,1||8,2
|-
|[[Αγρίνιο]]||'''17,2'''||8,3||9,2||11,5||15,1||20,3||24,7||27,1||26,9||23,0||17,9||13,1||9,6
|-
|[[Πάτρα]]||'''17,9'''||10,0||10,6||12,5||15,6||20,1||24,1||26,4||26,7||23,5||19,0||14,5||11,4
|-
|[[Κέρκυρα]]||'''17,5'''||9,7||10,3||12,0||14,9||19,6||23,9||26,4||26,3||22,7||18,4||14,3||11,1
|-
|[[Αργοστόλι]]||'''18,1'''||11,5||11,5||12,9||15,2||19,4||23,3||25,5||25,9||23,4||19,7||15,7||12,8
|-
|[[Χανιά]]||'''18,5'''||11,6||11,8||13,2||16,3||20,1||24,5||26,5||26,1||23,3||19,4||16,1||13,1
|-
|[[Ελευσίνα]]||'''18,3'''||9,2||9,7||11,8||15,9||21,4||26,1||28,6||28,2||24,3||19,0||14,4||10,9
|-
|[[Ηράκλειο Κρήτης|Ηράκλειο]]||'''18,7'''||12,1||12,2||13,5||16,5||20,3||24,4||26,1||26,0||23,5||20,0||16,6||13,7
|-
|[[Καλαμάτα]]||'''17,8'''||10,2||10,6||12,3||15,2||19,7||24,1||26,4||26,3||23,2||18,9||14,8||11,7
|-
|[[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολη]]||'''14,1'''||5,1||5,8||7,9||11,7||17,0||22,0||24,5||24,1||20,0||14,6||10,1||6,7
|-
|[[Λαμία]]||'''16,5'''||7,1||8,0||10,5||14,8||20,1||25,3||26,9||25,9||22,4||16,9||11,8||8,3
|-
|[[Λήμνος]]||'''15,9'''||7,4||7,7||9,7||13,6||18,4||26,8||25,9||25,2||21,5||16,9||12,3||9,0
|-
|[[Νάξος]]||'''18,2'''||12,1||12,2||13,3||16,0||19,5||23,3||24,9||24,8||22,8||19,6||16,3||13,6
|-
|[[Νέα Φιλαδέλφεια]]||'''17,6'''||8,7||9,3||11,2||15,3||20,7||25,6||28,0||27,4||23,3||18,1||13,7||10,3
|-
|[[Ρόδος]]||'''19,1'''||11,9||12,1||13,6||16,6||20,5||24,7||26,9||27,1||24,6||20,8||16,5||13,4
|-
|[[Τατόι]]||'''16,4'''||7,3||7,8||9,9||14,2||19,6||24,6||26,9||26,3||22,1||17,0||12,4||9,9
|-
|[[Ελληνικό Αττικής|Αθήνα (Ελληνικό)]]||'''18,5'''||10,3||10,6||12,3||15,9||20,7||25,2||28,0||27,8||24,2||19,5||15,4||12,0
|-
|[[Σάμος]]||'''18,4'''||10,3||10,0||12,1||15,9||20,6||25,5||28,4||27,9||24,3||19,4||14,5||11,9
|-
|[[Ιεράπετρα]]||'''19,7'''||12,9||12,9||14,2||17,0||20,9||25,4||27,8||27,7||24,9||21,0||17,5||14,5
|-
|[[Μυτιλήνη]]||'''17,6'''||9,5||9,9||11,6||15,6||20,2||24,7||26,6||26,1||22,9||18,5||14,3||11,3
|-
|[[Καστοριά]]||'''12,9'''||0,5||2,7||6,7||11,6||16,8||21,0||23,1||22,5||18,4||12,6||5,0||1,2
|-
|[[Γρεβενά]]||'''13,4'''||2,0||3,0||6,0||12,7||15,2||20,3||23,5||23,9||14,9||11,3||7,0||3,0
|-
|[[Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης|Ωραιόκαστρο]]||'''15,6'''||11,9||22,8||33,7||27,4||19,7||14,3||25,4||15,5||11,2||17,0||9,0||4,5
|}

===Επικοινωνίες===
{{κύριο|Τηλεπικοινωνίες στην Ελλάδα}}

===Μεταφορές===
{{κύριο|Μεταφορές στην Ελλάδα|Κατάλογος χωρών ανά μέγεθος οδικού δικτύου}}
[[Αρχείο:GR Highways 2019.jpg|μικρογραφία|Αυτοκινητόδρομοι της χώρας (2019)]]
Το οδικό δίκτυο καλύπτει περισσότερα από 117.000 χιλιόμετρα το 2017.<ref name="cia" /> Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Το σημερινό [[Κύριοι δρόμοι της Ελλάδας|δίκτυο αυτοκινητοδρόμων]] της χώρας ξεπερνάει τα 2.000 χιλιόμετρα. Ο εμπορικός στόλος περιελάμβανε 1.822 πλοία τον Αύγουστο του 2022.<ref>{{Cite web|url=https://www.naftemporiki.gr/maritime/1529623/se-1-822-ploia-kymatizei-i-elliniki-simaia/|title=Σε 1.822 πλοία κυματίζει η ελληνική σημαία|ημερομηνία=2023-10-26|website=www.naftemporiki.gr|language=el|accessdate=2024-11-28}}</ref>

Το σιδηροδρομικό δίκτυο καλύπτει σχεδόν 3.000 χιλιόμετρα, εκ των οποίων, τα περισσότερα είναι μονής γραμμή μη ηλεκτροδοτούμενα. Οι διαχειριστές του δικτύου είναι ο [[Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας|ΟΣΕ]] και η [[Hellenic Train]]. Η Ελλάδα διαθέτει δύο συνδέσεις με την [[Βόρεια Μακεδονία]] και δύο συνδέσεις με την Βουλγαρία αλλά δεν υπάρχουν ενεργά δρομολόγια.

===Πόλεις===
{{κύριο|Κατάλογος πόλεων της Ελλάδας}}
Σχεδόν τα δύο τρίτα του ελληνικού λαού ζουν σε αστικές περιοχές. Τα μεγαλύτερα και πιο σημαίνοντα αστικά κέντρα της Ελλάδας είναι εκείνα της [[Αθήνα]]ς και της [[Θεσσαλονίκη]]ς,<ref name="Greek Experience">{{cite book|title=Regional analysis and policy: the Greek experience|author1=Harry Coccossis|author2=Yannis Psycharis|isbn=9783790820867|year=2008|url=https://books.google.com/?id=x9TG0Q0xKJYC&pg=PA19&q=Thessaloniki%20co-capital|accessdate=19 August 2011}}</ref> με πληθυσμούς περίπου 643.452 και 319.045 κατοίκων αντίστοιχα.<ref>{{cite web|url=https://elstat-outsourcers.statistics.gr/Census2022_GR.pdf|title=Αποτελέσματα Απογραφής Πληθυσμού - Κατοικιών 2021|date=2023-03-12|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2024-11-28}}</ref> Άλλες σημαντικές πόλεις με αστικούς πληθυσμούς άνω των 100.000 κατοίκων είναι η [[Πάτρα]], το [[Ηράκλειο Κρήτης|Ηράκλειο]], η [[Λάρισα]] και ο [[Βόλος]] (μαζί με τη [[Νέα Ιωνία Μαγνησίας|Νέα Ιωνία]]) που συγκροτούν πολεοδομικά συγκροτήματα.<ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gr/Athena2001/Athena2001.ASP?wcu=$cmd=0$id=5200712142356520314915|title=Athena 2001 Census|date=2012-12-28|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2007-12-14|deadurl=yes|archivedate=2008-01-17|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080117231653/http://www.statistics.gr/Athena2001/Athena2001.ASP?wcu=%24cmd%3D0%24id%3D5200712142356520314915}}</ref>
[[Αρχείο:Greece Passenger Rail Map 0.2.png|μικρογραφία|Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας]]
Ο πίνακας που ακολουθεί απαριθμεί τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, ανάλογα με τον πληθυσμό των αντίστοιχων οικιστικών αστικών περιοχών που αποτελούνται είτε από πολλούς δήμους, εμφανείς στις περιπτώσεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, είτε περιλαμβάνονται σε ένα μεγαλύτερο ενιαίο δήμο, περίπτωση εμφανή στις περισσότερες από τις μικρότερες πόλεις της χώρας.
{| class="wikitable"
|-
!Πόλη
!Πληθυσμός
|-
|Αθήνα
|3.190.154
|-
|Θεσσαλονίκη
|802.392
|-
|Πάτρα
|170.934
|-
|Ηράκλειο
|158.469
|-
|Λάρισα
|146.377
|-
|Βόλος
|116.491
|-
|Ιωάννινα
|64.896
|-
|Χαλκίδα
|64.490
|-
|Τρίκαλα
|61.608
|-
|Σέρρες
|58.400
|}

===Οικολογία===
Φυτογεωγραφικά, η Ελλάδα ανήκει στο βόρειο βασίλειο. Σύμφωνα με το [[Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση]] και τον [[Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος|Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος]] η Ελλάδα χωρίζεται σε 6 οικοπεριοχές.

==Πολιτική και διακυβέρνηση==
{{Κύριο|Πολιτικό σύστημα της Ελλάδας}}

===Σύνταγμα και οργάνωση των εξουσιών===
[[Αρχείο:Hellenic Parliament.JPG|thumb|Η [[Βουλή των Ελλήνων]] στην [[πλατεία Συντάγματος]] στην [[Αθήνα]].]]
[[Αρχείο:Ελευθέριος Βενιζέλος.jpg|thumb|left|Ο [[Ελευθέριος Βενιζέλος]] (1864–1936), που υπήρξε πρωθυπουργός της Ελλάδας σε διάφορα διαστήματα την περίοδο [[1909]]-[[1932]].]]

Το [[Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975|Σύνταγμα του 1975]] περιέχει εκτενείς εγγυήσεις των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του πολίτη, που ενισχύθηκαν περαιτέρω με την [[Αναθεώρηση του Συντάγματος της Ελλάδας (2001)|αναθεώρηση του 2001]].<ref>{{Cite web|url=https://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-Ellinon/To-Politevma/Syntagmatiki-Istoria/|title=Συνταγματική Ιστορία|website=www.hellenicparliament.gr|accessdate=2022-06-29}}</ref> Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την αναθεώρηση αυτή κατοχυρώθηκαν, για πρώτη φορά συνταγματικά, πέντε ανεξάρτητες αρχές, οι τρεις των οποίων ([[Συνήγορος του Πολίτη (Ελλάδα)|Συνήγορος του Πολίτη]], [[Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών|Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών]], [[Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα]]) είναι ταγμένες στην προστασία και διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων. Η Ελλάδα είναι επίσης συμβαλλόμενο μέρος στην [[Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου]].

Στις [[27 Μαΐου]] του [[2008]] η Ολομέλεια της Η΄ Αναθεωρητικής Βουλής ενέκρινε την αναθεώρηση του [[Σύνταγμα|Συντάγματος]], που οδήγησε στην υιοθέτηση τριών προτάσεων αλλαγών εκ μέρους της μεγάλης πλειοψηφίας των βουλευτών της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]], του [[Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία|ΣΥΡΙΖΑ]] και του [[Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός|ΛΑΟΣ]]. Από την ψηφοφορία απουσίαζε το [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα|ΠΑΣΟΚ]]. Οι προτάσεις αυτές είναι η κατάργηση του απόλυτου επαγγελματικού ασυμβιβάστου των βουλευτών, η απολαβή εκ μέρους της Βουλής του δικαιώματος να τροποποιεί επιμέρους κονδύλια του τακτικού Προϋπολογισμού και να παρακολουθεί την εκτέλεσή του και η επιφόρτιση του νομοθέτη να μεριμνά ειδικά για τις νησιωτικές και ορεινές περιοχές σε κάθε νόμο που υιοθετεί.<ref>{{cite web|title=Το ασυμβίβαστο ενταφίασε την αναθεώρηση|url=https://www.kathimerini.gr/politics/323664/to-asymvivasto-entafiase-tin-anatheorisi/|date=2008-05-28|accessdate=2019-09-18|publisher=Η Καθημερινή|author=Γιώργος Σ. Μπουρδάρας}}</ref>

Σε πολιτειακό και οργανωτικό επίπεδο το Σύνταγμα διακρίνει τρεις εξουσίες: τη νομοθετική, την [[Εκτελεστική εξουσία|εκτελεστική]] και τη δικαστική. Στη νομοθετική μετέχουν η [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλή]] και ο [[Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας|Πρόεδρος της Δημοκρατίας]], στην εκτελεστική ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η [[Κυβέρνηση της Ελλάδας|Κυβέρνηση]], ενώ η δικαστική εξουσία ασκείται από τα δικαστήρια ''στο όνομα του ελληνικού λαού''.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ιεραρχικά βρίσκεται στην κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας, μετέχει στη νομοθετική με την έκδοση και τη δημοσίευση των νόμων και τη δυνατότητα αναπομπής στη Βουλή ψηφισμένου νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου, ενώ ορίζεται από το Σύνταγμα ως ''ρυθμιστής του πολιτεύματος''.<ref>[[s:Σύνταγμα της Ελλάδας#p30|Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 30]]</ref> Εκλέγεται από τη Βουλή με διαδοχικές ψηφοφορίες των μελών της, κατά τις οποίες επιδιώκεται η εξασφάλιση πλειοψηφίας 2/3 του συνόλου των μελών της στις δύο πρώτες φάσεις και 3/5 στην τρίτη. Επί αποτυχίας συγκέντρωσης των ανωτέρω πλειοψηφιών διαλύεται η Βουλή, προκηρύσσονται εκλογές και η νέα Βουλή εκλέγει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την ίδια πλειοψηφία των 3/5 και, αν ούτε αυτό είναι εφικτό, με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της (151) ή, τέλος, με σχετική μεταξύ των δύο μειοψηφησάντων στην τελευταία ψηφοφορία, αν δε συγκεντρωθεί η απόλυτη πλειοψηφία. Οι εξουσίες του Προέδρου είναι πολύ μικρές και λίγες, καθώς ασκεί μόνο εθιμοτυπικά καθήκοντα. Όλες σχεδόν οι πράξεις του χρήζουν προσυπογραφής από τον [[Πρωθυπουργός|Πρωθυπουργό]] ή άλλο μέλος της Κυβέρνησης ([[Υπουργός|Υπουργό]]), όπως τα προεδρικά διατάγματα. Από την υποχρέωση προσυπογραφής εξαιρούνται ρητά ελάχιστες πράξεις του Προέδρου προβλεπόμενες από το Σύνταγμα, όπως ο διορισμός των υπαλλήλων της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Η θητεία είναι πενταετής με δικαίωμα επανεκλογής για μία ακόμη θητεία.

Η νομοθετική εξουσία ασκείται από τη Βουλή των Ελλήνων, της οποίας τα μέλη εκλέγονται με καθολική μυστική ψηφοφορία για τετραετή θητεία. Εκλογές μπορούν να κηρυχθούν νωρίτερα για έκτακτους λόγους, όπως αυτοί ορίζονται στο Σύνταγμα. Μετά πάντως το 1975 η προκήρυξη πρόωρων εκλογών αποτελεί τον κανόνα, επικαλούμενου συνήθως από τις απερχόμενες κυβερνήσεις κάποιου εξαιρετικής σημασίας εθνικού θέματος. Η Ελληνική Δημοκρατία χρησιμοποιεί για την ανάδειξη των βουλευτών ένα σύνθετο ενδυναμωμένο εκλογικό σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης ([[Εκλογικό σύστημα|ενισχυμένη αναλογική]]), το οποίο αποθαρρύνει τη δημιουργία πολυκομματικών κυβερνήσεων συνεργασίας και επιτρέπει ισχυρή μονοκομματική κυβέρνηση πλειοψηφίας, ακόμα και αν το πρώτο κόμμα υστερεί της απόλυτης πλειοψηφίας των ψήφων. Για να μπορεί να καταλάβει 1 από τις 300 βουλευτικές έδρες ένα κόμμα, πρέπει να έχει λάβει τουλάχιστον το 3% του συνόλου των ψήφων, ενώ με τον [[Εκλογικός νόμος 3231/2004|εκλογικό νόμο του 2004]], που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2007|βουλευτικές εκλογές του 2007]], το πρώτο κόμμα εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή με ποσοστό περίπου 42% (40% με τον εκλογικό νόμο του 2008 που αυξάνει το μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα από 50 σε 40, αλλά και με ακόμα μικρότερο ποσοστό ήταν δυνατόν να εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία σε συνάρτηση με το ποσοστό κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής λόγω του ορίου του 3%). Με τον εκλογικό νόμο 4406/2016 το ισχύον εκλογικό σύστημα είναι η [[Εκλογικό σύστημα|απλή αναλογική με όριο]] εισόδου στη Βουλή το 3%.

Μέχρι το [[1877]] η νόμιμη ηλικία ψήφου ήταν τα 25 χρόνια. Στη συνέχεια μειώθηκε στα 21 χρόνια και από το [[1981]] είναι τα 18 χρόνια.<ref>David Close, ''Ελλάδα 1945-2004'', εκδόσεις Θύραθεν, σελίδα 43.</ref> Το 2019 ως ελάχιστη ηλικία ψήφου ορίστηκαν τα 17 χρόνια. Η Ελλάδα είναι ένα από τα ελάχιστα ευρωπαϊκά κράτη όπου η [[ηλικία ψήφου]] στις εθνικές εκλογές είναι μικρότερη των 18 ετών.

Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την [[Κυβέρνηση]], της οποίας κεφαλή είναι ο [[Πρωθυπουργός της Ελλάδας|Πρωθυπουργός]], το ισχυρότερο πρόσωπο του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Η Κυβέρνηση καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της Χώρας,<ref name="s82">[[s:Σύνταγμα της Ελλάδας#p82|Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 82]]</ref> εφαρμόζει την πολιτική που εγκρίνει μέσω των νομοθετικών πράξεων η [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλή]], αλλά ταυτόχρονα μετέχει στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, μέσω της σύνταξης και της προώθησης προς ψήφιση των νομοσχεδίων (νομοθετική πρωτοβουλία). Η Κυβέρνηση με βάση την [[αρχή της δεδηλωμένης]] οφείλει να απολαύει της εμπιστοσύνης της Βουλής, να έχει λάβει δηλαδή ψήφο εμπιστοσύνης από την πλειοψηφία των Βουλευτών. Στα πλαίσια δε της σύγχρονης κομματικής δημοκρατίας η Κυβέρνηση κυριαρχεί και στη νομοθετική λειτουργία, καθώς προέρχεται από το Κόμμα το οποίο ελέγχει την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, καθιστώντας έτσι την ψήφιση των νόμων μια τυπική κατά κανόνα διαδικασία. Λόγω δε της συχνής έως καταχρηστικής επίκλησης της κομματικής πειθαρχίας, η δυνατότητα διαφωνίας κυβερνητικού βουλευτή με την Κυβέρνηση που στηρίζει θεωρείται σπάνιο φαινόμενο. Σε έκτακτες περιπτώσεις μπορεί η Κυβέρνηση να προτείνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την έκδοση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, οι οποίες έχουν ισχύ νόμου και οφείλουν να εγκριθούν καταρχήν εντός 40 ημερών από τη Βουλή.

