Βικιπαίδεια

Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας

Ο Πρόεδρος της Γαλλίας (γαλλικά: Président de la République française) είναι ο αρχηγός του Γαλλικού κράτους[α], με ιδιαίτερα αυξημένο θεσμικό ρόλο και σημαντικές αρμοδιότητες και εκλέγεται για πέντε έτη με άμεση καθολική ψηφοφορία[β].

Πρόεδρος της Γαλλίας
Président de la République française
Έμβλημα της Προεδρίας της Γαλλικής Δημοκρατίας
Κάτοχος
Εμανουέλ Μακρόν
από 14 Μαΐου 2017
Προσφώνηση
ΚατοικίαΜέγαρο των Ηλυσίων
ΈδραΓαλλία, Παρίσι
Διορισμός από'Αμεση καθολική ψηφοφορία
Διάρκεια θητείας5 έτη, με δυνατότητα ανανέωσης μια φορά
Αρχικός κάτοχοςΝαπολέων Γ΄
Δημιουργία4 Οκτωβρίου 1853
Ιστοσελίδαwww.elysee.fr

Σημερινός, όγδοος πρόεδρος της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, από τον Μάιο του 2017, είναι ο Εμανουέλ Μακρόν από το Κόμμα Αναγέννηση.

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Η θέση Προέδρου της Γαλλίας προτάθηκε για πρώτη φορά δημόσια κατά την Ιουλιανή Επανάσταση του 1830, όταν προσφέρθηκε στον Μαρκήσιο ντε Λαφαγιέτ. Αυτός υπαναχώρησε υπέρ του πρίγκιπα Λουδοβίκου Φιλίππου, ο οποίος έγινε βασιλιάς των Γάλλων.

 
Ο Ναπολέων Γ΄, πρώτος πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα, κατά τις εναρκτήριες φάσεις της Δεύτερης Δημοκρατίας, δημιουργήθηκε ο τίτλος για έναν λαϊκά εκλεγμένο αρχηγό κράτους, ο πρώτος από τους οποίους ήταν ο Λουδοβίκος-Ναπολέων Βοναπάρτης, ανιψιός του αυτοκράτορα Ναπολέοντα. Ο Βοναπάρτης υπηρέτησε σε αυτόν τον ρόλο έως ότου ηγήθηκε του πραξικοπήματος του 1851 με σκοπό να αυτοανακηρυχθεί αργότερα ως αυτοκράτωρ «Ναπολέων Γ΄».

Η δημοκρατία επέστρεψε το 1870, ως Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία. Σε αυτήν, ο πρόεδρος ήταν στην αρχή αρκετά ισχυρός, κυρίως επειδή το βασιλικό κόμμα ήταν ισχυρό όταν θεσπίστηκαν οι συνταγματικοί νόμοι του 1875, και υπήρχε η ελπίδα ότι ένα μέλος ενός από τους δύο κλάδους της βασιλικής οικογένειας θα μπορούσε να υπηρετήσει ως πρόεδρος και να μετατρέψει τη Γαλλία σε συνταγματική μοναρχία. Ωστόσο, το επόμενο νομοθετικό σώμα κυριαρχούνταν από Ρεπουμπλικάνους και αφού ο Πρόεδρος Πατρίς ντε Μακ Μαόν προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποκτήσει μια νέα βασιλική πλειοψηφία διαλύοντας το Κοινοβούλιο, ο διάδοχός του, Ζυλ Γκρεβί, υποσχέθηκε το 1879 ότι δεν θα χρησιμοποιούσε την προεδρική του εξουσία να το διαλύει. Έτσιέχασε τον έλεγχο του επί του νομοθετικού σώματος, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα κοινοβουλευτικό σύστημα που διατηρήθηκε για 80 χρόνια μέχρι την ανάδειξη του Σαρλ ντε Γκωλ ως προέδρου το 1959[1].

Πράγματι, η Τέταρτη Δημοκρατία που δημιουργήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ένα κοινοβουλευτικό σύστημα, στο οποίο το αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας ήταν σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπικό και ανίσχυρο. Το Σύνταγμα της Πέμπτης Δημοκρατίας, που το αντικατέστησε το 1958, αύξησε σημαντικά τις εξουσίες του προέδρου. Ένα δημοψήφισμα το 1962 άλλαξε το Σνταγμα, έτσι ώστε ο πρόεδρος να εκλέγεται απευθείας με καθολική ψηφοφορία και όχι από το εκλογικό σώμα που ιδρύθηκε το 1958. Το 2000, άλλο δημοψήφισμα μείωσε την προεδρική θητεία από επτά χρόνια σε πέντε. Με τη συνταγματική μεταρρύθμιση του 2008 επιβλήθηκε όριο το πολύ δύο συνεχόμενων θητειών.

