Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Βενεζουέλα

{{coord|7.6667|-65.2167|type:country|format=dms|display=title}}
{{Πληροφορίες Χώρας
| εθνικό_όνομα                = ''República Bolivariana de Venezuela''
| προφορά ονόματος            = 
| εθνικό όνομα ελληνικά       = Μπολιβαριανή Δημοκρατία της <br />Βενεζουέλας
| σημαία                      = Flag of Venezuela.svg
| άρθρο σημαίας               = Σημαία της Βενεζουέλας
| εθνόσημο                    = Coat of arms of Venezuela.svg
| άρθρο εθνόσημου             = Εθνόσημο της Βενεζουέλας
| εθνικό_σύνθημα              = Dios y Federación<br />«Θεός και Ομοσπονδία»
| εθνικός_ύμνος               = [[Gloria al Bravo Pueblo]]<br />«Δόξα στον Γενναίο Λαό»<br/><center>[[File:United States Navy Band - Gloria al Bravo Pueblo.ogg]]</center>
| χάρτης                      = VEN orthographic.svg
| λεζάντα_χάρτη               = Η θέση της Βενεζουέλας (πράσινο)
| λεζάντα_αριστερά            =
| πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη = [[Καράκας]] 
| πληθυσμός_πρωτεύουσας       = 
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας   = {{coord|10|30|N|66|56|W|type:city|format=dms|display=inline|name=Καράκας}}
| μεγαλύτερη_πόλη             = 
| επίσημες_γλώσσες            = [[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]]
| Πληθυσμιακές ομάδες         =
| πολίτευμα                   = [[Ομοσπονδιακό κράτος|Ομοσπονδιακή]]<br />[[Προεδρική Δημοκρατία]]
| τίτλοι_ηγετών               = [[Πρόεδρος της Βενεζουέλας|Πρόεδρος]]<br />[[Αντιπρόεδρος της Βενεζουέλας|Αντιπρόεδρος]]<br />[[Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης της Βενεζουέλας|Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης]]
| ονόματα_ηγετών              = [[Νικολάς Μαδούρο]] <br />[[Ντέλσι Ροδρίγκες]] <br />[[Χόρχε Ροδρίγκες]] (σε αμφιβήτηση με [[Ντινόρα Φιγκέρα]])
|βουλή_όνομα                  = [[Εθνοσυνέλευση (Βενεζουέλα)|Εθνοσυνέλευση]]
| τύπος_κυριαρχίας            = 
| γεγονός_κυριαρχίας          = • από την [[Ισπανία]]<br /> • Από την Μεγάλη Κολομβία<br /> Ισχύον Σύνταγμα
| ημερομηνίες_κυριαρχίας      = [[5 Ιουλίου]] [[1811]] <br /> 13 Ιανουαρίου [[1830]]<br /><br /> 30 Δεκεμβρίου 1999
| θέση_έκτασης                = 33
| έκταση                      = 916.445
| ποσοστό_νερού               = 0,3
| σύνορα                      = 4.993
| ακτογραμμή                  = 2.800
| θέση_πληθυσμού              = 53
| πληθυσμός                   = 28.946.101 <ref>{{Cite web |url=http://www.ine.gov.ve/documentos/Demografia/CensodePoblacionyVivienda/pdf/tendencia_pobreza_censo2011.pdf |title=Απογραφή Βενεζουέλας 2011 |accessdate=2016-11-02 |archive-date=2015-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151123045803/http://www.ine.gov.ve/documentos/Demografia/CensodePoblacionyVivienda/pdf/tendencia_pobreza_censo2011.pdf |url-status= }}</ref>
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού  = 2011
| πυκνότητα_πληθυσμού         = 31,0
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού   = 183
| εκτίμηση_πληθυσμού          = 28.406.000<ref name=WPP2024>{{cite web |url = https://population.un.org/wpp/ |title = World Population Prospects 2024 |publisher = United Nations |accessdate= 2024-08-02 }}</ref>
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού  = 2024
| θέση_ΑΕΠ                    = 
| ΑΕΠ                         = 310 δισ. $<ref name="imf2">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=79&pr.y=9&sy=2018&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=299&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Venezuela |publisher=International Monetary Fund |accessdate=9 Οκτωβρίου 2018}}</ref>
| χρονιά_ΑΕΠ                  = 2019
| ΑΕΠ_κατακεφαλή              = 11.066 $<ref name="imf2"/>
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή        = 
| θέση_ΑΕΠ_Ον                 = 
| ΑΕΠ_Ον                      = 87 δισ. $<ref name="imf2"/>
| χρονιά_ΑΕΠ_Ον               = 2019
| ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον           = 3.100 $<ref name="imf2"/>
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον     = 
| HDI_έτος                    = 2021
| HDI                         = {{decrease}} 0,691<ref name="HDI">{{cite book |title=Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World |date=8 September 2022 |publisher=United Nations Development Programme |isbn=978-9-211-26451-7 |pages=272–276 |website=hdr.undp.org |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |access-date=8 September 2022 |archive-date=8 September 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220908114232/hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |url-status=live }}</ref>
| HDI_κατάταξη                = 120
| HDI_κατηγορία               = <span style="color:#ffcc00;">μεσαίος</span>
| νόμισμα                     = [[πετρό]] (VEP), [[Μπολίβαρ Βενεζουέλας|Ψηφιακό Μπολίβαρ]] (Bolívar Digital)
| κωδικός_νομίσματος          = VED
| ώρα_ζώνης                   = 
| διαφορά_UTC                 = -4
| θερινή_διαφορά_UTC          = 
| iso_3166-1                  = VE
| top_level_domain            = [[.ve]]
| οδηγούν_από                 = δεξιά
| κωδικός_κλήσης              = 58
| σημειώσεις=1: Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας είναι ο επίσημος τίτλος του κράτους, μετά το [[1999]] και προς τιμήν του [[Σιμόν Μπολίβαρ]]
}}

Η '''Βενεζουέλα''' ({{lang-es|''Venezuela''}}, που προφέρεται στα αμερικανικά [[ισπανικά]]: ''Μπενεσουέλα'', αλλά στην [[Ισπανία]] ''Μπενεθουέλα'') ή επίσημα '''Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας''' ({{lang-es|''República Bolivariana de Venezuela''}}) είναι χώρα της [[Νότια Αμερική|Νότιας Αμερικής]]. Συνορεύει με την [[Κολομβία]] στα δυτικά, με τη [[Βραζιλία]] νότια και τη [[Γουιάνα]] στα ανατολικά. Στα βόρεια βρέχεται από τη [[Καραϊβική Θάλασσα|θάλασσα της Καραϊβικής]] και οριοθετείται από τα χωρικά ύδατα των: [[Δομινικανή Δημοκρατία]], [[Αντίγκουα και Μπαρμπούντα]], [[Τρινιντάντ και Τομπάγκο]], [[Γρενάδα]], [[Ολλανδικές Αντίλλες]] και [[Μπαρμπάντος]]. [[Πρωτεύουσα]] είναι το [[Καράκας]].