Ο Πρωθυπουργός αποτελεί την κεφαλή της κυβέρνησης και με βάση το Σύνταγμα είναι συνήθως (αν και όχι απαραίτητα) ο αρχηγός του έχοντος την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή κυβερνώντος κόμματος. Βάσει του άρθρου 82 του Συντάγματος, «ο Πρωθυπουργός εξασφαλίζει την ενότητα της Κυβέρνησης και κατευθύνει τις ενέργειές της, καθώς και των δημοσίων γενικά υπηρεσιών για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στο πλαίσιο των νόμων».<ref name="s82" /> Οι βασικότερες εξουσίες του είναι οι εξής:

* Προεδρεύει του [[Υπουργικό Συμβούλιο (Ελλάδα)|Υπουργικού Συμβουλίου]], στο οποίο μετέχει μαζί με τους Υπουργούς.
* Με δεσμευτική πρότασή του διορίζονται και παύονται από τον [[Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας|Πρόεδρο της Δημοκρατίας]] οι [[Υπουργός|Υπουργοί]] και οι Υφυπουργοί της Κυβέρνησης.
* Καθορίζει από κοινού με τον οικείο Υπουργό τις αρμοδιότητες των Υφυπουργών.
* Προΐσταται τριών Γενικών Γραμματειών: Πρωθυπουργού (τέως Πολιτικού Γραφείου), Κυβέρνησης και [[Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας (Ελλάδα)|Ενημέρωσης-Επικοινωνίας]].
* Αδειοδοτεί προς δημοσίευση στην [[Εφημερίδα της Κυβερνήσεως]] οποιοδήποτε κείμενο πρέπει, σύμφωνα με τον νόμο, να καταχωρηθεί σε αυτήν.

===Δημόσια διοίκηση===
====Διοικητική διαίρεση====
[[Αρχείο:Kallikratis dioikisi.png|thumb|right|Η [[διοικητική διαίρεση της Ελλάδας]].]]
{{Κύριο|Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας}}

Διοικητικά η Ελλάδα διαιρείται σε 13 [[Περιφέρειες της Ελλάδας|Περιφέρειες]]. Επιπλέον αυτών, το [[Άγιο Όρος]] αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού κράτους.

====Σώματα ασφαλείας====
Στα σώματα ασφαλείας ανήκουν η [[Ελληνική Αστυνομία]], το [[Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας|Πυροσβεστικό Σώμα]] και το [[Λιμενικό Σώμα − Ελληνική Ακτοφυλακή]].

Η [[Ελληνική Αστυνομία]] είναι η εθνική [[αστυνομία]] της Ελλάδας. Είναι ένας πολύ μεγάλος οργανισμός με τις αρμοδιότητές που εκτείνονται από τον έλεγχο της οδικής κυκλοφορίας έως την [[Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία (Ελλάδα)|καταπολέμηση της τρομοκρατίας]]. Ιδρύθηκε το 1984 με τον Νόμο 1481, ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης της [[Ελληνική Χωροφυλακή|Χωροφυλακής]] και της [[Αστυνομία Πόλεων|Αστυνομίας Πόλεων]].<ref>{{cite web|url=http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wGTNzPxpnvztndtvSoClrL8OXOocP4PeJR5MXD0LzQTLWPU9yLzB8V68knBzLCmTXKaO6fpVZ6Lx3UnKl3nP8NxdnJ5r9cmWyJWelDvWS_18kAEhATUkJb0x1LIdQ163nV9K--td6SIucJMOVVUpEXDLZrnFMhg1K6Dr1uH_EsqqeIZsQ0YhbH6|title=ΦΕΚ A 152/1984|date=8 Οκτωβρίου 1984|publisher=[[Εφημερίδα της Κυβερνήσεως]]}}</ref>

===Πολιτική ζωή και κόμματα===
{{δείτε|Κατάλογος πολιτικών κομμάτων της Ελλάδας}}
Μετά την [[Μεταπολίτευση|αποκατάσταση της δημοκρατίας]] το 1974, ιδρύθηκαν τα δύο κόμματα που κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή της Ελλάδας και εναλλάσσονταν στην κυβέρνηση για περισσότερα από 35 χρόνια, η [[Νέα Δημοκρατία]] και το [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα]].<ref name="BBC-PASOK">{{cite news|author=Mark Lowen|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-22025714|title=How Greece's once-mighty Pasok party fell from grace|date=05-04-2013|accessdate=03-01-2014|website=[[BBC]]}}</ref>

Η Νέα Δημοκρατία είναι κεντροδεξιό κόμμα, βασικός υποστηρικτής της εισόδου της Ελλάδας στην [[Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα|ΕΟΚ]] και γενικά του φιλοδυτικού προσανατολισμού της χώρας, με τον ιδρυτή της Κωνσταντίνο Καραμανλή να εκφράζει το πασίγνωστο «''ανήκομεν εις την δύσιν''». Τα ποσοστά της κυμαίνονταν στο 40-45%, συγκεντρώνοντας συντηρητικούς, φιλελεύθερους και εθνικιστές.<ref>{{harvnb|Keridis|2009|p=118-9}}</ref> Το ΠΑΣΟΚ συνδύασε τη [[Κόμμα Φιλελευθέρων (Ελλάδα)|φιλελεύθερη]] παράδοση των παλιών [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Βενιζελικών]] με την αριστερή παράδοση της [[Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα)|Εθνικής Αντίστασης]].<ref>{{harvnb|Keridis|2009|p=126}}</ref> Συνδεδεμένο με την οικογένεια Παπανδρέου, το [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα|ΠΑΣΟΚ]] έφτασε στην ακμή του υπό την ηγεσία του [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέα Παπανδρέου]], και ιδίως το 1981 όταν ψηφίστηκε από σχεδόν τους μισούς Έλληνες ψηφοφόρους. Στο ΠΑΣΟΚ ασκείται σήμερα κριτική για [[διαφθορά]] και πελατειακές σχέσεις, όπως και στη [[Νέα Δημοκρατία|ΝΔ]], αλλά και για την πολιτική λιτότητας που ασκήθηκε από το 2009 και εξής. Το αποτέλεσμα ήταν ότι από το 2012 η απήχησή του κατέρρευσε ολοκληρωτικά (από το 2013 κυμαίνεται μεταξύ του 6% και του 8%, αν και τη δεκαετία του 2020 είναι σταθερά πάνω από το 10%) και τη θέση του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική σκηνή πήρε τότε ο [[Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία|Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς]], ένα αριστερό κόμμα.<ref name="BBC-PASOK"/> Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, από τα πιο παλιά στην Ελλάδα είναι το τέταρτο σήμερα κόμμα εκλογικά. Έγινε νόμιμο το 1974 και από τότε βρίσκεται στη Βουλή της Ελλάδας. Τα πολιτικά κόμματα επηρεάζουν όλες τις όψεις του ελληνικού δημόσιου βίου σε βαθμό ασυνήθιστο για άλλες δυτικές δημοκρατίες και ασκούν ασφυκτικό έλεγχο στη δημόσια διοίκηση, με αποτέλεσμα αναξιοκρατία και [[διαφθορά]],<ref>{{harvnb|Keridis|2009|p=135, 136-7}}</ref> μια τάση που ξεκίνησε σταδιακά από τη δεκαετία του 1880 (κυρίως από το 1882) και είχε ολοκληρωθεί πλήρως κατά τη δεκαετία του 1890.

Το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία εναλλάσσονταν σε μεγάλο βαθμό στην εξουσία μέχρι το ξέσπασμα της [[Ελληνική οικονομική κρίση χρέους (2009-2018)|κρίσης δημόσιου χρέους]] το 2009. Από τότε, τα δύο μεγάλα κόμματα, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, έχουν υποστεί απότομη πτώση της δημοτικότητάς τους.<ref name="Political Climate and Governance December 2011">{{Cite news|url=http://www.vprc.gr/uplds/File/teleytaia%20nea/Epikaira/Political%20Climate%20and%20Governance_December2011.pdf|title=Πολιτική Συγκυρία & Διακυβέρνηση|date=22 December 2011|publisher=VPRC|location=GR|trans-title=Political climate & governance|accessdate=22 December 2011}}</ref><ref name="Political Climate and Governance January 2012">{{Cite news|url=https://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/Political_Conjuncture_and_Governance_Jan2012.pdf|title=Πολιτική Συγκυρία & Διακυβέρνηση|work=VPRC|date=2012-01-26|trans-title=Political conjuncture & governance|accessdate=2012-01-26|via=Eklogika|archive-date=2012-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20120417113612/http://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/Political_Conjuncture_and_Governance_Jan2012.pdf|dead-url=}}</ref><ref name="Panhellenic Research for ET3">{{Cite news|url=https://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/ToThePoint-Ert3_30-1-12.pdf|title=Πανελλαδική Έρευνα για την ET3|work=To The Point|date=2012-01-29|accessdate=2012-01-29|via=Eklogika|archive-date=2012-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20120227121525/http://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/ToThePoint-Ert3_30-1-12.pdf|dead-url=}}</ref><ref name="Research from Pulse RC for Pontiki">{{Cite news|url=https://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/PulseRC-ToPontiki_2-2-2012.pdf|title=Έρευνα της Pulse RC για το Ποντίκι|date=2012-02-02|publisher=Pulse RC|accessdate=2012-02-02|via=Eklogika|archive-date=2012-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20120227043858/http://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/PulseRC-ToPontiki_2-2-2012.pdf|dead-url=}}</ref><ref name="Varometro Feb 2011">{{Cite news|url=https://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/varometro_2_12.pdf|title=Πολιτικό Βαρόμετρο 99|work=Public Issue|date=2012-02-07|publisher=Eklogika|trans-title=Political barometer|accessdate=2011-02-07|archive-date=2012-02-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20120226224630/http://www.eklogika.gr/uploads/files/Dimoskopiseis/varometro_2_12.pdf|dead-url=}}</ref> Τον Νοέμβριο του 2011, ο [[Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός]] σε έναν μεγάλο συνασπισμό, δεσμεύοντας την κοινοβουλευτική τους υποστήριξη σε μια [[Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας|κυβέρνηση εθνικής ενότητας]] με επικεφαλής τον πρώην αντιπρόεδρο της [[Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα|Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας]] [[Λουκάς Παπαδήμος|Λουκά Παπαδήμο]].<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-15671354|title=Lucas Papademos named as new Greek prime minister|work=BBC News|date=10 November 2011|accessdate=10 November 2011}}</ref> Ο [[Πάνος Καμμένος]] καταψήφισε αυτήν την κυβέρνηση και αποσχίστηκε από τη ΝΔ σχηματίζοντας τους [[Ανεξάρτητοι Έλληνες]], ο οποίος προχώρησε σε συγκυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015.

Η κυβέρνηση συνασπισμού οδήγησε τη χώρα στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2012|βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2012]]. Η ισχύς των παραδοσιακών ελληνικών πολιτικών κομμάτων, του [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα|ΠΑΣΟΚ]] και της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]], μειώθηκε από 43% σε 8% και από 33% σε 18%, αντίστοιχα. Ο αριστερός [[Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία|ΣΥΡΙΖΑ]] έγινε το δεύτερο μεγάλο κόμμα, με άνοδο στα ποσοστά του από 4% σε 16%. Κανένα κόμμα δεν μπόρεσε να σχηματίσει μια βιώσιμη κυβέρνηση, κάτι που οδήγησε στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Ιουνίου 2012|δεύτερες εκλογές του Ιουνίου 2012]]. Το αποτέλεσμα των δεύτερων εκλογών ήταν ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού αποτελούμενη από τη [[Νέα Δημοκρατία]] (29%), το [[Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα]] (12%) και τη [[Δημοκρατική Αριστερά]] (6%).

Έκτοτε ο ΣΥΡΙΖΑ διαδέχθηκε το ΠΑΣΟΚ ως το βασικό κόμμα της κεντροαριστεράς, μια θέση που διατηρεί μέχρι σήμερα.<ref>{{Cite book|title=Radical Left Parties in Government: The Cases of SYRIZA and AKEL|first=Yiannos|last=Katsourides|publisher=Springer|isbn=9781137588418|date=22 September 2016|page=94|url=https://books.google.com/books?id=EYQgDQAAQBAJ&q=syriza%2520pasok%2520centre-left&pg=PA94|γλώσσα=en}}</ref> Ο [[Αλέξης Τσίπρας]] οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ στη νίκη στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Ιανουαρίου 2015|γενικές εκλογές]] της 25ης Ιανουαρίου 2015, αποτυγχάνοντας να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο για δύο έδρες.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-30975437|title=Greece election: Anti-austerity Syriza wins election|work=BBC News|date=26 January 2015}}</ref> Το επόμενο πρωί, ο Τσίπρας κατέληξε σε συμφωνία με τους [[Ανεξάρτητοι Έλληνες|Ανεξάρτητους Έλληνες]] για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού και ορκίστηκε πρωθυπουργός της Ελλάδας.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/live/2015/jan/26/greece-election-syriza-victory-alexis-tsipras-coalition-talks-live-updates|title=Alexis Tsipras sworn in as new Greek prime minister – as it happened|last=GMT|first=Graeme Wearden until 4 15pm|work=The Guardian|date=26 January 2015|last2=Tran (now)|first2=Mark|via=www.theguardian.com}}</ref> Ο Τσίπρας προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον Αύγουστο του 2015, παραιτούμενος από τη θέση του, κάτι που οδήγησε σε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση επί ένα μήνα με επικεφαλής τη δικαστή [[Βασιλική Θάνου|Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου]], την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό της Ελλάδας.<ref>{{Cite web|url=https://www.economywatch.gr/vassiliki-thanou-christophilou-became-greeces-first-female-prime-minister/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220219034341/https://www.economywatch.gr/vassiliki-thanou-christophilou-became-greeces-first-female-prime-minister/|archivedate=2022-02-19|title=Vassiliki Thanou-Christophilou became Greece's first female Prime Minister &#124; Economy Watch}}</ref> Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Σεπτεμβρίου 2015|γενικές εκλογές]] του Σεπτεμβρίου 2015, ο Αλέξης Τσίπρας οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ σε άλλη μια νίκη, κερδίζοντας 145 από τις 300 έδρες<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-34307795|title=Greece election: Alexis Tsipras hails 'victory of the people'|work=BBC News|date=21 September 2015}}</ref> και επανεπιβεβαιώνοντας τη συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Έλληνες σχημάτισε κυβέρνηση.<ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/en/greek-finance-minister-tsakalotos-takes-key-role-in-tsipras-new-cabinet/a-18731437|title=Greek Finance Minister Tsakalotos takes key role in Tsipras' new cabinet &#124; DW &#124; 23.09.2015|website=DW.COM}}</ref> Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2019 οι ΑΝΕΛ αποχώρησαν λόγω της συμφωνίας των Πρεσπών και στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2019|γενικές εκλογές του Ιουλίου 2019]] ηττήθηκε από τον [[Κυριάκος Μητσοτάκης|Κυριάκο Μητσοτάκη]] της Νέας Δημοκρατίας.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/07/greeks-choose-between-beach-and-ballot-in-first-post-debt-bailout-poll|title=Greek elections: landslide victory for centre-right New Democracy party|ημερομηνία=2019-07-07|website=the Guardian}}</ref> Στις 8 Ιουλίου 2019, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ορκίστηκε νέος πρωθυπουργός της Ελλάδας και σχημάτισε αυτοδύναμη κεντροδεξιά κυβέρνηση ΝΔ.<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/7/8/kyriakos-mitsotakis-sworn-in-as-greeces-new-prime-minister|title=New era as Mitsotakis is sworn in as Greece's new PM|website=www.aljazeera.com}}</ref>

===Κυβερνώντες===
Από τις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2019|βουλευτικές εκλογές του 2019]] ως [[ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2023|αυτές του Μαΐου 2023]] πρωθυπουργός ήταν ο [[Κυριάκος Μητσοτάκης]], πρόεδρος της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]]. Ο [[Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία|ΣΥΡΙΖΑ]] ήταν αξιωαμτική αντιπολίτευση με 86 έδρες. Τρίτο κόμμα στην Βουλή εκείνη ήταν το [[ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής|Κίνημα Αλλαγής]] με 22 έδρες, τέταρτο το [[Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας|ΚΚΕ]] με 15 έδρες, πέμπτο με 10 έδρες η [[Ελληνική Λύση]] κι έκτο το [[Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής|ΜέΡΑ25]] με 9 έδρες.

Η Βουλή που προέκυψε μετά τις [[ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2023|εκλογές του Μαΐου 2023]] δεν κατόρθωσε να σχηματίσει βιώσιμη κυβερνητική πλειοψηφία, οπότε σχηματίστηκε [[Υπηρεσιακή κυβέρνηση Ιωάννη Σαρμά 2023|υπηρεσιακή Κυβέρνηση]] υπό τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου [[Ιωάννης Σαρμάς|Ιωάννη Σαρμά]], προκειμένου η χώρα να οδηγηθεί [[ελληνικές βουλευτικές εκλογές Ιουνίου 2023|εκ νέου σε εκλογές]].

===Διεθνείς Σχέσεις===
Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας ασκείται μέσω του [[Υπουργείο Εξωτερικών (Ελλάδα)|Υπουργείου Εξωτερικών]] και του επικεφαλής του, τον εκάστοτε [[Υπουργός Εξωτερικών|υπουργό Εξωτερικών]]. Επισήμως, οι κύριοι στόχοι του Υπουργείου είναι η εκπροσώπηση της Ελλάδας ενώπιον άλλων κρατών και διεθνών οργανισμών, η διασφάλιση των συμφερόντων του ελληνικού κράτους και των πολιτών του στο εξωτερικό, η προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, η ενθάρρυνση στενότερων σχέσεων με την [[Απόδημος Ελληνισμός|ελληνική διασπορά]] και η ενθάρρυνση της διεθνής συνεργασίας.

Μετά την επίλυση του [[Μακεδονικό ονοματολογικό ζήτημα|Μακεδονικού]] με τη [[Συμφωνία των Πρεσπών]] το 2018, το Υπουργείο εντοπίζει δύο εναπομείναντα ζητήματα ιδιαίτερης σημασίας για το ελληνικό κράτος: τις [[Γκρίζες Ζώνες|τουρκικές αμφισβητήσεις]] της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και τον αντίστοιχο εναέριο χώρο και το [[Κυπριακό (ζήτημα)|Κυπριακό]] που αφορά την [[Τουρκική Ειρηνευτική Δύναμη Κύπρου|τουρκική κατοχή]] στην [[Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου]].

Υπάρχει μια μακροχρόνια σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας για τους φυσικούς πόρους στην ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει νομικά την [[υφαλοκρηπίδα]] και την [[Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη|αποκλειστική οικονομική ζώνη]] γύρω από τα ελληνικά νησιά.<ref>{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/turkey-threatens-greece-over-disputed-mediterranean-territorial-claims/a-54828554|title=Turkey threatens Greece over disputed Mediterranean territorial claims|work=Deutsche Welle|date=5 September 2020}}</ref>

Επιπλέον, λόγω της πολιτικής και γεωγραφικής εγγύτητάς της με την [[Ευρώπη]], την [[Ασία]], τη [[Μέση Ανατολή]] και την [[Αφρική]], η Ελλάδα είναι μια χώρα σημαντικής γεωστρατηγικής σημασίας, πλεονέκτημα το οποίο έχει αξιοποιήσει για να αναπτύξει μια περιφερειακή πολιτική για να συμβάλει στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στα [[Βαλκάνια]], τη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]] και τη [[Μέση Ανατολή]]. Αυτό έχει δώσει στη χώρα [[Μεσαία δύναμη|καθεστώς μεσαίας δύναμης]] στις παγκόσμιες υποθέσεις.<ref name="Thanos-Veremēs">Thanos Veremēs (1997) [https://books.google.com/books/about/The_military_in_Greek_politics.html?id=sn-yAAAAIAAJ The Military in Greek Politics: From Independence to Democracy] "Black Rose Books"</ref> Μερικοί από τους οργανισμούς στους οποίους είναι μέλος είναι οι εξής:

[[Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών]], [[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου]], [[Συμβούλιο της Ευρώπης]], [[Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο]], [[Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων]], [[Οικονομική και Νομισματική Ένωση]], [[Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος]], [[Ευρωπαϊκή Ένωση]], [[Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας]], [[Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας]], [[Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας]], [[Διεθνής Οργανισμός Εργασίας]], [[Διεθνές Νομισματικό Ταμείο]], [[Διεθνής Οργανισμός Ναυσιπλοΐας]], [[Ιντερπόλ]], [[Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή]], [[Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης]], [[Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης]], [[ΝΑΤΟ]], [[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης]], [[Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη]], [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών]], [[Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών]], [[Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη]], [[Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών]], [[Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες]], [[Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση]], [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας]], [[Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας]], [[Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός]], [[Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης]], Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD), Διεθνής Ένωση Ανάπτυξης (IDA), Διεθνής Εταιρεία Χρηματοδότησης (IFC), Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA), Διεθνής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (IBRD), Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ECE), Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική (ECLAC), Παγκόσμια Ομοσπονδία Σπηλαιολογίας (UIS), Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων (WCO) και Συμβούλιο Ευρωατλαντικής Συνεργασίας (EAPC).

