Ροδεσία

Η Ροδεσία, γνωστή από το 1970 και ως Δημοκρατία της Ροδεσίας, ήταν ένα μη αναγνωρισμένο κράτος στη νότια Αφρική από το 1965 έως το 1979, στα εδάφη της σύγχρονης Ζιμπάμπουε. Με πρωτεύουσα το Σώλσμπερυ (Salisbury· η μεταγενέστερη Χαράρε), η Ροδεσία θεωρήθηκε ντε φάκτο διάδοχο κράτος της πρώην βρετανικής αποικίας της Νοτίου Ροδεσίας.

Ροδεσία
← 1965 – 1980 →
Σημαία Εθνόσημο
Ύμνος Φωνές της Ροδεσίας
Τοποθεσία Η Ροδεσία
Πρωτεύουσα		Σόλσμπερι
Γλώσσες		Αγγλικά
Πολίτευμα		Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία (1965-1970) Κοινοβουλευτική δημοκρατία (1970-1980
Πρόεδρος
-	1979	Χένρι Έβεραρντ
Πρωθυπουργός
-	1965-1979	Ίαν Σμιθ
Νομοθετικό Σώμα		Κοινοβούλιο
-	Γερουσία	Άνω Βουλή
Ιστορική εποχή		Ψυχρός Πόλεμος
-	Ανεξαρτησία	11 Νοεμβρίου
-	Μετονομασία σε Δημοκρατία της Ζιμπάμπουε	18 Απριλίου
Πληθυσμός
-	εκτ.	6,930,000
Νόμισμα		Ροδεσιανό δολάριο (1970-1980)

Η κυβέρνηση της Ροδεσίας εξέδωσε τη δική της Μονομερή Διακήρυξη Ανεξαρτησίας από το Ηνωμένο Βασίλειο στις 11 Νοεμβρίου 1965. Ζήτησε αρχικά αναγνώριση ως αυτόνομο κράτος από την Κοινοπολιτεία των Εθνών. Η Ροδεσία ανασυγκροτήθηκε ως δημοκρατία το 1970.

Μετά από αντάρτικο, ο πρωθυπουργός της Ροδεσίας Ίαν Σμιθ, παραδέχτηκε τη διφυλετική δημοκρατία το 1978. Ωστόσο, μια προσωρινή κυβέρνηση, με επικεφαλής τον Σμιθ και τον μετριοπαθή συνάδελφό του Αμπέλ Μουζορέβα, δεν κατάφερε να κατευνάσει τους επικριτές στο εξωτερικό ή να σταματήσει την αιματοχυσία. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1979, ο Μουζορέβα είχε αντικαταστήσει τον Σμιθ στην πρωθυπουργία και εξασφάλισε συμφωνία με τους μαχητικούς εθνικιστές, επιτρέποντας στη Ροδεσία να επιστρέψει σύντομα στην αποικιοκρατική κατάσταση εν αναμονή των εκλογών με καθολική ψηφοφορία. Επιτεύχθηκε τελικά διεθνώς αναγνωρισμένη ανεξαρτησία τον Απρίλιο του 1980. Η Ροδεσία μετονομάστηκε ταυτόχρονα σε Δημοκρατία της Ζιμπάμπουε.

Μια εξ ολοκλήρου μεσόγεια περιοχή, η Ροδεσία συνορεύει με τη Νότια Αφρική προς τα νότια, με την Μπετσουαναλάνδη (αργότερα Μποτσουάνα) στα νοτιοδυτικά, με τη Ζάμπια προς τα βορειοδυτικά και με τη Μοζαμβίκη (πορτογαλική επαρχία μέχρι το 1975) ανατολικά. Το κράτος πήρε το όνομά του από τον Σέσιλ Ρόουντς, του οποίου η Βρετανική Εταιρεία Νότιας Αφρικής απέκτησε τη γη στα τέλη του 19ου αιώνα.

Ιστορικό

Μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αποκλεισμένη από τη θάλασσα βρετανική κατοχή της Νότιας Ροδεσίας δεν αναπτύχθηκε ως γηγενής αφρικανική επικράτεια, αλλά μάλλον ως μια μοναδική πολιτεία που αντικατοπτρίζει τον πολυφυλετικό της χαρακτήρα. Αυτή η κατάσταση έκανε σίγουρα πολύ διαφορετική από άλλες χώρες που υπό αποικιακή κυριαρχία, καθώς πολλοί Ευρωπαίοι έφταναν για να κάνουν μόνιμα σπίτια, κατοικούσαν τις πόλεις ως έμποροι ή εγκαταστάθηκαν για να εκμεταλλευτούν τα πιο παραγωγικά εδάφη. Το 1922, ενώπιον της απόφασης να ενταχθεί στην Ένωση της Νότιας Αφρικής ως πέμπτη επαρχία ή να δεχθεί σχεδόν πλήρη εσωτερική αυτονομία, το εκλογικό σώμα ψήφισε κατά της ένταξης στη Νότια Αφρική.

