Ιουδαϊσμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
 
Γραμμή 1:
:''Το λήμμα σχετίζεται με την Ιουδαϊκή θρησκεία. Ζητήματα σχετικά με εθνικές, ιστορικές και πολιτισμικές όψεις της Ιουδαϊκής ταυτότητας αναφέρονται στο λήμμα [[Εβραίοι]].''
{{Ιουδαϊσμός}}
{{Ιστορία του Ισραήλ}}
Ο '''Ιουδαϊσμός''' είναι η παραδοσιακή [[θρησκεία]] των [[Εβραίοι|Εβραίων]] ανά τον κόσμο, με περίπου 20 εκατομμύρια πιστούς κατά το 2006. Κατατάσσεται στη δωδέκατη σε τάξη μεγέθους θέση οργανωμένης τηρούμενης [[Μονοθεϊστική θρησκεία|μονοθεϊστική]]<nowiki/>ς θρησκείας. Είναι μία από τις αρχαιότερες θρησκευτικές παραδόσεις που υφίστανται στον σύγχρονο κόσμο. Οι αξίες και η ιστορία του εβραϊκού λαού συνιστούν μείζον θεμέλιο άλλων θρησκειών, όπως είναι ο [[Χριστιανισμός]], το [[Ισλάμ]], οι [[Σαμαρείτες]] και η [[Πίστη Μπαχάι]], οι οποίες μαζί με τον Ιουδαϊσμό ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία των λεγόμενων [[Αβρααμικές θρησκείες|Αβρααμικών θρησκειών.]]
Γραμμή 43 ⟶ 44 :
Μετά από 70 χρόνια [[Επαρχία της Ιουδαίας#Το διάταγμα του Κύρου του Μεγάλου|επετράπη στους Ιουδαίους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους]] υπό την καθοδήγηση του [[Έσδρας|Έσδρα]]. Ο Ναός επανοικοδομήθηκε, όπως καταγράφεται στα βιβλία του [[Έσδρας (βιβλίο)|Έσδρα]] και του [[Νεεμίας (βιβλίο)|Νεεμία]]. Ο [[Δεύτερος Ναός]] παρέμεινε άθικτος επί 420 χρόνια, [[Καταστροφή της Ιερουσαλήμ#Η πυρπόληση του Ναού|για να καταστραφεί]] από τον [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|ρωμαίο]] στρατηγό τότε και κατόπιν αυτοκράτορα [[Τίτος|Τίτο]]. Ο ισραηλιτικός ναός παραμένει ερειπωμένος έως ότου εγερθεί ένας απόγονος του Δαβίδ να αποκαταστήσει τη δόξα του Ισραήλ και να ανοικοδομήσει τον Ναό στην Ιερουσαλήμ.
 
Η Τορά, [[Γένεση (βιβλίο)|Γένεση]], [[Έξοδος (βιβλίο)|Έξοδος]], [[Λευιτικό (βιβλίο)|Λευιτικό]], [[Αριθμοί (βιβλίο)|Αριθμοί]], και [[Δευτερονόμιο (βιβλίο)|Δευτερονόμιο]], που δόθηκε στο [[όρος Σινά]] συνοψίστηκε στα πέντε αυτά βιβλία του Μωυσή ([[Πεντάτευχος]]). Μαζί με τα βιβλία των προφητών αποκαλείται ''Γραπτή Τορά''. Οι λεπτομέρειες και η ερμηνεία του νόμου, που ονομάζονται ''Προφορική Τορά'' ή προφορικός νόμος στον Ιουδαϊσμό, ήσανήταν αρχικά άγραφοι. Εξαιτίας, όμως, των διωγμών που υπέστησαν οι Εβραίοι και του κινδύνου απώλειας μνήμης των λεπτομερειών, η ραββινική παράδοση αναφέρει ότι αυτοί οι προφορικοί νόμοι καταγράφηκαν στη [[Μισνά]], το [[Ταλμούδ]]<ref name=":0" /> και άλλα ιερά βιβλία.
 
