Γερμανικό Ράιχ

Γερμανικό Ράιχ (γερμανικά Deutsches Reich), ήταν η επίσημη ονομασία του πρώτου ενιαίου γερμανικού εθνικού κράτους, το οποίο ιδρύθηκε το 1871 με πρωτοβουλία του τότε καγκελάριου της Πρωσίας, Όττο φον Μπίσμαρκ, και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1943.

Προέλευση του όρου

Η λέξη Ράιχ (σημαίνει γενικά "βασίλειο" ή "αυτοκρατορία", ο κυρίαρχος κρατικός χώρος ενός λαού ή έθνους) είναι παρμένη από το ιστορικό όνομα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους (Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation), η οποία υπήρξε από το 962 μέχρι το 1806 και αποτελεί το λεγόμενο "Πρώτο Ράιχ". Ως "Δεύτερο Ράιχ" υπολογίζεται η Γερμανική Αυτοκρατορία (γερμ. Kaiserreich) της εποχής του Όττο φον Μπίσμαρκ μέχρι την πτώση της μοναρχίας, κατ΄ άλλους συμπεριλαμβανομένης και της περιόδου της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (γερμ. Weimarer Republik), που ακολούθησε, που σαφέστατα και δεν έχει σχέση με αυτοκρατορία. Το "Τρίτο Ράιχ" είναι ανεπίσημη ονομασία της ναζιστικής Γερμανίας. Ο όρος Ράιχ χρησιμοποιήθηκε και στην επίσημη ονομασία του γερμανικού κράτους κατά την περίοδο που είναι γνωστή ως Δημοκρατία της Βαϊμάρης (1919-1933).

Ιστορία

Το Γερμανικό Ράιχ προήλθε από τη Βορειογερμανική Ομοσπονδία, στην οποία κυριαρχούσε η Πρωσία ως μεγαλύτερη δύναμη. Η δημιουργία αυτή του πρώτου εθνικού γερμανικού κράτους έγινε δυνατή, αφού η Πρωσία κατάφερε να επιβάλλει τα σχέδια της με τον πόλεμο κατά της Δανίας (1864) και της Αυστρίας (1866), οπότε καθιερώθηκε ως η κυρίαρχη γερμανική δύναμη, και στον Γάλλο-Πρωσικό πόλεμο (1870/71). Τις τρεις νίκες αυτές του πρωσικού στρατού θυμίζει στο Βερολίνο η «Στήλη της Νίκης».

Το 1871 κατά την πολιορκία των Παρισίων, οι Γερμανοί ηγεμόνες ανακήρυξαν στα ανάκτορα των Βερσαλλιών τη Γερμανική Ομοσπονδιακή Αυτοκρατορία (το Γερμανικό Ράιχ) και πρόσφεραν το στέμμα στον Γουλιέλμο Α' της Πρωσίας, ο οποίος ονομάστηκε "Γερμανός Αυτοκράτωρ" (Deutscher Kaiser), και όχι "Αυτοκράτωρ της Γερμανίας", λόγω της ομοσπονδιακής δομής της χώρας. Ο Όττο φον Μπίσμαρκ ονομάστηκε καγκελάριος του Ράιχ (Reichskanzler).

Το Γερμανικό Ράιχ περιλάμβανε με την ίδρυσή του διάφορες περιοχές, οι οποίες δεν ήταν ποτέ μέρη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, αλλά περιλαμβάνονταν στο κράτος της Πρωσίας. Στα μέρη αυτά συμπεριλαμβάνονται η Ανατολική και η Δυτική Πρωσία, το Ντάντσιχ (Danzig) και μεγάλες εκτάσεις της σημερινής Πολωνίας, καθώς και η Αλσατία-Λωραίνη, που αποσπάστηκε από τη Γαλλία το 1871.

Κατά τη δεκαετία του 1880 το Γερμανικό Ράιχ εισήλθε στον αποικιακό ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων, και απέκτησε αποικίες στην Αφρική και στην Ασία, ενώ μεταμορφώθηκε γρήγορα σε μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές και οικονομικές δυνάμεις στον κόσμο, αποτελώντας το πρότυπο για πολλά νέα και αναπτυσσόμενα κράτη, όπως η Ιαπωνία.

Η ιστορία του Γερμανικού Ράιχ χωρίζεται σε τρία μέρη:

1. 1871-1918 Η Γερμανική Αυτοκρατορία (διευκρινιστικά αναφερόμενο ως Kaiserreich)

   1871-1890 Η εποχή του Μπίσμαρκ

   1890-1918 Η εποχή του Γουλιέλμου Β΄ και Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

2. 1918-1933 Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης
3. 1933-1945 Τρίτο Ράιχ και Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Αρχηγοί του κράτους

Αρχηγος κράτους	Διάρκεια βίου	Τίτλος	από	έως	Αετός (εθνόσημο ή έμβλημα)
Γερμανική Αυτοκρατορία (1871–1918)
Γουλιέλμος Α΄	1797–1888	Deutscher Kaiser (Γερμανός Αυτοκράτορας)	18 Ιανουαρίου 1871	9 Μαρτίου 1888
Φρειδερίκος Γ΄	1831–1888	Deutscher Kaiser	9 Μαρτίου 1888	15 Ιουνίου 1888
Γουλιέλμος Β΄	1859–1941	Deutscher Kaiser	15 Ιουνίου 1888	18 Νοεμβρίου 1918
Δημοκρατία της Βαϊμάρης (1919–1933)
Φρίντριχ Έμπερτ	1871–1925	Reichspräsident (Πρόεδρος του Ράιχ)	11 Φεβρουαρίου 1919	28 Φεβρουαρίου 1925	(-1927)
Πάουλ φον Χίντενμπουργκ	1847–1934	Reichspräsident	12 Μαΐου 1925	2 Αυγούστου 1934
Ναζιστική Γερμανία (1933–1945)
Αδόλφος Χίτλερ	1889–1945	Führer und Reichskanzler (Φύρερ και Καγκελάριος του Ράιχ)	2 Αυγούστου 1934	30 Απριλίου 1945
Καρλ Ντένιτς	1891–1980	Reichspräsident	30 Απριλίου 1945	23 Μαΐου 1945

Βιβλιογραφία

• Haffner, Sebastian: Von Bismarck zu Hitler. München: Droemer Knaur, 2001. - ISBN 3-426-77589-1

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Χάρτης του Γερμανικού Ράιχ, 1871
• Germany: Heads of State: 1871-1945