Υπουργείο Εξωτερικών (Ελλάδα)
Το Υπουργείο Εξωτερικών (ΥΠ.ΕΞ.) είναι ο καθ' ύλην αρμόδιος φορέας της κυβέρνησης της Ελλάδας για την άσκηση εξωτερικής πολιτικής, προώθησης των εθνικών συμφερόντων και την εκπροσώπηση της χώρας σε διμερές επίπεδο και διεθνείς οργανισμούς.
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
|---|---|
| Σύσταση | 1 Ιανουαρίου 1822 |
| Δικαιοδοσία |  Ελληνική Δημοκρατία |
| Έδρα | Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού, Λ. Βασιλίσσης Σοφίας 5 και Ζαλοκώστα, Αθήνα, Ελλάδα |
| Υπάλληλοι | 1.869 (04/2024) |
| Υπουργός | Γιώργος Γεραπετρίτης |
| Υφυπουργοί | Γιώργος Κώτσηρας Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου Κώστας Φραγκογιάννης |
| Ιστότοπος | mfa.gr |
| δεδομένα () | |
Αποτελεί το παλαιότερο εν ενεργεία Υπουργείο. Ιδρύθηκε το 1822 από το Εκτελεστικό του 1822 ως Μινιστέριο επί των Εξωτερικών με Μίνιστρο τον Θεόδωρο Νέγρη. Στις 18 Μαρτίου 1844 έλαβε επίσημα την ονομασία Υπουργείον Εξωτερικών.
Οι διάφορες υπηρεσίες του Υπουργείου στεγάζονται σήμερα σε συνολικά επτά κτίρια στο κέντρο της Αθήνας. Το γραφείο του υπουργού Εξωτερικών βρίσκεται στο Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού (που ήταν και η κύρια κατοικία του εθνικού ευεργέτη), στη συμβολή της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 5 με την οδό Ζαλοκώστα, απέναντι από το κτίριο της Βουλής. Από τις 27 Ιουνίου 2023 με την Κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη, υπουργός Εξωτερικών διατελεί ο Γιώργος Γεραπετρίτης με υφυπουργούς τους Γιώργο Κώτσηρα, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστα Φραγκογιάννη.
Σημερινή Ηγεσία του Υπουργείου
Επεξεργασία| Ηγεσία Υπουργείου | |
|---|---|
| Ο Υπουργός | Γιώργος Γεραπετρίτης |
| Οι Υφυπουργοί | Γιώργος Κώτσηρας |
| Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου | |
| Κώστας Φραγκογιάννης | |
| Η Γενική Γραμματέας | Θηρεσία (Τερέζα) - Παρασκευή Αγγελάτου |
| Ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας | Δημήτρης Σκάλκος |
| Η Γενική Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας | Μάιρα Μυρογιάννη |
Αποστολή και αρμοδιότητες
ΕπεξεργασίαΑποστολή του Υπουργείου Εξωτερικών είναι η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, η οποία περιλαμβάνει[1]:
- Τα θέματα που αφορούν στις διεθνείς σχέσεις, τη διεθνή συνεργασία και τη διεθνή πολιτική της χώρας,
- Τη διεθνή εκπροσώπηση της χώρας,
- Την προάσπιση των ελληνικών συμφερόντων στο εξωτερικό και
- Την ενίσχυση της διεθνούς νομιμότητας.
Στην αρμοδιότητα του υπουργείου ανήκουν:
- Η προστασία των δικαιωμάτων και η τήρηση των υποχρεώσεων του ελληνικού κράτους, καθώς και η υποστήριξη και προώθηση των εθνικών συμφερόντων στα ξένα κράτη, τους διεθνείς οργανισμούς, τα διεθνή όργανα και τις συνδιασκέψεις.
- Η παρακολούθηση των διμερών και διεθνών πολιτικών, οικονομικών, πολιτιστικών και άλλων θεμάτων, καθώς και ζητημάτων διεθνούς ασφάλειας, η ενημέρωση της Κυβέρνησης και η διατύπωση σχετικών εισηγήσεων επ' αυτών.