Ρόλος

Επεξεργασία

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με βάση το ισχύον Σύνταγμα ορίζει τον Πρωθυπουργό και στη συνέχεια, μετά από πρόταση του τελευταίου, τα λοιπά μέλη της Κυβέρνησης (άρθρο 8 του Συντάγματος). Διορίζει την Κυβέρνηση της Γαλλίας και έχει ισχυρότερες εξουσίες από αυτήν στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας (στην εσωτερική πολιτική οι αρμοδιότητες του Προέδρου είναι σαφώς μικρότερες από αυτές της κυβέρνησης).

Αρμοδιότητες του Προέδρου είναι να εκδίδει τους νόμους που ψηφίζει η Βουλή και να καλεί το λαό σε δημοψήφισμα (άρθρα 8-11). Έχει επίσης την εξουσία να διαλύει την Βουλή, αφού συμβουλευτεί τον Πρωθυπουργό και τους Προέδρους των Συνελεύσεων (άρθρο 12). Είναι αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων[γ], έχει το δικαίωμα απονομής χάριτος και, σε περίπτωση εξαιρετικής ανάγκης, δύναται να ασκεί έκτακτες εξουσίες (άρθρα 14-17). Επίσης ο Πρόεδρος της Γαλλίας είναι και ο Συμπρίγκιπας της Ανδόρρας σε συνεργασία με τον επίσκοπο του Ουρζέλ. Ο σημερινός συμπρίγκιπας της Ανδόρρας μαζί με τον Μακρόν είναι ο Ζουάν Ενρίκ Βίβες Σισίλια. Τέλος ο Πρόεδρος της Γαλλίας διαχειρίζεται την εξωτερική και αμυντική πολιτική της χώρας, προεδρεύει του υπουργικού συμβουλίου και του συμβουλίου εθνικής άμυνας, αλλά δεν μπορεί να κατευθύνει μόνος του την οικονομική και εσωτερική πολιτική της χώρας. Αυτές τις καθορίζει σε συνεργασία με την Κυβέρνηση της Γαλλίας μέσω της έγκρισης της.

Κατάλογος Προέδρων

Επεξεργασία

Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία (1792-1804)

Επεξεργασία

Εθνική Συνέλευση

Επεξεργασία

Της Εθνική Συνέλευση (20 Σεπτεμβρίου 1792 - 26 Οκτωβρίου 1795) ηγούνταν ο Πρόεδρός της. Η Προεδρία άλλαζε κάθε πενθήμερο.

Από το 1793 η Εθνική Συνέλευση διοικούνταν από την Επιτροπή Δημοσίας Τάξης, στην οποία ηγετικές φιγούρες υπήρξαν ο Ζωρζ Νταντόν και αργότερα ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος.

Διευθυντήριο

Επεξεργασία

Του Διευθυντηρίου ηγούνταν επίσημα ένας Πρόεδρος, όπως αναγραφόταν στο Άρθρο 141 του Συντάγματος του ΙΙΙ έτους. Ήταν ένας εντελώς εθιμοτυπικός ρόλος. Πρώτος Πρόεδρος ήταν ο Ραιμπέλ, ο οποίος εξελέγη στις 2 Νοεμβρίου 1795. Οι Διευθυντές του Διευθυντηρίου πραγματοποιούσαν τις εκλογές τους μυστικά, με την Προεδρία να αλλάζει κάθε τρεις μήνες. Τελευταίος Πρόεδρος ήταν ο Γκοϊέ.

Ηγετική φιγούρα του Διευθυντηρίου υπήρξε υπήρξε ο Πολ Μπάρας, ο μόνος Διευθυντής του Διευθυντηρίου που υπηρέτησε από την αρχή μέχρι το τέλος του δεύτερου.

Διευθυντές του Διευθυντηρίου (1 Νοεμβρίου 1795 - 10 Νοεμβρίου 1799)
Πωλ Μπαράς Λουί-Μαρί Ντε Λα Ρεβελιέρ-Λεπό Ζαν-Φρανσουά Ραιμπέλ Λαζάρ Καρνό Ετιάν-Φρανσουά Λετουρνέ
Ψηφίσθηκε από πολλούς να

αντικατασταθεί (20 Μαΐου 1797).

Φρανσουά Μπαρτελεμί
Ο Μπαρτελεμί και ο Καρνό αντικαταστάθηκαν μετά το πραξικόπημα της 18ης Φρυκτινόρ

του έτους VI.

Φιλίπ-Αντουάν Μερλίν Ντε Ντουέ Φρανσουά Νεφσατό
Ψηφίσθηκε από πολλούς να

αντικατασταθεί (15 Μαΐου 1798).

Ψηφίσθηκε από πολλούς να

αντικατασταθεί (18 Ιουνίου 1799).

Ζαν-Μπαμπίστ Τρεγιάρ
Αναγκάστηκε να παραιτηθεί (18 Ιουνίου 1799). Εμμανουέλ-Ζοζέφ Σιεγές Αναγκάστηκε να παραιτηθεί (18 Ιουνίου 1799). Η εκλογή ακυρώθηκε ως παράτυπη

(17 Ιουνίου 1799).

Ροζέρ Ντυκό Ζαν-Φρανσουά-Ωγκύστ Μολέν Λουί Ζερόμ Γκοϊέ
Μετά το Πραξικόπημα της 18ης Μπρυμαίρ (9 Νοεμβρίου 1799), ο Μπαρά, ο Ντυκό και ο Σιεγές παραιτήθηκαν. Ο Μολέν και ο Γκοϊέ, αρνούμενοι να παραιτηθούν, συλλήφθηκαν από τον Στρατηγό Μορώ.

Υπατεία

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Υπατεία (ιστορία της Γαλλίας)

Προσωρινοί Ύπατοι (10 Νοεμβρίου - 12 Δεκεμβρίου 1799):

Ύπατοι (12 Δεκεμβρίου 1799 - 18 Μαΐου 1804):

Ο Ναπολέων Βοναπάρτης ανακήρυξε τον εαυτό του Αυτοκράτορα των Γάλλων, κυβερνώντας ως Αυτοκράτωρ Ναπολέων Α΄ από το 1804 μέχρι το 1814 και το 1815. Η μοναρχία επανεγκαθιδρύθηκε το 1814-1815 και το 1815-1830 (Δυναστεία των Βουρβόνων) και ξανά το 1830-1848.

Δεύτερη Γαλλική Δημοκρατία (1848-1852)

Επεξεργασία

Πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας

Επεξεργασία

Εκτελεστική Επιτροπή

Επεξεργασία

Μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής (10 Μαΐου 1848 - 24 Ιουνίου 1848)

  • Φρανσουά Αραγκό
  • Αλφόνς Ντε Λα Μαρτέν
  • Λουί-Αντουάν Γκαρνιέ-Παζές
  • Αλεξάντρ Ογκύστ Λεντρού-Ρολέν
  • Πιέρ-Μαρί Ντε Σεν-Ζορζ

Αρχηγός της Εκτελεστικής Εξουσίας

Επεξεργασία
  • Λουί-Εζέν Καβαινιάκ (28 Ιουνίου 1848 - 20 Δεκεμβρίου 1848)

Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας

Επεξεργασία
Νο. Πορτραίτο Ονοματεπώνυμο

(γέννηση-θάνατος)

Θητεία Θητεία Πολιτικό Κόμμα
Αρχή Θητείας Τέλος Θητείας Διάρκεια θητείας
1   Λουδοβίκος-Ναπολέων Βοναπάρτης
(1808-1873) 		20 Δεκεμβρίου 1848 2 Δεκεμβρίου 1852 3 χρόνια, 348 ημέρες 1848 Βοναπαρτιστής

Ο Λουδοβίκος-Ναπολέων Βοναπάρτης ανακήρυξε τον εαυτό του Αυτοκράτορα των Γάλλων το 1852, κυβερνώντας ως Αυτοκράτωρ Ναπολέων Γ΄ από το 1852 μέχρι το 1870.

Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία (1870-1940)

Επεξεργασία

Πρόεδρος Κυβερνήσεως Εθνικής Αμύνης

Επεξεργασία

Αρχηγός της Εκτελεστικής Εξουσίας

Επεξεργασία

Πρόεδροι της Γαλλικής Δημοκρατίας

Επεξεργασία
Νο Πορτραίτο Ονοματεπώνυμο

(γέννηση-θάνατος)

Θητεία Εκλογή Πολιτικό Κόμμα
Αρχή Θητείας Τέλος Θητείας Διάρκεια θητείας
2   Αδόλφος Θιέρσος
(1797-1877) 		31 Αυγούστου 1871 24 Μαΐου 1873 1 χρόνος, 266 ημέρες - Μετριοπαθής Μοναρχικός
3   Πατρίς ντε Μακ Μαόν,
(1808-1893)