===Ένοπλες Δυνάμεις===
{{δείτε|Στρατιωτική θητεία στην Ελλάδα}}
[[Αρχείο:HS Psara F454.jpg|thumb|Φρεγάτα [[Ψαρά V (φρεγάτα)|Ψαρά V]], τύπου [[MEKO|MEKO-200 HN]] του Ελληνικού πολεμικού ναυτικού.]]

Το [[2010]], η Ελλάδα είχε δαπανήσει για τις αμυντικές της δαπάνες το 3,98% του ΑΕΠ της - ποσοστό που τότε ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο, λόγω φόβου πιθανής εισβολής από την Τουρκία.<ref>[https://web.archive.org/web/20130520092445/http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=18/10/2010&id=214586 «Αργυρό μετάλλιο» η Ελλάδα, με 3,98% του ΑΕΠ!], Ελευθεροτυπία, 18/10/10</ref> Οι [[Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις]] αποτελούνται από το [[Ελληνικός Στρατός|Στρατό]], το [[Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό|Πολεμικό Ναυτικό]] και την [[Ελληνική Πολεμική Αεροπορία|Πολεμική Αεροπορία]].

Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία στην Ελλάδα αφορά τους Έλληνες άρρενες πολίτες και έχει διάρκεια 9 μηνών, η οποία όμως συνήθως περιορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Έτσι, μέχρι το [[2009]], η Ελλάδα είχε υποχρεωτική θητεία 1 έτους για όλους τους άνδρες άνω των 18 ετών. Παρότι γίνονται δεκτές αιτήσεις γυναικών που θέλουν να υπηρετήσουν, η στράτευσή τους δεν είναι υποχρεωτική. Η κίνηση αυτή δημιουργεί αντιρρήσεις από τους κύκλους που αντιτίθενται στην υποχρεωτική στράτευση, γιατί ενώ το Άρθρο 4 του [[Σύνταγμα|Ελληνικού Συντάγματος]] θέτει υπόχρεους όλους τους Έλληνες πολίτες να υπερασπιστούν την Ελλάδα, ο φόρτος έγκειται ολοκληρωτικά στον ανδρικό πληθυσμό. Τον Φεβρουάριο του [[2009]] ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ανακοίνωσε ότι από το [[2010]] οι υπόχρεοι στράτευσης θα κατατάσσονται μόνο στο [[Ελληνικός Στρατός|Στρατό]] και για θητεία 9 μηνών, που σημαίνει ότι το Πολεμικό Ναυτικό και η Πολεμική Αεροπορία θα επανδρώνονται αποκλειστικά από επαγγελματίες οπλίτες.<ref>{{cite web|url=https://www.tanea.gr/2009/02/14/greece/katargeitai-apo-to-2010-i-thiteia-se-naytiko-aeroporia/|title=Καταργείται από το 2010 η θητεία σε Ναυτικό και Αεροπορία|publisher=[[Τα Νέα]]|date=2009-02-14|accessdate=2009-04-11}}</ref> Τελικά από τις 14 Αυγούστου [[2009]] η θητεία έγινε 9μηνη, ενώ έγιναν ανάλογες μειώσεις στον χρόνο στράτευσης αυτών που εκτελούν μειωμένη θητεία. Επίσης, υπάρχει σχέδιο πλήρους επάνδρωσης του Ναυτικού και της Αεροπορίας από επαγγελματίες ως το 2012. Τέλος η εναλλακτική θητεία έγινε 18μηνη.

Το ελληνικό στρατιωτικό προσωπικό ανέρχεται συνολικά σε 364.050 άτομα, εκ των οποίων οι 142.700 είναι ενεργοί και οι 221.350 είναι έφεδροι. Η Ελλάδα κατέχει την 28η θέση παγκοσμίως ως προς τον αριθμό των πολιτών που υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις. Η [[στρατιωτική θητεία στην Ελλάδα|θητεία στην Ελλάδα]] διαρκεί εννέα μήνες για τον Στρατό και ένα έτος για το Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία.<ref name="cia"/> Επιπλέον, οι Έλληνες άντρες ηλικίας 18 έως 60 ετών που ζουν σε στρατηγικά ευαίσθητες περιοχές ενδέχεται να υποχρεωθούν να υπηρετήσουν με μερική απασχόληση στην Εθνική Φρουρά.

Ως μέλος του [[ΝΑΤΟ]], ο ελληνικός στρατός συμμετέχει σε ασκήσεις και αποστολές υπό την αιγίδα της συμμαχίας, αν και η εμπλοκή του σε αποστολές του ΝΑΤΟ είναι ελάχιστη.<ref>{{Cite web|url=https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/49185|title=EU and NATO Look on at Greece's Pampered Armed Forces|last=Dempsey|first=Judy|publisher=Carnegie Europe|accessdate=2017-07-19}}</ref> Η Ελλάδα δαπανά πάνω από 7 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τον στρατό της, το 2,3% του ελληνικού ΑΕΠ. Είναι η 24η υψηλότερη στρατιωτική δαπάνη στον κόσμο σε απόλυτες τιμές, η έβδομη υψηλότερη δαπάνη κατά κεφαλήν και η δεύτερη υψηλότερη στο ΝΑΤΟ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, η Ελλάδα είναι μία από τις πέντε μόνο χώρες του ΝΑΤΟ που εκπληρώνει ή ξεπερνά τον στόχο που έχει θέσει το ΝΑΤΟ κάθε χώρα να δαπανά το 2% τουλάχιστον του ΑΕΠ της σε στρατιωτικούς σκοπούς.

==Οικονομία==
{{Κύριο|Οικονομία της Ελλάδας}}

===Εισαγωγή===
Η οικονομία της Ελλάδας είναι η 51η μεγαλύτερη στον κόσμο. Το [[Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν]] (ΑΕΠ) προβλέπεται ότι θα φτάσει στα 235,147 δις [[ευρώ]] το 2024, από 224 δις ευρώ το 2023 και 208,03 δις ευρώ το 2022, ενώ το 2018 ήταν στα 184,714 δις [[ευρώ]]. Είναι επίσης η 55η [[αγοραστική δύναμη]], στα 280,11 δισεκατομμύρια ευρώ. Η οικονομία είναι [[Ανεπτυγμένη χώρα|ανεπτυγμένη]] με ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης και «πολύ υψηλό» [[Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης|δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης]]. Είναι ανεπτυγμένη και βασίζεται κατά κόρον στις Υπηρεσίες, 79,1% του ΑΕΠ, τη βιομηχανία 16,9% και τη γεωργία 4,1%.

===Γενικά===
[[Αρχείο:Greece GDP growth 1961-2010.svg|thumb|Η οικονομική ανάπτυξη (ποσοστό του ΑΕΠ) της Ελλάδας από το 1961 μέχρι το 2010.]]
[[Αρχείο:Greece vs Eurozone GDP rate 1999-2013.png|thumb|Η οικονομική ανάπτυξη (ποσοστό του ΑΕΠ) της Ελλάδας σε σύγκριση με την Ευρωζώνη μεταξύ 1999 - 2013.]]

Η Ελλάδα έχει μικτή καπιταλιστική οικονομία, με το δημόσιο τομέα να συνεισφέρει περίπου στο μισό του [[Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν|Α.Ε.Π.]]. Ο Τουρισμός αποτελεί μία πολύ σημαντική βιομηχανία, που συνεισφέρει κι αυτή σε μεγάλο ποσοστό του Α.Ε.Π., και επίσης αποτελεί πηγή συναλλάγματος. Το [[2004]] η μεγαλύτερη βιομηχανία στην Ελλάδα με έσοδα γύρω στα 12 δις [[ευρώ]] ήταν η, συνήθως σχετικά αφανής σε επίπεδο κοινής γνώμης, ναυτιλία.

Η οικονομία βελτιώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, καθώς η κυβέρνηση εφάρμοσε αποτελεσματική οικονομική πολιτική, στην προσπάθεια της ένταξης της Ελλάδας στη ζώνη του [[ευρώ]], την [[1 Ιανουαρίου]] [[2002]]. Τον Ιούνιο του 2000 η Ελλάδα έγινε δεκτή στην [[Οικονομική και Νομισματική Ένωση]] και υιοθέτησε το ευρώ τον Ιανουάριο του 2001, ωστόσο η δραχμή παρέμεινε το νόμισμα της χώρας μέχρι τις 1 Ιανουαρίου 2002. Κατά την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη, η ισοτιμία δραχμής-ευρώ ήταν 340.75 δραχμές προς 1 ευρώ<ref name="Drachma exchange rate">{{cite web|title=Fixed Euro conversion rates|url=https://www.ecb.europa.eu/euro/intro/html/index.en.html|publisher=European Central Bank|accessdate=29 Σεπτεμβρίου 2019}}</ref>. Παράγοντας που σίγουρα βοήθησε σε αυτήν την πορεία είναι ότι η Ελλάδα είναι αποδέκτης οικονομικής βοήθειας από την [[Ευρωπαϊκή Ένωση]], ίσης περίπου με το 3,3% του Α.Ε.Π.{{πηγή}} Η συνέχιση τόσο γενναιόδωρων ενισχύσεων από την [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ε.Ε.]] όμως είναι υπό αμφισβήτηση. Η [[διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης]] με την είσοδο χωρών πολύ φτωχότερων από την Ελλάδα σε συνδυασμό με την ανοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας θα βγάλει πιθανότατα πολλές περιοχές από το λεγόμενο ''Στόχο 1'' του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, στον οποίο κατευθύνονται και οι περισσότερες επιδοτήσεις και στον οποίο ανήκουν περιοχές με Α.Ε.Π. κατά κεφαλήν μικρότερο του 75% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.{{πηγή}} Με τα στοιχεία του [[2003]] από το ''Στόχο 1'' έχουν βγει οι εξής περιοχές: Αττική, Νότιο Αιγαίο, Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία, Βόρειο Αιγαίο και οριακά η Πελοπόννησος.

Μεγάλες προκλήσεις παραμένουν η μείωση της ανεργίας και η περαιτέρω ανοικοδόμηση της οικονομίας μέσω και της ιδιωτικοποίησης διαφόρων μεγάλων κρατικών εταιρειών, η αναμόρφωση της κοινωνικής ασφάλισης, διόρθωση του φορολογικού συστήματος, και η ελαχιστοποίηση των γραφειοκρατικών αδυναμιών.

Το 2008, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ η αύξηση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 2,9%.<ref>{{cite web|title=Στο 2,9% αυξήθηκε το ΑΕΠ το 2008|url=http://www.express.gr/news/finance/142384oz_20090311142384.php3|publisher=express.gr|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090313003053/http://www.express.gr/news/finance/142384oz_20090311142384.php3|date=13 Μαρτίου 2009|archivedate=2009-03-13|df=dmy-all|accessdate=2009-03-11}}</ref>

Η εθνική κεντρική τράπεζα του κράτους της Ελλάδας είναι η [[Τράπεζα της Ελλάδος]] (ΤτΕ), η οποία όμως έχει παραχωρήσει τις περισσότερες αρμοδιότητές της στην [[Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα]] (Ε.Κ.Τ.), μετά την είσοδό της στη ζώνη του [[ευρώ]] το [[2001]].

Το 2010, η Ελλάδα γνώρισε μαζί με μερικές άλλες χώρες που ανήκουν στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] και στο [[ευρώ]] την οικονομική κρίση, λόγω των επιπτώσεων της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε από τις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|ΗΠΑ]] στα τέλη του 2008. Η Ελλάδα υπέγραψε μνημόνιο με την τρόικα, το οποίο συνοδεύτηκε από αυστηρή λιτότητα, για τον περιορισμό των δαπανών που παρήγαγαν έλλειμμα στο κράτος. Η πολιτική αυτή δημιούργησε οικονομική ύφεση και ανεργία, η οποία το 2011 ξεπέρασε το 20%, ενώ δεν έχει εφαρμοστεί σχεδόν καμιά μεταρρύθμιση για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και του φορολογικού συστήματος. Γενικότερα όμως, η έλλειψη παραγωγικότητας είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Από το 2015 η ανεργία στην Ελλάδα ακολουθεί συνεχή πτωτική πορεία και τον Απρίλιο του 2017 είχε υποχωρήσει στο 21.7%.<ref>{{cite web|title=Euro area unemployment rate at 11%|url=https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8121455/3-31072017-AP-EN.pdf|publisher=[[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία]]}}</ref>

Το ποσοστό της [[Ανεργία|ανεργίας των νέων]] (42.3% τον Μάρτιο του 2018) είναι εξαιρετικά υψηλό για τα πρότυπα της ΕΕ.<ref>{{Cite web|url=https://www.statista.com/statistics/266228/youth-unemployment-rate-in-eu-countries/|title=Youth unemployment rate in EU member states as of March 2018|website=Statista}}</ref> Στο β΄ τρίμηνο του 2019 η ανεργία υποχώρησε περαιτέρω στο 16.9%<ref>{{Cite news|url=https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/5364855/sto-16-9-i-anergia-stin-ellada-570-000-oi-makrochronia-anergoi|title=Στο 16,9% η ανεργία στην Ελλάδα, 570.000 οι μακροχρόνια άνεργοι|work=newsbeast.gr|date=12 Σεπτεμβρίου 2019|accessdate=29 Σεπτεμβρίου 2019}}</ref>.

Με μια οικονομία μεγαλύτερη από αυτές των υπόλοιπων βαλκανικών χωρών, η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη οικονομία στα Βαλκάνια,<ref name=BalkanInsight>{{Cite news|url=https://balkaninsight.com/2012/07/11/albania-businesses-seek-new-markets-as-greek-crisis-hits-home/|newspaper=Balkan Insight|date=11 July 2012|first1=Besar|last1=Likmeta|last2=BIRN|first2=Gjirokastra|title=Albania Eyes New Markets as Greek Crisis Hits Home Businesses affected by the economic downturn in Greece are seeking new markets in the West, hoping that a cheap and qualified labor force will draw fresh clients|quote=Greece is the Balkan region's largest economy and has been an important investor in Southeast Europe over the past decade|accessdate=18 April 2014}}</ref><ref name=Keridis>{{Cite web|title=Greece and the Balkans: From Stabilization to Growth|first=Dimitris|last=Keridis|url=https://users.uom.gr/~keridis/files/article/article10.doc|quote=Greece has a larger economy than all the Balkan countries combined. Greece is also an important regional investor|type=lecture|publisher=Hellenic Studies Unit at Concordia University|place=Montreal, QC, [[Καναδάς|CA]]|date=3 March 2006}}</ref><ref name="Nicholas Economides">{{cite web|title=The Greek and EU Crisis for non-economists|url=http://neconomides.stern.nyu.edu/networks/Economides_Greek_and_EU_Crisis_Sacramento_04262013.pdf|author=Prof. Nicholas Economides|publisher=Stern School of Business, New York University & Haas School of Business, UC Berkeley|quote=Largest economy than all rest of Balkans combined}}</ref> και σημαντικός περιφερειακός ερευνητής.<ref name=BalkanInsight/><ref name=Keridis/> Η Ελλάδα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος επενδυτής κεφαλαίου στην [[Αλβανία]], ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στη Βουλγαρία, συγκαταλέγεται στις πρώτες τρεις χώρες με βάση τις επενδύσεις στη Ρουμανία, ενώ είναι και ο μεγαλύτερος επενδυτής της Βόρειας Μακεδονίας. Οι ελληνικές τράπεζες ανοίγουν τουλάχιστον ένα υποκατάστημα κάπου στα Βαλκάνια κάθε μήνα.<ref name="Bell2002"/><ref name="AydinIfantis2004">{{cite book|author1=Mustafa Aydin|author2=Kostas Ifantis|title=Turkish-Greek Relations: The Security Dilemma in the Aegean|url=https://books.google.com/books?id=NuyWdJfQf4kC&pg=PA267|accessdate=27 May 2013|date=28 February 2004|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-0-203-50191-7|pages=266–267|quote=second largest investor of foreign capital in Albania, and the third-largest foreign investor in Bulgaria. Greece is the most important trading partner of the Former Yugoslav Republic of Macedonia.}}</ref><ref name="Thompson2012">{{cite book|author=Wayne C. Thompson|title=Western Europe 2012|url=https://books.google.com/books?id=lKCMvYFQCCMC&pg=PA283|accessdate=27 May 2013|date=9 August 2012|publisher=Stryker Post|isbn=978-1-61048-898-3|page=283|quote=Greeks are already among the three largest investors in Bulgaria, Romania and Serbia, and overall Greek investment in the ... Its banking sector represents 16% of banking activities in the region, and Greek banks open a new branch in a Balkan country almost weekly.}}</ref> Ο [[Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]] (ΟΤΕ) έχει σημαντική παρουσία στις χώρες της Γιουγκοσλαβίας και τα Βαλκάνια.<ref name="Bell2002">{{cite book|author=Imogen Bell|title=Central and South-Eastern Europe: 2003|url=https://books.google.com/books?id=4CrpzRJCbckC&pg=PA282|accessdate=27 May 2013|year=2002|publisher=Routledge|isbn=978-1-85743-136-0|page=282|quote=show that Greece has become the largest investor into Macedonia (FYRM), while Greek companies such as OTE have also developed strong presences in countries of the former Yugoslavia and other Balkan countries.}}</ref>

===Γεωργία===
[[Αρχείο:Zante currant drying in Tsilivi.jpg|μικρογραφία|Αποξήρανση [[σταφίδα]]ς [[Ζάκυνθος|Ζακύνθου]] στον ήλιο.]]

Το 2010, η Ελλάδα ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός [[Βαμβάκι (ίνα)|βαμβακιού]] στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] (183.800 τόνοι) και [[Φιστικιά|φιστικιών]] (8.000 τόνοι), κατετάγη δεύτερη στην παραγωγή [[Ρύζι|ρυζιού]] (229.500 τόνοι) και [[ελιά]]ς (147.500 τόνοι), τρίτη στην παραγωγή [[Συκιά|σύκων]] (11.000 τόνοι), [[Αμυγδαλιά|αμυγδάλων]] (44.000 τόνοι), [[τομάτα]]ς (1.400.000 τόνοι), και [[Καρπούζι|καρπουζιών]] (578.400 τόνοι) και τέταρτη στην παραγωγή [[Καπνός (φυτό)|καπνού]] (22.000 τόνοι). Η γεωργία συνεισφέρει το 3.8% του ΑΕΠ της χώρας και απασχολεί το 12,4% του εργατικού δυναμικού της χώρας.

Η Ελλάδα έχει ωφεληθεί σημαντικά από την [[Κοινή Αγροτική Πολιτική]] της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως αποτέλεσμα της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, μεγάλο μέρος της γεωργικής της υποδομής έχει αναβαθμιστεί και η γεωργική παραγωγή αυξήθηκε. Μεταξύ 2000 και 2007, η παραγωγικότητα των [[Βιολογική καλλιέργεια|βιολογικών καλλιεργειών]] στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 885%, το υψηλότερο ποσοστό μεταβολής στην Ε.Ε.

