Άλκηστις (μυθολογία)

Η Άλκηστις ήταν θυγατέρα του Πελία και της Αναξιβίας, κόρης του Βίαντος (ή κατ΄ άλλους της Φιλομάχης, κόρης του Αμφιάραου), αδελφή δε του Ακάστου, της Πεισιδίκης, της Πελοπίας και της Ιπποθόης, η ωραιότερη όλων των αδελφών, «δία γυνακών Άλκηστις Πελιάο θυγατρών είδος αρίστην» (Η θειότερη των γυναικών, Άλκηστις εκ των θυγατέρων του Πελία η ωραιότερη στη μορφή) Ιλιάδα Β’ 715.

«Ο Ηρακλής επιστρέφει την Άλκηστη στον Άδμητο» (περ.1780), Johann Heinrich Tischbein.

Μύθος

Η Άλκηστις ζητήθηκε σε γάμο από πολλούς. Ο πατέρας της όμως την υποσχέθηκε σ' εκείνον που θα κατάφερνε να ζεύξει θηρία διαφορετικού γένους. Την κέρδισε λοιπόν με την βοήθεια του Απόλλωνα ο Άδμητος που συνέζευξε λέοντα με κάπρο που ο θεός προηγουμένως τα είχε εξημερώσει. Έτσι ο γάμος τους γιορτάσθηκε με κάθε μεγαλοπρέπεια και η Άλκηστις αφοσιώθηκε στον σύζυγό της τόσο που έφθασε στο σημείο να δεχθεί να πεθάνει αντ' αυτού όταν η αυστηρή θεά Άρτεμις τον καταδίκασε σε θάνατο, χολωθείσα, επειδή κατά τις θυσίες του Υμεναίου την λησμόνησε, δίνοντάς του όμως τη χάρη να τον αφήσει «εν ζωή» αν άλλος εκουσίως προσφερόταν ν' αποθάνει.

Κατ' άλλη εκδοχή του μύθου δεν ήταν αυτό απαίτηση της Άρτεμης αλλά εκδίκηση του Ακάστου (αδελφού της) για τον άδικο χαμό του πατέρα του που κατακρεουργήθηκε από τις κόρες του (αδελφές του). Όταν λοιπόν κυνήγησε και συνέλαβε τον σύζυγο της Άλκηστης, εκείνη ομολόγησε την πράξη χωρίς όμως και να είχε ανάμειξη σ΄ αυτή. Τότε ο Άκαστος φόνευσε την Άλκηστη και τις άλλες αδελφές του.

Τέλος και κατά τις δύο εκδοχές την Άλκηστη έσωσε ο Ηρακλής, φίλος του Αδμήτου, που πολέμησε με το Θάνατο καταφέρνοντας να τον δέσει με δεσμά αδαμάντινα και να ελευθερώσει το θύμα του.

Επίσης, υπάρχει και η παράδοση που αναφέρει ο Πλάτων στο «Συμπόσιον» κατά την οποία η Περσεφόνη (κόρη της θεάς Δήμητρας) συγκινηθείσα από την αυτοθυσία της νεαρής Άλκηστης της επέτρεψε να επανέλθει στη ζωή.

Σχόλια

Η Άλκηστις δίπλα στον Ηρακλή και τον Κέρβερο. Τοιχογραφία σε χριστιανική κατακόμβη.

Ο μύθος αυτός στη διάρκεια των αιώνων απετέλεσε συγκινητικό υπόδειγμα συζυγικής πίστης, τόσο που ενέπνευσε πλήθος καλλιτεχνών του λόγου, του χρωστήρα και της σμίλης. Πρώτος ο Φρύνιχος και μετά ο Ευριπίδης έγραψαν τις εμπνευσμένες ομώνυμες τραγωδίες, και από αυτούς παρέλαβαν τον μύθο οι λυρικοί. Από τις σχετικές ομώνυμες όπερες ξεχωρίζουν εκείνες του Λουλλύ και Γκλουκ.

Αλλά και οι εικαστικές τέχνες αντιπροσωπεύονται με ανάγλυφες παραστάσεις κυρίως σε λάρνακες λόγω της νεκρικής υπόθεσης του μύθου, σε νεκρικά αγγεία, αλλά και σε τοιχογραφίες της Πομπηίας κλπ. Περίφημες επ΄ αυτού οι λάρνακες της Κυψέλου και στη σαρκοφάγο της Βίλας Αλμπάνι, ως και σε ετρουσκικά αγγεία.

Εξάλλου, το όνομα της μυθικής ηρωίδας δόθηκε στον αστεροειδή 124 Άλκηστις (124 Alkeste), που ανακαλύφθηκε το 1872.

Έκθεση φωτογραφιών

• 
  Scenes from the myth of Admetus and Alcestis. Marble, sarcophagus of C. Junius Euhodus and Metilia Acte, 161–170 CE.
• 
  The Farewell of Admetus and Alcestis by George Dennis (1848)
• 
  Hercules Wrestling with Death for the Body of Alcestis by Frederic Lord Leighton, England (c. 1869-1871)
• 
  The Death of Alcestis by Angelica Kauffmann.
• 
  Admetus beweint Alkeste by Johann Heinrich Tischbein (circa 1780)
• 
  Herkules entreißt Alkestis dem Totengott Thanatos und führt sie dem Admetus zu by Johann Heinrich Tischbein (circa 1780)
• 
  Alceste mourante by Jean-François Pierre Peyron (1785)
• 
  Alcestis and Admetus, ancient Roman fresco (45-79 CE.) from the House of the Tragic Poet, Pompeii, Italy
• 
  Alcestis and Admetus, ancient Roman fresco (45-79 CE.) by Stefano Bolognini from the House of the Tragic Poet, Pompeii, Italy