Επικονίαση
Επικονίαση ονομάζεται η διαδικασία μέσω της οποίας πραγματοποιείται η γονιμοποίηση στα φυτά. Για να γίνει η γονιμοποίηση θα πρέπει να μεταφερθούν οι γυρεόκοκκοι από τους ανθήρες στο στίγμα του υπέρου. Η διαδικασία επιτυγχάνεται κυρίως με τη βοήθεια των εντόμων και του αέρα.[1]
Σε ερμαφρόδιτα άνθη ή σε φυτά που έχουν άνθη και των δύο φύλων (όπως π.χ. το σιτάρι) είναι πολύ πιθανό να γίνει αυτεπικονίαση. Το γεγονός αυτό αποτρέπει την εξέλιξη του οργανισμού και είναι απευκταίο για την Φύση. Ο μηχανισμός πρόληψης της αυτεπικονίασης είναι να ωριμάζουν τα όργανα ή τα άνθη του ενός φύλου σε διαφορετική περίοδο από την αντίστοιχη του άλλου.
Τρόποι επικονίασης
ΕπεξεργασίαΗ επικονίαση γίνεται με τη βοήθεια του ανέμου (ανεμογαμία), του νερού (υδρογαμία) ή και ορισμένων ζώων (ζωογαμία). Ο κυριότερος όμως τρόπος επικονίασης είναι η εντομογαμία.[2]
Επικονίαση και οι μέλισσες
ΕπεξεργασίαΟι μέλισσες έχουν ενεργό ρόλο στην γονιμοποίηση των φυτών, καθώς δρουν ως μηχανικοί μεταφορείς της γύρης. Την σημαντική λοιπόν εποχή της ανθοφορίας , οι μέλισσες προκειμένου να τραφούν, πλάθουν την γύρη και την μεταφέρουν με τα πίσω πόδια τους στην κυψέλη .[3] Μία μέτρια αποικία μελισσών υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση των φυτών, παρά για την παραγωγή μελιού.[4] Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι μέλισσες αποτελούν το 80% περίπου των επικονιαστικών εντόμων, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε την σημαντική προσφορά τους στο φυτικό και ζωικό περιβάλλον καθώς και τα φυτά που αναπτύσονται κατ' επέκταση, αποτελούν τροφή για τα ζώα και τον άνθρωπο, παράγουν οξυγόνο και εμποδίζουν την διάβρωση του εδάφους.[3] Χαρακτηριστικό είναι το ότι ο Άλμπερτ Αϊνστάιν είχε πει ότι αν κάποτε οι μέλισσες εκλείψουν, το ανθρώπινο είδος δεν θα αργήσει να τις ακολουθήσει.
Κατάλογος των καλλιεργούμενων φυτών που γονιμοποιούνται από τα ιπτάμενα ζώα
Επεξεργασία| Κοινή ονομασία | Λατινικό όνομα | Μετάφραση στα ελληνικά | Εμπορικό προϊόν της επικονίασης |
|---|---|---|---|
| Μπάμια | Hibiscus esculentus | Ιβίσκος ο εδώδιμος | Φρούτο |
| Ακτινίδιο | Actinidia deliciosa | Ακτινίδιον το νόστιμον | Φρούτο |
| Ορχιδέα της Κούβας | Coryanthes | Κορυανθής | |
| Κρεμμύδι | Allium cepa | Άλλιον το κρόμμυον | Σπόρος |
| Κάσιους | Anacardium occidentale | Ανακάρδιον το δυτικόν | Καρύδι |
| Γλυκόμηλο, Ατεμόγια, Τσεριμόγια | Annona squamosa | Αννώνη η φολιδωτή | Φρούτο |
| Σέλινο | Apium graveolens | Σέλινον το βαρύοσμον | Σπόρος |
| Κουμαριά | Arbutus unedo | Φρούτο | |
| Βορειοαμερικανικός pawpaw | Asimina triloba | Ασιμίνα η τρίλοβος | Φρούτο |
| Καραμπόλα | Averrhoa carambola | Αβερρόα η καραμπόλα | Φρούτο |