===Ενέργεια===
{{Κύριο|Ενέργεια στην Ελλάδα}}
[[Αρχείο:Greece GHI Solar-resource-map GlobalSolarAtlas World-Bank-Esmap-Solargis.png|μικρογραφία|Δυναμικότητα παραγωγής ηλιακής ενέργειας ανά περιοχή στην Ελλάδα.]]
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα κυριαρχείται από τη [[Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού]]. Το 2009 η ΔΕΗ προμήθευε το 85.6% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα,<ref name="DEI 2010">{{Cite web|url=https://www.dei.gr/media/4v4nb01f/eng-report-2010-final.pdf|title=Public Power Corporation S.A. Financial Report (January 1, 2010 – December 31, 2010)|year=2010|publisher=[[Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού]]|accessdate=2011-10-24}}</ref> ποσοστό το οποίο μειώθηκε σε 77.3% το 2010<ref name="DEI 2010" /> Σχεδόν το ήμισυ (48%) της παραγωγής ρεύματος της ΔΕΗ παράγεται από [[Λιγνίτης|λιγνίτη]], μια πτώση από το 51.6% το 2009.<ref name="DEI 2010" />

Το 12% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας προέρχεται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς<ref name="Invest in Greece energy">{{Cite web|url=http://www.investingreece.gov.gr/default.asp?pid=36&sectorID=38&la=1|title=Energy|publisher=Invest in Greece Agency|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110820004239/http://www.investingreece.gov.gr/default.asp?pid=36&sectorID=38&la=1|archivedate=20 August 2011|url-status=dead|accessdate=26 October 2011}}</ref> και ένα άλλο 20% από [[φυσικό αέριο]].<ref name="Invest in Greece energy" /> Το 2009-2010, η παραγωγή ενέργειας από ανεξάρτητες εταιρείες αυξήθηκε κατά 56%,<ref name="DEI 2010"/> από 2.709 [[Κιλοβατώρα|κιλοβατώρες]] το 2009 σε 4.232 κιλοβατώρες το 2010.<ref name="DEI 2010"/>

Το 2012, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσώπευαν το 13.8% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της χώρας,<ref name="Eurostat renewable energy">{{Cite web|url=https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/renewable-gross-final-energy-consumption-4/assessment-3|title=Share of renewable energy in gross final energy consumption %|year=2008|publisher=[[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία]]|accessdate=2011-10-24}}</ref><ref name="Eurostat renewable energy 2">{{Cite web|url=https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/t2020_31&lang=en|title=Share of renewable energy in gross final energy consumption %|year=2008|publisher=[[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία]]|accessdate=2011-10-24}}</ref> ποσοστό το οποίο αυξήθηκε από το 10.6% που ίσχυε για το 2011,<ref name="Eurostat renewable energy" /> ποσοστό σχεδόν ίσο με τον μέσο όρο της ΕΕ του 14.1% για το 2012.<ref name="Eurostat renewable energy" /> Το 10% της ανανεώσιμης ενέργειας που παράγει η χώρα προέρχεται από [[ηλιακή ενέργεια]],<ref name="Eurostat Sustainable">{{Cite web|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-78-09-865/EN/KS-78-09-865-EN.PDF|title=Sustainable development in the European Union|year=2009|publisher=[[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826033757/http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-78-09-865/EN/KS-78-09-865-EN.PDF|archivedate=2011-08-26|url-status=dead|accessdate=2011-10-24}}</ref> ενώ το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από [[βιομάζα]] και ανακύκλωση απορριμμάτων.<ref name="Eurostat Sustainable" /> Σύμφωνα με την [[Ευρωπαϊκή Επιτροπή|Οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής]] για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η Ελλάδα στοχεύει να λαμβάνει το 18% της ενέργειάς της από ανανεώσιμες πηγές έως το 2020.<ref name="Directive">{{Cite web|url=https://energy.ec.europa.eu/topics/renewable-energy/renewable-energy-directive-targets-and-rules/cooperation-mechanisms_en|title=Renewable energy – Targets by 2020|publisher=[[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία]]|accessdate=2011-10-24}}</ref>

Το 2013, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, πάνω από το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα παράχθηκε από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Το ποσοστό αυτό τον Απρίλιο του 2013 έφτασε το 42%. Η Ελλάδα επί του παρόντος δεν έχει θέσει [[Πυρηνική ενέργεια|πυρηνικούς σταθμούς]] σε λειτουργία, καθώς όσες φορές μελετήθηκε κάτι τέτοιο στο παρελθόν υπήρξαν βίαιες αντιδράσεις από την κοινή γνώμη, λόγω φόβων ενδεχόμενου ατυχήματος. Ωστόσο, το 2009 η [[Ακαδημία Αθηνών]] πρότεινε να ξεκινήσει η έρευνα για το ενδεχόμενο ελληνικών πυρηνικών σταθμών.<ref name="Academy of Athens nuclear power">{{Cite web|url=http://www.academyofathens.gr/Documents/christoforou_porismata.pdf|title=Πορίσματα της Ομάδας Εργασίας της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών επί του θέματος "Πυρηνική Ενέργεια και Ενεργειακές Ανάγκες της Ελλάδος"|publisher=[[Ακαδημία Αθηνών]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111122125502/http://www.academyofathens.gr/Documents/christoforou_porismata.pdf|archivedate=2011-11-22|url-status=dead|accessdate=2011-10-24}}</ref>

===Πληθωρισμός===
Τον Ιανουάριο του [[2009]] ο [[πληθωρισμός]] διαμορφώθηκε στο 1,8% έναντι 2% τον Δεκέμβριο του [[2008]].<ref>{{Cite news|url=http://www.express.gr/news/finance/130312oz_20090209130312.php3|title=Στο 1,8% μειώθηκε ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο του 2009|work=express.gr|date=9 Φεβρουαρίου 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20110927101540/http://www.express.gr/news/finance/130312oz_20090209130312.php3|archive-date=27 Σεπτεμβρίου 2011|accessdate=29 Σεπτεμβρίου 2019}}</ref> Ο μέσος πληθωρισμός του 2008 έκλεισε τελικά στο 4,2%.<ref>{{cite web|title=Και επισήμως... ύφεση|url=https://www.skai.gr/news/finance/kai-episimos-yfesi|publisher=skai.gr|date=2009-01-19|accessdate=2019-09-18}}</ref> Σύμφωνα με τα στοιχεία της [[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία|Eurostat]], ο πληθωρισμός στην Ελλάδα μειώθηκε τον Μάρτιο σε 1,5% από το 1,8% που ήταν τον Φεβρουάριο.<ref>{{cite web|title=Σύντομα|url=https://www.kathimerini.gr/economy/international/355603/syntoma-8077/|publisher=Η Καθημερινή|date=2009-04-17|accessdate=2019-09-18}}</ref> Τον Απρίλιο του 2009 ο πληθωρισμός συρρικνώθηκε στο 1%.<ref>[https://web.archive.org/web/20110919235443/http://www.enet.gr/?i=news.el.oikonomia&id=42055 Ελευθεροτυπία], Συρρίκνωση στο 1% του πληθωρισμού τον Απρίλιο, 7 Μαΐου 2009.</ref>

Τον Αύγουστο του 2019 ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει στο 0.1%<ref>{{Cite news|url=https://www.thetoc.gr/oikonomia/article/eurostat-sto-01-o-etisios-plithwrismos-sti-ellada-ton-augousto|title=Eurostat: Στο 0,1% ο ετήσιος πληθωρισμός στη Ελλάδα τον Αύγουστο|work=thetoc.gr|date=18 Σεπτεμβρίου 2019|accessdate=29 Σεπτεμβρίου 2019}}</ref>.

===Επιστήμη και Τεχνολογία===

Η διαθεσιμότητα του ευρυζωνικού [[Διαδίκτυο|Διαδικτύου]] στην Ελλάδα είναι διαδεδομένη, καθώς υπάρχουν συνολικά 3.778.263 [[:en:List of sovereign states by number of broadband Internet subscriptions|ευρυζωνικές συνδέσεις]]. Αυτός ο αριθμός μεταφράζεται σε 33,86 άτομα ανά 100 άτομα που έχουν ευρυζωνική σύνδεση<ref name="cnbc">{{cite news|url=https://www.adslgr.com/forum/threads/431545-%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CE%9E%CE%B5%CF%80%CE%AD%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%84%CE%B1-2-1-%CE%B5%CE%BA-%CE%BF%CE%B9-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B4%CE%AD%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%A0%CE%AC%CE%BD%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%BF-%CF%8C%CF%81%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%95-%CE%95-%CE%BF-%CF%81%CF%85%CE%B8%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CF%8D%CE%BE%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82|title=Ελλάδα: Ξεπέρασαν τα 2,1 εκ. οι συνδέσεις-Πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. ο ρυθμός αύξησης}}</ref> κυρίως μέσω [[ADSL]]2, αλλά και πιο σύγχρονες τεχνολογίες [[VDSL]] και αρκετά πρόσφατα [[Fibre to the home|FTTH]]. Τα [[Ίντερνετ καφέ]] τα οποία προσφέρουν σύνδεση στο διαδίκτυο, προγράμματα γραφείου και διαδικτυακά παιχνίδια, είναι επίσης ένα κοινό θέαμα στη χώρα, ενώ το ίντερνετ κινητής τηλεφωνίας σε [[WiMAX#3G και 4G Τεχνολογίες Κινητής Τηλεφωνίας|3G και, μεταγενέστερα, 4G δίκτυα]] και σε δημόσια [[IEEE 802.11|WiFi]] είναι υπαρκτό. Ακόμη, έχουν εγκατασταθεί πιλοτικά δίκτυα [[5G]] στην [[Καλαμάτα]] και στα [[Τρίκαλα]], αλλά με αρκετά χαμηλή κάλυψη των πολεοδομικών συγκροτημάτων, με τις μεγάλες εταιρείες να δίνουν το 2021 ως αφετηρία για την εγκατάσταση 5G δικτύων στην Ελλάδα.

Εξαιτίας της στρατηγικής τοποθεσίας, εξειδικευμένου προσωπικού, καθώς και της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας, αρκετές πολυεθνικές εταιρίες όπως ([[Ericsson]], [[Siemens]], [[SAP]], Motorola/[[Lenovo]] και [[Coca-Cola]] έχουν τοπικά κέντρα έρευνας και ανάπτυξης στην Ελλάδα.{{πηγή|σχόλιο=παρουσία έχουν αλλά κέντρα έρευνας και ανάπτυξης ορισμένες μόνο απ' αυτές που αναφέρονται}}

Ο Γενικός Γραμματέας τεχνολογίας και ανάπτυξης του Ελληνικού υπουργείου ανάπτυξης είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και επιτήρηση της Εθνικής έρευνας και της τεχνολογικής πολιτικής.

Σύμφωνα με το Research DC, βασισμένο στο [[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης|OECD]] και στα δεδομένα της [[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία|Eurostat]], μεταξύ 1990 και 1998 η συνολική δαπάνη τεχνολογίας και ανάπτυξης στην Ελλάδα ανέβηκε στην τρίτη υψηλότερη θέση της Ευρώπης, μετά τη [[Φινλανδία]] και την [[Ιρλανδία (νησί)|Ιρλανδία]].{{πηγή}}

Ελληνικά τεχνολογικά πάρκα με εκκολαπτικές εγκαταστάσεις είναι το πάρκο τεχνολογίας και επιστήμης της Κρήτης (στο Ηράκλειο), το τεχνολογικό πάρκο της Θεσσαλονίκης καθώς και τα τεχνολογικά πάρκα στο Λαύριο και στην Πάτρα.

Η Ελλάδα είναι μέλος του [[Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος|Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος]] (ESA) από το 2005. Η συνεργασία μεταξύ της ΕSA και της ελληνικής διαστημικής άρχισε στις αρχές του 1990.<ref>{{Cite web|url=https://esamultimedia.esa.int/docs/corporate/AAESA_GK_120611.pdf|title=Η ένταξη της Ελλάδας|website=Η Ελλάδα στην ESA|publisher=Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας|accessdate=7 Φεβρουαρίου 2017}}</ref> Το 1994 η Ελλάδα και ESA υπόγραψαν το πρώτο συμφωνητικό συνεργασίας. Το 2003 αφού έκανε δήλωση για να γίνει πλήρες μέλος, η Ελλάδα έγινε το 16ο μέλος της ESA στις 16 Μαρτίου 2005. Ως μέλος της ESA η Ελλάδα συμμετέχει σε δραστηριότητες στους τομείς των τηλεπικοινωνιών και της τεχνολογίας καθώς και στην πρωτοβουλία παγκόσμιας παρακολούθησης για το περιβάλλον και την ασφάλεια. Σύμφωνα με την ESA, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει τον πρώτο επίγειο σταθμό για το «ευρυζωνικό δίκτυο του Διαστήματος».<ref>{{Cite web|url=https://www.athensvoice.gr/life/tehnologia-epistimi/661651/stin-ellada-o-protos-epigeios-stathmos-gia-eyryzoniko-diktyo/|title=Στην Ελλάδα ο πρώτος επίγειος σταθμός για το «ευρυζωνικό δίκτυο»|website=Athens Voice|accessdate=2020-07-10}}</ref>

Η Ελλάδα έχει μεγάλες δυνατότητες για την αξιοποίηση της [[Ηλιακή ενέργεια|ηλιακής ενέργειας]] και της [[Αιολική ενέργεια|αιολικής ενέργειας]]. Εκτός από την [[υδραυλική ενέργεια]] αυτές οι δυνατότητες της αξιοποίησης της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας μέχρι τώρα είναι υποχρησιμοποιούμενες.

===Ναυτιλία===
[[Αρχείο:Salonica-view-aerial2.jpg|thumb|[[Θεσσαλονίκη]], η πρωτεύουσα της [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονίας]], σημαντικό οικονομικό και βιομηχανικό κέντρο της Βορείου Ελλάδος.]]

Η [[ναυτιλία]] αποτέλεσε ένα σημαντικό στοιχείο της Ελληνικής οικονομικής δραστηριότητας από τα αρχαία χρόνια.<ref name=shipping>{{cite web|url=http://www.greece.org/poseidon/work/articles/polemis_one.html|title=Η Ιστορία του Ελληνικού ναυτικού|last=Polemis|first=Spyros M.|publisher=www.greece.org|language=en|accessdate=2007-04-09}}</ref> Σήμερα το ναυτικό αποτελεί μία από τις σημαντικότερες βιομηχανίες της χώρας.

Κατά τη δεκαετία του 1960, το μέγεθος του ελληνικού ναυτικού [[Εμπορικός στόλος|εμπορικού στόλου]] σχεδόν διπλασιάστηκε, κυρίως από τις επενδύσεις που έγιναν από τους επιχειρηματίες μεγιστάνες [[Αριστοτέλης Ωνάσης|Αριστοτέλη Ωνάση]] και [[Σταύρος Νιάρχος|Σταύρο Νιάρχο]].<ref name=slate>{{cite news|url=https://slate.com/news-and-politics/2005/08/what-s-with-the-greek-shipping-magnates.html|title=So Many Greek Shipping Magnates...|language=αγγλικά|last=Engber|first=Daniel|work=Slate|publisher=Washington Post/slate.msn.com|date=2005-08-17|accessdate=2007-04-09}}</ref> Η βάση της σύγχρονης ελληνικής ναυτικής βιομηχανίας δημιουργήθηκε μετά τον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο]] όταν αρκετοί Έλληνες επιχειρηματίες μπόρεσαν να συσσωρεύσουν περίσσευμα πλοίων που πουλήθηκαν σε αυτούς από την κυβέρνηση των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένων Πολιτειών]] μέσω της πράξης πώλησης πλοίων του εποχής του 1940.<ref name=slate/> Σύμφωνα με το BTS ο ελληνικός στόλος είναι σήμερα ο μεγαλύτερος στον κόσμο, με 3.079 πλοία και το 18% της ικανότητας του παγκόσμιου στόλου με σύνολο dwt από 141,931 χιλιάδες (142 εκατομμύρια dwt).<ref name=BTS>{{cite web|url=https://www.bts.gov/bts/archive/publications/maritime_trade_and_transportation/2002/table_01_05|title=(Στα Αγγλικά) Top 20 Ranking of World Merchant Fleet by Country of Owner as of 1 January 2001a|publisher=www.bts.gov|work=Bureau of Transportation Statistics|accessdate=2007-04-08|archive-date=2022-04-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220407003747/https://www.bts.gov/bts/archive/publications/maritime_trade_and_transportation/2002/table_01_05|url-status=}}</ref> Στις κατηγορίες πλοίων σύμφωνα με τα στατιστικά του 2001, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στα [[Δεξαμενόπλοιο|τάνκερ]] και στα μεταφορικά πλοία φορτίου ''(bulk carriers)'', τέταρτη στους αριθμούς [[Κοντέινερ (πλοίο)|κοντέινερ]], και επίσης τέταρτη στα υπόλοιπα είδη πλοίων.<ref name=BTS/> Σύμφωνα με τον υπολογισμό της [[Ελληνική Στατιστική Αρχή|ΕΛΣΤΑΤ]], η ποντοπόρος ναυτιλία συνεισφέρει γύρω στο 4-7,5% του ελληνικού ΑΕΠ, ενώ σύμφωνα με μια ανάλυση του πρακτορείου [[Reuters]] η συνεισφορά της αντιστοιχεί σε 1% του ΑΕΠ.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/investigates/special-report/eurozone-greece-shipping/|title=The Great Greek Shipping Myth|author=Tom Bergin|publisher=[[Reuters]] Investigates|date=25-11-2015|accessdate=27-11-2015}}</ref>

Διοικητικός φορέας της εμπορικής ναυτιλίας είναι το [[Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής]] (πρώην [[Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου]]).

===Τουρισμός===
[[Αρχείο:Panorama inside Acropolis Museum.jpg|thumb|Ο [[Παρθενώνας]] ιδωμένος από το [[Μουσείο Ακρόπολης]].]]
[[Αρχείο:SantoriniPartialPano.jpg|thumb|Άποψη της [[καλδέρα]]ς και της [[Οία Θήρας|Οίας]] της [[Σαντορίνη]]ς, δημοφιλούς [[Κυκλάδες|κυκλαδίτικου]] τουριστικού προορισμού.]]

Ένας σημαντικός παράγοντας της Ελληνικής οικονομίας και ανάπτυξης είναι ο [[Τουρισμός στην Ελλάδα|τουρισμός της]]. Η Ελλάδα είναι δημοφιλής προορισμός ανά τον κόσμο κυρίως για θερινές διακοπές, όπου προβάλλονται άλλωστε πολύ περισσότερο από τους χειμερινούς και εναλλακτικούς προορισμούς της.