Ο πρώην πρόεδρος της χώρας [[Ούγκο Τσάβες]] ήταν γνωστός για την προώθηση του [[δημοκρατικός σοσιαλισμός|δημοκρατικού σοσιαλισμού]] στη χώρα, για την καλή του σχέση με τον [[Φιντέλ Κάστρο]] και τις πρωτοβουλίες του να δημιουργήσει ένα αντίβαρο στην [[Αμερική|Αμερικανική]] επιρροή στη [[Λατινική Αμερική]]. Η οικονομία της χώρας στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στα μεγάλα αποθέματα [[πετρέλαιο|πετρελαίου]] που διαθέτει, τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Ο πετρελαϊκός τομέας αποτελεί περίπου ένα τρίτο του [[ΑΕΠ|Α.Ε.Π.]] της χώρας και παράγει περίπου το 80% των εξαγωγών. Η κυρίαρχη εταιρεία είναι η Petroleos de Venezuela, PDVSA. Η Βενεζουέλα είναι μία από τις πέντε ιδρυτικές χώρες του [[ΟΠΕΚ|Ο.Π.Ε.Κ]]. Η ίδια η ιδέα του Ο.Π.Ε.Κ, προτάθηκε από τον Βενεζουελανό Χουάν Πάμπλο Πέρες Αλφόνσο, ως απάντηση στις χαμηλές τιμές του πετρελαίου τον Αύγουστο του [[1960]].

Η Βενεζουέλα παράγει επίσης και σημαντικές ποσότητες [[καφές|καφέ]] και [[κακάο]]. Κατά το [[1970]], συναγωνιζόταν την Κολομβία σε παραγωγή καφέ, αλλά σήμερα ο πετρελαϊκός τομέας έχει επηρεάσει αρκετά την αγροτική παραγωγή. Ακόμη, είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως που κατάργησε τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα, το 1863.

== Ετυμολογία και προέλευση της ονομασίας ==
{{πηγές ενότητας|12|06|2016}}
Το όνομα Βενεζουέλα αποδίδεται ιστορικά σε μεταμόρφωση του ονόματος [[Βενετία]] (''Venezia''). Ο εξερευνητής [[Αμέριγκο Βεσπούτσι]] με τον [[Αλόνσο δε Οχέδα]], ισχυρίζονται ότι έδωσαν αυτό το όνομα, όταν πρωτοείδαν σπίτια των ιθαγενών ''άνιου'' που εξείχαν από το νερό και θύμισαν στον Ιταλό Βεσπούτσι τη Βενετία.

Σύμφωνα με μια άλλη, λιγότερο δημοφιλή θεωρία, το όνομα προέρχεται από μια λέξη των ιθαγενών και σήμαινε ''Μεγάλο Νερό'', όπως ήταν γνωστός ο κόλπος του Μαρακαΐμπο.

== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Map_of_Venezuela_Demis_Shaded.png|thumb|250px|left|Τοπογραφικός χάρτης της Βενεζουέλας]]
Η Βενεζουέλα βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της [[Νότια Αμερική|Νότιας Αμερικής]]. Έχει συνολική έκταση 916.445 χλμ², το οποίο την καθιστά την 33η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Το σχήμα της είναι περίπου τριγωνικό. Η Βενεζουέλα έχει ακτογραμμή περίπου 2.800 χιλιομέτρων στον βορρά, η οποία περιλαμβάνει πολυάριθμα νησιά στην [[Καραϊβική]], όπως τη [[νήσος Μαργαρίτα|νήσο Μαργαρίτα]], ενώ στα βορειοανατολικά βρέχεται από τον [[Ατλαντικός|Ατλαντικό]]. Η Βενεζουέλα συνήθως περιγράφεται ότι αποτελείται από τέσσερις τοπογραφικές περιοχές: την πεδιάδα του Μαρακαΐμπο στα βορειοδυτικά, τα βουνά, τα οποία εκτείνονται σχηματίζοντας τόξο από τα σύνορα με την Κολομβία μέχρι τις ακτές της Καραϊβικής, τις πεδιάδες της κεντρικής Βενεζουέλας και τα [[υψίπεδα της Γουιάνας]] στα νοτιοανατολικά. 

Τα βουνά στα βορειοδυτικά της χώρας αποτελούν το βορειοανατολικό άκρο των [[Άνδεις|Άνδεων]]. Η ψηλότερη κορυφή της Βενεζουέλας, το [[Πίκο Μπολίβαρ]], με ύψος 4.979 μέτρα, βρίσκεται σε αυτή την περιοχή. Στον νότο, τα κατακερματισμένα υψίπεδα της Γουιάνας αποτελούν τις βόρειες άκρες της πεδιάδας του Αμαζονίου και εκεί βρίσκονται οι [[καταρράκτες Έιντζελ]] (ή Άνχελ, όπως είναι η ισπανική προφορά τους), οι ψηλότεροι του κόσμου, καθώς και τα τεπούι, μεγάλα τραπεζοειδή όρη. Η κεντρική περιοχή της χώρας χαρακτηρίζεται από το [[γιάνος]] (llanos), πεδιάδα η οποία εκτείνεται από τα σύνορα με την Κολομβία μέχρι το δέλτα του Ορινόκο. Ο [[Ορινόκο]] είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο ποτάμιο σύστημα της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα της νότιας Αμερικής. Άλλα σημαντικά ποτάμια είναι οι παραπόταμοι του Ορινόκο Καρονί και Απούρε.

Η Βενεζουέλα συνορεύει με την [[Κολομβία]] στα δυτικά, τη [[Γουιάνα]] στα ανατολικά και τη [[Βραζιλία]] στα νότια. Νησιά της Καραϊβικής, όπως το [[Τρινιντάντ και Τομπάγκο]], η [[Γρενάδα]], το [[Κουρασάο]], η [[Αρούμπα]] και οι [[Υπήνεμες Αντίλλες]], βρίσκονται κοντά στις ακτές της Βενεζουέλας. Η Βενεζουέλα έχει εδαφικές διεκδικήσεις με τη Γουιάνα (προηγουμένως το [[Ηνωμένο Βασίλειο]]), κυρίως όσον αφορά την περιοχή [[Εσεκίμπο]], και με την Κολομβία στον κόλπο της Βενεζουέλας. Το 1895, μετά από χρόνια διπλωματικών προσπαθειών να λυθεί το πρόβλημα των συνόρων στο Εσεκίμπο, συστάθηκε μια «ουδέτερη» επιτροπή (αποτελούμενη από Βρετανούς, Αμερικανούς και Ρώσους, αλλά όχι Βενεζουελανούς) και το 1899 αποφάνθηκε ενάντια στις διεκδικήσεις της Βενεζουέλας.<ref>{{cite web |url=http://www.globalsecurity.org/military/ops/venezuela1895.htm |title=Venezuela Boundary Dispute, 1895–1899}}</ref> 

== Ιστορία ==
{{πηγές ενότητας|12|06|2016}}

Οι άνθρωποι έφτασαν στη Βενεζουέλα περίπου πριν 15.000 χρόνια και εργαλεία αυτής της περιόδου έχουν βρεθεί στη δυτική Βενεζουέλα. Δεν είναι γνωστό πόσοι άνθρωποι κατοικούσαν στη Βενεζουέλα πριν την άφιξη των Ισπανών, αλλά υπολογίζεται ότι ήταν περίπου ένα εκατομμύριο. Μετά την κατάκτηση, ο αριθμός τους μειώθηκε αισθητά, κυρίως λόγω των μεταδοτικών ασθενειών που έφτασαν από την Ευρώπη.