- Η ενημέρωση των ξένων κρατών, των διεθνών οργανισμών και της διεθνούς κοινής γνώμης, καθώς και η παροχή πληροφοριών επί των ελληνικών θεμάτων.
- Η συμμετοχή στη διεθνή συνεργασία, η διαπραγμάτευση και η μέριμνα για τη σύναψη, παρακολούθηση και εφαρμογή των διεθνών συνθηκών και άλλων διεθνών πράξεων, καθώς και ο χειρισμός διεθνών διαδικασιών συνδιαλλαγής, διαιτησίας και δικαστικού διακανονισμού.
- Η εκπροσώπηση της Ελλάδας στα ξένα κράτη, τους διεθνείς οργανισμούς και άλλα διεθνή όργανα και συνδιασκέψεις.
- Η εκπροσώπηση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η επεξεργασία της πολιτικής για τη θεσμική εξέλιξη της Ένωσης και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, σε συνεργασία με άλλα Υπουργεία και φορείς.
- Ο συντονισμός των Υπουργείων και φορέων στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση της ευρωπαϊκής και της εν γένει εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
- Η διπλωματική υποστήριξη των οργάνων του κράτους, των Ν.Π.Δ.Δ., των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, καθώς επίσης και των πολιτικών κομμάτων και των βουλευτών, κατά την πραγματοποίηση των διεθνών επαφών τους.
- Η προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των Ελλήνων στο εξωτερικό, θέματα αναφερόμενα στον απόδημο ελληνισμό, στη μετανάστευση και την παλιννόστηση, ως και η εξυπηρέτηση των ομογενών και αποδήμων μέσω του Κέντρου Εξυπηρέτησης και Πληροφόρησης Πολιτών και Αποδήμων Ελλήνων.
- Η προώθηση και προστασία των οικονομικών, εμπορικών, ναυτιλιακών, τουριστικών και λοιπών ελληνικών συμφερόντων στο εξωτερικό.
- Η διπλωματική και προξενική συνδρομή Ελλήνων πολιτών, αναγνωρισμένων κοινωνικών ομάδων και ιδιωτικών οργανώσεων, κατά τις διεθνείς δραστηριότητές τους, εφόσον αυτές δεν είναι αντίθετες με τα εθνικά συμφέροντα.
- Η ανάπτυξη των διεθνών πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων της Ελλάδας.
- Η διεθνής προβολή της Ελλάδας, του ελληνικού πνεύματος και πολιτισμού.
- Η παρακολούθηση θεμάτων που αφορούν στην προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και την ανθρωπιστική δράση σε διεθνές επίπεδο.
- Θέματα που προκύπτουν από την εφαρμογή διεθνών συνθηκών για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού της χώρας, σε συνεργασία με άλλα αρμόδια Υπουργεία.
- Η εποπτεία και ο έλεγχος των αναγνωρισμένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και σωματείων στο εξωτερικό, όπως ορίζεται με αποφάσεις του Υπουργού Εξωτερικών.
- Η παρακολούθηση των κοινοτικών, εκπαιδευτικών και εκκλησιαστικών υποθέσεων των Ελλήνων στο εξωτερικό.
- Η διατήρηση και σύσφιγξη των δεσμών της Ελλάδας με τους ανά τον κόσμο ομογενείς.
- Τα θέματα που αφορούν σε εθνικά και άλλα κληροδοτήματα, δωρεές και εισφορές υπέρ του Δημοσίου ή κοινωφελών σκοπών στο εξωτερικό.
- Τα θέματα που αφορούν στην προσωπική εν γένει κατάσταση των Ελλήνων στο εξωτερικό, καθώς επίσης και αυτά που έχουν σχέση με την ελληνική ιθαγένεια και τα διαβατήριά τους. Ομοίως, η επιμέλεια των κληρονομιών Ελλήνων που απεβίωσαν στο εξωτερικό.