== Ο Ιουδαϊσμός στην Αιθιοπία ==
Γραμμή 50 ⟶ 51 :
Η Θεωρία της Ιουδαϊκής Προ-εγκατάστασης αναφέρει ουσιαστικά ότι από τον 8ο-5ο π.Χ. αιώνα, υπήρξε εισροή Ιουδαίων οικιστών τόσο από την [[αρχαία Αίγυπτος|Αίγυπτο]] και το [[Σουδάν]] βόρεια, όσο και από τη Ν. [[Αραβία]] ανατολικά. Είναι αμφισβητούμενος ακόμη ο αριθμός των οικιστών. Το σίγουρο είναι ότι οι έποικοι προηγήθηκαν της έλευσης του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]]. Μαρτυρίες για την παρουσία τους υπάρχουν όχι μόνον σε ιστορικά βιβλία, αλλά σε [[τέχνεργο (αρχαιολογία)|τέχνεργα]] που απεικονίζουν αρχαία ιουδαϊκή τελετουργία. Για παράδειγμα ο Ναός στο Γιεχά (Yeha) (επαρχία Τίγκρεϊ), ο οποίος λέγεται ότι οικοδομήθηκε κατά τον 6ο Π.Κ.Ε. αι., θεωρείται [[αρχιτεκτονική|αρχιτεκτονικό]] αντίγραφο άλλων ιουδαϊκών ναών που ανακαλύφθηκαν στο [[Ισραήλ]] και την [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]] κατά τη διάρκεια της προβαβυλωνιακής εποχής (πριν το 606 Π.Κ.Ε.). Ένα άλλο παράδειγμα βρίσκεται στις μοναστικές νήσους της [[λίμνη]]ς Τάνα, (βόρειο Γκοτζάμ), όπου βρέθηκαν αρκετοί αρχαϊκοί λίθινοι βωμοί, διαμορφωμένοι κατά το πρότυπο των ιουδαϊκών θυσιαστηρίων πριν από τον 8ο Π.Κ.Ε. αι. Οι εν λόγω βωμοί ανακαλύφθηκαν όχι απλώς σε καλή κατάσταση, αλλά στην πατίνα του λίθου ανιχνεύθηκαν ίχνη αίματος. Η θυσία αίματος σε λίθινο βωμό (θυσιαστήριο) είναι τυπική ένδειξη ενός πολιτισμού που ακολουθούσε πιστά τον Μωσαϊκό Νόμο.
 
Αν και καταγράφηκε κατά τον πρώιμο [[μεσαίωνας|μεσαίωνα]], η [[Αγία Γραφή|εξωβιβλική]] [[παραμύθι|παραμυθία]] της σχέσης του Βασιλέα Σολομώντα και της Μακέδα (Μάγδας) Βασίλισσας του Σαβά και της έλευσης της [[Κιβωτός της Διαθήκης|Κιβωτού της Διαθήκης]] λαμβάνει χώρα σε εκείνη της εποχή. Σύμφωνα με την αφήγηση, η βασίλισσα Μακέδα -που κυβερνούσε μια μικρή περιοχή της σύγχρονης νότιας Αιθιοπίας- έκανε ένα μακρύ ταξίδι προσκυνήματος στην Ιερουσαλήμ, γοητευμένη από τη φημισμένη σοφία του Σολομώντα. Κατά τη διάρκεια της εκεί παραμονής της, ο βασιλέας Σολομών γοητεύτηκε από την ομορφιά και την πίστη της και θεώρησε πως πρέπει να την αποκτήσει. Ένα βράδυ διέταξε τους μαγείρους του να αυξήσουν την ποσότητα του [[πιπέρι|πιπεριού]] στο δείπνο. Επίσης, ζήτησε από τους υδροχόους του να μη δώσουν σε κανέναν νερό, εκτός και αν το ενέκρινε ο ίδιος και να τοποθετήσουν ένα λαγήνι νερό στα ιδιαίτερα δώματά του. Η βασίλισσα Μακέδα, συνειδητοποιώντας το κόλπο του έπαιξε μαζί του, σκεπτόμενη ότι θα μπορούσε εύκολα να αντεπεξέλθειανταπεξέλθει στη δίψα της. Η αυτοπεποίθησή της όμως αποδείχθηκε δυστυχώς υπέρμετρη. Ανίκανη να τα βγάλει πέρα με την αφυδάτωση, τελικά αναγκάστηκε να ενδώσει στην επιθυμία του και να κοιμηθεί μαζί του για ένα ποτήρι νερό. Καρπός της σχέσης τους ήταν η γέννηση του βασιλέα Μενελίκ Α'. Ο θρύλος αναφέρει επιπλέον ότι στην ηλικία των 25 ο Μενελίκ επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ και έκλεψε την Κιβωτό της Διαθήκης.
 
== Κριτική ιστορική άποψη της ανάπτυξης του Ιουδαϊσμού ==