Το [[1498]]-[[1499]], κατά τη διάρκεια του τρίτου ταξιδιού του στον νέο κόσμο, ο [[Χριστόφορος Κολόμβος]] και ο Αλόνσο ντε Οχέδα φτάνουν στη Βενεζουέλα, που κατοικείται από ιθαγενείς ινδιάνους. Ο Κολόμβος αποβιβάστηκε στις ακτές στον κόλπο της Παρία, στο δέλτα του Ορινόκο.
Το [[1521]] αρχίζει η ισπανική αποίκιση από τις βορειοανατολικές ακτές, με την πρώτη πόλη να δημιουργείται κοντά στην [[Κουμανά]]. Παρά τις αντιστάσεις των ιθαγενών, οι Ισπανοί κατέκτησαν την περιοχή. Πολλοί ιθαγενείς έγιναν καθολικοί. Αρχικά, οι αποικιακοί οικισμοί δημιουργήθηκαν κοντά στη βόρεια ακτή, αλλά από τα μέσα του 18ου αιώνα, οι Ισπανοί άρχισαν να επεκτείνονται στην ενδοχώρα ακολουθώντας τον ρου του Ορινόκο. Το [[Καράκας]] ιδρύθηκε το 1567, σε τοποθεσία που ναι μεν ήταν κοντά σε λιμάνι, αλλά βρισκόταν προστατευμένη μέσα σε κοιλάδα στα βουνά και είχε υγιεινότερο κλίμα.

Το 1749 πραγματοποιείται η πρώτη εξέγερση ενάντια στην ισπανική κυριαρχία. Η Βενεζουέλα εκμεταλλευόμενη την εισβολή του [[Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης|Ναπολέοντα Α΄]] στην [[Ισπανία]] εξεγείρεται το [[1810]] και ανακηρύσσεται ανεξάρτητη το [[1811]] από τον [[Φρανσίσκο δε Μιράνδα]], έχασε όμως μετά τη μάχη με τους Ισπανούς. Η Βενεζουέλα ανακήρυξε ξανά την ανεξαρτησία της τις 7 Αυγούστου 1813, αλλά συνετρίβη πάλι. Ο [[Σιμόν Μπολίβαρ]], μαζί με τον [[Αντόνιο Χοσέ ντε Σούκρε]] και τον [[Χοσέ Αντόνιο Πάες]], συνέχισε τη μάχη, κερδίζοντας το [[1819]] τους φιλοβασιλικούς και δημιουργώντας τη Δημοκρατία της Μεγάλης Κολομβίας (σημερινή [[Κολομβία]], Βενεζουέλα, [[Ισημερινός]] και [[Παναμάς]]). Το [[1821]] κέρδισε τη μάχη του Καραμπομπό, διασφαλίζοντας την ανεξαρτησία της Βενεζουέλας. Η δουλεία καταργήθηκε στη Βενεζουέλα το 1854.

Ακολούθησαν αρκετές δεκαετίες πολιτικής κρίσης και στρατιωτικών καθεστώτων, όπως αυτό του στρατηγού [[Χουάν Βισέντε Γκόμες]] ([[1908]]-[[1935]]) και του Μάρκος Πέρες Χιμένες ([[1948]]-[[1958]]). Το 1859 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος, γνωστός ως Ομοσπονδιακός Πόλεμος. Ακολούθησε διαμάχη με το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με τα εδάφη του Εσεκίμπα της Γουιάνας, έως ότου διεθνής επιτροπή αποφάσισε ότι ανήκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο [[Κιπριανό Κάστρο]] αρνήθηκε να πληρώσει τα χρέη της χώρας, οδηγώντας σε ναυτικό αποκλεισμό της χώρας από τη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ιταλία από τον Δεκέμβριο του 1902 και μέχρι τον Φεβρουάριο του 1903. Η ανακάλυψη των αποθεμάτων πετρελαίου του Μαρακαΐμπο υπήρξε κατά τη διάρκεια του [[Α΄ΠΠ|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]] ήταν κομβική για τη Βενεζουέλα και μεταμόρφωσε την οικονομία της. Δημιούργησε έντονη οικονομική ανάπτυξη, η οποία συνέχισε μέχρι τη δεκαετία του 1980.

Το [[1958]] εξελέγη πρόεδρος ο [[Ρόμουλο Μπετανκούρτ]], επικεφαλής του ιστορικού κόμματος της χώρας Δημοκρατική Δράση (AD). Στις [[3 Ιουνίου|3]]-[[5 Ιουνίου]] του [[1962]] σημειώθηκαν σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ κυβερνητικών στρατευμάτων και εξεγερμένων αριστερών στους δρόμους του Πουέρτο Καβέγιο, καθώς η χώρα συγκλονιζόταν από κύμα βίας μετά τη διακοπή των διπλωματικών της σχέσεων με την [[Κούβα]] τον Νοέμβριο του [[1961]].<ref>''Συγκρούσεις σε Βενεζουέλα-Αργεντινή'', Ιστορικό Λεύκωμα 1962, σελ. 98-99, Καθημερινή (1997)</ref> Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 η χώρα γνώρισε τεράστια οικονομική ανάπτυξη χάρη στο πετρέλαιο και την αύξηση των τιμών του πετρελαίου και την [[πετρελαϊκή κρίση του 1973]]. Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν ριζικά από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η πτώση των διεθνών τιμών του μαύρου χρυσού έφερε οικονομική λιτότητα και κοινωνική αναταραχή.

