Σπανάκι

Σπανάκι
	;
Συστηματική ταξινόμηση
Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981
Βασίλειο:	Φυτά (Plantae);
Συνομοταξία:	Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta);
Ομοταξία:	Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida);
Υφομοταξία:	Καρυοφυλλίδες (Caryophyllidae);
Τάξη:	Καρυοφυλλώδη (Caryophyllales);
Οικογένεια:	Χηνοποδιοειδή (Chenopodiaceae);
Γένος:	Σπινάκια (Spinacia);
Είδος:	S. oleracea;
Διώνυμο
	Σπινάκια η λαχανώδης (Spinacia oleracea); L.

Το φυτό σπανάκι ανήκει στην τάξη Καρυοφυλλώδη και στην οικογένεια των Χηνοποδιοειδών (Chenopodiaceae).

Καλλιεργείται κυρίως στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική ενώ η καταγωγή του είναι από την Ασία.

Μονοετές ή διετές φυτό καλλιεργείται για τα παχιά τριγωνικά φύλλα του. Αυτά βρίσκονται κοντά στη ρίζα, έχουν χρώμα βαθύ πράσινο και λεία ή κυματιστή επιφάνεια. Όταν η διάρκεια της ημέρας είναι μεγαλύτερη και η θερμοκρασία αρκετά υψηλή τότε αναπτύσσεται ένας βλαστός που φέρει μία ταξιανθία με μικρά άνθη.

Ο καρπός είναι ένα πολύ μικρό μονόσπερμο καρύδι που μερικές φορές φέρει και αγκαθωτό περίβλημα. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπορά. Το ψυχρό κλίμα ευνοεί την ανάπτυξη του σπανακιού· στην Ελλάδα γίνεται σπορά από τα μέσα Αυγούστου μέχρι το Φεβρουάριο. Το έδαφος πρέπει να είναι υγρό και ειδικά όταν το σπανάκι είναι μικρό. Τα αμμοπηλώδη εδάφη είναι τα πιο κατάλληλα. Το ύψος του φτάνει τα 30 εκατοστά.

Αν δεν υπάρχουν βροχές τότε χρειάζεται λίγο πότισμα. Πολλές από τις καλλιέργειες πάντως είναι ξερικές. Η συγκομιδή γίνεται περίπου 6 εβδομάδες μετά τη σπορά.

Ποικιλίες

Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες σπανακιού. Οι πιο γνωστές στην Ελλάδα είναι το κοινό σπανάκι, η πριγκίπισσα Τζουλιάνα , το κοντό σπανάκι και το πλατύφυλλο Άργους. Στην Ελλάδα απαντάται και αυτοφυές, ως άγριο σπανάκι, κοινώς η νάνα. Έχουν αναπτυχθεί και κάποια υβρίδια για μεγαλύτερη παραγωγή.

Στη μαγειρική

Το σπανάκι κυκλοφορεί στην κατανάλωση φρέσκο, κονσερβοποιημένο ή κατεψυγμένο. Ακόμη μπορεί να διατηρηθεί και σε κοινούς καταψύκτες, αφού πρώτα ζεματιστεί, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Τρώγεται μαγειρεμένο (σπανακόρυζο, σουπιές με σπανάκι), γίνεται διάφορες πίτες (σπανακόπιτα) ή ακόμα τρώγεται και ωμό σε διάφορες σαλάτες. Μπορεί να προστεθεί σε θρεπτικούς χυμούς, ενώ όταν καταναλώνεται μαγειρεμένο, χάνει την περιεκτικότητα του σε βιταμίνη C.

Θρεπτική αξία

Έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο, β-καροτένιο βιταμίνες C, Ε και Κ, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σελήνιο, ψευδάργυρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, χλωροφύλλη, άλατα ιωδίου και σαπωνίνες. Είναι πολύ καλό στη σωστή λειτουργία του εντέρου και κατά της αναιμίας. Συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού και του νευρικού συστήματος.

Καλλιέργεια

Στην Ελλάδα καλλιεργούνται 25.000 στρέμματα περίπου και η ετήσια παραγωγή φτάνει τους 36.000 τόνους.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Λεξιλογικός ορισμός του σπανάκι στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Spinacia oleracea στο Wikimedia Commons
Spinacia oleracea, σχετικές πληροφορίες στα Βικιείδη.