2005
lěto
Lisćina historiskich tšojenjow | Aktualne
◄ |
20. stolěśe |
21. stolěśe
◄ |
1970. lěta |
1980. lěta |
1990. lěta |
2000. lěta
| 2010. lěta
◄◄ |
◄ |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
2005
| 2006
| 2007
| 2008
| 2009
| ►
| ►►
Januar
| Februar
| Měrc
| Apryl
| Maj
| Junij
| Julij
| Awgust
| September
| Oktober
| Nowember
| December
| gregorjaniski kalendaŕ | 2005 MMV |
| Ab urbe condita | 2758 |
| Armeński kalendaŕ | 1454 ԹՎ ՌՆԾԴ |
| Bahaa kalendaŕ | 161 – 162 |
| Berberski kalendaŕ | 2955 |
| Buddhistiski kalendaŕ | 2549 |
| Burmaski kalendaŕ | 1367 |
| Chinski kalendaŕ | 4641 / 4701 – 4642 / 4702 甲申 – 乙酉 |
| Etiopiski kalendaŕ | 1997 – 1998 |
| Francojski republikański kalendaŕ | 213 - 214 CCXIII -CCXIV |
| Hebrejski kalendaŕ | 5765 – 5766 |
| Holocenski kalendaŕ | 12005 |
| Indiske kalendarje | |
| - Vikram Samvat | 2060 – 2061 |
| - Indiski narodny kalendaŕ (Shaka Samvat) | 1927 – 1928 |
| - Kali Yuga | 5106 – 5107 |
| Irański kalendaŕ | 1383 – 1384 |
| Islamiski kalendaŕ | 1425 – 1426 |
| Japański kalendaŕ | Heisei 17 (平成17年) |
| - Imperialne lěto | Kōki 2665 (皇紀2665年) |
| Juliański kalendaŕ | 2050 |
| Koptiski kalendaŕ | 1721 – 1722 |
| Korejański kalendaŕ | 4338 |
| Runowy kalendaŕ | 2255 |
| Thailandski słyńcny kalendaŕ | 2548 |
Tšojenja
wobźěłaśWe Łužycy
wobźěłaś- Załoženje Serbskeje ludoweje strony w Dolnej Łužycy.
- 14.–17. julija: VI. mjazynarodny folklorny festiwal „Łužica“ wótměwa se w Budyšynje, Hochozy a Chrósćicach.
- Załoženje serbskeje metaloweje kupki Widła
- Zagmejnowanje Stróže a Wulkich Ždźarow do Rakec
Hynźi
wobźěłaś- 14. januara: Pśizemjenje europskeje swětnišćoweje sondy Huygens na Saturnowem mjasecu Titan.
- 19. apryla: Pó smjerśi bamža Jana Pawoła II. bu kardinal Joseph Ratzinger wót konklawje za nowego bamža wuzwólony.
- 25. apryla: Socialdemokrat Jiří Paroubek sta se z nowym ministaŕskim prezidentom Českeje.
- 10. maja: W Barlinju wuswěśijo se pomnik za zamordowanych Žydow Europy.
- 25. junija: W Iranje dobydnjo Teheranski šołta Mahmud Ahmadinedźad prezidentske wólby.
- 29./30. awgusta: Wichor Katrina nacyni wjelike škódy na pódpołdnju Zjadnośonych statow. Wjeliki źěl města New Orleans bu pówóźony.
- 18. septembra: Pśedcasne wólby k 16. nimskemu zwězkowemu sejmoju: SPD a Zwězk 90/Zeleni pód kanclarjom Gerhardom Schröderom zgubiju wětšynu w sejmje; z nejmócnjejšej frakciju sta se CDU/CSU. Mimo togo zaśěgnjotej Lěwica a FDP do parlamenta.
- 30. oktobra: Wěcej ako 60 lět pó znicenju w drugej swětowej wójnje bu nowonatwarjona cerkwja našeje Kněnje w Drježdźanach swětocnje wuswěśona.
- 22. nowembra: Nimski zwězkowy sejm wóli Angelu Merkel za prědnu zwězkowu kanclarku w nimskich stawiznach.