Η οικονομική κρίση οδήγησε σε πολιτική κρίση και εκατοντάδες πέθαναν στις ταραχές Καρακάζο το 1989. Ακολούθησαν δύο αποτυχημένα πραξικοπήματα το 1992 και η κατηγορία του προέδρου [[Κάρλος Ανδρές Πέρες]] για διαφθορά το 1993. Το 1994 δόθηκε χάρη στον πραξικοπηματία [[Ούγκο Τσάβες]]. Το 1998, ο Τσάβες εξελέγη πρόεδρος της Βενεζουέλας και άρχισε την Μπολιβαριανή επανάσταση. Ο Τσάβες παρέμεινε στην εξουσία παρά το πραξικόπημα του 2002 και τις απεργιακές κινητοποιήσεις το 2002 και το 2003, καθώς και πολλές άλλες πολιτικές δοκιμασίες. Επανεξελέγη το 2006 και το 2012, αλλά πέθανε το 2013. Νέος πρόεδρος εξελέγη ο [[Νικολάς Μαδούρο]]. Το 2014, λόγω των ελλείψεων, της εγκληματικότητας και του πληθωρισμού άρχισαν διαδηλώσεις. Στις 16 Ιανουαρίου 2016, ο Μαδούρο ανακοίνωσε ότι η χώρα βρισκόταν σε κατάσταση οικονομικής εκτάκτου ανάγκης, εκδίδοντας σχετικό διάταγμα, ενώ τις 14 Μαΐου, ανακήρυξε τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης,<ref>{{cite web|title=Nicolás Maduro decreta un nuevo Estado de Excepción y de Emergencia Económica en Venezuela|url=http://www.bbc.com/mundo/noticias/2016/05/160513_venezuela_maduro_emergencia_economica_ps|website=BBC|accessdate=14 May 2016|page=ισπανικά}}</ref> παρακάμπτοντας την Εθνοσυνέλευση. Σήμερα (Ιούνιος 2016), οι εξεγέρσεις για τρόφιμα έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο, και επίσης το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 700% μέσα στο έτος, και το 1.600% στο 2017. Ακόμη ο πρόεδρος Μαδούρο έχει πραγματοποιήσει αυξήσεις μισθών, που σύμφωνα με την αντιπολίτευση επιδεινώνει την κατάσταση στη χώρα.

== Διακυβέρνηση ==

[[Αρχείο:PalacioLegislativo2 fixed.jpg|thumb|200px|Το κτίριο της Εθνοσυνέλευσης, του κοινοβουλίου της Βενεζουέλας]]
Το πολίτευμα της χώρας είναι [[Ομοσπονδιακό κράτος|Ομοσπονδιακή Δημοκρατία]]. Από τις 5 Μαρτίου 2013, [[Πρόεδρος της Βενεζουέλας]] είναι ο Νικολάς Μαδούρο (υπηρεσιακός ως τις 19 Απριλίου 2013, μετά τον θάνατο του Ούγκο Τσάβες). Αντιπρόεδρος διορίστηκε από τον Μαδούρο ο [[Αριστόμπουλο Ιστούρις]] (από τις 6 Ιανουαρίου 2016). Πρόεδρος της Βουλής είναι από τις 5 Ιανουαρίου 2016 ο [[Χένρι Ράμος Άλουπ]]. Στη Βενεζουέλα υπάρχουν δύο κυρίαρχοι σχηματισμοί πολιτικών κομμάτων. Ο κυβερνητικό αριστερός σχηματισμός του Ενωτικού Σοσιαλιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας (PSUV) και η αντιπολίτευση, η οποία έχει σχηματίσει τον εκλογικό σχηματισμό Τράπεζα για Δημοκρατική Ενότητα.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας εκλέγεται άμεσα από τον λαό και είναι τόσο επικεφαλής της κυβέρνησης όσο και της χώρας. Η θητεία του προέδρου είναι έξι χρόνια, και (όσον αφορά το 2009), μπορεί να επανεκλεγεί απεριόριστες φορές. Ο πρόεδρος διορίζει τον αντιπρόεδρο και αποφασίσει το μέγεθος και τη σύνθεση της κυβέρνησης και κανονίζει συμβούλια με τη συμμετοχή του νομοθετικού σώματος. Ο πρόεδρος μπορεί να ζητήσει από το νομοθετικό σώμα να επανεξετάσει νόμους τους οποίος θεωρεί ανάρμοστους, αλλά αρκεί η απλή κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να αρθούν οι ενστάσεις αυτές.

Η Βενεζουέλα έχει ένα κοινοβούλιο, την Εθνοσυνέλευση (Asamblea Nacional). Ο αριθμός των μελών της ποικίλει - κάθε πολιτεία και η περιοχή πρωτευούσης εκλέγουν τρεις αντιπροσώπους συν το αποτέλεσμα της διαίρεσης του πληθυσμού της πολιτείας με το 1,1% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.<ref>{{cite web|title=Ley Orgánica de Procesos Electorales|url=http://www.cne.gov.ve/web/normativa_electoral/ley_organica_procesos_electorales/titulo2.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100929053531/http://www.cne.gov.ve/web/normativa_electoral/ley_organica_procesos_electorales/titulo2.php|archivedate=29 September 2010|publisher=Consejo Nacional Electoral|accessdate=4 Απριλίου 2011|language=es}}</ref> Τρεις έδρες καταλαμβάνουν οι αντιπρόσωποι των ιθαγενών της Βενεζουέλας. Την περίοδο 2011-2016, ο αριθμός των εδρών ήταν 165.<ref>{{cite web|title=Dos mil 719 candidatos se disputarán los curules de la Asamblea Nacional|url=http://www.vtv.gov.ve/noticias-nacionales/37227|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110510075036/http://www.vtv.gov.ve/noticias-nacionales/37227|archivedate=10 Μαΐου 2011|publisher=''Venezolana de Televisión''|accessdate=4 Απριλίου 2011|date=10 Ιουνίου 2010|language=es}}</ref> Όλοι οι βουλευτές έχουν πενταετείς θητείες.

=== Εκλογές ===
{{Κύριο|Εκλογές στη Βενεζουέλα}}
Οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 6 Δεκεμβρίου 2015. Η αντιπολίτευση κατήγαγε ιστορική νίκη και για πρώτη φορά από το 1999 το κυβερνών κόμμα έχασε την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο.<ref>[http://www.naftemporiki.gr/story/1039728/benezouela-istoriki-niki-tis-antipoliteusis-stis-bouleutikes-ekloges Βενεζουέλα: Ιστορική νίκη της αντιπολίτευσης στις βουλευτικές εκλογές], naftemporiki.gr, 7-12-2015.</ref> Προεδρικές εκλογές έγιναν στις 14 Απριλίου 2013 για την εκλογή του διαδόχου του αποβιώσαντα [[Ούγκο Τσάβες]].<ref name=BBC>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-22149202|title=Nicolas Maduro wins Venezuela |publisher=BBC News|date=15 Απριλίου 2013|accessdate=15 Απριλίου 2013}}</ref> Πρόεδρος εξελέγη ο [[Νικολάς Μαδούρο]], ο οποίος [[Προεδρικές εκλογές στη Βενεζουέλα (2018)|επανεξελέγη]] στις 20 Μαΐου 2018.

Δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι είναι 18 και άνω. Η ψήφος δεν είναι αναγκαστική.<ref name="TG">{{cite news |publisher=The Guardian |title=Compulsory voting around the world |date=4 Ιουλίου 2005 |url=http://politics.guardian.co.uk/apathy/story/0,,1521096,00.html |accessdate=10-3- Μαρτίου 2007 | location=London | first=Elliot | last=Frankal}}</ref>

=== Στρατιωτικές δυνάμεις ===
Οι Μπολιβαριανές Εθνικές Ένοπλες Δυνάμεις (Fuerza Armada Nacional Bolivariana, FANB) αποτελούν τις ενοποιημένες στρατιωτικές δυνάμεις της Βενεζουέλας. Αποτελούνται από περισσότερους από 320.000 άνδρες και γυναίκες και σύμφωνα με το άρθρο 328 του συντάγματος, χωρίζονται σε πέντε συστατικά σώματα, τον Στρατό, το Ναυτικό, την Αεροπορία, την Εθνοφυλακή και την Εθνική Πολιτοφυλακή. Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας είναι ο διοικητής των ενόπλων δυνάμεων. Όλοι οι άνδρες σε ηλικία 18 ετών πρέπει να εγγράφονται για στρατιωτική θητεία.

=== Εγκληματικότητα ===
[[Αρχείο:1998 to 2018 Venezuela Murder Rate.png|thumb|250px|Το ποσοστό δολοφονιών (ανά 100.000 πολίτες) από το 1998 μέχρι το 2018.
<br />'''Πηγές:''' OVV,<ref>{{cite web|title=Observatorio Venezolano de Violencia|url=http://observatoriodeviolencia.org.ve/ws/|website=Observatorio Venezolano de Violencia|accessdate=16 Δεκεμβρίου 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141216122638/http://observatoriodeviolencia.org.ve/ws/|archivedate=2014-12-16|url-status=dead}}</ref><ref name="FUSIONmr">{{cite news|last1=Rueda|first1=Manuel|title=How Did Venezuela Become So Violent?n|url=http://fusion.net/story/4593/how-did-venezuela-become-so-violent/|accessdate=16 December 2014|agency=Fusion TV|date=8 Ιανουαρίου 2014|archive-date=2014-12-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20141231035326/http://fusion.net/story/4593/how-did-venezuela-become-so-violent/|dead-url=dead}}</ref> PROVEA,<ref name="UNODC2011">{{cite web|title=GLOBAL STUDY ON HOMICIDE 2011|url=http://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/statistics/Homicide/Globa_study_on_homicide_2011_web.pdf|website=UNODC|accessdate=16 Δεκεμβρίου 2014}}</ref><ref name="UNODC2014">{{cite web|title=GLOBAL STUDY ON HOMICIDE 2014|url=http://www.unodc.org/documents/gsh/pdfs/2014_GLOBAL_HOMICIDE_BOOK_web.pdf|website=UNODC|accessdate=16 Δεκεμβρίου 2014}}</ref> ΟΗΕ<ref name="UNODC2011" /><ref name="UNODC2014" /><ref name="AFP2012">{{cite news|title=Global homicide rates drop, but nearly 500,000 murdered in 2012|url=http://news.yahoo.com/global-homicide-rates-drop-nearly-500-000-murdered-143539493.html|accessdate=16 Δεκεμβρίου 2014|agency=Agence France-Presse|date=10 Δεκεμβρίου 2014}}</ref><br /> '''*''' Η γραμμή του ΟΗΕ ανάμεσα στο 2007 και το 2012 είναι πρόβλεψη, λόγω έλλειψης στοιχείων.]]
Η Βενεζουέλα είναι η χώρα στην οποία καταγράφονται οι περισσότερες κατά κεφαλήν δολοφονίες στον κόσμο, όσον αφορά του 2015.<ref name="BBCVenezuela">{{cite news|last1=Davies|first1=Wyre|title=Venezuela's decline fuelled by plunging oil prices|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-35622188|accessdate=20 Φεβρουαρίου 2016|publisher=BBC News, Latin America|date=20 Φεβρουαρίου 2016}}</ref> Στη Βενεζουέλα, ένας άνθρωπος δολοφονείται κάθε 21 λεπτά.<ref>{{cite news|last=Castillo|first=Mariano|title=Beauty queen's killers nabbed, Venezuela says|url=http://www.cnn.com/2014/01/09/world/americas/monica-spear-venezuela-beauty-queen-killed/|accessdate=10 Ιανουαρίου 2014|newspaper=CNN|date=9 Ιανουαρίου 2014}}</ref> Τα βίαια εγκλήματα είναι κοινά και η κυβέρνηση δεν συλλέγει πλέον δεδομένα για τα εγκλήματα.<ref>{{cite news|last=Gallegos|first=Raul|title=Miss Venezuela's Murder Is the Price of Politics|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-01-10/miss-venezuela-s-murder-is-the-price-of-politics.html|accessdate=10 Ιανουαρίου 2014|newspaper=Bloomberg|date=10 Ιανουαρίου 2014}}</ref> Το 2013, ο ρυθμός ανθρωποκτονιών ήταν 79 ανά 100.000, ένας από τους υψηλότερους στον κόσμο, έχοντας τετραπλασιαστεί τα τελευταία 15 χρόνια, με περισσότερες από 200.000 δολοφονίες.<ref>{{cite web|last=Rueda|first=Manuel|title=How Did Venezuela Become So Violent?|url=http://fusion.net/leadership/story/venezuela-violent-iraq-365361|publisher=Fusion|accessdate=10 Ιανουαρίου 2014|archive-date=2014-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20140110235719/http://fusion.net/leadership/story/venezuela-violent-iraq-365361|url-status=dead}}</ref> Το 2015, είχε ανέλθει σε 90 ανά 100.000.<ref name="BBCVenezuela"/> Η πρωτεύουσα Καράκας έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανθρωποκτονιών ανάμεσα στις μεγάλες πόλεις του κόσμου, με 122 ανθρωποκτονίες ανά 100.000.<ref>{{cite web|title=Venezuela Country Specific Information|url=http://travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/cis/cis_1059.html|publisher=United States Department of State|accessdate=10 Ιανουαρίου 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140111012601/http://travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/cis/cis_1059.html|archivedate=2014-01-11|url-status=dead}}</ref> Προσπάθειες για την καταστολή του εγκλήματος έχουν γίνει στις περιοχές που ελέγχονται από συμμορίες.<ref>{{cite news| url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2015/07/13/14-killed-in-caracas-anti-crime-operation | work=Fox News | title=14 Killed in Caracas anti-crime operation | date=13 Ιουλίου 2015}}</ref>