Λόγω του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, το έδαφος προσαρτήθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο στις 12 Σεπτεμβρίου 1923. Λίγο μετά την προσθήκη, την 1η Οκτωβρίου 1923, τέθηκε σε ισχύ το πρώτο σύνταγμα για τη νέα αποικία της Νότιας Ροδεσίας. Σύμφωνα με αυτό το Σύνταγμα, η Νότια Ροδεσία είχε το δικαίωμα να εκλέγει το δικό της τριμελές νομοθετικό σώμα, πρωθυπουργό και υπουργικό συμβούλιο - αν και το βρετανικό Στέμμα διατηρούσε δικαίωμα βέτο για τα μέτρα που επηρέαζαν τους γηγενείς και κυριαρχούσε στην εξωτερική πολιτική.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών δεκαετιών, η νότια Ροδεσία γνώρισε έναν βαθμό οικονομικής επέκτασης και εκβιομηχάνισης σχεδόν απαράμιλλης στην υποσαχάρια Αφρική. Η φυσική αφθονία του ορυκτού πλούτου, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων κοιτασμάτων χρωμίου και μαγγανίου, συνέβαλε στο υψηλό ποσοστό συμβατικής οικονομικής ανάπτυξης. Ωστόσο, οι περισσότερες αποικίες στην Αφρική, ακόμη και εκείνες που είναι πλούσιες σε φυσικούς πόρους, αντιμετώπισαν δυσκολίες στην επίτευξη παρόμοιων ρυθμών ανάπτυξης εξαιτίας της έλλειψης τεχνικών και διαχειριστικών δεξιοτήτων. Τα μικρά εναλλασσόμενα στελέχη αποικιακών υπαλλήλων που δεν είχαν τα κίνητρα να επενδύσουν τις ικανότητές τους στην τοπική οικονομία ήταν ανεπαρκή για να αντισταθμίσουν αυτό το μειονέκτημα. Η Νότια Ροδεσία είχε αρνηθεί το ζήτημα εισάγοντας εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό απευθείας από το εξωτερικό με τη μορφή του δυσανάλογα μεγάλου ευρωπαϊκού μεταναστευτικού και ομογενή πληθυσμού. Για παράδειγμα, το 1951 πάνω από το 90% των λευκών νότιων Ροδεσιανών ανήκε σε αυτό που η βρετανική κυβέρνηση ταξινόμησε ως «εξειδικευμένα επαγγέλματα». Αυτό οδήγησε στη δημιουργία μιας διαφοροποιημένης οικονομίας με ισχυρό μεταποιητικό τομέα και βιομηχανίες σιδήρου και χάλυβα. Καθώς ο λευκός πληθυσμός αυξήθηκε, το ίδιο συνέβη και με τις εισαγωγές κεφαλαίων, ιδίως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι σημαντικές επενδύσεις που πραγματοποίησαν οι ευρωπαίοι κάτοικοι στην οικονομία χρηματοδότησαν την ανάπτυξη των εξαγωγικών βιομηχανιών της Νότιας Ροδεσίας καθώς και την αναγκαία υποδομή για την περαιτέρω ενσωμάτωσή της στις διεθνείς αγορές. Οι περισσότεροι λευκοί ήταν Αφρικάνερς (ολλανδόφωνοι άποικοι) και Βρετανοί, υπήρχαν όμως πολλοί Έλληνες και Πορτογάλοι.

Το 1953 η Νότια Ροδεσία συγχωνεύθηκε με τα δύο άλλα βρετανικά κράτη της Κεντρικής Αφρικής για να σχηματίσει την Ομοσπονδία της Ροδεσίας και της Νυασαλάνδης - μια ένωση που έθεσε την άμυνα και την οικονομική κατεύθυνση κάτω από μια κεντρική κυβέρνηση, αλλά άφησε πολλές εγχώριες υποθέσεις υπό τον έλεγχο των συνιστώντων εδαφών της. Καθώς άρχισε να φαίνεται ότι η αποαποικιοποίηση ήταν αναπόφευκτη και οι αυτόχθονες μαύροι πληθυσμοί πιέζονταν έντονα για αλλαγή, η ομοσπονδία διαλύθηκε το 1963.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Rhodesia στο Wikimedia Commons