Δούκας της Ματζέντα


24 Μαΐου 1873 30 Ιανουαρίου 1879 5 χρόνια, 251 ημέρες 1873 Μοναρχικός
4   Ζυλ Γκρεβί
(1807-1891) 		30 Ιανουαρίου 1879 2 Δεκεμβρίου 1887 8 χρόνια, 306 ημέρες 1879

1885

Oπορτουνιστικός Ρεπουμπλικάνος
5   Μαρί Φρανσουά Σαντί Καρνό
(1837-1894) 		3 Δεκεμβρίου 1887 25 Ιουνίου 1894 6 χρόνια, 205 ημέρες 1887 Oπορτουνιστικός Ρεπουμπλικάνος
6   Ζαν Καζιμίρ-Περιέ
(1847-1907) 		27 Ιουνίου 1894 16 Ιανουαρίου 1895 205 ημέρες 1894 Oπορτουνιστικός Ρεπουμπλικάνος
7   Φελίξ Φορ
(1841-1899) 		17 Ιανουαρίου 1895 16 Φεβρουαρίου 1899 4 χρόνια, 30 ημέρες 1895 Oπορτουνιστικός Ρεπουμπλικάνος

(Προοδευτικός Ρεπουμπλικάνος)

8   Εμίλ Λουμπέ
(1838-1929) 		18 Φεβρουαρίου 1899 18 Φεβρουαρίου 1906 7 χρόνια 1899 Δημοκρατική Ρεπουμπλικανική

Συμμαχία

9   Αρμάν Φαλιέρ
(1841-1931) 		18 Φεβρουαρίου 1906 18 Φεβρουαρίου 1913 7 χρόνια 1906 Δημοκρατική Ρεπουμπλικανική

Συμμαχία

10   Ρεϋμόν Πουανκαρέ
(1860-1934) 		18 Φεβρουαρίου 1913 18 Φεβρουαρίου 1920 7 χρόνια 1913 Δημοκρατική Ρεπουμπλικανική

Συμμαχία

11   Πολ Ντεσανέλ
(1855-1922) 		18 Φεβρουαρίου 1920 21 Σεπτεμβρίου 1920 247 ημέρες Ιαν.1920 Δημοκρατική Ρεπουμπλικανική

Συμμαχία

12   Αλεξάντρ Μιλράν
(1859-1943) 		23 Σεπτεμβρίου 1920 11 Ιουνίου 1924 3 χρόνια, 262 ημέρες Σεπ.1920 Ανεξάρτητος
13   Γκαστόν Ντουμέργκ
(1863-1937) 		13 Ιουνίου 1924 13 Ιουνίου 1931 7 χρόνια 1924 Ριζοσπαστικό Σοσιαλιστικό και

Ριζοσπαστικό Ρεπουμπλικανικό

Κόμμα

14   Πολ Ντουμέρ
(1857-1932) 		13 Ιουνίου 1931 7 Μαΐου 1932 329 ημέρες 1931 Ανεξάρτητος
15   Αλμπέρ Λεμπρύν
(1871-1950) 		10 Μαΐου 1932 11 Ιουλίου 1940 8 χρόνια, 32 ημέρες 1932

1939

Δημοκρατική Συμμαχία

Η Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία ήρθε στο τέλος της με την άνοδο του Στρατάρχη Φιλίπ Πεταίν στην εξουσία. Το αξίωμα του Προέδρου δεν υπήρχε από το 1940 εώς το 1947.

Γαλλία του Βισύ (1940-1944)

Επεξεργασία

Αρχηγός της Πολιτείας

Επεξεργασία

Προσωρινή Κυβέρνηση της Γαλλικής Δημοκρατίας (1944-1947)

Επεξεργασία

Πρόεδροι της Προσωρινής Κυβερνήσεως

Επεξεργασία
  • Σαρλ Ντε Γκολ (3 Ιουνίου 1944 - 26 Ιανουαρίου 1946)
  • Φελίξ Γκουέν (26 Ιανουαρίου 1946 - 24 Ιουνίου 1946)
  • Ζωρζ Μπιντό (24 Ιουνίου 1946 - 28 Νοεμβρίου 1946)
  • Βεσάν Οριόλ (28 Νοεμβρίου 1946 - 16 Δεκεμβρίου 1946)
  • Λεό Μπλουμ (16 Δεκεμβρίου 1946 - 16 Ιανουαρίου 1947)

Τέταρτη Γαλλική Δημοκρατία (1947-1959)

Επεξεργασία
Νο Πορτραίτο Ονοματεπώνυμο

(γέννηση-θάνατος)

Θητεία Εκλογή Πολιτικό Κόμμα
Αρχή Θητείας Τέλος Θητείας Διάρκεια θητείας
16   Βεσάν Οριόλ
(1884-1966) 		16 Ιανουαρίου 1947 16 Ιανουαρίου 1954 7 χρόνια 1947 Γαλλική Σέκτα του Διεθνούς των Εργατών
17   Ρενέ Κοτί
(1882-1962) 		16 Ιανουαρίου 1954 8 Ιανουαρίου 1959 4 χρόνια, 357 ημέρες 1953 Εθνικό Κέντρο Ανεξάρτητων και Αγροτών

Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία (1959-σήμερα)

Επεξεργασία
Νο Πορτραίτο Ονοματεπώνυμο

(γέννηση-θάνατος)

Θητεία Εκλογή Πολιτικό Κόμμα
Αρχή Θητείας Τέλος Θητείας Διάρκεια θητείας
18   Σαρλ ντε Γκωλ
(1890-1970) 		8 Ιανουαρίου 1959 28 Απριλίου 1969 10 χρόνια, 110 ημέρες 1958
1965 		Ένωση για την Νέα Δημοκρατία
-   Αλαίν Ποέρ
(1909-1996) 		28 Απριλίου 1969 20 Ιουνίου 1969 53 ημέρες — Δημοκρατικό Κέντρο
19   Ζωρζ Πομπιντού
(1911-1974) 		20 Ιουνίου 1969 2 Απριλίου 1974 4 χρόνια, 286 ημέρες 1969 Ένωση Δημοκρατικών για την

Δημοκρατία

-   Αλαίν Ποέρ
(1909-1996) 		2 Απριλίου 1974 27 Μαΐου 1974 55 ημέρες — Δημοκρατικό Κέντρο
20   Βαλερί Ζισκάρ ντ'Εσταίν
(1926-2020) 		27 Μαΐου 1974 21 Μαΐου 1981 6 χρόνια, 359 ημέρες 1974 Ανεξάρτητοι Ρεπουμπλικάνοι

(μέχρι το 1977)

Ρεπουμπλικανικό Κόμμα

(από το 1977)

21   Φρανσουά Μιτεράν
(1916-1996) 		21 Μαΐου 1981 17 Μαΐου 1995 13 χρόνια, 361 ημέρες 1981
1988 		Σοσιαλιστικό Κόμμα
22   Ζακ Σιράκ
(1932-2019) 		17 Μαΐου 1995 16 Μαΐου 2007 11 χρόνια, 364 ημέρες 1995
2002 		Αγώνας για την Δημοκρατία

(μέχρι το 2002)

Ένωση για ένα Λαικό Κίνημα

(από το 2002)

23   Νικολά Σαρκοζί
(1955-) 		16 Μαΐου 2007 15 Μαΐου 2012 4 χρόνια, 365 ημέρες 2007 Ένωση για ένα Λαικό Κίνημα
24   Φρανσουά Ολλάντ
(1954-) 		15 Μαΐου 2012 14 Μαΐου 2017 4 χρόνια, 365 ημέρες 2012 Σοσιαλιστικό Κόμμα
25   Εμανουέλ Μακρόν
(1977-) 		14 Μαΐου 2017 Σήμερα Εν ενεργεία 2017
2022 		Η Δημοκρατία Μπροστά!

Υποσημειώσεις και παραπομπές

Επεξεργασία

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ Σύνταγμα της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, άρθρο 5 : «Le président de la République veille au respect de la Constitution. Il assure, par son arbitrage, le fonctionnement régulier des pouvoirs publics ainsi que la continuité de l'État. Il est le garant de l'indépendance nationale, de l'intégrité du territoire et du respect des traités.»
  2. ↑ εγκαθίδρυση της πενταετίας μετά το δημοψήφισμα της 24ης Σεπτεμβρίου 2000. Η θητεία παλαιότερα ήταν επταετής
  3. ↑ Σύνταγμα της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, άρθρο 15 : « Le Président de la République est le chef des armées. Il préside les conseils et les comités supérieurs de la Défense nationale. »

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Jules Grévy 1879 - 1887». ÉLYSÉE. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2022. 

Πηγές

Επεξεργασία

Δείτε επίσης

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πρόεδρος_της_Γαλλικής_Δημοκρατίας&oldid=10710966"