Η Βενεζουέλα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τους ξένους ταξιδιώτες και επενδυτές που την επισκέπτονται. Το υπουργείο εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών και η κυβέρνηση του Καναδά έχουν προειδοποιήσει τους ξένους επισκέπτες ότι μπορεί να υπάρξουν θύματα ληστείας, απαγωγής για λύτρα ή πώληση σε τρομοκρατικές οργανώσεις<ref>{{cite web|url=http://travel.state.gov/content/passports/english/country/venezuela.html|title=Venezuela|publisher=United States Department of State|accessdate=30 Ιουνίου 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150905115317/http://travel.state.gov/content/passports/english/country/venezuela.html|archivedate=2015-09-05|url-status=dead}}</ref> και δολοφονίας, ενώ οι διπλωμάτες κινούνται σε τεθωρακισμένα οχήματα.<ref>{{cite web|title=Venezuela Travel Warning|url=http://travel.state.gov/content/passports/english/alertswarnings/venezuela-travel-warning.html|publisher=United States Department of State|accessdate=9 Φεβρουαρίου 2014|archiveurl=https://archive.today/20140209040605/http://travel.state.gov/content/passports/english/alertswarnings/venezuela-travel-warning.html|archivedate=2014-02-09|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Venezuela|url=http://travel.gc.ca/destinations/venezuela|publisher=Government of Canada|accessdate=9 Φεβρουαρίου 2014}}</ref> Το γραφείο Εξωτερικού και Κοινοπολιτείας του Ηνωμένου Βασιλείου συμβουλεύει να μην πραγματοποιούνται ταξίδια στη Βενεζουέλα.<ref>{{cite news|title=FCO travel advice mapped: the world according to Britain's diplomats|url=http://www.theguardian.com/news/datablog/2011/mar/23/fco-travel-advice-map|newspaper=The Guardian}}</ref>

=== Διαφθορά ===
Η [[διαφθορά]] στη Βενεζουέλα είναι πολύ υψηλή συγκριτικά με τον υπόλοιπο κόσμο, και έτσι ήταν για το μεγαλύτερο τμήμα του 20ού αιώνα. Η ανακάλυψη πετρελαίου επιδείνωσε την πολιτική διαφθορά.<ref>McBeth 2002, p. 17. "From 1917, "greater awareness of the country's oil potential had the pernicious effect of increasing the corruption and intrigue amongst Gomez's family and entourage, the consequences of which would be felt up to 1935."</ref> Η Βενεζουέλα κατατάσσεται ως μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη διαφθορά στους σχετικούς δείκτες από την έναρξη της μελέτης το 1995. Το 2010, η Βενεζουέλα ήταν στη θέση 164 ανάμεσα σε 178 χώρες.<ref>[http://english.eluniversal.com/2011/01/21/en_ing_esp_the-truth-of-pdval_21A5015053.shtml The truth of Pdval] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130514111928/http://english.eluniversal.com/2011/01/21/en_ing_esp_the-truth-of-pdval_21A5015053.shtml |date=2013-05-14 }}, ''El Universal'', 21 Ιανουαρίου 2011.</ref> Παρομοίως, το παγκόσμιo πρόγραμμα δικαιοσύνης κατέταξε τη Βενεζουέλα 99η ανάμεσα σε 99 χώρες το 2014.<ref>{{cite web|url=http://data.worldjusticeproject.org/#/index/VEN|title=WJP Rule of Law Index™ 2014|publisher=|accessdate=26 Απριλίου 2015|archive-date=2015-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150429071718/http://data.worldjusticeproject.org/#/index/VEN|url-status=dead}}</ref>

Η διαφθορά αυτή σχετίζεται με τη διακίνηση ναρκωτικών, όπως [[κοκαΐνη]] από την Κολομβία και άλλα ναρκωτικά τα οποία μεταφέρονται μέσω Βενεζουέλας στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Η Βενεζουέλα κατετάγη 4η στον κόσμο όσον αφορά τη συχνότητα σπασμών από κοκαΐνη, πίσω από Κολομβία, Ηνωμένες Πολιτείες και Παναμά.<ref>United Nations, [http://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/WDR2010/AllSeizures.pdf World Drug Report 2010 Statistical Annex: Drug seizures]</ref>

== Οικονομία ==
Η κεντρική τράπεζα της Βενεζουέλας είναι υπεύθυνη για τη νομισματική πολιτική του [[Μπολίβαρ (νόμισμα)|Μπολίβαρ]]. Η Βενεζουέλα έχει μικτή αγορά η οποία βασίζεται στην οικονομία της αγοράς και στην οποία κυριαρχεί ο τομέας του [[πετρέλαιο|πετρελαίου]], ο οποίος αποτελεί περίπου το ένα τρίτο του ΑΕΠ, το 80% των εξαγωγών και περισσότερο από το μισό από το εισόδημα της κυβέρνησης. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2009 ήταν 13.000$ (85η). 

Ο τομέας των κατασκευών συνεισέφερε το 17% του ΑΕΠ το 2006. Η Βενεζουέλα κατασκευάζει και εξάγει προϊόντα βαριάς βιομηχανίας, όπως [[ατσάλι]], [[αλουμίνιο]] και [[τσιμέντο]], με την παραγωγή να επικεντρώνεται γύρω από τη [[Σιουδάδ Γουιάνα]], κοντά στο φράγμα Γούρι, ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, το οποίο παρέχει περίπου τα τρία τέταρτα του ηλεκτρισμού της χώρας. Επίσης κατασκευάζονται ηλεκτρονικά και αυτοκίνητα, καθώς και είδη διατροφής. Η γεωργία συνεισφέρει περίπου το 3% του ΑΕΠ της χώρας, και εξάγει [[ρύζι]], [[καλαμπόκι]], ψάρια, τροπικά φρούτα, καφέ, βοδινό και χοιρινό κρέας. Η χώρα δεν είναι αυτάρκεις στους περισσότερους τομείς της γεωργίας. Το 2012, η συνολική κατανάλωση τροφής ήταν 26 εκατομμύρια τόνοι, 94,8% ψηλότερα σε σχέση με το 2003.<ref>Pearson, Tamara (9 Ιανουαρίου 2013). [http://venezuelanalysis.com/news/7598 Venezuelan Government Meets with Private Industries to Combat Food Shortages]. ''Venezuelanalysis.com.''</ref>

Οι ελλείψεις αγαθών στη Βενεζουέλα είναι κοινές μετά την ενεργοποίηση ελέγχων στις τιμές και άλλων πολιτικών της κυβέρνησης Ούγκο Τσάβες.<ref name="economist.com">{{cite news |url=http://www.economist.com/blogs/americasview/2013/02/venezuela%E2%80%99s-currency |accessdate=18 Φεβρουαρίου 2013 |title=Venezuela's currency: The not-so-strong bolívar |work=[[The Economist]] |date=11 Φεβρουαρίου 2013}}</ref><ref name="qz.com">{{cite news |title=Venezuela's black market rate for US dollars just jumped by almost 40% |url=http://qz.com/192395/venezuelas-black-market-rate-for-us-dollars-just-jumped-by-almost-40/#/h/56869,3/ |accessdate=27 Μαρτίου 2014 |newspaper=Quartz |date=26 Μαρτίου 2014}}</ref> Τα αγαθά στα οποία υπάρχουν ελλείψεις είναι ο καφές, το ρύζι, προϊόντα πολυτελείας όπως τα εμφυτεύματα στήθους, καθώς και το χαρτί τουαλέτας, τα προϊόντα υγιεινής, ακόμη και τα φάρμακα.<ref name="economist.com" /><ref name="ACN">{{cite web |title=La escasez también frena tratamientos contra cáncer |language=ισπανικά |location=Venezuela |url=http://acn.com.ve/la-escasez-tambien-frena-tratamientos-contra-cancer/ |accessdate=25 Αυγούστου 2014}}</ref><ref name="El Nuevo Herald">{{cite news |title=Venezuela sufre escasez de prótesis mamarias |language=ισπανικά |publisher=El Nuevo Herald |url=http://www.elnuevoherald.com/2014/03/19/1705888/venezuela-sufre-escasez-de-protesis.html |accessdate=25 Αυγούστου 2014 |archive-date=2014-08-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140826113732/http://www.elnuevoherald.com/2014/03/19/1705888/venezuela-sufre-escasez-de-protesis.html |dead-url=dead }}</ref>