Το 2004 την Ελλάδα επισκέφτηκαν 16,4 εκατομμύρια τουρίστες. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που έγινε στην [[Κίνα]] το 2005, η Ελλάδα ψηφίστηκε ως ο πρώτος καλύτερος τουριστικός προορισμός, ενώ 6.088.287 τουρίστες επισκέφτηκαν μόνο την [[Αθήνα]].{{πηγή}} Τον Νοέμβριο του 2006 η [[Αυστρία]] ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα ήταν ο αγαπημένος προορισμός.{{πηγή}} Το 2007, η Ελλάδα καλωσόρισε περισσότερους από 16 εκατομμύρια τουρίστες και ανέβηκε στους είκοσι πρώτους καλύτερους τουριστικούς προορισμούς.<ref>{{Cite web|url=http://www.gnto.gov.gr/sites/default/files/files_basic_pages/Analisi_touristikis_kinisis_2001-2010.pdf|title=Ανάλυση της Πορείας της Τουριστικής Κίνησης 2001-2010 - ΕΟΤ|ημερομηνία=10 Σεπτεμβρίου 2006|website=gnto.gov.gr|publisher=Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού|accessdate=23 Δεκεμβρίου 2019|archive-date=2020-02-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228075552/http://www.gnto.gov.gr/sites/default/files/files_basic_pages/Analisi_touristikis_kinisis_2001-2010.pdf|url-status=}}</ref> Το 2017, προσέλκυσε 30,1 εκατομμύρια επισκέπτες και το 2018 προσέλκυσε 33 εκατομμύρια επισκέπτες,<ref name="Hellasjournal">{{cite web|url=https://hellasjournal.com/2019/01/neo-istoriko-rekor-gia-ton-toyrismo-to-2018-esoda-16-dis-kai-33-ekat-diethneis-afixeis/|title=Νέο ιστορικό ρεκόρ για τον Τουρισμό το 2018: Έσοδα 16 δισ. και 33 εκατ. διεθνείς αφίξεις|accessdate=18 March 2019}}</ref><ref>{{cite web|title=Μεγάλο ρεκόρ: Άγγιξαν τα 30 εκατ. οι τουρίστες το 2016|url=https://www.kostoday.com/%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/megalo-rekor-aggiksan-ta-30-ekat-oi-toyristes-to-2016|publisher=kostoday.com|accessdate=30 April 2017}}</ref><ref>{{cite web|title=Ιστορικό ρεκόρ για τον τουρισμό|url=https://www.topontiki.gr/2015/09/05/istoriko-rekor-gia-ton-tourismo/|publisher=topontiki.gr|accessdate=2017-03-06}}</ref> καθιστώντας την Ελλάδα μία από τις [[Κατάταξη Παγκόσμιου Τουρισμού#Ευρώπη|πιο επισκέψιμες χώρες]] στην [[Ευρώπη]] και τον κόσμο και συμβάλλοντας σχεδόν κατά 25% στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του έθνους.<ref name="Marketing Greece">{{cite web|url=https://www.marketinggreece.com/blog/o-toyrismos-einai-ypothesi-olon-mas|title=Tourism involves everyone|accessdate=18 March 2019}}</ref>

Διάσημες τουριστικές περιοχές της Ελλάδας στο εξωτερικό θεωρούνται η [[Αθήνα]], η [[Ολυμπία]], οι [[Δελφοί]], οι [[Μυκήνες]] και άλλες περιοχές με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, πόλεις όπως το [[Ναύπλιο]] και η [[Θεσσαλονίκη]], η [[Χαλκιδική]], η [[Λέσβος]] ([[Μυτιλήνη]]), τα Ιόνια νησιά, όπως η [[Κέρκυρα]] και η [[Ζάκυνθος]], οι Κυκλάδες, όπως η [[Μύκονος]], η [[Σαντορίνη]] και η [[Πάρος]] καθώς επίσης και άλλα νησιά του Αιγαίου όπως η [[Ρόδος]] και η [[Κρήτη]]. Προορισμοί που είναι δημοφιλείς κυρίως για χειμερινές διακοπές είναι το [[Μέτσοβο]], το [[Ζαγόρι]], το [[Καρπενήσι]], τα [[Τρίκαλα Κορινθίας]], η [[Αράχωβα]], τα [[Καλάβρυτα]] και περιοχές της [[Νομός Αρκαδίας|Αρκαδίας]] κ.ά. Η Ελλάδα διαθέτει 19 χιονοδρομικά κέντρα, όλα στην ηπειρωτική χώρα. Στην Ελλάδα επίσης υπάρχει και θρησκευτικός τουρισμός και κάποιοι διάσημοι προορισμοί του είναι το [[Άγιο Όρος]], η [[Τήνος]], η [[Πάτμος]], τα [[Μετέωρα]] και η [[Βάστας Αρκαδίας|Αγία Θεοδώρα Βάστα]] που συνδυάζουν το θρησκευτικό ενδιαφέρον με το φυσικό περιβάλλον.

Την τελευταία πενταετία ([[2014]] - [[2018]]) η πρώτη περιφέρεια σε επισκεψιμότητα ξένων τουριστών είναι η [[Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας|Κεντρική Μακεδονία]] με πάνω από 7,2 εκατομμύρια ξένους τουρίστες ετησίως<ref>[https://web.archive.org/web/20200113090119/http://www.rthess.gr/article/93654/kentriki-makedoniaproti-se-afixeis-touriston--152-nees-touristikes-ependyseis Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5, Κεντρική Μακεδονία: Πρώτη σε αφίξεις τουριστών - 152 νέες τουριστικές επενδύσεις, 25 Φεβρουαρίου 2019]</ref>.

Οι δύο κύριες πύλες εισόδου των επισκεπτών στην Ελλάδα είναι ο [[Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος»]] με ετήσια επιβατική κίνηση 15 εκατομμυρίων και ο (οδικός) [[Εύζωνοι Κιλκίς#Συνοριακός Σταθμός Ευζώνων|Συνοριακός Σταθμός Ευζώνων]] με ετήσια επιβατική κίνηση 6 εκατομμυρίων.

===Ορυκτός πλούτος===
Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που διαθέτει σημαντικό ορυκτό πλούτο.<ref>{{Cite web|url=http://ypeka.gr/el-gr/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%B8%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B7%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%94%CF%8C%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%B4%CE%B1%CF%86%CE%AF%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200406131036/http://ypeka.gr/el-gr/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%B8%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B7%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%94%CF%8C%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%B4%CE%B1%CF%86%CE%AF%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD|archivedate=2020-04-06|title=ΥΠΕΚΑ, Γενική Γραμματεία Ενέργειας και Ορυκτού Πλούτου}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.oryktosploutos.net/2015/08/2013-2014_20/|title=Η εξορυκτική/μεταλλουργική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Στατιστικά δεδομένα για τη διετία 2013-2014}}</ref> Η χώρα έχει μεγάλα κοιτάσματα [[Λιγνίτης|λιγνίτη]],<ref>{{Cite web|url=https://www.oryktosploutos.net/2015/07/2014_10/|title=Ο απολογισμός του 2014 για τον λιγνίτη και τη ΔΕΗ ΑΕ}}</ref> [[Βωξίτης|βωξίτη]],<ref>{{Cite web|url=https://www.oryktosploutos.net/2014/07/2013_8/|title=Ο απολογισμός του τομέα Βωξίτης-Αλουμίνα-Αλουμίνιο για το 2013}}</ref> [[νικέλιο|νικελίου]],<ref>{{Cite web|url=https://www.oryktosploutos.net/2015/06/2014_20/|title=Νικέλιο και ΛΑΡΚΟ ΓΜΜΑΕ: ο απολογισμός του 2014}}</ref> [[περλίτης|περλίτη]], μπεντονίτη,<ref>{{Cite web|url=https://www.oryktosploutos.net/2014/06/2013-market-to-mine/|title=Μπεντονίτης-Περλίτης-Βολλαστονίτης: ο απολογισμός του 2013 και η προσέγγιση "market-to-mine"}}</ref> χουντίτη, [[μαγνησίτης|μαγνησίτη]]<ref>{{Cite web|url=https://www.oryktosploutos.net/2014/11/blog-post_8-17/|title=Ο τομέας λευκολίθου στην Ελλάδα}}</ref> καθώς και [[μάρμαρο|μαρμάρου]],<ref>{{Cite web|url=https://www.oryktosploutos.net/2016/09/blog-post_15-10/|title=Το Ελληνικό Μάρμαρο}}</ref> ενώ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός [[Κίσσηρη|ελαφρόπετρα]]ς παγκοσμίως.<ref>{{cite web|last1=Crangle|first1=Robert D. Jr.|title=Pumice and pumicite - USGS Mineral Resources Program|url=https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2020/mcs2020-pumice.pdf|publisher=United States Geological Survey|accessdate=4 Απριλίου 2020|date=Ιανουάριος 2020}}</ref> Επίσης υπάρχουν χρυσός, χαλκός και κοιτάσματα [[Σπάνιες γαίες|σπάνιων γαιών]].<ref>{{Cite news|url=https://www.newsit.gr/ellada/thammenos-thisayros-20-dis-eyro/1995363/|title=Θαμμένος θησαυρός 20 δις ευρώ|work=NewsIT|date=23 Ιανουαρίου 2011}}</ref><ref>{{cite web|title=Η Ελλάδα γεμάτη από «θησαυρούς» ορυκτών|website=ethnos.gr|url=http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=63681018|accessdate=2013-07-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815042635/http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=63681018|archivedate=2012-08-15|url-status=dead}}</ref> Αντλείται [[πετρέλαιο]] στην περιοχή της Καβάλας-Θάσου και γίνονται έρευνες για εξόρυξη στο Ιόνιο Πέλαγος, τον Πατραϊκό κόλπο και νότια της Κρήτης.<ref>{{cite web|title=Ακτινογραφία στα κοιτάσματα πετρελαίου σε Ιόνιο και Κρήτη|url=https://www.tanea.gr/2013/04/05/greece/aktinografia-sta-koitasmata-petrelaioy-se-ionio-kai-kriti/|accessdate=2013-07-29}}</ref> Φήμες για κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο Πέλαγος δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν χωρίς έρευνες, που δεν γίνονται μέχρι να οριοθετηθεί [[υφαλοκρηπίδα]] και [[Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη|ΑΟΖ]]. Αυτές αποτελούν τα κύρια σημεία [[Ελληνοτουρκική διαφορά για την υφαλοκρηπίδα|αντιπαραθέσεων]] της χώρας με την [[Τουρκία]].<ref>{{cite web|title=Ο πόλεμος του πετρελαίου στο Αιγαίο|url=https://www.tovima.gr/2008/11/24/politics/o-polemos-toy-petrelaioy-sto-aigaio/|accessdate=2013-07-29}}</ref><ref>{{cite web|title=Μπορεί το πετρέλαιο να σώσει την Ελλάδα;|url=https://www.tovima.gr/2012/09/24/vimagazino/mporei-to-petrelaio-na-swsei-tin-ellada/|accessdate=2013-07-29}}</ref>

===Υποδομές===
Η Ελλάδα έχει σημαντικές υποδομές, όπως [[Κύριοι δρόμοι της Ελλάδας|ένα δίκτυο οδικών αξόνων]], το οποίο, παραπάνω από 2.000 χιλιόμετρα είναι [[Αυτοκινητόδρομος|αυτοκινητόδρομοι]], οι οποίοι επεκτάθηκαν ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες, [[Κατάλογος αεροδρομίων της Ελλάδας|μεγάλο αριθμό αεροδρομίων]], διεθνών και εσωτερικού, [[Κατάλογος λιμένων της Ελλάδας|πολλά λιμάνια]] και [[Γέφυρες στην Ελλάδα|αρκετές γέφυρες]] και [[Σήραγγα|σήραγγες]]. Μετά το [[1981]], η κατασκευή, συντήρηση ή επέκταση των υποδομών αυτών έχουν συχνά επιδοτηθεί από έργα συγχρηματοδοτούμενα από την [[Ευρωπαϊκή Ένωση]].

Η επέκταση και βελτίωση των υποδομών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, εκτός των άλλων, είχε ως αποτέλεσμα και τη μεγάλη αύξηση του τουρισμού, με αποτέλεσμα σήμερα να θεωρείται από τα πιο δημοφιλή και διάσημα μέρη σε όλο τον κόσμο, καθώς πολλοί ξένοι προτιμούν πολλά από τα νησιά της και άλλους προορισμούς της.

==Πληθυσμός και κοινωνία==
===Δημογραφία===
{{Κύριο|Δημογραφία της Ελλάδας}}
[[Αρχείο:Brainsik-ermoupoli.jpg|μικρογραφία|Η [[Ερμούπολη]], στο νησί της [[Σύρος|Σύρου]], είναι η πρωτεύουσα των [[Κυκλάδες|Κυκλάδων]].]]
[[Αρχείο:Greecepop.svg|μικρογραφία|Πληθυσμιακή πυραμίδα της Ελλάδας για το 2017.]]

Σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2021|απογραφή πληθυσμού του 2021]] ο [[πληθυσμός|μόνιμος πληθυσμός]] της χώρας είναι 10.482.487 κάτοικοι, εκ των οποίων οι 765.598 είναι αλλοδαποί. Από αυτούς 5.125.977 είναι άρρενες (ποσοστό 48,9%) και 5.356.510 θήλεις (ποσοστό 51,1%). Το [[προσδόκιμο ζωής]] στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας]] ήταν 81,1 χρόνια (78,6 χρόνια οι άνδρες και 83,6 οι γυναίκες).<ref>[https://apps.who.int/gho/data/view.main.SDG2016LEXv?lang=en Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα]</ref> Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία τοποθετεί τον πληθυσμό της Ελλάδας στα 10.7 εκατομμύρια το 2018.<ref>{{Cite web|url=https://ec.europa.eu/eurostat/web/population-demography/demography-population-stock-balance/visualisations|title=Visualisations - Eurostat|website=ec.europa.eu|accessdate=2019-08-03}}</ref> Στις 1 Ιανουαρίου 2021 υπήρχαν 10.678.632 κάτοικοι στην Ελλάδα, ήτοι 5.196.048 άνδρες και 5.482.584 γυναίκες.<ref>{{cite web|url=https://www.statistics.gr/documents/20181/0dab1fe7-e6ef-ee87-0abc-030a11b74d27|title=Υπολογιζόμενος Πληθυσμός (1.1.2021) και Μεταναστευτικές Ροές της Χώρας (2020)|date=2021-12-30|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2022-01-01}}</ref>

Η ελληνική κοινωνία έχει μεταβληθεί ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες, συμπίπτοντας με την [[Γήρανση της Ευρώπης|ευρύτερη ευρωπαϊκή τάση]] μείωσης της γονιμότητας και ταχείας γήρανσης. Ο [[δείκτης γεννητικότητας]] το 2003 ήταν 9.5 άτομα ανά 1.000 κατοίκους, σημαντικά μειωμένος από το ποσοστό 14.5 άτομα ανά 1.000 το 1981. Ταυτόχρονα, το ποσοστό θνησιμότητας αυξήθηκε ελαφρά από 8.9 άτομα ανά 1.000 κατοίκους το 1981 σε 9.6 άτομα ανά 1.000 κατοίκους το 2003. Οι εκτιμήσεις από το 2016 δείχνουν ότι το ποσοστό γεννήσεων μειώθηκε περαιτέρω σε 8.5 άτομα ανά 1.000 και η θνησιμότητα ανεβαίνει σε 11.2 άτομα ανά 1.000.<ref name="cia"/>

Το ποσοστό [[γονιμότητα]]ς των 1,41 παιδιών ανά γυναίκα είναι πολύ χαμηλότερο από το ποσοστό αναπλήρωσης (2,1 παιδιά ανά γυναίκα) και είναι ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο. Έχει μειωθεί κατά πολύ από τον δείκτη γονιμότητας του 1900 που ήταν 5,47 παιδιά ανά γυναίκα.<ref>{{Citation|url=https://ourworldindata.org/grapher/children-born-per-woman?year=1800&country=GRC|title=Total Fertility Rate around the world over the last centuries|last=Max Roser|date=2014|journal=Our World in Data, Gapminder Foundation|access-date=7 May 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180807155725/https://ourworldindata.org/grapher/children-born-per-woman?year=1800&country=GRC|archivedate=7 August 2018}}</ref> Στη συνέχεια, η διάμεση ηλικία της Ελλάδας είναι τα 44,2 έτη, η έβδομη υψηλότερη στον κόσμο.<ref name="cia"/> Το 2001, το 16,71% του πληθυσμού ήταν 65 ετών και άνω, το 68,12% μεταξύ 15 και 64 ετών και το 15,18% ήταν 14 ετών και κάτω.<ref name="nssg">{{cite web|url=http://www.statistics.gr/eng_tables/hellas_in_numbers_eng.pdf|title=Greece in Numbers|year=2006|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2007-12-14|deadurl=yes|archivedate=2004-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040707190604/http://www.statistics.gr/eng_tables/hellas_in_numbers_eng.pdf}}</ref> Μέχρι το 2016, το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω είχε αυξηθεί στο 20,68%, ενώ το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 0-14 ετών μειώθηκε σε ελαφρώς κάτω από το 14%.

Τα ποσοστά γάμου άρχισαν να μειώνονται από σχεδόν 71 γάμους ανά 1.000 κατοίκους το 1981 έως το 2002, για να αυξηθούν ελαφρώς το 2003 σε 61 γάμους ανά 1.000 κατοίκους και στη συνέχεια να πέσουν στα 51 γάμους ανά 1.000 κατοίκους το 2004.<ref name="nssg" /> Επιπλέον, τα ποσοστά διαζυγίων έχουν αυξηθεί από 191,2 διαζύγια ανά 1.000 γάμους το 1991 σε 239,5 διαζύγια ανά 1.000 γάμους το 2004.<ref name="nssg" />

Ως αποτέλεσμα αυτών των τάσεων, το μέσο ελληνικό νοικοκυριό είναι μικρότερο σε μέγεθος και μεγαλύτερο σε ηλικία σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Η οικονομική κρίση έχει επιδεινώσει αυτή την εξέλιξη, με 600 χιλιάδες Έλληνες, κυρίως νεαρούς ενήλικες, να έχουν φύγει από τη χώρα κατά τη δεκαετία του 2010.<ref>{{Cite news|url=https://www.ft.com/content/24866436-9f9f-11e8-85da-eeb7a9ce36e4|title=Greece brain drain hampers recovery from economic crisis|last=Hope|first=Kerin|work=Financial Times|date=16 August 2018|language=en-GB|accessdate=3 August 2019}}</ref>

===Θρησκείες===
{{κύριο|Θρησκεία στην Ελλάδα}}
{{Pie chart|thumb=right|caption=Θρησκευτικός αυτοπροσδιορισμός στην Ελλάδα (2017)<ref name="Pew2017">{{cite web|url=https://www.pewresearch.org/religion/2017/05/10/religious-affiliation/|title=Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe (Αγγλικά)|date=10 Μαΐου 2017|publisher=Pew Research Center|accessdate=2017-09-09}}</ref>|label1=[[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ανατολική Ορθοδοξία]]|value1=90|color1=Lightcoral|label2=Άθρησκοι|value2=4|color2=Blue|label3=Άλλα Χριστιανικά Δόγματα (πλην Ρωμαιοκαθολικισμού)|value3=3|color3=Purple|label4=[[Ισλάμ]]|value4=2|color4=Green|label5=[[Καθολική Εκκλησία]] & άλλα θρησκεύματα|value5=1|color5=Gold}}

Το [[Σύνταγμα της Ελλάδας]] αναγνωρίζει την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] ως την επικρατούσα [[θρησκεία]] της χώρας, ενώ εγγυάται τη θρησκευτική ελευθερία για όλους.<ref>{{Cite web|url=https://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-Ellinon/To-Politevma/Syntagma/article-3/|title=Σύνταγμα της Ελλάδας - Άρθρο 3|website=www.hellenicparliament.gr|accessdate=2022-04-28}}</ref> Η Ελληνική κυβέρνηση δεν καταγράφει στοιχεία για τις θρησκευτικές ομάδες και η θρησκεία δεν αποτελεί ερώτημα στις απογραφές. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, ένα εκτιμώμενο 97% των Ελλήνων πολιτών αυτοαναγνωρίζονται ως [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ανατολικοί Ορθόδοξοι]], μέλη της [[Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία|Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας]],<ref name="religion2">{{cite web|url=https://2001-2009.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90178.htm|title=Greece|date=15 September 2006|website=International Religious Freedom Report 2007|publisher=[[Στέιτ Ντιπάρτμεντ]], Γραφείο Δημοκρατίας, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εργασίας|accessdate=14 April 2007}}</ref> η οποία χρησιμοποιεί τη Βυζαντινή ιεροτελεστία και την [[Ελληνική γλώσσα]], την αρχική γλώσσα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]]. Η θρησκευτική διοίκηση της Ελληνικής επικράτειας είναι μοιρασμένη ανάμεσα στην [[Εκκλησία της Ελλάδος]] και το [[Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως]].

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου και της [[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία|Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας]] το 2010, το 79% των Ελλήνων πολιτών απάντησαν ότι "πιστεύουν ότι υπάρχει Θεός".<ref name="eurostat">{{cite web|url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_en.pdf|title=Special Eurobarometer, biotechnology; Fieldwork: January–February 2010|date=October 2010|page=204|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215001129/http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_en.pdf|archivedate=15 December 2010|url-status=dead|df=dmy}}</ref> Σύμφωνα με άλλες πηγές, το 15,8% των Ελλήνων αυτοαναγνωρίζονται ως "πολύ θρησκευόμενοι", το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές χώρες. Η έρευνα διαπίστωσε ότι μόνο το 3,5% του πληθυσμού δεν πηγαίνει ποτέ στην εκκλησία, ενώ στην [[Πολωνία]] το ποσοστό ήταν 4,9% και στην [[Τσεχία]] ήταν 59,1%.<ref name="forskning.no">{{cite web|url=https://forskning.no/dagens-ess-religiositet-og-kirkebesok/1039242|title=Dagens ESS: Religiøsitet og kirkebesøk|date=11 October 2005|publisher=Forskning|language=No|trans-title=Today ESS: Religiosity and church visits|accessdate=11 September 2010}}</ref>

Η ''Έκθεση για τις Διεθνείς Θρησκευτικές Ελευθερίες'', που συντάσσει κάθε έτος το [[Στέιτ Ντιπάρτμεντ|υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών]], αναφέρει για την Ελλάδα (2014): «Η κυβέρνηση δεν τηρεί στατιστικά στοιχεία για τις θρησκευτικές ομάδες. Ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες ερευνών εκτιμούν ότι 95% του πληθυσμού αυτοπροσδιορίζονται ως [[Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία|Ελληνορθόδοξοι]]. Οι Μουσουλμάνοι συγκροτούν έναν αριθμό ξεχωριστών κοινοτήτων: περίπου 120.000 κατοικούν στη [[Θράκη]] και προέρχονται από την επίσημα αναγνωρισμένη μουσουλμανική μειονότητα που αναγνωρίστηκε από τη [[Συνθήκη της Λωζάνης]] του 1923, ενώ υπάρχουν και γύρω στους 300.000 μετανάστες και ξένοι εργάτες που κατοικούν κυρίως στην περιφέρεια της [[Αττική]]ς και συγκροτούν ομάδες με βάση τη χώρα καταγωγής τους στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τη Νότια Ασία, τη Νοτιοανατολική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Λιγότερο από το υπόλοιπο 5% του πληθυσμού αποτελείται από [[Έλληνες Ορθόδοξοι Παλαιοημερολογίτες|Ορθόδοξους Παλαιοημερολογίτες]], [[Αλεβισμός|Αλεβίτες]],<ref>{{cite web|url=http://zagalisa.gr/category/diafora/diafora/alebites|title=Αλεβίτες - Η Φωνή των Πομάκων της Θράκης|publisher=Ζαγάλισα|accessdate=2019-09-08}}</ref> [[Καθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολικούς]] (50.000 Έλληνες, 200.000 μετανάστες,<ref name="GHMMRG-G">{{cite web|url=http://www.greekhelsinki.gr/bhr/english/organizations/ghm_mrgg_religious_freedom_2002.rtf|title=Religious Freedom in Greece|date=Σεπτέμβριος 2002|accessdate=2007-09-15|format=RTF|work=Greek Helsinki Monitor Minority Rights Group - Greece|deadurl=yes|archivedate=2009-10-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091029174308/http://www.greekhelsinki.gr/bhr/english/organizations/ghm_mrgg_religious_freedom_2002.rtf}}</ref> 5.000 [[Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία|Ελληνοκαθολικοί]]), [[Προτεσταντισμός|Προτεστάντες]] (30.000<ref>{{cite web|url=http://ec.europa.eu/employment_social/fundamental_rights/pdf/aneval/religion_el.pdf|title=Executive Summary Discrimination on the grounds of religion and belief GREECE|publisher=ec.europa.eu|work=Dr Ioannis Ktistakis & Dr Nicholas Sitaropoulos|date=2004-06-22|accessdate=2007-04-14|format=PDF|deadurl=yes|archivedate=2006-10-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061022083107/http://ec.europa.eu/employment_social/fundamental_rights/pdf/aneval/religion_el.pdf}}</ref><ref name="religion2"/> [[Ευαγγελικός Χριστιανισμός|Ευαγγελικοί]]<ref>[https://www.oikoumene.org/member-churches/greek-evangelical-church Η Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία έχει 5.000 μέλη. Στοιχεία από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών].</ref> και [[Πεντηκοστιανισμός|Πεντηκοστιανοί]]), [[Μάρτυρες του Ιεχωβά]] (28.874),<ref>''Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014'', Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελίδα 180.</ref> οπαδούς της [[Μορμόνοι|Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών]] (784),<ref>{{cite web|url=https://newsroom.churchofjesuschrist.org/facts-and-statistics/country/greece|title=LDS Statistics and Church Facts - Total Church Membership}}</ref> [[Εκκλησία Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας|Αντβεντιστές της Εβδόμης Ημέρας]] (410),<ref>{{cite web|url=https://www.adventistyearbook.org/entity?EntityID=12884|title=Greek Mission - Adventist Online Yearbook}}</ref> [[Εκκλησία της Σαηεντολογίας|Σαϊεντολόγους]], [[Ιστορία των Εβραίων στην Ελλάδα|Εβραίους]], [[Πίστη Μπαχάι|Μπαχάι]], μέλη του Χάρε Κρίσνα, και οπαδούς [[Αρχαία ελληνική θρησκεία|αρχαίων ελληνικών πολυθεϊστικών θρησκειών]]. Δεν υπάρχει επίσημη ή ανεπίσημη εκτίμηση ως προς τον αριθμό των [[Αθεϊσμός|άθεων]]. Η πλειονότητα των κατοίκων μη ελληνικής υπηκοότητας και των μεταναστών δεν είναι Ορθόδοξοι. Οι μεγαλύτερες ομάδες περιλαμβάνουν μη θρησκευόμενους, Μουσουλμάνους και Ρωμαιοκαθολικούς, και διαμένουν κυρίως στην Αθήνα. Στη χώρα δραστηριοποιούνται ξένες ιεραποστολικές ομάδες».<ref>{{cite web|url=https://photos.state.gov/libraries/greece/38517/state_reports/religious_freedom_gr_2014.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191222222137/https://photos.state.gov/libraries/greece/38517/state_reports/religious_freedom_gr_2014.pdf|archivedate=2020-01-09|title=Έκθεση για τις θρησκευτικές ελευθερίες στον κόσμο (2014), πρόσβαση 5-01-2016 στην ελληνική|work=Υπουργείο Εξωτερικών των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Η.Π.Α.]]|publisher=www.state.gov|date=2019-12-22|accessdate=2020-01-09}}</ref><ref>[https://2009-2017.state.gov/j/drl/rls/irf/religiousfreedom/index.htm ''Έκθεση για τις θρησκευτικές ελευθερίες στον κόσμο'' (2014), πρόσβαση 5-01-2016 στην αγγλική], Υπουργείο Εξωτερικών των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Η.Π.Α.]]</ref>

Από το 2017, ο [[Ελληνισμός (Ελληνική εθνική θρησκεία)|Ελληνισμός]] θεωρείται νομικά ως ενεργή θρησκεία στην Ελλάδα,<ref>{{cite web|url=https://wildhunt.org/2017/04/greek-paganism-legally-recognized-as-known-religion-in-greece.html|title=Hellenism legally recognized as religion in Greece|publisher=wildhunt.org|access-date=9 April 2017}}</ref> με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 2.500 πιστούς και 100.000 "υποστηρικτές".<ref name="newstatesman.com">{{cite web|url=https://www.newstatesman.com/politics/2007/03/ancient-greek-gods-greece|title=Newstatesman – The ancient Gods of Greece are not extinct}}</ref><ref name="telegraph.co.uk">{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2004/05/08/wgods08.xml|title=Modern Athenians fight for the right to worship the ancient Greek gods|website=The Daily Telegraph|archive-url=https://web.archive.org/web/20040901020310/http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=%2Fnews%2F2004%2F05%2F08%2Fwgods08.xml|archive-date=2004-09-01|url-status=dead|accessdate=2021-09-30}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2007/feb/01/religion.uk|title=Helena Smith on why some Greeks are worshipping the ancient gods|work=The Guardian|location=London}}</ref> Ως ελληνισμός είναι γνωστά διάφορα θρησκευτικά κινήματα που συνεχίζουν, αναβιώνουν ή ανακατασκευάζουν [[Αρχαία ελληνική θρησκεία|αρχαίες ελληνικές θρησκευτικές πρακτικές]].

===Γλώσσες===
[[Αρχείο:Greece linguistic minorities.svg|thumb|upright=1.1|Περιοχές με παραδοσιακή παρουσία γλωσσών πέρα από τα ελληνικά που είναι η κύρια γλώσσα σε όλη τη χώρα.<ref>{{cite web|publisher=Summer institute of Linguistics|url=https://www.ethnologue.com/country/GR/languages|title=Languages of Greece|website=Ethnologue|access-date=2010-12-19}}</ref><ref>{{cite web|title=Euromosaic - Le [slavo]macédonien / bulgare en Grèce|url=https://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/macedoni/fr/i1/i1.html|website=www.uoc.edu|access-date=2019-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304044656/http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/macedoni/fr/i1/i1.html|archive-date=2016-03-04|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Euromosaic - L'arvanite / albanais en Grèce|url=https://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/albanes/fr/i2/i2.html|website=www.uoc.edu|access-date=2019-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20190702205628/https://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/albanes/fr/i2/i2.html|archive-date=2019-07-02|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Euromosaic - Le valaque (aromoune, aroumane) en Grèce|url=https://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/valac/fr/i1/i1.html|website=www.uoc.edu|access-date=2019-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303170314/http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/valac/fr/i1/i1.html|archive-date=2016-03-03|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=The Turkish language in Education in Greece|url=https://www.mercator-research.eu/fileadmin/mercator/documents/regional_dossiers/turkish_in_greece.pdf|website=mercator-research.eu}}</ref>{{Sfn|Trudgill|2000}}]]

Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες της ελληνικής γλώσσας χρονολογούνται στον 15ο αιώνα π.Χ. και στη [[Γραμμική Β]] που συνδέεται με τον [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκό πολιτισμό]]. Τα ελληνικά ήταν μια ευρέως ομιλούμενη [[lingua franca|κοινή διάλεκτος]] στον μεσογειακό κόσμο και όχι μόνο κατά την [[Κλασική αρχαιότητα|Κλασική Αρχαιότητα]], ενώ έγινε και η επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα υπήρξε μια μεγάλη διαμάχη, το [[γλωσσικό ζήτημα]], για το αν η επίσημη γλώσσα της Ελλάδας θα έπρεπε να είναι η αρχαϊκή [[καθαρεύουσα]], που δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα και χρησιμοποιήθηκε ως κρατική και επιστημονική γλώσσα, ή η [[Δημοτική γλώσσα|δημοτική]] μορφή της [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικής γλώσσας]] που εξελίχθηκε φυσικά από τη [[μεσαιωνική ελληνική γλώσσα]] και ήταν η γλώσσα του λαού. Η διαφωνία επιλύθηκε οριστικά το 1976, όταν η δημοτική έγινε η μόνη επίσημη μορφή της ελληνικής γλώσσας και η καθαρεύουσα έπεσε σε αχρηστία.

Η Ελλάδα είναι σήμερα σχετικά ομοιογενής σε γλωσσικούς όρους, με τη μεγάλη πλειοψηφία του γηγενούς πληθυσμού να χρησιμοποιεί τα ελληνικά ως πρώτη ή μοναδική γλώσσα. Οι γηγενείς ελληνικές διάλεκτοι περιλαμβάνουν τα αρχαϊκά ελληνικά που μιλούσαν οι [[Σαρακατσάνοι]], βοσκοί της [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονίας]] και άλλων περιοχών της [[Βόρεια Ελλάδα|Βόρειας Ελλάδας]]. Η [[τσακωνική διάλεκτος]], προέρχεται από τα [[δωρική διάλεκτος|δωρικά]] αντί της [[Ελληνιστική Κοινή|ελληνιστικής κοινής]], ομιλείται ακόμα σε ορισμένα χωριά της νοτιοανατολικής Πελοποννήσου. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν στη χώρα Έλληνες ομιλητές της [[καππαδοκική διάλεκτος|καππαδοκικής διαλέκτου]] και της [[Ποντιακή διάλεκτος|ποντιακής διαλέκτου]]. Ήρθαν στην Ελλάδα από τη Μικρά Ασία μετά τη [[Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης]] και αποτελούν μια μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα.

Η [[μουσουλμανική μειονότητα Δυτικής Θράκης]], που αντιστοιχεί περίπου στο 0,95% του πληθυσμού, αποτελείται από ομιλητές της [[Τουρκική γλώσσα|Τουρκικής]], της [[Βουλγαρική γλώσσα|Βουλγαρικής]] ([[Πομάκοι|Πομάκους]]){{Sfn|Trudgill|2000}} και της [[Ρομανί γλώσσα|ρομανί]], η οποία ομιλείται και από τους χριστιανούς [[Ρομά]] σε άλλα μέρη της χώρας. Άλλες μειονοτικές γλώσσες ομιλούνται παραδοσιακά από περιφερειακές πληθυσμιακές ομάδες σε διάφορα μέρη της χώρας. Η χρήση τους μειώθηκε ριζικά στην πορεία του 20ού αιώνα μέσω της αφομοίωσης τους από την ελληνόφωνη πλειοψηφία.

Σήμερα αυτές οι διάλεκτοι μόνο από τις παλαιότερες γενιές και βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Αυτό ισχύει για τους [[Αρβανίτες]], μια [[Αλβανική γλώσσα|αλβανόφωνη]] ομάδα που βρίσκεται ως επί το πλείστον στις αγροτικές περιοχές γύρω από την Αθήνα. Οι [[Βλάχοι (Αρωμάνοι)|Αρωμάνοι]] και οι [[Βλαχομογλενίτες]], γνωστοί και ως [[Βλάχοι (όρος)|Βλάχοι]], των οποίων η γλώσσα είναι στενά συνδεδεμένη με τα [[Ρουμανική γλώσσα|Ρουμάνικα]]. Ζούσαν στο παρελθόν διάσπαρτοι σε αρκετές περιοχές της ορεινής κεντρικής Ελλάδας. Τα μέλη αυτών των ομάδων συνήθως αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες<ref>{{Cite web|url=https://www.cilevics.eu/minelres/reports/greece/greece_NGO.htm|title=Minority Rights Group, Greece, Report about Compliance with the Principles of the Framework Convention for the Protection of National Minorities (along guidelines for state reports according to Article 25.1 of the Convention)|ημερομηνία=8 September 1999|publisher=Greek Helsinki Monitor|accessdate=27 December 2011}}</ref> και σήμερα είναι όλοι τουλάχιστον δίγλωσσοι στα ελληνικά.

Κοντά στα βόρεια ελληνικά σύνορα υπάρχουν επίσης ορισμένες [[Σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας|σλαβόφωνες ομάδες]]. Τα περισσότερα μέλη τους δηλώνουν Έλληνες στην εθνικότητα. Υπολογίζεται ότι μετά τις ανταλλαγές πληθυσμών του 1923, η [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]] είχε 200.000 με 400.000 [[Σλαβικές γλώσσες|σλαβόφωνους]].<ref name="minorities">Roudometof, Victor; Robertson, Roland (2001).</ref> Η εβραϊκή κοινότητα στην Ελλάδα μιλούσε παραδοσιακά την [[ισπανοεβραϊκή γλώσσα]] που σήμερα ομιλείται μόνο από μερικές χιλιάδες ομιλητές. Άλλες αξιόλογες μειονοτικές γλώσσες είναι τα [[Αρμενική γλώσσα|αρμενικά]], τα [[Γεωργιανή γλώσσα|γεωργιανά]] και η ελληνοτουρκική διάλεκτος που ομιλείται από τους [[Ουρούμ]], μια κοινότητα [[Έλληνες του Καυκάσου|Ελλήνων του Καυκάσου]] από την [[Τσάλκα]] της κεντρικής Γεωργίας και Ελλήνων από τη νοτιοανατολική [[Έλληνες της Ουκρανίας|Ουκρανία]] που έφτασαν κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα ως οικονομικοί μετανάστες τη δεκαετία του 1990.

Σήμερα, οι δημοφιλέστερες ξένες γλώσσες είναι τα αγγλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά, που διδάσκονται και στα σχολεία. Σημαντική αύξηση υπάρχει και στα ιταλικά και τα ισπανικά, αλλά και άλλες γλώσσες, όπως τα ρωσικά, τα κινεζικά, τα κορεάτικα και τα ιαπωνικά.

===Ισότητα φύλων===
Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους η θέση των [[Γυναίκα|γυναικών]], ιδίως των έγγαμων, ήταν [[πατριαρχία|εξαρτημένη από την ανδρική εξουσία]] και νομικά ρυθμιζόταν από το συνδυασμό τοπικών εθίμων και του [[βυζαντινό δίκαιο|βυζαντινο]]-[[Ρωμαϊκό Δίκαιο|ρωμαϊκού δικαίου]] με τη νεώτερη [[νομική]] θεωρία.<ref>{{harvnb|Avdela|2005|p=120-1}}</ref> Προς το τέλος του 18ου αιώνα ξεκίνησε κινητοποίηση κυρίως εγγράμματων γυναικών της μεσαίας τάξης για την πρόσβαση στην [[εκπαίδευση]] και την [[εργασία|εργασιακή]] τους προστασία, ενώ την περίοδο του [[μεσοπόλεμος|μεσοπολέμου]] εμφανίστηκαν [[φεμινισμός|φεμινιστικές]] οργανώσεις με ευρύτερα αιτήματα βασισμένα στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις [[δημοκρατία|δημοκρατικές]] αρχές.<ref>{{harvnb|Avdela|2005|p=121-4, 125-6}}</ref> Το 1952 χορηγήθηκε στις Ελληνίδες δικαίωμα ψήφου και το 1955 απέκτησαν ευρύτερα πολιτικά δικαιώματα, ο θηλυκός πληθυσμός είχε ψηφίσει για πρώτη και τελευταία φορά μέχρι το 1952 στις εκλογές του 1844. Ωστόσο, εξακολούθησαν να βρίσκονται σε ισχύ νομικές διακρίσεις εις βάρος τους στην οικογένεια και στην εργασία, που είχαν ενσωματωθεί στον [[Αστικός κώδικας|Αστικό κώδικα]] του 1946.<ref name="Avdela 2005 128">{{harvnb|Avdela|2005|p=128}}</ref> Τα [[αστικό δίκαιο|αστικά]] και κοινωνικά δικαιώματα των γυναικών παρέμειναν περιορισμένα μέχρι την καθιέρωση της ισότητας των φύλων στο [[Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975|Σύνταγμα του 1975]] και την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου τη δεκαετία του 1980.<ref>{{harvnb|Avdela|2005|p=128}}, {{harvnb|Keridis|2009|p=170}}</ref> Έκτοτε, η αντιμετώπιση του ζητήματος των δικαιωμάτων των γυναικών γίνεται όχι με νομικούς, αλλά με όρους που αναφέρονται στις σχέσεις των φύλων στην καθημερινή ζωή.<ref name="Avdela 2005 128"/>

===Μετανάστες και πρόσφυγες===
[[Αρχείο:50 largest Greek diaspora.svg|μικρογραφία|Χάρτης των πενήντα χωρών με τις μεγαλύτερες Ελληνικές κοινότητες.]]
{{Κύριο|Απόδημος Ελληνισμός}}

Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, εκατομμύρια Έλληνες μετανάστευσαν στις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένες Πολιτείες]], το [[Ηνωμένο Βασίλειο]], την [[Αυστραλία]], τον [[Καναδάς|Καναδά]] και τη [[Γερμανία]], δημιουργώντας μια μεγάλη ελληνική διασπορά. Η καθαρή μετανάστευση άρχισε να παρουσιάζει θετικούς αριθμούς από τη δεκαετία του 1970, αλλά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η κύρια εισροή ήταν αυτή των παλλινοστούντων Ελλήνων μεταναστών ή [[Πόντιοι|Πόντιων]] και άλλων από τη Ρωσία, τη Γεωργία, την Τουρκία, την Τσεχία και αλλού στο πρώην Σοβιετικό μπλοκ.<ref name="eliamep">{{cite web|last=Triandafyllidou|first=Anna|url=http://www.idea6fp.uw.edu.pl/pliki/POES_Greece_PB_3.pdf|title=Migration and Migration Policy in Greece. Critical Review and Policy Recommendations|date=Απρίλιος 2009|accessdate=2019-09-18|issue=3|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130923025433/http://www.idea6fp.uw.edu.pl/pliki/POES_Greece_PB_3.pdf|archivedate=2013-09-23|publisher=Hellenic Foundation for European and Foreign Policy|deadurl=yes}}</ref>

Τις τελευταίες δεκαετίες η Ελλάδα έχει δεχτεί ένα μεγάλο κύμα [[μετανάστευση]]ς. Ο συνολικός αριθμός των μεταναστών σύμφωνα με υπολογισμούς της [[Frontex|Φρόντεξ]] φέρεται πως ήταν το 2012 από 1.300.000 έως 1.500.000 άνθρωποι νόμιμοι, παράτυποι και παράνομοι.<ref>{{cite web|url=https://www.newsit.gr/ellada/poios-einai-o-arithmos-ton-metanaston-nomimon-kai-mi-stin-ellada/1833882/|title=Ποιός είναι ο αριθμός των μεταναστών νόμιμων και μη στην Ελλάδα|date=2012-07-18|accessdate=13 Σεπτεμβρίου 2015}}</ref> Με βάση την [[Ελληνική απογραφή 2021|απογραφή του 2021]], ο πληθυσμός των αλλοδαπών που διέμεναν μόνιμα στην Ελλάδα και δηλώθηκαν στην απογραφή ήταν 765.598 άτομα, από τα οποία το μεγαλύτερο ποσοστό (49%), είχαν [[Αλβανία|Αλβανική]] υπηκοότητα και ακολουθούσαν άτομα με [[Βουλγαρία|Βουλγαρική]] (4,6%), [[Ρουμανία|Ρουμανική]] (3,7%), [[Πακιστάν|Πακιστανική]] (4,6%) και [[Γεωργία|Γεωργιανή]] (3,4%) υπηκοότητα. Συνολικά, με βάση την απογραφή του 2021, 116.669 άτομα δήλωσαν υπηκοότητα άλλων χωρών της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]], 439.254 άτομα υπηκοότητα λοιπών χωρών, ενώ 3.743 άτομα ήταν χωρίς ή είχαν αδιευκρίνιστη υπηκοότητα. Το 2008 επίσης, 189.000 άτομα από το συνολικό πληθυσμό Αλβανών υπηκόων αναφέρθηκαν ως Έλληνες από τη Νότια Αλβανία στην ιστορική περιοχή της [[Βόρεια Ήπειρος|Βορείου Ηπείρου]].<ref name="eliamep" />

Πέρα από τους αλλοδαπούς μετανάστες που έχουν έρθει μετά την πτώση του [[Τείχος του Βερολίνου|Τείχους του Βερολίνου]] το 1989, υπάρχουν και αρκετοί ομογενείς από περιοχές της πρώην [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Ε.Σ.Σ.Δ.]] και από τα [[Βαλκάνια]]. Οι μεγαλύτερες ομάδες παλιννοστούντων είναι από τη [[Ρωσία]], τη [[Γεωργία]] και το [[Καζακστάν]].