- Θέματα συναφή προς τη δικαστική αρωγή, την επίδοση δικογράφων, την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων και ανακριτικών παραγγελιών στο εξωτερικό, καθώς και την έκδοση εγκληματιών.
- Η διπλωματική αλληλογραφία του Προέδρου της Δημοκρατίας.
- Η Εθιμοτυπία και η Εθιμοταξία, θέματα απονομής διασήμων ελληνικών Ταγμάτων Αριστείας και άδειας αποδοχής ξένων διασήμων.
- Η έκδοση διπλωματικών και ειδικών υπηρεσιακών διαβατηρίων.
- Οι σχέσεις του Κράτους προς τον Οικουμενικό Θρόνο, τα άλλα Πατριαρχεία, τις Αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, καθώς και θέματα που αφορούν στα άλλα χριστιανικά δόγματα, θρησκεύματα και διεθνείς εκκλησιαστικές οργανώσεις στο εξωτερικό.
- Η πολιτική διοίκηση του Αγίου Όρους.
- Η επίσημη μετάφραση κειμένων διεθνών συμβάσεων, συνθηκών και άλλων διεθνών πράξεων, εγγράφων ελληνικών και ξένων δημοσίων υπηρεσιών, η μετάφραση και η επικύρωση εγγράφων των ελληνικών αρχών που προορίζονται για τις ελληνικές και ξένες αρχές στο εξωτερικό, η επικύρωση της υπογραφής των εντεταλμένων οργάνων των διπλωματικών και προξενικών αρχών στην Ελλάδα επί εγγράφων τους που προορίζονται για τις ελληνικές υπηρεσίες.
- Θέματα που ανάγονται στα καθήκοντα των διπλωματικών και προξενικών αρχών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα οικεία άρθρα του παρόντος νόμου.
- Η ενημέρωση των μελών της Βουλής των Ελλήνων.
Επίσης ,στο υπουργείο Εξωτερικών απευθύνονται και αναφέρονται το Διπλωματικό Σώμα (Corps Diplomatique, CD) και το Προξενικό Σώμα (Corps Consulaire, CC), το σύνολο δηλαδή του προσωπικού των ξένων διπλωματικών και προξενικών αποστολών που είναι διαπιστευμένες στην Ελλάδα.
Στελέχωση Υπουργείου
ΕπεξεργασίαΤο Υπουργείο στελεχώνεται από υπαλλήλους διαφορετικών κλάδων, οι οποίοι είναι όλοι απαραίτητοι για την επίτευξη των στόχων του, την ομαλή και αποτελεσματική του λειτουργία και την εκπλήρωση της κρίσιμης αποστολής του.
Διπλωματικός Κλάδος
ΕπεξεργασίαΑποτελείται από πτυχιούχους Πανεπιστημίου, χωρίς περιορισμό στο γνωστικό αντικείμενο του τίτλου σπουδών. Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στον ειδικό διαγωνισμό που διενεργεί, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο το Υπουργείο Εξωτερικών είναι και η γνώση της αγγλικής και της γαλλικής γλώσσας. Οι επιτυχόντες του διαγωνισμού φοιτούν στη Διπλωματική Ακαδημία του Υπουργείου.
Μετά την ολοκλήρωση της φοίτησης, συμμετέχουν εκ νέου σε εξετάσεις, που διενεργεί η Διπλωματική Ακαδημία και οι επιτυχόντες διορίζονται ως Ακόλουθοι Πρεσβείας.
Επιστημονικό Προσωπικό Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας
ΕπεξεργασίαΑποτελείται από πτυχιούχους Νομικής με μεταπτυχιακό τίτλο ειδίκευσης στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο (για την εισαγωγή τους στο Τμήμα Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου) ή το Ευρωπαϊκό Δίκαιο (για την εισαγωγή τους στο Τμήμα Δικαίου Ευρωπαϊκής Ένωσης), οι οποίοι γνωρίζουν την αγγλική και γαλλική γλώσσα.
Ο διορισμός πραγματοποιείται μετά από επιτυχή συμμετοχή σε διαγωνισμό, που διενεργεί το Υπουργείο Εξωτερικών.
Κλάδος Εμπειρογνωμόνων
ΕπεξεργασίαΑποτελείται από πτυχιούχους Πανεπιστημίου με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών σε εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα, σύμφωνα με τις κατά περίπτωση προκηρυσσόμενες θέσεις. Ο διορισμός πραγματοποιείται μετά από επιτυχή συμμετοχή σε ειδικό διαγωνισμό που διενεργεί το Υπουργείο Εξωτερικών.
Κλάδος Υπαλλήλων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων
ΕπεξεργασίαΑποτελείται από πτυχιούχους Πανεπιστημίου, χωρίς περιορισμό στο γνωστικό αντικείμενο του τίτλου σπουδών τους. Απαιτείται άριστη γνώση της αγγλικής και γαλλικής γλώσσας ή γερμανικής γλώσσας, καθώς και συμμετοχή σε ειδικό διαγωνισμό, που διενεργείται από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της φοίτησής τους στο Τμήμα Εμπορικών - Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΣΔΔΑ, οι απόφοιτοι διορίζονται στο Υπουργείο Εξωτερικών με τον εισαγωγικό βαθμό του Ακόλουθου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων.
Κλάδος Συμβούλων και Γραμματέων Επικοινωνίας
ΕπεξεργασίαΣτον Κλάδο διορίζονται οι απόφοιτοι του Τμήματος Συμβούλων και Γραμματέων Επικοινωνίας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, με τον εισαγωγικό βαθμό του Ακόλουθου Επικοινωνίας.
Το Υπουργείο Εξωτερικών γνωστοποιεί κάθε έτος τις ανάγκες του σε αποφοίτους του Τμήματος Συμβούλων και Γραμματέων Επικοινωνίας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης από την οποία διενεργείται ειδικός διαγωνισμός απευθυνόμενος σε πτυχιούχους Πανεπιστημίου, χωρίς περιορισμό στο γνωστικό αντικείμενο του τίτλου σπουδών τους και με άριστη γνώση τουλάχιστον δύο ξένων γλωσσών.
Κλάδος Διοικητικού Προξενικού
ΕπεξεργασίαΑποτελείται από πτυχιούχους Πανεπιστημίου ή Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος. Εκτός των γενικών προσόντων διορισμού, απαιτείται άριστη γνώση της αγγλικής ή γαλλικής γλώσσας και πολύ καλή γνώση χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή στα αντικείμενα: επεξεργασία κειμένου, υπολογιστικά φύλλα και υπηρεσίες διαδικτύου. Η πρόσληψη γίνεται βάσει των γενικών περί προσλήψεως διατάξεων που ισχύουν για τους υπαλλήλους του Δημοσίου.
Οι υπάλληλοι του Κλάδου υπηρετούν στις υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών στο εσωτερικό καθώς και στις διπλωματικές και προξενικές Αρχές.
Κλάδος Επικοινωνιών και Πληροφορικής
ΕπεξεργασίαΑποτελείται από πτυχιούχους Πανεπιστημίου ή Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πληροφορικής, Μηχανικών Υπολογιστών, Τεχνολογίας Η/Υ, Ηλεκτρονικών ή Ηλεκτρονικών Υπολογιστικών Συστημάτων.
Εκτός των γενικών προσόντων διορισμού, απαιτείται άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας καθώς και προγραμματισμού και υποστήριξης ηλεκτρονικού και λογισμικού εξοπλισμού ηλεκτρονικού υπολογιστή και δικτύων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η πολύ καλή γνώση επιπλέον ξένων γλωσσών συνεκτιμάται στον υπολογισμό του τελικού βαθμού του εισαγωγικού διαγωνισμού. Η πρόσληψη πραγματοποιείται από το Υπουργείο Εξωτερικών, κατόπιν ειδικού διαγωνισμού, ο οποίος διενεργείται μία τουλάχιστον φορά κατ’ έτος, εφόσον υπάρχουν κενές οργανικές θέσεις.
Οι υπάλληλοι Επικοινωνιών και Πληροφορικής υπηρετούν στις υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών στο εσωτερικό, καθώς και στις διπλωματικές και προξενικές Αρχές.
Κλάδος Διοικητικής και Λογιστικής Υποστήριξης
ΕπεξεργασίαΑπευθύνεται σε κατόχους απολυτηρίου Λυκείου. Εκτός των γενικών προσόντων διορισμού, απαιτείται πολύ καλή γνώση της αγγλικής ή γαλλικής γλώσσας και πολύ καλή γνώση χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή στα αντικείμενα: επεξεργασία κειμένου και αρχειοθέτηση. Η πρόσληψη γίνεται βάσει των γενικών περί προσλήψεως διατάξεων που ισχύουν για τους υπαλλήλους του Δημοσίου.
Οι υπάλληλοι του Κλάδου υπηρετούν στις υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών στο εσωτερικό καθώς και στις διπλωματικές και προξενικές Αρχές.
Κλάδος Επιμελητών
ΕπεξεργασίαΑπευθύνεται σε κατόχους απολυτηρίου Γυμνασίου, που πληρούν τα γενικά προσόντα διορισμού. Η πρόσληψη γίνεται βάσει των γενικών περί προσλήψεως διατάξεων που ισχύουν για τους υπαλλήλους του Δημοσίου.
Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων
ΕπεξεργασίαΣτο Υπουργείο λειτουργεί η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων, η οποία σε συντονισμό με τις επιτόπιες Αρχές του Υπουργείου και σε συνεργασία με, κάθε κατά περίπτωση, αρμόδιο φορέα και υπηρεσία, έχει ως αποστολή την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων ανθρωπιστικής και προξενικής φύσεως με διεθνείς πτυχές.
Η Μονάδα λειτουργεί ως συντονιστικό όργανο και μεταξύ των υπηρεσιών του Υπουργείου και των άλλων Υπουργείων. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης τίθεται σε λειτουργία επί 24ώρου βάσεως, παρέχοντας την απαραίτητη οργανωτική υποστήριξη στις υπηρεσίες του Υπουργείου που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση των καταστάσεων αυτών. Επιπλέον, μεσολαβεί μεταξύ των διαπιστευμένων στην Αθήνα Διπλωματικών Αποστολών άλλων χωρών με φορείς του ελληνικού Δημοσίου, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης όπου εμπλέκονται υπήκοοί τους, με στόχο τη συνδρομή των τελευταίων.
Εποπτευόμενοι Φορείς
ΕπεξεργασίαΟι εποπτευόμενοι από το Υπουργείο Εξωτερικών φορείς είναι:
- η Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNESCO,
- το Διεθνές Κέντρο Μελετών Ευξείνου Πόντου,
- το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας,
- η Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.,
- ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων.
Διοίκηση του Αγίου Όρους
ΕπεξεργασίαΤου προσωπικού της Διοίκησης του Αγίου Όρους προΐσταται Διοικητής, ο οποίος αναπληρώνεται στα καθήκοντά του από τον Αναπληρωτή Διοικητή. Έδρα της Διοίκησης είναι οι Καρυές.
Διατελέσαντες υπουργοί μετά το 1974
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- Μαριάννα Δ. Χριστοπούλου, Εκσυγχρονίζοντας το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, 1875-1877, Κλειώ, τ/χ.5, (Σεπτέμβριος 2009), σελ. 219-246
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΕπεξεργασίαΑναφορές
Επεξεργασία- ↑ ΦΕΚ A 117/2007, ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3566 Κύρωση ως Κώδικα του «Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών», σελ. 2729, Άρθρο 5 Αρμοδιότητες του Υπουργείου Εξωτερικών