- Załoženje internetoweje strony YouTube
Narodniny
wobźěłaś- 15. oktobra: Christian z Dańskeje – dański tronowy naslědnik
Wumrěće
wobźěłaś- 9. januara: Antonín Klimek – česki stawiznaŕ (* 1937)
- 14. januara: Rudolph Moshammer – nimski twóriśel mody (* 1940)
- 17. januara: Zhao Ziyang – chinski reformowy politikaŕ (* 1919)
- 20. januara: Per Borten – něgajšny norwegski ministaŕski prezident (* 1913)
- 29. januara: Ephraim Kishon – israelski satirikaŕ a awtor (* 1924)
- 2. februara: Max Schmeling – nimski boksaŕ (* 1905)
- 3. februara: Surab Šwania – georgiski premier (* 1963)
- 5. februara: Gnassingbé Eyadéma – togoski statny prezident (* 1935)
- 10. februara: Arthur Miller – US-ameriski spisowaśel (* 1915)
- 13. februara: Fritz Deumlich – nimski geodet (* 1923)
- 8. měrca: Brigitte Mira – nimska grajaŕka, kabaretistka a šansonowa spiwaŕka (* 1910)
- 26. měrca: James Callaghan – britiski politikaŕ a něgajšny premier (* 1912)
- 1. apryla: Harald Juhnke – nimski filmowy grajaŕ, spiwaŕ a synchronowy rěcnik (* 1929)
- 2. apryla: Jan Pawoł II. – romsko-katolski bamž (* 1920)
- 5. apryla: Saul Bellow – US-ameriski spisowaśel (* 1915)
- 6. apryla: Rainier III. – wjerch wót Monaco (* 1923)
- 7. apryla: Max von der Grün – nimski spisowaśel (* 1926)
- 24. apryla: Ezer Weizmann – israelski politikaŕ a prezident (* 1924)
- 26. apryla: Maria Schell – awstrisko-šwicaŕska filmowa grajaŕka (* 1926)
- 2. maja: Wee Kim Wee – singapurski statny prezident (* 1915)
- 6. maja: Gerat Hendrich – serbski wucabnik, kulturnik a publicist, Maćicar (* 1932)
- 6. maja: Joe Grant – US-ameriski comicowy kreslaŕ (* 1908)
- 11. maja: Jurij Bětnar – serbski wucabnik a kulturnik (* 1922)
- 17. julija: Edward Heath – britiski premier (* 1916)
- 31. julija: Wim Duisenberg – nižozemski ekonom a politikaŕ, prědny prezident Europskeje centralneje banki (* 1935)
- 1. awgusta: Fahd bin Abdul Aziz al Saud – kral Saudi-Arabskeje (* 1923)
- 6. awgusta: Robin Cook – britiski politikaŕ a wenkowny ministaŕ (* 1946)
- 6. awgusta: Ibrahim Ferrer – kubański spiwaŕ kupki Buena Vista Social Club (* 1927)
- 28. awgusta: Hans Clarin – nimski filmowy grajaŕ a synchronowy rěcnik (* 1929)
- 3. septembra: Ekkehard Schall – nimski źiwadłownik a filmowy grajaŕ (* 1930)
- 10. septembra: Erich Kuby – nimski žurnalist a spisowaśel (* 1910)
- 20. septembra: Simon Wiesenthal – awstriski architekt, publicist, spisowaśel a přežiwjenc Holocausta (* 1908)
- 24. oktobra: Rosa Parks – US-ameriska wójowaŕka wó bergaŕske pšawa (* 1913)
- 3. nowembra: Aenne Burda – nimska nakładnica (* 1909)
- 16. nowembra: Henry Taube – US-ameriski chemikaŕ, nosaŕ Nobelowego myta (* 1915)
- 25. nowembra: George Best – pódpołnocnoirski kopaŕ (* 1946)
- 27. nowembra: Franz Schönhuber – nimski pšawicaŕski politikaŕ, žurnalist a awtor (* 1923)
- 10. decembra: Gyula Trebitsch – nimsko-hungorski filmowy producent (* 1914)
Myta
wobźěłaś- Nobelowe myto
- za fyziku: Theodor Hänsch, John Hall, Roy Glauber
- za chemiju: Yves Chauvin, Richard Schrock, Robert Grubbs
- za medicinu: Barry Marshall, Robin Warren
- za literaturu: Harold Pinter
- Měrowe Nobelowe Myto: Mohammed el-Baradei (Mjazynarodne atomoenergijowe zastojnstwo)
- za góspodaŕske wědomnosći: Robert Aumann, Thomas Schelling
- Myto Ćišinskego: Pětš Janaš (głowne myto) a Tanja Donatec (spěchowańske myto)
Wótkaz
wobźěłaś
Commons: 2005 – Zběrka wobrazow, widejow a audio-datajow