| Καρύδι της Βραζιλίας | Bertholletia excelsa | Μπερτολέτια η υψικάρινος | Καρύδι |
| Παντζάρι | Beta vulgaris | Βέτα η κοινή | Σπόρος |
| Μουστάρδα | Sinapis alba, Brassica nigra | Σινάπι το λευκό, Κράμβη η μέλαινα | Σπόρος |
| Κραμβόσποροι | Brassica napus | Κράμβη η νάπος | Σπόρος |
| Μπρόκολο | Brassica oleracea var. italica | Κράμβη η λαχανώδης ποικ. η ιταλική | Σπόρος |
| Κουνουπίδι | Brassica oleracea var. botrytis | Κράμβη η λαχανώδης ποικ. η βοτρύτης | Σπόρος |
| Λάχανο | Brassica oleracea ομάδα Capitata | Κράμβη η λαχανώδης ομάδα Κεφαλωτή | Σπόρος |
| Λαχανάκια Βρυξελλών | Brassica oleracea ομάδα Gemmifera | Κράμβη η λαχανώδης ομάδα Κοσμημοφόρος | Σπόρος |
| Κινέζικο λάχανο | Brassica rapa | Κράμβη η ράπυς | Σπόρος |
| Γογγύλι, Ρέβα | Brassica rapa | Κράμβη η ράπυς | Σπόρος |
| Μπιζέλι της Αγκόλας, Μπιζέλι περιστεριού | Cajanus cajan | Καγιάνος το καγιάν | Σπόρος |
| Καναβαλία | Canavalia spp. | Καναβαλία | Σπόρος |
| Πιπεριές | Capsicum annuum, Capsicum frutescens | Καψικόν το ετήσιον, Καψικόν το θαμνώδες | Φρούτο |
| Παπάγια | Carica papaya | Καρική η παπάγια | Φρούτο |
| Κενταύριο | Carthamus tinctorius | Κάρθαμος ο βαφικός | Σπόρος |
| Κάρβι | Carum carvi | Κάρον το κάρβι | Σπόρος |
| Κάστανο | Castanea sativa | Καστανέα η ήμερη | Καρύδι |
| Μήλο αστέρι | Chrysophyllum cainito | Χρυσόφυλλον το καϊνίτον | Φρούτο |
| Καρπούζι | Citrullus lanatus | Κίτρουλλος ο εριώδης | Φρούτο |
| Μανταρίνι | Citrus reticulata | Κιτρέα η δικτυωτή | Φρούτο |
| Tangelo | Citrus spp. | Φρούτο | |
| Καρύδα | Cocos nucifera | Κόκος ο καρυοφόρος | Καρύδι |
| Καφέας | Coffea spp. | Καφέα | Φρούτο |
| Καρύδι Κόλα | Cola nitida, Cola vera, Cola acuminata | Κόλα η λαμπρά, Κόλα η γνησία, Κόλα η απεξεσμένη | Καρύδι |
| Κολίανδρο | Coriandrum sativum | Κορίανδρον το ήμερον | Σπόρος |
| Crownvetch | Securigera varia | Σεκουριγέρα η ποικίλη | Σπόρος |
| Φουντούκι | Corylus cornuta var. californica | Κόρυλος η κερασφόρος ποικ. η καλιφορνική | Καρύδι |
| Μόσφιλο | Crataegus azarolus | Κράταιγος ο αζαρόλος | Φρούτο |
| Πεπόνι | Cucumis melo L. | Φρούτο | |
| Αγγούρι | Cucumis sativus | Κουκουµίς η ήμερη | Φρούτο |
| Κολοκύθι, Μεδούλι, Ζουκίνι | Cucurbita spp. | Κολοκύνθη | Φρούτο |
| Γκουαρέ, Γκουάρ φασόλι | Cyamopsis tetragonoloba | Κυαμόψις η τετραγωνόλοβος | Σπόρος |
| Κυδώνι | Cydonia oblonga Mill. | Κυδωνέα η προμήκης | Φρούτο |
| Λεμόνι | Φρούτο | ||
| Μοσχολέμονο (λάιμ) | Φρούτο | ||
| Καρότο | Daucus carota | Δαύκος ο καρώτος | Σπόρος |
| Φασόλι Υάκινθος | Dolichos spp. | Δόλιχος | Σπόρος |
| Λονγκάν | Dimocarpus longan | Διμόκαρπος το λονγκάν | |
