Τελλούριο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 101:
|ISBN = |format= PDF|accessdate= 25/7/2012}}</ref>.
Το καθαρό τελλούριο είναι εύθραυστο και κονιορτοποιείται εύκολα. Είναι ημιαγωγός p-τύπου και παρουσιάζει μεγαλύτερη αγωγιμότητας προς ορισμένες κατευθύνσεις, ανάλογα με την ευθυγράμμιση των ατόμων Te στο κρυσταλλικό πλέγμα. Οι χημικές του ιδιότητες είναι παρόμοιες με του θείου. Σχηματίζει πολλές ενώσεις, χωρίς όμως εμπορικό ενδιαφέρον. Καίγεται στον αέρα δίνοντας διοξείδιο, ενώ δεν αντιδρά με το νερό, με αραιά διαλύματα βάσεων και με μη-οξειδωτικά οξέα όπως το υδροχλωρικό. Οξειδώνεται από νιτρικό και πυκνό θερμό θειικό οξύ και με τα αλογόνα σχηματίζει διαλογονίδια και τετραλογονίδια. Σχηματίζει τελλουριώδες οξύ που οξειδώνεται προς τελλουρικό οξύ. Σχηματίζει επίσης δηλητηριώδες και δύσοσμο υδρίδιο ανάλογο με το υδρόθειο<ref name=>[http://tellurium.atomistry.com/ Atomistry. Periodic Table of Chemical Elements]</ref>.
Το τελλούριο, παρόλο το μεγάλο του κόστος, χρησιμοποιείται κυρίως ως πρόσθετο στο ατσάλι και σε κράματα του χαλκού, του σιδήρου και του μολύβδου με σκοπό να βελτιώσει τις μηχανικές τους ιδιότητες. Επίσης χρησιμοποιείται ως καταλύτης στην επεξεργασία του καουτσούκ και ως χρωστικό πρόσθετο σε γυαλιά και κεραμικά. Τελλούριο υψηλής καθαρότητας χρησιμοποιείται σε κράματα για ηλεκτρονικές εφαρμογές όπως θερμική απεικόνιση, θερμοηλεκτρικά στοιχεία, φωτοηλεκτρικές συσκευές κλπ<ref name="Micheal W. George" />.
Γραμμή 108:
Το τελλούριο βρίσκεται στη φύση με μορφή τεσσάρων σταθερών ισοτόπων : <sup>122</sup>Te, <sup>124</sup>Te, <sup>125</sup>Te, <sup>126</sup>Te, ενώ τέσσερα άλλα έχουν πολύ μεγάλο χρόνο ημιζωής και θεωρούνται σταθερά : <sup>120</sup>Te, <sup>123</sup>Te, <sup>128</sup>Te και <sup>130</sup>Te.
== Χημικά χαρακτηριστικά ==
Το Te έχει παραπλήσιες χημικές ιδιότητες με το θείο και το σελήνιο με τα οποία ανήκει και στην ίδια ομάδα. Εμφανίζει περισσότερο μεταλλικό χαρακτήρα από το σελήνιο, γιαυτό και το οξείδιο TeO<sub>2</sub> είναι λιγότερο όξινο από το SeO<sub>2</sub> και βέβαια από το SO<sub>2</sub> που εμφανίζει σαφώς όξινα χαρακτηριστικά. <br />
Η ιονική ακτίνα του ιόντος Te<sup>2-</sup> είναι 221 pm και του ιόντος Te<sup>6+</sup> είναι 56 pm<ref name="Μανουσάκης">{{cite book|title= Γενική και Ανόργανη Χημεία (Τόμος 2)|edition = |chapter = |author= Γ.Ε. Μανουσάκης|editor= |year= Θεσσαλονίκη 1983|publisher= Αφοι Κυριακίδη|pages= |url= |ISBN = |accessdate=}}</ref>. Το κανονικό δυναμικό αναγωγής της αντίδρασης :
: Te<sup>4+</sup> + 4e ⇆ Te
είναι E<sup>o</sup> = +0,568 V.
=== Ηλεκτρονιακή δόμηση - Θέση στον περιοδικό πίνακα ===
<div style="float:right; margin:5px">
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" align="left"
|-
|+Χημικά στοιχεία 16ης ομάδας
![[Ατομικός αριθμός|Ζ]]!![[Χημικό στοιχείο]]!![[ηλεκτρόνιο|Ηλεκτρόνια ανά στιβάδα]]
|-
| 8 || [[Οξυγόνο]] || 2, 6
|-
| 16 || [[Θείο]] || 2, 8, 6
|-
| 34 || [[Σελήνιο]] || 2, 8, 18, 6
|-
| 52 || Τελλούριο || 2, 8, 18, 18, 6
|-
| 84 || [[Πολώνιο]] ||2, 8, 18, 32, 18, 6
|-
|116 || [[Λιβερμόριο]] || 2, 8, 18, 32, 32, 18, 6
|}
</div>
[[File:EcTe.svg|thumb|300px|right|<div style='text-align: center;'>
Ηλεκτρονιακή διαμόρφωση Te</div>]]
Το τελλούριο ανήκει στη 16η ομάδα (παλιότερος συμβολισμός VI<sub>Α</sub>) του περιοδικού πίνακα και στον τομέα p, δηλαδή τα εξωτερικά του ηλεκτρόνια ανήκουν σε p-τροχιακό. Η πλήρης ηλεκτρονιακή του δομή είναι :
: 1s<sup>2</sup> 2s<sup>2</sup>2p<sup>6</sup> 3s<sup>2</sup>3p<sup>6</sup>3d<sup>10</sup> 4s<sup>2</sup>4p<sup>6</sup>4d<sup>10</sup> 5s<sup>2</sup>5p<sub>x</sub><sup>2</sup>5p<sub>y</sub><sup>1</sup>5p<sub>z</sub><sup>1</sup>.
Τα στοιχεία του τομέα p παρουσιάζουν μεταξύ τους μεγάλες διαφορές στις φυσικοχημικές ιδιότητες, διότι είναι ο μόνος τομέας που περιέχει μέταλλα, αμέταλλα και ευγενή αέρια<ref name="Μπαζάκης">{{cite book|title= Γενική Χημεία|edition = |chapter = |author= Γιάννης Αριστ. Μπαζάκης= |year= |publisher= Αθήνα|pages= |url= |ISBN = |format=}}</ref>.
Το τελλούριο εμφανίζει, με μικρή ένταση όμως, το ''φαινόμενο αδρανούς ζεύγους'', σύμφωνα με το οποίο, όσο αυξάνεται ο ατομικός αριθμός ενός χημικού στοιχείου και κατά συνέπεια το ηλεκτρικό φορτίο του πυρήνα, αυξάνεται και η ταχύτητα των ηλεκτρονίων της στιβάδας σθένους που αυτός έλκει, πράγμα που συνεπάγεται και μεγαλύτερη σχετικιστική αύξηση της μάζας τους, και κατά συνέπεια μεγαλύτερη ελάττωση (συστολή) της απόστασής τους από τον πυρήνα<ref name="Μπαζάκης" />. Έτσι, στην περίπτωση του Te, τα 5s<sup>2</sup> ηλεκτρόνια δε δημιουργούν τόσο έντονη σχετικιστική συστολή οπότε τα ηλεκτρόνια 5p<sup>4</sup> να μην είναι τόσο προστατευμένα και έτσι ιονίζονται σχετικά εύκολα. Γιαυτό οι ενώσεις του τελλουρίου με αριθμό οξείδωσης +4 είναι σταθερότερες από εκείνες στις οποίες έχει +6.
== <small>Σημειώσεις</small> ==
| |||