Σημαντική είναι από τα τέλη του 2014 η ροή των μεταναστών-προσφύγων από τη [[Συρία]] εξαιτίας των συνεχιζόμενων βομβαρδισμών και του πολέμου που μαίνεται στη χώρα, από το [[Ιράκ]] και το [[Αφγανιστάν]]. Φέρεται ότι από τους 432.762 πρόσφυγες και μετανάστες που εισήλθαν στην [[Ευρώπη]] από την αρχή του έτους, οι 309.356 χρησιμοποίησαν ως πύλη εισόδου την Ελλάδα<ref>{{cite web|url=https://www.news247.gr/koinonia/arithmos-rekor-metanaston-stin-eyropi-treis-stoys-tesseris-apo-aytoys-eftasan-stin-ellada.6373490.html|title=Αριθμός ρεκόρ μεταναστών στην Ευρώπη. Τρεις στους τέσσερις από αυτούς έφτασαν στην Ελλάδα|date=11 Σεπτεμβρίου 2015|accessdate=13 Σεπτεμβρίου 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.newsit.gr/ellada/oie-rekor-trietias-stis-afikseis-prosfygon-kai-metanaston-stin-ellada/2884614/|title=ΟΗΕ: Ρεκόρ τριετίας στις αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα|ημερομηνία=1 Οκτωβρίου 2019|website=newsit.gr}}</ref>.

Οι μεγαλύτερες ομάδες ατόμων με υπηκοότητα λοιπών χωρών βρίσκονται στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα. Στον [[Δήμος Αθηναίων|δήμο Αθηναίων]] (το κέντρο της [[Αθήνα]]ς), υπάρχουν 132.000 μετανάστες που αποτελούν το 17% του τοπικού πληθυσμού. Στη [[Θεσσαλονίκη]] υπάρχουν 27.000 μετανάστες που αποτελούν το 7% του τοπικού πληθυσμού. Υπάρχει επίσης ένας σημαντικός αριθμός ομοεθνών που προέρχονταν από τις ελληνικές κοινότητες της Αλβανίας και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.<ref name="eliamep" />

===Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Τύπος===
{{κύριο|Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της Ελλάδας|Τηλεόραση στην Ελλάδα}}

Από το 1960 έως το 1989 όλα τα ηλεκτρονικά [[μέσα ενημέρωσης]] ήταν κρατικά και μόνο η [[Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση]] (ΕΡΤ) εξέπεμπε στην [[τηλεόραση]].<ref name="BBC-ERT">{{cite news|title=Profile: Greek state broadcaster ERT|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-22875637|publisher=BBC|date=12-06-2013|accessdate=2013-12-27}}</ref> Μεταγενέστερα, ιδρύθηκαν ιδιωτικοί [[ραδιόφωνο|ραδιοφωνικοί]] (από το 1987) και τηλεοπτικοί (από το 1989) σταθμοί, ανάμεσα στους οποίους το [[Mega Channel|Mega]], ο [[ΑΝΤ1]], ο [[ΣΚΑΪ Τηλεόραση|ΣΚΑΪ]], το [[Star Channel|Star]] και ο [[Alpha TV|Alpha]].<ref name="Keridis-106">{{harvnb|Keridis|2009|p=106}}</ref> Άδειες εκπομπής εκδόθηκαν τελευταία φορά τη δεκαετία του 1990 για τηλεοπτικούς και το 2002 για ραδιοφωνικούς σταθμούς, και σήμερα έχουν λήξει, αλλά ανανεώνονται κάθε χρόνο από την κυβέρνηση. Πολλοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί εκπέμπουν με άδεια που μπορεί να ανακληθεί οποιαδήποτε στιγμή, ενώ άλλοι χωρίς άδεια.<ref name="Greece-FOTP2013">{{cite web|url=http://www.freedomhouse.org/report/freedom-press/2013/greece|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130925012845/http://www.freedomhouse.org/report/freedom-press/2013/greece|archivedate=2013-09-25|title=Greece - Freedom of the Press 2103|publisher=Freedom House|accessdate=2013-12-27}}</ref> Διαδοχικές κυβερνήσεις δεν έχουν ρυθμίσει το χαοτικό αυτό τοπίο, που συμπληρώνουν εκατοντάδες μικρούς σταθμούς τοπικής εμβέλειας και χαμηλής ποιότητας. Η τηλεόραση ασκεί σημαντική επιρροή στην ελληνική πολιτική και επιχειρηματίες επενδύουν σε ΜΜΕ με σκοπό την άσκηση πολιτικής επιρροής. Το μικρό μέγεθος της αγοράς οδηγεί σε έντονο ανταγωνισμό και τα ελληνικά ΜΜΕ έχουν πρόβλημα επαγγελματισμού, στοχεύοντας περισσότερο στον εντυπωσιασμό παρά στην ενημέρωση.<ref name="Keridis-106"/>

Το [[Σύνταγμα της Ελλάδας|σύνταγμα]] και η νομοθεσία της Ελλάδας έχουν διατάξεις που προστατεύουν την ελευθερία του τύπου, περιορίζοντας ωστόσο την ελευθερία του λόγου σε περιπτώσεις βλασφημίας, προσβολής θρησκευμάτων, διέγερσης σε βία και διακρίσεις ή ανατροπής του πολιτεύματος. Οι ιδιωτικοί και κρατικοί σταθμοί είναι εν γένει ελεύθεροι από κρατικούς περιορισμούς. Οι κρατικοί, ωστόσο, τηρούν διαχρονικά φιλοκυβερνητική στάση, ενώ πολλοί ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΜΜΕ έχουν στενή σχέση με την εκάστοτε κυβέρνηση, με αποτέλεσμα την έλλειψη κριτικής σε σημαντικά θέματα.<ref name="Greece-FOTP2013"/>

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν πολλές ανεξάρτητες εφημερίδες και περιοδικά,<ref name="Greece-FOTP2013"/> αλλά η κυκλοφορία του τύπου μειώνεται σταθερά· υπάρχουν ποιοτικές εφημερίδες, όπως η συντηρητική [[Η Καθημερινή|Καθημερινή]], μα τα ταμπλόιντ αυξάνουν την κυκλοφορία τους. Αυξάνει, επίσης, η διάδοση του [[διαδίκτυο|διαδικτύου]] ως μέσου ενημέρωσης, ειδικά ανάμεσα στους νεότερους.<ref name="Keridis-106"/> Οι Έλληνες δεν έχουν εμπιστοσύνη στα παραδοσιακά ΜΜΕ, θεωρώντας τα διαπλεκόμενα με την πολιτική, και τα τελευταία χρόνια γνώρισαν άνοδο πολλά μικρά, συνήθως αριστερά, εναλλακτικά μέσα -ραδιόφωνα, διαδικτυακές πύλες (πόρταλ) και περιοδικά.<ref name="NYT-Media">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2013/10/30/world/europe/greeks-question-media-and-new-voices-pipe-up.html|title=Greeks Question Media, and New Voices Pipe Up|newspaper=[[The New York Times]]|date=29-10-2013|accessdate=2013-12-27}}</ref> Η οικονομική ύφεση και η μείωση της κυκλοφορίας ανάγκασαν πολλά μέσα να περικόψουν ή και να αναστείλουν τη λειτουργία τους και σε συνδυασμό με την αυξανόμενη βία εναντίον δημοσιογράφων και το προσωρινό, την τότε χρονολογία, κλείσιμο της ΕΡΤ, οδήγησαν στην κατάταξη της Ελλάδας ως χώρας 'εν μέρει ελεύθερης' στην έκθεση του Freedom House για την ελευθερία του τύπου το 2013.<ref name="Greece-FOTP2013"/>

===Εκπαίδευση===
{{κύριο|Εκπαίδευση στην Ελλάδα}}
[[Αρχείο:Ιόνιος Ακαδημία.jpeg|δεξιά|μικρογραφία|Η [[Ιόνιος Ακαδημία]] στην [[Κέρκυρα]], το πρώτο ακαδημαϊκό ίδρυμα της σύγχρονης Ελλάδας.]]
Οι Έλληνες έχουν μακρά παράδοση εκτίμησης και επένδυσης στην [[παιδεία]], η οποία διατηρήθηκε ως μία από τις υψηλότερες κοινωνικές αξίες στον ελληνικό και ελληνιστικό κόσμο. Το πρώτο ευρωπαϊκό ίδρυμα που περιγράφεται ως πανεπιστήμιο ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη του πέμπτου αιώνα και συνέχισε να λειτουργεί σε διάφορες ενσαρκώσεις μέχρι την [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453)|άλωση]] της Πόλης στους Οθωμανούς το 1453.<ref name="texor">{{Cite web|url=http://www.cwrl.utexas.edu/~bump/OriginUniversities.html|title=Jerome Bump, University of Constantinople|website=The Origin of Universities|publisher=University of Texas at Austin|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090220164836/http://www.cwrl.utexas.edu/~bump/OriginUniversities.html|archivedate=20 February 2009|accessdate=19 December 2008}}</ref> Το [[Πανδιδακτήριο]] ήταν το πρώτο κοσμικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Χριστιανικής Ευρώπης,<ref>{{Cite book|title=Byzantine Philosophy|first=Vasileios N.|last=Tatakes|last2=Moutafakis, Nicholas J.|publisher=Hackett Publishing|isbn=978-0-87220-563-5|year=2003|page=189}}</ref> και κατά κάποιο τρόπο ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο στον κόσμο.<ref name="texor" />

Η '''[[εκπαίδευση]] στην Ελλάδα''' χωρίζεται κυρίως σε τρία επίπεδα, ονομασμένα πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, με ένα επιπρόσθετο μεταδευτεροβάθμιο επίπεδο στο οποίο παρέχεται επαγγελματική εκπαίδευση. Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση χωρίζεται στο [[νηπιαγωγείο]], το οποίο διαρκεί ένα με δύο χρόνια, και στο [[δημοτικό σχολείο]], το οποίο εκτείνεται σε έξι χρόνια (ηλικίες 6 ως 12 ετών). Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελείται από δύο βαθμίδες. Πρώτα είναι το [[Γυμνάσιο]], ένα υποχρεωτικό σχολείο διάρκειας τριών ετών, μετά από το οποίο οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν είτε το [[Λύκειο]] (Γενικό, Επαγγελματικό, Μουσικό, Καλλιτεχνικό, Πειραματικό και Εκκλησιαστικό) είτε [[Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης|Επαγγελματική Κατάρτιση]]. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι εξ ολοκλήρου κρατική και παρέχεται από [[Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στην Ελλάδα|τα Πανεπιστήμια, τα Πολυτεχνεία και τις Ακαδημίες]], οι οποίες κυρίως καλύπτουν τον στρατό και τον κλήρο. Τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών τυπικά κρατούν για τέσσερα χρόνια (πέντε στα πολυτεχνεία και σε κάποιες τεχνικές ή καλλιτεχνικές σχολές, έξι στις ιατρικές σχολές), ενώ τα [[Μεταπτυχιακό|μεταπτυχιακά]] διαρκούν από ένα ως δύο χρόνια, και τα [[Διδακτορικό δίπλωμα|διδακτορικά διπλώματα]] από τρία ως έξι χρόνια.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παρέχει επίσης ειδικά νηπιαγωγεία, σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για άτομα με ειδικές ανάγκες ή μαθησιακές δυσκολίες. Υπάρχουν επίσης εξειδικευμένα γυμνάσια και λύκεια που προσφέρουν μουσική, θεολογική και φυσική αγωγή.

Το 72% των Ελλήνων ενηλίκων ηλικίας 25–64 ετών έχουν ολοκληρώσει την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, κάτι που είναι ελαφρώς μικρότερο από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (74%). Ο μέσος Έλληνας μαθητής σημείωσε 458 βαθμούς στον αναγνωστικό γραμματισμό, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες στο Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών του ΟΟΣΑ για το 2015. Αυτή η βαθμολογία είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που είναι οι 486 βαθμοί. Κατά μέσο όρο, τα κορίτσια ξεπέρασαν τα αγόρια κατά 15 μονάδες, πολύ περισσότερο από τη μέση διαφορά του ΟΟΣΑ που είναι οι δύο μονάδες.<ref>{{Cite web|url=https://www.oecdbetterlifeindex.org/countries/greece/|title=OECD Better Life Index - Greece|website=oecdbetterlifeindex.org|publisher=OECD|accessdate=2018-02-20}}</ref>

==Στατιστικά==
{| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="font-size:90%;"
|-
!
!2008
!2009
!2010
!2011
!2012
!2013
!2014
!2015
!2016
!2017
!2018
!2019
!2020
!2021
!2022
!2023
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Υπολογιζόμενος πληθυσμός
| 11.060.937
| 11.094.745
| 11.119.289
| 11.123.392
| 11.086.406
| 11.003.615
| 10.926.807
| 10.858.018
| 10.783.748
| 10.768.193
| 10.741.165
| 10.724.599
| 10.718.565
| 10.678.632
|10.461.627 
|10.413.982 
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Μεταβολή πληθυσμού
| +10.323
| +9.617
| +5.682
| -4.671
| -16.271
| -17.660
| -21.592
| -29.275
| -25.894
| -35.948
| -33.812
| -16.566
| -6.034
| -39.933
| -217.005
| -47.645
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Αυτοκτονία|Αυτοκτονίες]]
| 373
| 391
| 371
| 411
| 508
| 533
| 565
| 529
| 464
| 523
| 567
| 530
| 464
|467
|607
|454
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Γάμος|Γάμοι]] θρησκευτικοί<ref>{{cite web|url=https://www.statistics.gr/documents/20181/20f115d5-b960-da2b-715f-8c72fc6edf16|title=Δελτίο Τύπου με Στοιχεία Φυσικής Κίνησης Πληθυσμού για το 2020|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2021-11-04}}</ref>
| 32.380
| 34.375
| 30.327
| 28.472
| 23.980
| 25.624
| 26.152
| 26.419
| 23.778
| 24.975
| 24.148
| 23.278
| 11.935
| 18.487
|21.381
|
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Γάμοι πολιτικοί
| 21.120
| 24.837
| 26.011
| 26.627
| 25.725
| 25.632
| 26.953
| 27.253
| 25.854
| 25.163
| 24.859
| 23.859
| 19.540
| 22.272
|21.97
|
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Σύμφωνα συμβίωσης
|
| 161
| 180
| 185
| 314
| 581
| 1.573
| 2.611
| 3.799
| 4.921
| 6.369
| 7.924
| 8.986
| 11.550
|13.157
|15.031
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Διαζύγιο|Διαζύγια]]
| 13.173
| 13.607
| 13.275
| 12.705
| 14.880
| 16.717
| 18.353
| 17.750
| 12.422
| 19.190
| 11.074
| 13.915
| 11.672
| 12.637
| 13.748
|14.403
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Κρατούμενοι στα σωφρονιστικά ιδρύματα<ref>{{Cite web|url=https://www.minocp.gov.gr/geniki-grammateia-antegklimatikis-politikis/|title=Στατιστικός Πίνακας Κρατουμένων – Ποινών κατά την 1η Ιανουαρίου εκάστου έτους (2015-2021)|accessdate=2022-08-21|archive-date=2022-08-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20220826123218/https://www.minocp.gov.gr/geniki-grammateia-antegklimatikis-politikis/|url-status=}}</ref>
| 11.645
| 11.736
| 11.364
| 12.349
| 12.479
| 12.475
| 12.693
| 11.798
| 9.611
| 9.815
| 10.011
| 10.654
| 10.891
| 11.379
| 11.030
|10.263
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Δείκτης Αντίληψης για τη Διαφθορά|Διαφθορά]]
| 47
| 38
| 35
| 34
| 36
| 40
| 43
| 46
| 44
| 48
| 45
| 48
| 50
| 49
| 52
|49
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης]] (HDI)
| 0.857
| 0.858
| 0.856
| 0.852
| 0.854
| 0.856
| 0.864
| 0.866
| 0.868
| 0.870
| 0.872
| 0.881
| 0.888
| 0.887
| 0.893
|
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Φτώχεια]] ή στα όρια της φτώχειας επί τοις εκατό (%) του πληθυσμού
| 28.1%
| 27.6%
| 27.7%
| 31%
| 32.6%
| 33.7%
| 34%
| 32.4%
| 32.6%
| 32.2%
| 30.3%
| 29%
| 27.4%
| 28.3%
| 26.3%
|26,1%
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Στόλος οχημάτων
| 7.729.262
| 7.910.565
| 8.062.085
| 8.086.910
| 8.069.872
| 8.069.872
| 8.048.438
| 8.076.431
| 8.172.948
| 8.262.896
| 8.236.637
| 8.402.294
| 8.530.050
| 8.698.421
| 8.882.981
|9.107.496
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Διαπραχθέντα αδικήματα<ref>Η μείωση των αδικημάτων από το 2011 οφείλεται στη μετατροπή ποινών πλημμεληματικού χαρακτήρα σε πταισματικού.</ref>
| 420.059
| 386.893
| 333.988
| 194.031
| 194.244
| 199.800
| 190.213
| 197.074
| 205.216
| 221.225
| 210.272
| 220.403
| 212.715
| 203.160
| 266.592
|273.997
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Γνωστοί δράστες
|
|
| 261.533
| 135.088
| 126.265
| 119.556
| 109.722
| 111.020
| 122.727
| 125.012
| 130.493
| 131.278
| 133.778
| 147.491
|144.770
|174.895
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σε [[ευρώ]])
| 21.845
| 21.386 (-459)
| 20.324 (-1062)
| 18.643 (-1681)
| 17.311 (-1332)
| 16.475 (-835)
| 16.402 (-73)
| 16.381 (-21)
| 16.378 (-2)
| 16.472 (+98)
| 16.745 (+273)
|
|
|
|
|
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Αφίξεις μη μονίμων κατοίκων (τουριστική κίνηση)
| 15.938.806
| 14.914.534
| 15.007.490
| 16.427.247
| 17.919.580
| 17.919.580
| 22.033.463
| 23.599.455
| 28.070.886
| 30.161.023
| 33.072.238
| 31.348.745
| 7.375.241
| 14.704.986
| 27.835.508
|32.735.202
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Πληθωρισμός]]
| 4,16%
| 1,21% (-3,5%)
| 4,71% (+3,5%)
| 3,34% (-1,37%)
| 1,51% (-1,83%)
| -0,92% (-2,43%)
| -1,31% (-0,39%)
| -1,73% (-0,42%)
| -0,82% (+0,91%)
| 1,12% (+0,82%)
| 0,62% (-0,5%)
| 0,21% (-0,41%)
| -1,24% (-1,03%)
| 5,1% (+5,9%)
| 7,2% (+1,9%)
|4,2% (-3%)
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |[[Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν|ΑΕΠ σε αγοριαίες τιμές]] 2022 (σε δις ευρώ)
| 241.990
| 237.534
| 226.031
| 207.029
| 191.204
| 180.654
| 178.656
| 177.258
| 176.488
| 180.218
| 184.714
| 187.456
| 165.830
| 182.830
| 192.067
|194.494
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Μαθητές σε Γυμνάσια και Λύκεια
| 341.315 - 241.726
| 336.938 - 247.441
| 332.005 - 247.209
| 324.402 - 247.717
| 319.950 - 245.892
| 310.389 - 241.905
| 315.702 - 239.055
| 311.236 - 240.852
| 313.130 - 244.386
| 312.604 - 245.811
| 317.622 - 254.351
| 317.622 - 254.351
| 320.822 - 233.627
|332.413 - 231.076
|
|
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Μαθητές σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά
| 158.290 - 637.476
| 159.502 - 635.935
| 166.233 - 634.048
| 166.576 - 633.291
| 165.931 - 630.043
| 160.994 - 625.165
| 162.781 - 640.001
| 155.243 - 642.707
| 151.804 - 645.250
| 151.225 - 639.037
| 154.744 - 631.700
| 154.744 - 631.700
| 167.716 - 621.298
|177.372 - 584.034
|
|
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Πράξεις υιοθεσίας
| 414
| 426
| 437
| 352
| 543
| 496
| 361
| 271
| 221
| 393
| 333
| 283
| 217
| 184
|
|
|- style="text-align:center;"
! scope="row" |Οδικά τροχαία ατυχήματα
| 13.577
| 14.789
| 15.032
| 13.849
| 12.398
| 12.109
| 11.690
| 11.440
| 11.318
| 10.848
| 10.737
| 10.712
| 9.092
| 10.454
| 11.199
|11.201
|}