=== Πετρέλαιο ===
Η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου και τα όγδοα μεγαλύτερα [[φυσικό αέριο|φυσικού αερίου]] στον κόσμο και βρίσκεται διαρκώς ανάμεσα στους δέκα μεγαλύτερους παραγωγούς αργού πετρελαίου.<ref>{{Wayback |df=yes|date=20101215105626 |url=http://eia.gov/country/country_energy_data.cfm?fips=VE |title=Venezuela Energy Profile }}</ref> Το 2010 αποδείχθηκε η ύπαρξη του 40,4% των αποθεμάτων πετρελαίου, με αποτέλεσμα η Βενεζουέλα να ξεπεράσει τη [[Σαουδική Αραβία]] ως η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα αυτού του τύπου.<ref>[http://www.marketwatch.com/story/venezuela-oil-reserves-topped-saudis-in-2010opec-2011-07-18 Venezuela oil reserves topped Saudis in 2010:OPEC]. Market Watch. 18 Ιουλίου 2011</ref> Τα κύρια αποθέματα πετρελαίου βρίσκονται γύρω και κάτω από τη [[λίμνη Μαρακαΐμπο]], τον κόλπο της Βενεζουέλας και την κοιλάδα του Ορινόκο, όπου βρίσκονται τα μεγαλύτερα αποθέματα της χώρας. Πέρα από τα συμβατικά αποθέματα και τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στο δυτικό ημισφαίριο,<ref name="bbc">{{cite news | publisher= BBC |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4692534.stm | title = Venezuela: Energy overview | date = 16 Φεβρουαρίου 2006 | accessdate=10 Ιουλίου 2007}}</ref> η Βενεζουέλα διαθέτει και μη συμβατικά αποθέματα πετρελαίου (όπως πετρελαιούχες άμμους και άσφαλτο) τα οποία είναι ίσα με τα παγκόσμια αποθέματα συμβατικού πετρελαίου.<ref name="wec">{{cite web | publisher= World Energy Council |url= http://www.worldenergy.org/wec-geis/publications/default/tech_papers/17th_congress/3_1_04.asp |archiveurl= https://web.archive.org/web/20070402100135/http://www.worldenergy.org/wec-geis/publications/default/tech_papers/17th_congress/3_1_04.asp |archivedate= 2 Απριλίου 2007 | author = Bauquis, Pierre-René | title = What the future for extra heavy oil and bitumen: the Orinoco case | date = 16 Φεβρουαρίου 2006|accessdate=10 Ιουλίου 2007}}</ref> Όμως, η Βενεζουέλα είναι μία από τις λίγες χώρες οι οποίες βασίζονται στην υδροηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού.

Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, στην παραγωγή πετρελαίου είχαν εμπλακεί οι αμερικανικές εταιρείες, αρχικά ενδιαφερόμενες μόνο για αγοραστικές παραχωρήσεις. Το 1943, η νέα κυβέρνηση εισήγαγε το μοίρασμα των κερδών 50/50 ανάμεσα σε κυβέρνηση και πετρελαιοβιομηχανία. Το 1960, με νέα δημοκρατική κυβέρνηση, ο υπουργός υδρογονανθράκων Χουάν Πάμπλο Πέρες Αλφόνσο οδήγησε στη δημιουργία του [[ΟΠΕΚ]]. Το 1973, η Βενεζουέλα ψήφισε την κρατικοποίηση των πετρελαιοβιομηχανιών, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή το 1976, με την εταιρεία ''Petróleos de Venezuela'' (PDVSA). Τα επόμενα χρόνια η Βενεζουέλα δημιούργησε ένα τεράστιο σύστημα διυλιστηρίων και αγορών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. 

Σύμφωνα με στοιχεία του 2018, η Βενεζουέλα διαθέτει στην παγκόσμια αγορά το φθηνότερο πετρέλαιο στο κόσμο.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2018/aug/10/venezuela-crisis-fuel-driving-census-maduro|title=Venezuela has dirt-cheap fuel, so why is driving nearly impossible?|last=Daniels|first=Joe Parkin|work=The Guardian|date=2018-08-10|language=en-GB|issn=0261-3077|accessdate=2019-01-29}}</ref>

== Δημογραφία ==
Η Βενεζουέλα είναι από τις πιο αστικοποιημένες χώρες της Λατινικής Αμερικής και η πλειονότητα των Βενεζουελανών κατοικεί στις πόλεις του βορρά, όπου βρίσκεται η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη Καράκας. Περίπου το 93% του πληθυσμού ζει στις αστικές περιοχές της βόρειας Βενεζουέλας και το 73% ζει σε απόσταση μικρότερη των 100 χιλιομέτρων από τις ακτές.<ref name="WRI_2003b">{{cite web|publisher=World Resources Institute |work=EarthTrends Country Profiles |year=2003 |title=Coastal and Marine Ecosystems—Venezuela |url=http://earthtrends.wri.org/pdf_library/country_profiles/coa_cou_862.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070318000929/http://earthtrends.wri.org/pdf_library/country_profiles/coa_cou_862.pdf |archivedate=18 Μαρτίου 2007 |format=PDF|accessdate=10 March 2007}}</ref> Αν και η μισή έκταση της Βενεζουέλας βρίσκεται νότια του Ορινόκο, μόνο το 5% των κατοίκων της ζει εκεί. Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη πόλη νότια του Ορινόκο είναι η Σιουδάδ Γουαϊάνα, η οποία είναι η έκτη μεγαλύτερη της χώρας.<ref>{{cite web|url=http://www.ine.gob.ve/demografica/salidadistribucion.asp?Tt=Cuadro229&cuadro=cuadro229 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929230946/http://www.ine.gob.ve/demografica/salidadistribucion.asp?Tt=Cuadro229&cuadro=cuadro229 |archivedate=29 September 2011 |title=Cuadro Magnitud y Estructura Demográfica |publisher=Ine.gob.ve |accessdate=25 Απριλίου 2010}}</ref>