| Διόσπυρος | Diospyros kaki, Diospyros virginiana | Διόσπυρος ο κακί, Διόσπυρος ο βιργινιανός | Φρούτο |
| Ννουριάν | Durio zibethinus | Ννούριο το ζιβέθινο | |
| Φοινικέλαιο | Elaeis guineensis | Ελαΐς της Γουινέας | Σπόρος |
| Κάρδαμο | Elettaria cardamomum | Ελεττάρια το καρδάμωμον | |
| Μούσμουλο | Eriobotrya japonica | Εριοβοτρύα η ιαπωνική | Φρούτο |
| Φαγόπυρο | Fagopyrum esculentum | Φαγόπυρον το εδώδιμον | Σπόρος |
| Φεϊζόα, Φεϊγιόα | Acca sellowiana | Άκκα η Σελοβιανή | Φρούτο |
| Σύκο | Ficus spp. | Φίκος | Φρούτο |
| Μάραθο | Foeniculum vulgare | Φοινίκουλον το κοινόν | Σπόρος |
| Φράουλα | Fragaria spp. | Φραγκάρια | Φρούτο |
| Σόγια | Glycine max | Γλυκίνη η μαξ | Σπόρος |
| Στανχοπέα | Stanhopea | Στανχοπέα | |
| Βαμβάκι | Gossypium spp. | Γοσσύπιον | Σπόρος, ίνα |
| Ηλιοτρόπιο | Helianthus annuus | Ηλίανθος ο ετήσιος | Σπόρος |
| Καρύδι | Juglans spp. | Καρυά | Καρύδι |
| Λινάρι | Linum usitatissimum | Λίνον το ωφελιμότατον | Σπόρος |
| Λυκείο | Litchi chinensis | Λίτσι το κινεζικό | Φρούτο |
| Λούπινο | Lupinus angustifolius L. | Λούπινος ο στενόφυλλος | Σπόρος |
| Μακαντάμια | Macadamia tetraphylla, Macadamia integrifolia | Μακαντάμια η τετράφυλλοσ, Μακαντάμια η ακεραιόφυλλος | Καρύδι |
| Μαλπιγοειδές | Malpighia emarginata | Μαλπίγια η κρασπεδοειδής | Φρούτο |
| Μήλο | Malus domestica, syn. Malus sylvestris | Μηλέα η οικιακή, συνών. Μηλέα η άγρια | Φρούτο |
| Μαμμέα | Mammea americana | Μαμμέα η αμερικανική | Φρούτο |
| Μάνγκο | Mangifera indica | Μαγγοφόρος η ινδική | Φρούτο |
| Σαπότε, Ζαπότε, Sapodilla | Manilkara zapota | Μανιλκάρα η ζαπότα | Φρούτο |
| Αλφάλφα | Medicago sativa | Μηδική η ήμερη | Φρούτο |
| Ραμπουτάν | Nephelium lappaceum | Νεφέλιον το αρκτειοειδές | Φρούτο |
| Φραγκοσυκιά | Opuntia spp. | Οπουντία | Φρούτο |
| Κτηνοτροφικά λάχανα | Onobrychis spp. | Ονοβρυχίς | Σπόρος |
| Φρούτο του Πάθους, Μαρακούγια | Passiflora edulis | Παθανθές το εδώδιμον | Φρούτο |
| Αβοκάντο | Persea americana | Περσέα η αμερικανική | Φρούτο |
| Φασόλι | Phaseolus spp. | Φασίολος | Φρούτο, Σπόρος |
| Ισπανικό φασόλι, Φασόλι δρομέων | Phaseolus coccineus L. | Φασίολος ο κόκκινος | Σπόρος |
| Αρωματοπιπέρι | Pimenta dioica | Πιμέντα η δίοικη | |
| Βερίκοκο | Prunus armeniaca | Προύμνη η αρμενική | Φρούτο |
| Κεράσι | Prunus avium spp. | Προύμνη των πτηνών | Φρούτο |
| Βύσσινο | Prunus cerasus | Προύμνη η κέρασος | Φρούτο |
| Δαμάσκηνο | Prunus domestica, Prunus spinosa | Προύμνη η οικιακή, Προύμνη η ακανθώδης | Φρούτο |
| Αμύγδαλο | Prunus dulcis, syn. Prunus amygdalus, Amygdalus communis | Προύμνη η γλυκεία, συνών. Προύμνη η αμύγδαλος, Αμύγδαλος η κοινή | Καρύδι |
| Ροδάκινο, Νεκταρίνι | Prunus persica | Προύμνη η περσική | Φρούτο |