==Πολιτισμός==
[[Αρχείο:Epidavros.JPG|μικρογραφία|Το [[Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου|Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου]], που χρησιμοποιείται ακόμα για θεατρικά έργα.]]
Ο πολιτισμός της Ελλάδας έχει εξελιχθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια, ξεκινώντας από τη [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκή Ελλάδα]] και συνεχίζοντας κυρίως στην [[Κλασική εποχή|Κλασική Ελλάδα]], μέσω της επιρροής της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] και της [[Βυζάντιο και Δύση|ελληνικής ανατολικής]] συνέχισής της, της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]]. Άλλοι πολιτισμοί και έθνη, όπως τα [[Λατινοκρατία|Λατινικά κράτη]], η [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], η [[Βενετική Δημοκρατία]], η [[Δημοκρατία της Γένοβας|Γενουατική Δημοκρατία]] και η [[Βρετανική Αυτοκρατορία]] έχουν επίσης αφήσει την επιρροή τους στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, αν και οι ιστορικοί αποδίδουν στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] την αναζωογόνηση της Ελλάδας. και γεννώντας μια ενιαία, συνεκτική οντότητα της πολύπλευρης κουλτούρας της.

Στην αρχαιότητα, η Ελλάδα ήταν η γενέτειρα του [[Δυτικός Κόσμος|πολιτισμού στον δυτικό κόσμο]].<ref>Mazlish, Bruce</ref> Οι σύγχρονες δημοκρατίες οφείλουν χρέος στις ελληνικές πεποιθήσεις στη διακυβέρνηση από τον λαό, στη δίκη από ενόρκους και στην ισότητα υπό τον νόμο. Οι αρχαίοι Έλληνες πρωτοστάτησαν σε πολλούς τομείς που βασίζονται στη συστηματική σκέψη, συμπεριλαμβανομένης της [[λογική]]ς, της [[βιολογία]]ς, της [[γεωμετρία]]ς, της [[γεωγραφία]]ς, της [[ιατρική]]ς, της [[ιστορία]]ς,<ref>Myres, John</ref> της [[φιλοσοφία]]ς,<ref>Copleston, Frederick</ref> της [[φυσική]]ς και των [[Μαθηματικά|μαθηματικών]].<ref name="Heath1981">{{Cite book|title=A History of Greek Mathematics|last=Thomas Heath|publisher=Courier Dover Publications|isbn=978-0-486-24073-2|year=1981|page=1|url=https://books.google.com/books?id=drnY3Vjix3kC&q=ancient%20Greek%20mathematicians|accessdate=19 August 2013}}</ref> Εισήγαγαν τόσο σημαντικές λογοτεχνικές μορφές όπως η επική και λυρική ποίηση, η ιστορία, η τραγωδία, η κωμωδία και το δράμα. Επιδιώκοντας την τάξη και τις αναλογίες, οι Έλληνες δημιούργησαν ένα ιδανικό ομορφιάς που επηρέασε έντονα τη δυτική τέχνη.<ref>Peter Krentz, PhD, W. R. Grey Professor of History, Davidson College.</ref>

===Κινηματογράφος===
{{κύριο|Ελληνικός κινηματογράφος}}
Ο ελληνικός κινηματογράφος ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα με μικρό αριθμό ταινιών μέχρι το 1940. Γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του από το 1960 μέχρι και το 1973. Άνθηση γνωρίζει και από το 2009 και εξής. Ταινίες με κοινωνικά θέματα, όπως ο [[Κυνόδοντας (ταινία)|Κυνόδοντας]] του [[Γιώργος Λάνθιμος|Λάνθιμου]], έχουν αποσπάσει συνολικά περισσότερα από 30 βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2011/aug/27/attenberg-dogtooth-greece-cinema|newspaper=[[The Guardian]]|author=Steve Rose|date=27-08-2011|title=Attenberg, Dogtooth and the weird wave of Greek cinema|accessdate=26-12-2013}}</ref><ref>{{cite news|title=Ελληνικός κινηματογράφος: Ένα αληθινό success story|url=http://gr.euronews.com/2013/10/11/golden-age-of-greek-cinema/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131015231411/https://gr.euronews.com/2013/10/11/golden-age-of-greek-cinema/|archivedate=2013-10-15|date=11-10-2013|accessdate=26-12-2013|website=Euronews.com}}</ref>

===Μυθολογία===
Οι πολυάριθμοι θεοί της αρχαίας ελληνικής θρησκείας καθώς και οι μυθικοί ήρωες και τα γεγονότα των αρχαίων ελληνικών επών (Οδύσσεια, Ιλιάδα) και άλλα έργα τέχνης και λογοτεχνίας απαρτίζουν την [[ελληνική μυθολογία]]. Εκτός από την εξυπηρέτηση θρησκευτικών λειτουργιών, η μυθολογία του αρχαίου ελληνικού κόσμου εξυπηρετούσε επίσης έναν κοσμολογικό ρόλο, καθώς προοριζόταν να προσπαθήσει να εξηγήσει πώς διαμορφώθηκε και λειτουργούσε ο κόσμος.

Οι κύριοι θεοί της αρχαίας ελληνικής θρησκείας ήταν το Δωδεκάθεον που ζούσε στην κορυφή του Όλυμπου. Ο σημαντικότερος από όλους τους αρχαίους Έλληνες θεούς ήταν ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]], ο βασιλιάς των θεών, που ήταν παντρεμένος με την [[Ήρα]], η οποία ήταν και αδελφή του Δία. Οι άλλοι Έλληνες θεοί που αποτελούσαν το δωδεκάθεο ήταν ο [[Άρης (μυθολογία)|Άρης]], ο [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνας]], ο [[Απόλλων]], ο [[Ήφαιστος]], ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]], η Εστία, η [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]], η [[Αθηνά]], η [[Άρτεμις]] και η [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτη]]. Εκτός από αυτούς τους δώδεκα θεούς, οι Έλληνες είχαν επίσης και άλλους θεούς που θεωρούνταν λιγότερο αξιοσημείωτοι και μια ποικιλία άλλων μυστικιστικών πεποιθήσεων, όπως οι νύμφες και άλλα μαγικά πλάσματα.

===Δημόσιες αργίες===
{{κύριο|Επίσημες αργίες στην Ελλάδα}}
{| class="wikitable" style="border:#ccc;"
|- style="background:#efefef;"
! Ημερομηνία
! Ονομασία
! Σχόλια
|-
| [[1 Ιανουαρίου]] || [[Πρωτοχρονιά]] || πρώτη ημέρα του έτους 
|-
| [[6 Ιανουαρίου]] || [[Θεοφάνια (γιορτή)|Θεοφάνια]] ή Φώτα|| ''Βάπτιση του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]]''
|-
| ''κινητή'' || [[Καθαρά Δευτέρα]] || ''Έναρξη της [[Μεγάλη Τεσσαρακοστή|Τεσσαρακοστής]]''
|-
| [[25 Μαρτίου]] || [[Ευαγγελισμός της Θεοτόκου]] και Εθνική Εορτή || ''Εθνική Εορτή για την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάσταση του 1821]]'' και Αναγγελία της επικείμενης γεννήσεως του Μεσσία από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ
|-
| ''κινητή'' || [[Μεγάλη Παρασκευή]] || Ημιαργία
|-
| ''κινητή'' || [[Πάσχα]] || ''Ανάσταση του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]]''
|-
| ''κινητή'' || [[Διακαινήσιμος εβδομάδα]] || ''Δευτέρα μετά την Ανάσταση''
|-
| [[1 Μαΐου]]<small> (σε περίπτωση που η Κυριακή του Πάσχα «πέφτει» Πρωτομαγιά, εορτάζεται την επόμενη της Δευτέρας του Πάσχα) </small> || [[Πρωτομαγιά]] || ''Παγκόσμια Μέρα των Εργατών''
|-
| ''κινητή'' || [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] || Επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους 11 μαθητές του Χριστού, της Θεοτόκου και λοιπών παρευρισκόμενων στα Ιεροσόλυμα
|-
| [[15 Αυγούστου]] || [[Κοίμηση της Θεοτόκου]] || ''Θεομητορική εορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών''
|-
| [[28 Οκτωβρίου]] || [[Επέτειος του Όχι]] || ''Εθνική Εορτή ([[1940]]'')
|-
| [[25 Δεκεμβρίου]] || [[Χριστούγεννα]] || ''Γέννηση του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]]''
|-
| [[26 Δεκεμβρίου]] || [[Σύναξη (λειτουργική)|Σύναξη]] της [[Θεοτόκος|Θεοτόκου]]
|-
| || Κατά τόπους αργίες ή εορτασμοί πολιούχων ή απελευθέρωσης πόλεων
|}

==Δείτε επίσης==
*[[Σημαία της Ελλάδας]]
*[[Γλώσσες της Ελλάδας]]
*[[Τράπεζα της Ελλάδος]]
*[[Ονομασίες της Ελλάδας σε διάφορες γλώσσες]]
*[[Commons:Atlas of Greece|Άτλας της Ελλάδας:]] συλλογή διαφόρων χαρτών της Ελλάδας στα Κοινά (Commons).
*[[Κατάλογος νοσοκομείων της Ελλάδας]]
*[[Κατάλογος πόλεων της Ελλάδας]]
*[[Κατάλογος Προέδρων της Ελληνικής Δημοκρατίας]]
*[[Κατάλογος πρωθυπουργών της Ελλάδας]]
*[[Ελληνική μυθολογία]]
*[[Αρχαία ελληνική λογοτεχνία]]
*[[Ελληνική αρχιτεκτονική]]
*[[Ελληνική κουζίνα]]
*[[Ελληνικός οίνος]]
*[[Ελληνική γλώσσα]]
*[[Ελληνική μουσική]]
*[[Κατάλογος μουσείων της Ελλάδας]]
*[[Αθλητισμός στην Ελλάδα]]

==Παραπομπές==
{{reflist|colwidth=30em}}
<references group="lower-greek"/>

==Πηγές==
*{{cite web|url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/ELLAS_IN_NUMBERS_GR.pdf|title=Η Ελλάδα με αριθμούς|year=2010|publisher=[[Ελληνική Στατιστική Αρχή]]|accessdate=2010-11-21|deadurl=yes|archivedate=2010-11-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101121173808/http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/ELLAS_IN_NUMBERS_GR.pdf}} (Ενημερωτικό φυλλάδιο της [[Ελληνική Στατιστική Αρχή|ΕΣΥΕ]] με δημογραφικά, κοινωνικά και οικονομικά στατιστικά στοιχεία μέχρι το 2009.)
*[https://www.ypes.gr/apokentromeni-dioikisi-aytodioikisi/ Περιφερειακή Διοίκηση - Αυτοδιοίκηση] (Πληροφορίες για τη διοικητική διαίρεση και την αυτοδιοίκηση από το [[Υπουργείο Εσωτερικών (Ελλάδα)|Υπουργείο Εσωτερικών]].)

==Βιβλιογραφία==
*{{cite book|first=Efi|last=Avdela|year=2005|chapter=Between Duties and Rights: Gender and Citizenship in Greece, 1864-1952|editor1-first=Faruk|editor1-last=Birtek|editor2-first=Thalia|editor2-last=Dragonas|title=Citizenship and the Nation State: Greece and Turkey|url=https://archive.org/details/citizenshipnatio00birt|publisher=Routledge|location=London and New York|page=[https://archive.org/details/citizenshipnatio00birt/page/n133 117]-[https://archive.org/details/citizenshipnatio00birt/page/n143/mode/2up 143]|ref=harv}}
*{{cite book|last=Gehrke|first=Hans-Joachim|title=Ιστορία του ελληνιστικού κόσμου|publisher=Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης|year=2003|location=Αθήνα|ref=harv}}
*{{cite book|last=Hatzopoulos|first=Marios|title=The making of Modern Greece: Nationalism, Romanticism, and the Uses of the Past (1797–1896)|chapter=From resurrection to insurrection: ‘sacred’ myths, motifs, and symbols in the Greek War of Independence|year=2009|publisher=Ashgate|editor1-first=Roderick|editor1-last=Beaton|editor2-first=David|editor2-last=Ricks|pages=81–93|chapter-url=https://www.academia.edu/985519/From_Resurrection_to_Insurrection_Sacred_Myths_Motifs_and_Symbols_in_the_Greek_War_of_Independence|ref=harv}}
*{{cite book|last=Hornblower|first=Simon|title=Ο ελληνικός κόσμος 479-323 π.Χ.|publisher=Οδυσσέας|year=2005|location=Αθήνα|ref=harv}}
*{{cite book|last=Keridis|first=Dimitris|year=2009|title=Historical Dictionary of Modern Greece|url=https://archive.org/details/historicaldictio0000keri|series=Historical Dictionaries of Europe|number=71|publisher=Scarecrow Press|ref=harv}}
*{{cite book|last1=Koliopoulos|first1=John S.|authorlink1=Ιωάννης Κολιόπουλος|last2=Veremis|first2=Thanos M.|title=Greece: The Modern Sequel. From 1831 to the Present|url=https://archive.org/details/greecemodernsequ0000koli_o4g4|publisher=Hurst & Co.|year=2002|location=Λονδίνο|ref=harv}}
*{{cite journal|last=Kostopoulos|first=Tasos|title=La guerre civile macédonienne de 1903-1908 et ses représentations dans l'historiographie nationale grecque|journal=Cahiers Balkaniques|volume=38-39|issue=38–39|year=2011|pages=213–226|ref=harv|doi=10.4000/ceb.835|issn=0290-7402}}
*{{cite journal|first=Βασίλης|last=Κρεμμυδάς|title=Η οικονομική κρίση στον ελλαδικό χώρο στις αρχές του 19ου αιώνα και οι επιπτώσεις της στην Επανάσταση του 1821|journal=Μνήμων|volume=6|date=1977|pages=16–33|ref=harv|doi=10.12681/mnimon.171}}
*{{cite journal|first=Βασίλης|last=Κρεμμυδάς|title=Προεπαναστατικές πραγματικότητες. Η οικονομική κρίση και η πορεία προς το Εικοσιένα|journal=Μνήμων|volume=24|date=2002|pages=71–84|ref=harv|doi=10.12681/mnimon.735}}
*{{cite journal|last=Livanios|first=Dimitris|title=Conquering the souls: nationalism and Greek guerrilla warfare in Ottoman Macedonia, 1904‐1908|journal=Byzantine and Modern Greek Studies|volume=23|year=1999|pages=195–221|doi=10.1179/byz.1999.23.1.195|ref=harv}}
*{{cite journal|last=Mazower|first=Mark|authorlink=Μαρκ Μαζάουερ|year=1992|title=The Messiah and the Bourgeoisie: Venizelos and Politics in Greece, 1909-1912|journal=The Historical Journal|volume=35|issue=4|pages=885–904|ref=harv|doi=10.1017/S0018246X00026200}}
*{{cite journal|first=Harris|last=Mylonas|title=Greece|journal=European Journal of Political Research Political Data Yearbook|volume=52|issue=1|year=2013|pages=87-95|url=https://www.academia.edu/5760728/Greece_in_2012|ref=harv}}
*{{cite book|last=Schuller|first=Wolfgang|title=Ιστορία της αρχαίας Ελλάδας: Από την Κρητομυκηναϊκή εποχή ως το τέλος των κλασικών χρόνων|publisher=Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης|year=1999|location=Αθήνα|ref=harv}}
*{{cite book|last=Walbank|first=Frank W.|title=Ο ελληνιστικός κόσμος|publisher=Βάνιας|year=1999|location=Θεσσαλονίκη|ref=harv}}

==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
{{Βικιλεξικό|Ελλάδα}}
{{Commonscat}}
{{Βικιταξίδια|Ελλάδα}}
*[https://primeminister.gr/ Ιστοσελίδα] του [[Πρωθυπουργός της Ελλάδας|Πρωθυπουργού της Ελλάδας]] {{el}}
*[https://www.hellenicparliament.gr/ Ιστοσελίδα] της [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλής των Ελλήνων]] {{el}}
*[http://www.gnto.gov.gr/ Ιστοσελίδα] του [[Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού|Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού]] {{el}}
*[https://www.bbc.com/news/world-europe-17372520 Προφίλ της χώρας από το BBC] {{en}}
*{{dmoz|Regional/Europe/Greece/}} {{en}}

{{Περιφέρειες της Ελλάδας}}
{{Γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας}}
{{Ελλάδα}}
{{Ευρώπη}}
{{Χώρες ΕΕ}}
{{NATO}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Ευρώπη|Ευρωπαϊκή Ένωση|Ελλάδα}}

[[Κατηγορία:Ελλάδα| ]]
[[Κατηγορία:Ευρωπαϊκά κράτη]]
[[Κατηγορία:Μεσογειακά κράτη]]
[[Κατηγορία:Κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης]]
[[Κατηγορία:Χώρες μέλη του ΝΑΤΟ]]