Οι κάτοικοι της Βενεζουέλας έχουν ποικίλη καταγωγή. Στην απογραφή του 2011, η πλειονότητά τους υποστήριξε ότι ήταν [[μεστίζο]] ή λευκοί - 51,6% και 43,6% αντίστοιχα. Οι εθνικές μειονότητας στη Βενεζουέλα αποτελούνται από ομάδες κυρίως Αφρικανών ή Ιθαγενών. Το 2,8% υποστήριξε ότι ήταν μαύροι, το 0,7% ότι είχε καταγωγή από την Αφρική και το 2,6% ότι ήταν Ιθαγενείς. Από τους ιθαγενείς, ο πολυπληθέστεροι (58 %) ήταν οι Βαϊούου.<ref>{{cite news|author=Benítez, Deivis|title=Poblaciones Indígenas en aumento según censo poblacional 2011|url=http://www.minpi.gob.ve/minpi/es/noticias/1548-np1428|accessdate=10 October 2012|agency=PRENSA MINPPPI|language=Spanish|quote=Entre tanto, los pueblos indígenas con mayor población se encuentran los Wayuu 58%, Warao 7%, Kariña 5%, Pemón 4%, Piaroa, Jivi, Añu, Cumanágoto 3%, Yukpa, Chaima 2%, el pueblo Yanomami 1% y otros pueblos con un 9%.|archive-url=https://web.archive.org/web/20130116234901/http://www.minpi.gob.ve/minpi/es/noticias/1548-np1428|archive-date=2013-01-16|url-status=dead}}</ref>

Κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας και μέχρι μετά τον [[Β΄ΠΠ|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]], πολλοί Ευρωπαίοι μετανάστες έφτασαν στη Βενεζουέλα μέσω των [[Κανάρια νησιά|Καναρίων νήσων]],<ref>{{cite web|url=http://www.personal.psu.edu/faculty/j/m/jml34/Canary.htm|title=The Spanish of the Canary Islands|work=personal.psu.edu|accessdate=2016-06-13|archive-date=2012-03-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20120320082713/http://www.personal.psu.edu/faculty/j/m/jml34/Canary.htm|url-status=}}</ref> το οποίο είχε σημαντικό πολιτιστικό αντίκτυπο στην κουζίνα και στα έθιμα της Βενεζουέλας.<ref>{{cite web|last=Erichsen|first=Gerald|url=http://spanish.about.com/od/Country-Highlights/tp/Facts-About-Venezuela-for-Spanish-Students.htm|title=Facts About Venezuela for Spanish Students|publisher=''About''|accessdate=30 Ιουνίου 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150906183124/http://spanish.about.com/od/Country-Highlights/tp/Facts-About-Venezuela-for-Spanish-Students.htm|archivedate=2015-09-06|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.grancanariainfo.co.uk/culture.asp|title=Gran Canaria Culture|publisher=''GranCanariaInfo''|accessdate=30 Ιουνίου 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150624141850/http://www.grancanariainfo.co.uk/culture.asp|archivedate=2015-06-24|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sazonlatinorestaurant.com/history|title=History|publisher=''Sazon Latino Restaurant''|accessdate=30 Ιουνίου 2015|archive-date=2015-05-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150529215505/http://sazonlatinorestaurant.com/history|url-status=}}</ref> Για αυτό το λόγο, η Βενεζουέλα αποκαλείται το 8ο νησί των Καναρίων.<ref>{{cite news|last=Calder|first=Simon|url=http://www.independent.co.uk/travel/africa/secret-canaries-explore-these-warm-volcanic-islands-all-year-round-9831652.html|title=Secret Canaries: Explore these warm volcanic islands all year round|publisher=''The Independent''|date=31 Οκτωβρίου 2014|accessdate=30 Ιουνίου 2015|location=London}}</ref><ref>{{cite news|last1=Ross|first1=Ben|last2=Calder|first2=Simon|url=http://www.independent.co.uk/travel/europe/tale-of-two-travellers-the-two-sides-of-the-canaries-1834321.html|title=Tale of Two Travellers: The two sides of the Canaries|publisher=''The Independent''|date=5 Δεκεμβρίου 2009|accessdate=30 Ιουνίου 2015|location=London|archive-date=2015-09-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20150925234956/http://www.independent.co.uk/travel/europe/tale-of-two-travellers-the-two-sides-of-the-canaries-1834321.html|dead-url=dead}}</ref> Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η Βενεζουέλα, μαζί με την υπόλοιπη λατινική Αμερική, υποδέχτηκε εκατομμύρια Ευρωπαίους μετανάστες, ιδιαίτερα μεταπολεμικά.<ref name="Levinson1994">{{cite web|last=Levinson|first=David|url=http://www.everyculture.com/South-America/Europeans-in-South-America.html|title=Europeans in South America|publisher=''Every Culture''|date=1994|accessdate=30 Ιουνίου 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150510091540/http://www.everyculture.com/South-America/Europeans-in-South-America.html|archivedate=2015-05-10|url-status=dead}}</ref><ref name="PadillaPeixoto2007">{{cite web|last1=Padilla|first1=Beatriz|last2=Peixoto|first2=Joāo|url=http://www.migrationpolicy.org/article/latin-american-immigration-southern-europe|title=Latin American Immigration to Southern Europe|publisher=''Migration Policy''|date=28 Ιουνίου 2007|accessdate=30 Ιουνίου 2015}}</ref><ref name="Brooke1992">{{cite news|last=Brooke|first=James|url=http://www.nytimes.com/1992/02/17/world/latin-america-offers-new-world-to-east-europe-emigrants.html|title=Latin America Offers 'New World' to East Europe Emigrants|publisher=''The New York Times''|date=17 Φεβρουαρίου 1992|accessdate=30 Ιουνίου 2015}}</ref>

Το [[προσδόκιμο ζωής]] στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας]] ήταν 73,9 χρόνια (69,9 χρόνια οι άνδρες και 78,2 οι γυναίκες).<ref>[http://apps.who.int/gho/data/view.main.SDG2016LEXv?lang=en Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα]</ref>

== Μεταφορές ==
Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

== Παραπομπές ==
<references />

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιλεξικό|Βενεζουέλα}}
{{Commons|Category:Venezuela}}
{{commons|Atlas of Venezuela|Atlas of Venezuela<br/>(Άτλας της Βενεζουέλας)}}
* [https://web.archive.org/web/20061218161942/http://users.hol.gr/%7Eemvenath/griego.html Πρεσβεία της Βενεζουέλας στην Ελλάδα]
* {{dmoz}}

=== Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ ===
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (''μέρος 1ο'')|αριθμός = 36901}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (''μέρος 2ο'')|αριθμός = 36903}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (''μέρος 3ο'')|αριθμός = 36906}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος=Εξάντας: Βενεζουέλα, ο κύριος πρόεδρος (''μέρος 4ο'')|αριθμός = 36908}}

{{Νότια Αμερική}}
{{Ένωση Νοτιοαμερικανικών Κρατών}}
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Αμερική}}
{{DEFAULTSORT:Βενεζουελα}}

[[Κατηγορία:Βενεζουέλα| ]]
[[Κατηγορία:Μερκοσούρ]]
[[Κατηγορία:Ένωση Νοτιοαμερικανικών Κρατών]]