| Γκουάβα | Psidium guajava | Ψίδιον η γκουαγιάβα | Φρούτο |
| Ρόδι | Punica granatum | Πουνική η ροιά | Φρούτο |
| Αχλάδι | Pyrus communis | Φρούτο | |
| Μαύρη σταφίδα, Κόκκινη σταφίδα | Ribes nigrum, Ribes rubrum | Φρούτο | |
| Αγριοτριανταφυλλιά, | Rosa spp. | Ροδή | |
| Βάτος | Rubus spp. | Βάτος | Φρούτο |
| Κόκκινο βατόμουρο | Rubus idaeus | Βάτος ο ιδαίος | Φρούτο |
| Μαύρο βατόμουρο | Rubus fruticosus | Βάτος ο θαμνώδης | Φρούτο |
| Αφροξυλία | Sambucus nigra | Σαμπούκος ο μαύρος | Φρούτο |
| Σουσάμι | Sesamum indicum | Σήσαμον το ινδικόν | Σπόρος |
| Μελιτζάνα | Solanum melongena | Στρύχνον η μελιτζάνα | Φρούτο |
| Λούλο, Naranjillo | Solanum quitoense | Στρύχνον του Κίτο | Φρούτο |
| Αγριοσορβιά | Sorbus aucuparia | Σόρβος των πτηνοθήρων | Φρούτο |
| Αυγαριά | Sorbus domestica | Σόρβος η οικιακή | Φρούτο |
| Δαμάσκηνο χογκ | Spondias spp. | Σπονδίας | Φρούτο |
| Οξυφοίνιξ | Tamarindus indica | Ταμάρινδος η ινδική | Φρούτο |
| Κακάο | Theobroma cacao | Θεοβρώμα το κακάο | |
| Τριφύλλι (όχι όλα τα είδη) | Trifolium spp. | Τριφύλλιον | Σπόρος |
| Λευκό τριφύλλι | Trifolium repens | Τριφύλλιον το έρπον | Σπόρος |
| Τριφύλλιον το νόθον | Trifolium hybridum L. | Τριφύλλιον το υβριδικό | Σπόρος |
| Τριφύλλι κρίμσον | Trifolium incarnatum | Τριφύλλιον το σαρκόχρουν | Σπόρος |
| Κόκκινο τριφύλλι | Trifolium pratense | Τριφύλλιον το λειμώνιον | Σπόρος |
| Τριφύλλι βελόφυλλο | Trifolium vesiculosum Savi | Τριφύλλιον το κυστώδες | Σπόρος |
| Μυρτιλός | Vaccinium spp. | Βακκίνιον | Φρούτο |
| Φίγγι | Vaccinium oxycoccus, Vaccinium macrocarpon | Βακκίνιον το οξύκκοκον, Βακκίνιον το μακρόκαρπον | Φρούτο |
| βανίλια | Vanilla planifolia, Vanilla pompona | Βανίλια η πλατύφυλλος | Φρούτο |
| δέντρο τανγκ | Vernicia fordii | Βερνίκια του Φορντ | Φρούτο |
| Κουκιά | Vicia faba | Βίκια φάβα | Φρούτο |
| Βίκος | Vicia spp. | Βίκος | Σπόρος |
| Μαυρομάτικα φασόλια | Vigna unguiculata | Βίγνα η ονυχοφόρος | Σπόρος |
| Καριτέ | Vitellaria paradoxa | Βιτελλάρια η παράδοξη | Καρύδι |
| Τομάτα | Solanum lycopersicum | Στρύχνον το λυκοπερσικόν | Φρούτο |
| Σταφύλι | Vitis spp. | Άμπελος | Φρούτο |
| Καραμέλα | Zizyphus zizyphus | Ζίζυφος ο ζίζυφος | Φρούτο |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Βιολογία Α' ΓυμνασίουΣελίδες 100-119 (pdf)
- ↑ Livepedia Αρχειοθετήθηκε 2011-09-09 στο Wayback Machine.επικονίαση
- ↑ 3,0 3,1 Μελισσοκομία Αρχειοθετήθηκε 2011-10-01 στο Wayback Machine.Επικονίαση
- ↑ «Επικονίαση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2011.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βοτανική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |